Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 15 października 2015 roku

Sąd w Koninie ---------------------------------Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Krzyżak-----------------------------

: ----------------------------------------------

Protokolant: . sekretarz sądowy Justyna Tomasik-------------------

po rozpoznaniu w dniu 15-10-2015 r. --------------------------------

w Koninie

przy udziale ---------------------------------------------------------------------------------

^{(wymienić prokuratora lub przedstawiciela org.społecznej jeśli brał udział w sprawie)}

sprawy z powództwa D. S.-------------------------------------

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.------------------------------------------

o zapłatę --------------------------------------------------------------------------------------

1.  Oddala powództwo.

2.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617 zł ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Krzyżak

Sygn. akt I C 201/2015

UZASADNIENIE

Powód D. S. wniósł pozew przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zasądzenie na swoją rzecz 100.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6.08.2014 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

Powód podniósł, ze w dniu 13.11.1996 r. doszło do wypadku w którym śmierć poniósł jego ojciec S. S.. Sprawca wypadku S. R. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 10.04.1997 r. za jego spowodowanie.

W chwili wypadku powód miał 4 lata, a ojciec był jedynym żywicielem rodziny . Powód przeżył traumę po śmierci ojca, z którym był emocjonalnie związany. Przez kilka lat nie mógł znaleźć płaszczyzny porozumienia z rówieśnikami , miał liczne problemy w szkole. W wyniku wypadku doszło do brutalnego zerwania więzi rodzinnej ojca z synem. Został on pozbawiony beztroskiego dzieciństwa, wsparcia finansowego przy edukacji , poczucia bezpieczeństwa.

Pismem z dnia 18.06.2014 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia z tego tytułu. Pozwany odmówił stwierdzając, że doszło do przedawnienia roszczenia. Zdaniem powoda doszło do zaledwie kilkumiesięcznego opóźnienia , a w dniu nowelizacji art. 442 k.c. tj. 10.08.2007 r. miał on zaledwie 15 lat. Podniesienie zarzutu przedawnienia przez pozwanego będzie stanowić nadużycie prawa.

W ocenie powoda należy mówić o „ strukturalnej niewiedzy” stanowiącej o braku możliwości dochodzenia przedmiotowego roszczenia. O przysługującym roszczeniu dowiedział się dopiero w czerwcu 2014 r. od przedstawiciela firmy odszkodowawczej (...) sp. z o.o. – Centrum (...).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia, a z ostrożności procesowej podniósł, że żądana kwota jest rażąco wygórowana.

Sąd ustalił i zważył, co następuje

W dniu 13.11.1996 r. doszło do wypadku, w wyniku którego śmierć poniósł S. S. – ojciec powoda. Za winnego tego wypadku został uznany S. R., który został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 10.04.1997 r. Sprawca wypadku S. R. był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego (bezsporne ).

Powód w chwili śmierci ojca miał cztery lata. W dniu 18.06.2014 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia za śmierć ojca S. S. w kwocie 150.000 zł .

Wobec podniesienia przez pozwanego w odpowiedzi na pozew zarzutu przedawnienia roszczenia, sąd był zobowiązany w pierwszej kolejności do oceny zasadności podniesionego zarzutu.

Roszczenia wynikające z czynów niedozwolonych ulegają przedawnieniu, jeżeli mają charakter majątkowy, do kategorii roszczeń majątkowych należy zaliczyć także roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia ( art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c.).

Kwestie przedawnienia obecnie reguluje art. 442 ¹ k.c.

Należy zauważyć, że ustawa z dnia 16.02.2007 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny w art. 1 pkt 1.2 wprowadziła zmianę w ustawie z dnia 23.04.1964 r. – kodeks cywilny ( Dz.U. nr 16, poz. 93, z póżn.zm) uchylając art. 442 i dodając art. 442 ¹ k.c.

Jak wynika z art. 2 ustawy z dnia 16.02.2007 r. dla roszczeń , o których mowa w art. 1, powstałych przed dniem wyjścia w życie niniejszej ustawy , a według przepisów jeszcze nieprzedawnionych , stosuje się przepisy art. 442 ¹ k.c.

Ustawa weszła w życie po upływie trzech miesięcy od ogłoszenia , a więc 10 sierpnia 2007 r. ( art. 3. ).

Śmierć ojca powoda miała miejsce w 13.11.1996 r., sprawca wypadku został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 10.04.2007 r.

W niniejszej sprawie mając na uwadze art. 2 wyżej cyt. ustawy z dnia 16.02.2007 r. do obliczania terminu przedawnienia ma zastosowanie art. 442 k.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 10 sierpnia 2007 r.

Zgodnie z art. 442§1 k.c. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia , w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia , w którym nastąpiło zdarzenia wyrządzające szkodę .

Natomiast art. 442§ 2 k.c. stanowi, że jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Skoro zdarzenie miało miejsce w dniu 13.11.1996r. dziesięcioletni termin do dochodzenia roszczenia upłynął w dniu 13.11.2006 r.

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę (art. 442 § 1 zdanie drugie k.c.), bez względu na to, kiedy szkoda powstała lub się ujawniła (uchwała SN z dnia 17.02.2006 r., III CZP 84/05, lex 171726).

Powód natomiast wniósł pozew w dniu 2.03.2015 r., a więc po upływie 18 lat od chwili zdarzenia. Nie można zgodzić się z twierdzeniem powoda, że doszło jedynie do kilkumiesięcznego opóźnienia. Nie ma też znaczenia, że w chwili nowelizacji art. 442 k.c. to jest 10 sierpnia 2007 r. powód miał 15 lat.

Sąd nie podzielił argumentacji powoda, że podniesienie zarzutu przedawnienia przez pozwanego stanowi nadużycie prawa. Nie ulega wątpliwości, że zastosowanie art. 5 k.c. obejmuje podniesienie zarzutu przedawnienia. Należy mieć na uwadze jednak to, że przepisy przedawnieniu mają charakter stabilizujący stosunki prawne i gwarantują ich pewność, dopuszczenie możliwości realizowania roszeń bez jakiegokolwiek ograniczenia w czasie prowadziłoby do sytuacji, w której strony pozostawałyby przez dziesiątki lat w niepewności co do swojej sytuacji prawnej (uzasadnienie wyroku SN z dnia 12.02.1991 r., III CRN 500/90, lex 3753).

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny i judykatury norma art. 5 k.c. ma charakter wyjątkowy i może być zastosowana tylko po wykazaniu wyjątkowych okoliczności. Przy ocenie czy zarzut przedawniania roszczenia stanowi nadużycie prawa rozstrzygające znaczenie mają okoliczności konkretnego wypadku zachodzące po stronie poszkodowanego oraz osoby zobowiązanej do naprawienia szkody. Judykatura wypracowała jednolite kryteria dla oceny czy podniesiony zarzut przedawnienia nie nosi znamion nadużycia prawa podmiotowego w rozumieniu art. 5 k.c. Niezbędne jest rozważenie charakteru dochodzonego roszczenia, przyczyn opóźnienia w wytoczeniu powództwa. Nie jest wykluczone uwzględnienie zarzutu nadużycia prawa podmiotowego jeżeli opóźnienie nie jest nadmierne i usprawiedliwione wyjątkowymi okolicznościami ( uchwała SN z dnia 10.03.1993 r ., lex 3893 III CZP 8/93 , z dnia 11.10.1996 r., III CZP 76/96, lex 27450).

Na powodzie spoczywał ciężar wykazania, że zaistniały w sprawie szczególne, nadzwyczajne okoliczności, które stanowią zasadniczą przeszkodę do nieuwzględnienia zarzutu przedawnienia.

Zdaniem sądu powód nie wykazał wyjątkowych okoliczności , które uzasadniałby uwzględnienie zarzutu nadużycia przez pozwanego prawa podmiotowego w zakresie zgłoszonego zarzutu przedawnienia roszczenia powoda. Wskazywanie przez powoda na „ strukturalną niewiedzę”, z uwagi na fakt zamieszkiwania w środowisku wiejskim , gdzie wiedza prawna była w znacznym stopniu ograniczona, prowadziłoby to stwierdzenia, że w stosunku do osób zamieszkujących na wsi podniesienie zarzutu przedawnienia było by sprzeczne z art. 5 k.c. Należało też mieć na uwadze również to, że wystąpienie z żądaniem zadośćuczynienia po upływie 18 lat od chwili zdarzenia ( 8 lat po upływie 10 letniego okresu przedawnienia) stanowi zasadniczą przesłankę do uwzględnienia podniesionego zarzutu przedawnienia i w twych okolicznościach sprawy nie może być do uznane za nadużycie przez pozwanego prawa.

Z tych też względów sąd oddalił powództwo.

O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 , 99 k.p.c. w zw. z art. § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490).

SSO Małgorzata Krzyżak