Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Beata Tymoszów

protokolant: protokolant sądowy Monika Oleksy

przy udziale prokuratora Waleriana Janasa

po rozpoznaniu dnia 26 maja 2017 r. w Warszawie

sprawy W. S. syna J. i K. ur. (...) w W.

oskarżonego o występek z art. 116 ust 2 Ustawy z dnia 04.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie

z dnia 3 czerwca 2016 r. sygn. akt IV K 354/15

zaskarżony wyrok zmienia w ten tylko sposób, że w miejsce nałożonego w punkcie II obowiązku uiszczenia świadczenia pieniężnego, na podstawie art. 67 § 3 kk w związku z art. 4 § 1 kk nakłada na oskarżonego W. S. obowiązek zapłaty na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. O. – (...) kwotę 1000 (tysiąca) zł tytułem nawiązki; w pozostałej części tenże wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 zł tytułem opłaty za drugą instancję i obciąża go pozostałymi kosztami sądowymi postępowania odwoławczego.

Uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie w sprawie o sygnaturze VI Ka 1161/ 16

Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2016r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie uznał W. S. za winnego popełnienia występku z art. 116 ust. 2 Ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, polegającego na tym, że w dniu 28 lipca 2014r. w lokalu gastronomicznym Klubokawiarnia (...) w W. przy ul. (...), którego jest właścicielem, działając w celu osiągnięcia korzyści majakowej, bez uprawnienia rozpowszechniał cudzy utwór poprzez emisję filmu (...), czym działał na szkodę firmy (...) M. O. i na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k., art. 67 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. postępowanie karne przeciwko oskarżonemu warunkowo umorzył na okres próby lat 2 ( dwóch) , zaś na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego do uiszczenia świadczenia pieniężnego w kwocie 1000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej obciążając oskarżonego kosztami sądowymi.

Wyrok ten w całości zaskarżył oskarżony, który podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na jego treść, sprowadzającego się do przyjęcia, iż działał on w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i wykluczenia przesłanek określonych w art. 23 cytowanej wyżej ustawy, uchylających bezprawność czynu – w konkluzji domagał się zmiany orzeczenia poprzez jego uniewinnienie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna wobec czego zawarty w niej wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Rejonowy nie tylko właściwie ocenił cały ujawniony na rozprawie materiał dowodowy, respektując przy tym reguły wskazane w art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k., ale też na tej podstawie poczynił odpowiadające prawdzie ustalenia faktyczne, a działanie W. S. właściwie zakwalifikował jako występek z art. 116 ust. 2 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zarzuty podniesione w środku odwoławczym powielały stanowisko oskarżonego zeprezentowane w toku przewodu sądowego, które stało się przedmiotem rozważań sądu orzekającego i słusznie zostało przezeń zanegowane. Analizując treść apelacji przez pryzmat wywodów zawartych w pisemnych motywach wyroku, obrazujących tok rozumowania sądu meriti nie sposób nie zauważyć, że ma ona charakter czysto polemiczny i w istocie nie zawiera argumentów, które mogłyby podważyć to rozumowanie. Sąd odwoławczy w pełni je akceptuje, wobec czego nie ma potrzeby jego powielania.

Odnosząc się tylko do kwestii najistotniejszych wskazać trzeba, że zgodnie z art. 23 w/w ustawy bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego (…). Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.

Przywołane przez skarżącego, prezentowane w piśmiennictwie czy judykaturze, poglądy tyczące rozumienia na gruncie omawianego przepisu sformułowania „stosunki towarzyskie” są trafne i znajdują aprobatę Sądu Okręgowego. Rzecz jednak w tym, że nie przystają one do realiów niniejszej sprawy. Z dokumentów złożonych w toku postępowania sądowego przez oskarżyciela posiłkowego, których prawdziwości oskarżony nie negował wynika bowiem nie tylko to, że pokaz filmu obejrzała znaczna liczba osób
( przekraczajaca kilka czy kilkanaście), ale przede wszystkim, że organizując jego projekcję oskarżony nie był w stanie ani tej liczby określić ani też wskazać szczegółowo adresatów tego przekazu. Na karcie 178 znajduje się wydrukowana strona internetowa Klubokawiarni (...) z jednego z portali społecznościowych, na której widniało zaproszenie na projekcję filmu (...). Z treści formuły zaproszenia jasno wynika, że nie skierowano go do zamkniętej, ściśle określonej grupy odbiorców, powiązanej „stosunkiem towarzyskim”, a więc grona ludzi znających swe personalia ( czy choćby tzw. nicki), z jednoczesnym wykluczeniem osób postronnych, przypadkowych. Przeciwnie – na pokaz organizowany przez oskarżonego mogła przyjść każda osoba, która poznała treść zaproszenia, a ponieważ wstęp był wolny w żaden sposób nie weryfikowano jej przynależności do grona powiązanego ze sobą „stosunkiem towarzyskim” w rozumieniu art. 23 Ustawy. Żadną miarą nie można więc uznać, że ów pokaz miał charakter prywatny i uchylona została bezprawność czynu zarzucanego oskarżonemu.

Poza sporem jest również, że W. S. zorganizował prezentację filmu po to, by wzrosły obroty prowadzonego przez niego lokalu gastronomicznego, a więc „w celu osiągniecia korzyści majątkowej”. Korzyść ta nie musiała być natychmiastowa – nastąpić jako skutek sprzedaży biletów. Sam fakt, że widzowie filmu następnie kupowali produkty odstępne w kawiarni ( w tym lub nawet innych dniach) wskazuje na istnienie związku przyczynowego między projekcją a zyskiem oskarżonego. Inaczej mówiąc – gdyby nie zachęta w postaci pokazu filmu część osób tego dnia czy też w ogóle nie dotarłaby do Klubokawiarni (...). Pokaz zadziałał więc jako forma reklamy, promocji obliczonej na pozyskanie klientów i jest zupełnie oczywiste, że skarżony nie uczynił tego z powodów charytatywnych, lecz finansowych. Także więc kwestia wystąpienia znamienia kwalifikowanego, określonego w art. 116 ust. 2 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie może budzić żadnych wątpliwości.

Nie znajdując podstaw do uwzględnienia wniosku zawartego w apelacji oskarżonego, sąd odwoławczy w innym zakresie zmienił zaskarżony wyrok. Wprawdzie oskarżyciel posiłkowy nie wnosił własnego środka odwoławczego, co – zgodnie z art. 434 § 1 k.p.k. - uniemożliwiało wydanie orzeczenia, które prowadziłoby do pogorszenia sytuacji procesowej oskarżonego, ale zmiana opisana w części dyspozytywnej do takiego pogorszenia nie prowadzi.

Z niewiadomych bowiem względów Sąd Rejonowy orzekł środek probacji w postaci świadczenia pieniężnego nie na rzecz pokrzywdzonego, lecz na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej. Sąd wiele uwagi poświęcił przy tym zagadnieniu wysokości szkody rzeczywiście odniesionej przez M. O. i kwestii jej procesowego udowodnienia, a uwagi te należy zaaprobować. Nie dawało to jednak wystarczających podstaw do zmiany adresata tegoż środka probacji. Skoro w procesie karnym nie ustalono pełnej wartości szkody, zgodnie z art. 67 § 3 k.k. Sąd miał prawo albo orzec o obowiązku częściowego naprawienia szkody albo też zasądzić na rzecz pokrzywdzonego stosowną nawiązkę. Istota nawiązki sprowadza się właśnie do określonej rekompensaty pokrzywdzonemu strat, wynikających z popełnionego przestępstwa wtedy, gdy na datę orzekania nie jest nastąpiło wykazanie wysokości poniesionej szkody. Uwzględniając zaś rodzaj czynu przypisanego oskarżonemu, kwota 1000 złotych owej rekompensaty rysuje się wręcz jako symboliczna (jest odpowiednikiem wartości około 50 biletów wstępu do kina). Stąd też uwzględniając treść art. 2 § 2 k.p.k. i konieczność także społecznego oddziaływania orzeczeń sądu, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok wyłącznie poprzez odmienne wskazanie podmiotu, na rzecz którego oskarżony obowiązany jest zapłacić kwotę 1000 złotych.

Mając powyższe na uwadze, przy braku przesłanek określonych w art. 439 § 1 k.p.k. lub art. 440 k.p.k. – Sąd orzekł jak w części dyspozytywnej.