Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 3 stycznia 2017 roku Sąd Rejonowy w Łęczycy w sprawie z wniosku J. C. i Z. C. z udziałem A. M. (1) i P. M. o zniesienie współwłasności oddalił skargę uczestników o wznowienie postępowania oraz zasądził solidarnie od uczestników na rzecz wnioskodawców kwotę 3600 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. (postanowienie – k. 146)

Od powyższego postanowienia apelację złożyli A. M. (2) i P. M. zaskarżając je w całości, wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, alternatywnie o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez orzeczenie o wznowieniu postępowania zakończonego wydaniem zaskarżonego postanowienia wstępnego.

Apelujący zarzucili obrazę przepisów prawa procesowego:

a.  art. 412 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez zaniechanie zastosowania tego przepisu i nie rozpoznanie skargi o wznowienie postępowania w granicach, jakie określa skarga,

b.  art. 403 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez błędną wykładnię tych przepisów polegająca na przyjęciu, że nie zachodzą przewidziane w tym przepisie podstawy do wznowienia postępowania tj. ujawnienie nowych okoliczności faktycznych, a w konsekwencji prowadzącą do oddalenia skargi o wznowienie postępowania. (apelacja – k. 159-161)

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja nie jest zasadna.

Okoliczności faktyczne ustalone przez Sąd Rejonowy nie są przez skarżących kwestionowane i wobec powyższego oraz tego, że są one prawidłowe, Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne, co czyni zbędnym ich powielanie w uzasadnieniu Sądu Okręgowego.

W pierwszej kolejności należy ustosunkować się do zarzutu nierozpoznania istoty sprawy przez Sąd I instancji, zawartego w uzasadnieniu apelacji. Skarżący wywodzi, że Sąd Rejonowy wypowiedział się wyłącznie w przedmiocie występowania przesłanki wykrycia nowych dowodów. Podkreślić należy, że Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wyraźnie wskazał, że skarżący jako podstawę skargi wskazali na wykrycie nowych okoliczności. Dalej w rozważaniach zawarł również odniesienie do podstaw wznowienia w postaci nowych okoliczności oraz środków dowodowych. Takie ustosunkowanie do nowych okoliczności znalazło się również pod koniec rozważań prawnych Sądu Rejonowego. Nie można zatem przyjąć, że Sąd nie ustosunkował się do powyższej podstawy wznowienia, ograniczając się do badania wyłącznie przesłanki nowych środków dowodowych. Oceny tej nie może zmienić fakt, że część przywołanego przez Sąd I instancji orzecznictwa innych sądów dotyczy wyłącznie nowych środków dowodowych. W rozpoznawanej sprawie kwestia nowych okoliczności faktycznych i środków dowodowych jest bowiem ściśle powiązana. Skarżący powołują się na nowe okoliczności faktyczne w postaci „ogromnej skali robót budowalnych” oraz „skrajnie wysokiego kosztu ich wykonania”. W sprawie te nowe okoliczności wynikają zaś ze środka dowodowego w postaci dokumentu sporządzonego na zlecenie skarżących w postaci wyceny robót budowalnych zgodnych z projektem budowalnym. W tych okolicznościach odniesienie się przez Sąd do nowego środka dowodowego i rozważania w tym przedmiocie nie są bezprzedmiotowe i są trafne.

Przechodząc do oceny zasadności dalszych zarzutów skargi odnieść należy się do zarzutu naruszenia art. 403 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Przepis ten określa podstawy do wznowienia postępowania w postaci wykrycia nowych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych. Powyższe okoliczności lub środki dowodowe mogą stanowić podstawę wznowienia postępowania, gdy łącznie spełnione są dla nich następujące warunki:

1) mają przymiot nowości, nie były znane stronie w czasie, gdy toczyło się postępowanie (dopiero po uprawomocnieniu się wyroku/postanowienia zostały "wykryte"),

2) gdyby znane były i ujawnione zostały w postępowaniu, mogły realnie wpłynąć na inną treść orzeczenia,

3) strona nie mogła z nich skorzystać w poprzednim postępowaniu, czyli ich nieznajomość wynikała z przeszkód obiektywnych, a nie z przyczyn obciążających stronę (Komentarz do KPC pod red. Prof. Dr hab. Elwiry Marszałkowskiej – Krześ rok 2017, wydanie 18, opubl. Legalis). Jak słusznie przyjmuje się w orzecznictwie na gruncie powołanego przepisu okoliczności i dowody później wykryte, to okoliczności w ogóle nieznane stronie w poprzednim postępowaniu i niemożliwe do ujawnienia przez nią przed jego zakończeniem. Należy przyjąć, że chodzi tu o obiektywną niemożność ujawnienia ich w poprzednim postępowaniu, zatem nie o sytuację, gdy strona miała możliwość przeprowadzenia przed zakończeniem sprawy okoliczności lub dowodów, które wskazuje dopiero w skardze o wznowienie postępowania (post. SN z 28.10.2008 r., I PZ 21/08, opubl. L.).

Jak słusznie uznał Sąd Rejonowy w rozpoznawanej sprawie tak sprecyzowane przesłanki do wznowienia postępowania nie zostały spełnione. Uzupełniając prawidłowe rozważania Sądu Rejonowego dodatkowo podnieść należy, że skarżący powołują się, w ich ocenie, na nową okoliczność w postaci ogromnej skali robót budowalnych. Zauważenia wymaga, że duża skala robót wynikała już z opinii biegłego J. K.. W tej opinii (strona 14 opinii) była mowa o rozdzieleniu „rozstrzygnięciu” komunikacji ze wszystkimi lokalami każdej z części budynku powstałej po podziale, konieczności rozdziału i opomiarowania energii elektrycznej, wody i ścieków. Biegły wprost wskazał na konieczność dobudowy klatki schodowej. Powyższe zostało zobrazowane w załącznikach do opinii. W ocenie Sądu Okręgowego, nie wymaga wiedzy specjalnej fakt, że rozdzielenie instalacji wspólnych i dobudowanie klatki schodowej wiąże się z szerokim zakresem prac budowalnych na nieruchomości. Powyższe wynika z wiedzy ogólnej i podstawowego doświadczenia życiowego. Podsumowując, znaczny zakres prac do przeprowadzenia był znany już przed wydaniem postanowienia wstępnego i nie można przyjąć, że okoliczność ta ujawniła się dopiero po wydaniu i uprawomocnieniu postanowienia wstępnego.

Co do okoliczności w postaci „wysokich kosztów wykonania powołanych prac” to zauważenia wymaga, że koszty wykonania prac były częściowo znane w toku postępowania. Z powołanej opinii biegłego J. K. wynikał, co wymaga podkreślenia, szacunkowy koszty wykonania klatki schodowej (60.000 zł lub 100.000 zł w zależności od wariantu). Jasno wynika z opinii, że koszt ten jest jedynie orientacyjny i dotyczy wykonania klatki schodowej, a nie również innych prac. W ustnej uzupełaniającej opinii biegłego (k.132) biegły wyjaśnił, że nie dokonywał kosztorysu powyższych prac. W trakcie uzupełaniającej opinii ponownie zaznaczył na konieczności podziału instalacji elektrycznej i wodociągowej, co musiało wiązać się z dodatkowymi kosztami. Zatem fakt konieczności poniesienia tych kosztów był znany stronie. Jeżeli strona chciała, a niewątpliwie mogła w toku postępowania, poznać dokładną wartość tych prac to mogła w tym zakresie wykazać inicjatywę dowodową. Możliwości tej nie miała wyłączonej w toku postępowania, co do którego o wznowienie wnosi. Podniesienia wymaga, że fakt, iż opinia biegłego dotyczyła jedynie szacunkowej wyceny kosztów wykonania klatki schodowej był znany stronie. W przedmiocie wydanego postanowienia wstępnego co do możliwości i sposobu podziału nieruchomości Sąd nie był zaś zobligowany do badania takich kosztów z urzędu. Sąd zobowiązany był ustalić i przesądzić dopuszczalność sposobu zniesienia współwłasności w wariancie podziału fizycznego, co uczynił przed wydaniem postanowienia wstępnego.

W konsekwencji zarzut naruszenia art. 412 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. nie może się ostać. Sąd Rejonowy zastosował powyższe przepisy i stosownie do poczynionych ustaleń i rozważań prawnych zasadnie oddalił skargę.

Mając na uwadze niezasadność zarzutów apelacyjnych oraz jednocześnie brak ujawnienia okoliczności, które podlegają uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym z urzędu apelacja, jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.