Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Biskupcu I Wydział Cywilny, w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lipca 2017 r. w B.

sprawy z powództwa T. S.

przeciwko A. A. z siedzibą w S. we Francji, działający przez (...) S.A. Oddział w Polsce

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.558,26 zł (cztery tysiące pięćset pięćdziesiąt osiem złotych dwadzieścia sześć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

- 3.251,45 zł od dnia 9 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty,

- 706,81 zł od dnia 19 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty,

- 600,00 zł od dnia 12 lipca 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.410,00 zł (jeden tysiąc czterysta dziesięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Biskupcu od pozwanego kwotę 220,45 zł tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłych oraz rozliczenia opłaty od rozszerzonej części powództwa.

UZASADNIENIE

Powód T. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. A. we Francji z siedzibą w S. działającą przez (...) S.A. Oddział w Polsce kwoty 3.851,45 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot: 3.251,45 zł od dnia 8 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz 600,00 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniósł, że na podstawie umowy przelewu wierzytelności nabył roszczenie odszkodowawcze przysługujące G. J. (1) z tytułu szkody w pojeździe marki L. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Powód podał, że szkoda z tytułu odpowiedzialności sprawcy zdarzenia drogowego została zgłoszona pozwanemu przez właściciela pojazdu. Pozwany wprawdzie uznał swoją odpowiedzialność za przedmiotową szkodę, jednakże sporną kwestią między stronami jest wysokość ustalonego i wypłaconego przez pozwanego odszkodowania, z wysokością którego powód się nie zgadza. Powód wykonał kalkulację naprawy tego samochodu u rzeczoznawcy. Koszt naprawy w tym przypadku został określony na wyższą kwotę. Powód żądał odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty brakującej części odszkodowania od dnia wydania przez pozwanego decyzji, tj. od 8 kwietnia 2016 r. (pozew k. 2-6, pismo k. 29).

Pismem z 19 stycznia 2017 r. powód rozszerzył powództwo żądając zasądzenia dodatkowo kwoty 706,81 zł tytułem odszkodowania od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty (pismo k. 135).

Pozwany A. A. we Francji z siedzibą w S. działający przez (...) S.A. Oddział w Polsce w odpowiedzi na pozew wnosił o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg. norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazał, że jako ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 17 marca 2016 r. W toku postępowania likwidacyjnego ustalił wysokość odszkodowania i wypłacił należną kwotę. Pozwany zaprzeczył jakoby koszt naprawy samochodu L. (...) niezbędny do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wyniósł 12.789,64 zł i zakwestionował przedłożoną przez powoda kalkulację. Wskazał również, że odszkodowania obejmuje wyłącznie celowe i ekonomiczne uzasadnione koszty nowych części i materiałów. Ponadto wskazywał, iż pojazdy był dziesięcioletni, nie był na gwarancji, nie był naprawiany w autoryzowanych warsztatach samochodowych był wcześniej uszkodzony, a następnie naprawiany w sposób sprzeczny z technologią producenta o czym świadczą wyniki pomiarów powłoki lakierowanej, w pojeździe były zamontowane elementy niepochodzące od producenta pojazdu, np. szyba czołowa, zaś elementy pojazdu posiadają widoczne ślady korozji. Przy ustalaniu kosztów naprawy konieczne jest uwzględnienie stanu pojazdu istniejącego w dacie kolizji i dlatego kwota wypłacona – w ocenie pozwanego - wyznacza odpowiedni poziom odszkodowania w ramach którego, przy zachowaniu racjonalnego podejścia możliwe jest przywrócenie pojazdu do stanu sprzed kolizji z zastosowaniem odpowiedniej klasy jakościowej i dostawy części. Pozwany zakwestionował również roszczenie o zwrot kosztów prywatnej kalkulacji, koszt uzyskania akt szkody oraz roszczenie o odsetki w całości (odpowiedź na pozew k. 50-51).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 17 marca 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, w trakcie którego uszkodzeniu uległ pojazd matki L. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność G. J. (1). Sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego w A. A. we Francji z siedzibą w S. działającym przez (...) S.A. Oddział w Polsce.

G. J. (1) zgłosił pozwanemu szkodę 22 marca 2016 r.

(dowód: zgłoszenie szkody akta szkody (...))

Po zgłoszeniu szkody pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne i na podstawie decyzji z 8 kwietnia 2016 r. wypłacił G. J. (2) odszkodowanie w wysokości 9.538,19 zł.

(dowód: decyzja z dnia 08.04.2016 r. wraz z kalkulacją naprawy k. 11-14)

Dnia 19 maja 2016 roku pomiędzy S. D. jako nabywcą a G. J. (1) jako zbywcą została zawarta umowa przelewu wierzytelności. Przedmiotem umowy była wierzytelność przysługująca cedentowi względem pozwanego z tytułu odszkodowania powstałego w pojeździe marki L. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w związku ze szkodą z dnia 17 marca 2016 r.

O zawartej umowie zawiadomiono pozwanego.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 19.05.2016 r. k 15, zawiadomienie o cesji k. 16)

Na podstawie umowy przelewu wierzytelności z 30 maja 2016 r. powód nabył od S. D. wierzytelność w stosunku do ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku, tj. pozwanego wynikającej ze szkody o numerze (...).01.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 30.05.2016 r. wraz z zawiadomieniem k 17-18)

Na zlecenie powoda Biuro (...) w K. sporządził kalkulację naprawy nr 16. (...) określającą koszt naprawy pojazdu L. (...) o numerze rejestracyjnym (...) po szkodzie z 17 marca 2016 r. Powód za opinię zapłacił 600,00 zł.

(dowód: kalkulacja naprawy z dnia 14.06.2016 r. wraz z fakturą k. 20-22)

Dnia 29 czerwca 2016 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty 3.851,45 zł, na którą składała się kwota 3.251,45 zł stanowiąca brakującą część odszkodowania oraz 600,00 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z koniecznością wykonania prywatnej kalkulacji naprawy

(dowód: wezwanie do zapłaty wraz z kalkulacją k. 19-22 wraz z dowodem doręczenia - akta szkody 0199648.01)

Koszt naprawy pojazdu z uwzględnieniem stawki roboczogodziny na poziomie średnim w regionie (125 zł netto) i z zastosowaniem części oryginalnych z sieci producenta wynosi 13.496,45 zł brutto.

(dowód: opinia biegłego P. A. wraz kalkulacją naprawy k. 96-107; ustna opinia uzupełniająca k. 168-170)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Okolicznościami bezspornymi była odpowiedzialność pozwanego z tytułu szkody z 17 marca 2017 r. i co do zasady zakres uszkodzeń w pojeździe. Spór sprowadzał się do ustalenia kosztów naprawy pojazdu.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wszechstronnej analizy akt sprawy, na które złożyły się dokumenty wskazane i opisane w treści, których autentyczność nie budziła wątpliwości Sądu i które nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Nadto Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego P. A., która sporządzona została w sposób kompletny, wyczerpujący, rzetelny przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia.

W odniesieniu do dokumentów prywatnych, w rozumieniu art. 245 k.p.c., złożonych do akt niniejszej sprawy Sąd przyznał im walor prawdziwości, uwzględniając że stanowią one jedynie dowód tego, że określona osoba złożyła oświadczenie w nich zawarte.

Zgodnie z art. 822 § 1 kc. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Paragraf 2 ww. przepisy stanowi, że jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. W myśl art. 822 § 3 k.c. strony mogą postanowić, że umowa będzie obejmować szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Na gruncie art. 805 kc. i art. 824 1 kc. świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody. Odszkodowanie ustalane winno być wg reguł wynikających z art. 363 §1 i §2 k.c. i ma na celu pełne wyrównanie poniesionej przez poszkodowanego straty, przywrócenie rzeczy do stanu używalności takiego jaki istniał przed wyrządzeniem szkody.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Paragraf 2 tegoż przepisu stanowi, iż w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Wedle § 2 tegoż przepisu jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Jednakże nie należy tracić z pola widzenia faktu, że zasadniczym celem naprawy szkody w ramach ubezpieczenia OC jest przywrócenie stanu samochodu jaki był przed kolizją.

W ocenie Sądu wartość szkody w pojeździe G. J. (1) wyniosła 13.496,45 zł. Kwota ta winna zostać pomniejszona o wypłaconą przez pozwanego część odszkodowania w wysokości 9.538,19 zł.

Podstawą ustalenia ww. wartości był materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy, a w szczególności opinia biegłego P. A.. Biegły w złożonej opinii wycenił koszty naprawy uszkodzonego pojazdu w oparciu o program A.. Jak zaznaczył biegły nie było możliwe ustalenie ewentualnej naprawy przy wykorzystaniu tzw. „zamienników”, albowiem do tego modelu samochodu ich nie ma, o czym świadczyły również numery katalogowe zastosowane przy ustalaniu kosztów naprawy przez samego ubezpieczyciela. Jak słusznie zauważył biegły, wskazywane przez pozwanego „nieoryginalne” części pojazdu zamontowane przed szkodą dotyczyły przedniej jego części, a zatem nie miały wpływu na ocenę szkód po wypadku z 17 marca 2016 r. Natomiast zgromadzony materiał dowodowy, między innymi dokonane przez ubezpieczyciela oględziny pojazdu, zdjęcia oraz sporządzone dokumenty nie pozwoliły na potwierdzenie tezy stawianej przez pozwanego jakoby w pojedzie zastosowane były używane części z innego pojazdu, które następnie uległy uszkodzeniu w związku ze zdarzeniem z 17 marca 2016 r. Nie zostało wykazane, że pojazd posiadał „wady” na elementach uszkodzonych, kwalifikowanych jako nie mające związku przyczynowo - skutkowego z rozpatrywanym zdarzeniem.

Opinia biegłego była rzetelna i wiarygodna. Sąd podzielił powyższą opinię, jako sporządzoną zgodnie z tezą dowodową, obowiązującymi przepisami oraz należycie i logicznie umotywowaną. Biegły odpowiedział na postawione pytania, także bezpośrednio opiniując na rozprawie, w sposób logiczny i pełny. Wykazał się przy tym dużą wiedzą teoretyczną i praktyczną. W ocenie Sądu Rejonowego biegły dokonał prawidłowej analizy odnośnie wyceny szkody.

W ocenie Sądu okoliczność uczestniczenia, nawet kilkuletniego, sprawnego, w dobrym stanie technicznym pojazdu w kolizji i jego późniejszej naprawy, nie jest czynnikiem zwiększającym jego wartość rynkową.

O przywróceniu do stanu poprzedniego można mówić, gdy stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem odpowiada stanowi samochodu sprzed wypadku, biorąc pod uwagę zarówno stan techniczny, jak i trwałość i wygląd estetyczny (por. wyrok SN z dnia 3.02.1971r., III CRN 450/70, OSNC 1971/11/205; wyrok SN z dnia 5.11.1980r., III CRN 223/80, OSNC 1981/10/186).

W ocenie Sądu orzekającego zastąpienie części starych nowymi, jeżeli ich użycie było niezbędne do naprawienia uszkodzonego pojazdu, jest uznawane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego. Nie można bowiem obarczać poszkodowanego obowiązkiem poszukiwania części zamiennych o stopniu zużycia odpowiadającym okresowi eksploatacji części, które uległy uszkodzeniu. Natomiast zmniejszenie wysokości odszkodowania należnego poszkodowanemu w drodze odpisów amortyzacyjnych przy zamianie części starych na nowe prowadziłoby do rozłożenia ciężaru przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego pomiędzy poszkodowanego a osobę odpowiedzialną za naprawienie szkody. Poszkodowany ma prawo nabyć części samochodowe, które pochodzą z pewnego źródła i w związku z tym mają gwarantowaną jakość, zapewniającą bezpieczeństwo pojazdu po jego naprawie. Ustalenie odszkodowania z uwzględnieniem cen części nowych, którymi zastąpiono zniszczone części stare, nie prowadzi co do zasady do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego, gdyż pojawienie się w naprawionym samochodzie części nowych z reguły nie powoduje radykalnego wzrostu jego wartości. Co więcej, samochody „powypadkowe" już tylko z tego tytułu tracą dodatkowo na wartości.

Ewentualne obniżenie odszkodowania należnego poszkodowanemu mogłoby być zastosowane wtedy, gdy dokonane w czasie przywracania stanu poprzedniego ulepszenia doprowadziły do poprawy standardu technicznego pojazdu oraz gdy naprawa dotyczyła uszkodzeń, które istniały przed wypadkiem, albo gdy po naprawie istotnie wzrosłaby wartość samochodu. Co jednak w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Przede wszystkim należy zauważyć, że chodzi o przywrócenie do stanu sprzed wyrządzenia szkody pojazdu jako całości. Przywrócenie do stanu poprzedniego oznacza wobec tego, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy w takim stopniu jak przed zdarzeniem. Jeżeli w tym celu należy wymienić uszkodzoną część to niewątpliwie jest to normalne następstwo działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła, w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Zakładając, że nie da się jej naprawić w taki sposób, aby przywrócić ją do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, część ta musi zostać zastąpiona inną.

Z faktów powszechnie znanych wynika, że jeżeli pojazd był naprawiany w związku z wypadkiem, to jego cena ulega obniżeniu. Nie ma więc znaczenia, że zamontowano w nim elementy nowe w miejsce już zużytych.

Na marginesie wskazać należy, że roszczenie o świadczenie należne od ubezpieczyciela w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana. Jeśli zatem naprawa samochodu i rzeczywiste poniesienie kosztów z tego tytułu nie jest warunkiem koniecznym dla dochodzenia odszkodowania, to nie można podzielić stanowiska, że koszty naprawy określone przez biegłego nie mogą być miernikiem dla ustalenia odszkodowania należnego powodowi, gdyż ten dokonał naprawy samochodu w innym zakresie. Rzeczywista naprawa nie stanowi warunku dla dochodzenia odszkodowania z tytułu uszkodzonego samochodu, obliczonego na podstawie ustalonych kosztów naprawy. Zastosowanie takiego miernika dla ustalenia wysokości odszkodowania wymaga przede wszystkim jego kompensacyjna funkcja (tak: wyrok SN z dnia 16 maja 2002r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515).

Należne powodowi odszkodowanie powinno być ustalone według zasad art. 363 § 3 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c., co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom przywrócenia samochodu do stanu sprzed wypadku. Gdy więc naprawa samochodu przywróci mu wartość sprzed wypadku, odszkodowanie powinno odpowiadać kosztom takie właśnie naprawy ustalonym przez biegłego rzeczoznawcę, a gdy koszt naprawy przekracza wartość pojazdu, szkoda winna być zakwalifikowana jako całkowita i tak rozliczona.

Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie świadka M. S., albowiem jego zeznania dotyczyłyby potencjalnych kosztów wykonanej naprawy w innej miejscowości oddalonej o miejsca zamieszkania poszkodowanego o około 550 kilomentów, a zatem jego zeznania nie miałyby znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził kwotę 3.958,26 zł stanowiącą brakującą część odszkodowania.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczenia obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003r, w myśl którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Pozwany 22 marca 2016 r. przyjął zgłoszenie szkody, zaś 8 kwietnia 2016 r. wydał decyzję odmawiającą przyznania dalszej kwoty odszkodowania, a zatem w tym dniu nie upłynął jeszcze okres 30 dni, co czyniło uzasadnionym żądanie zasądzenia odsetek od dnia następnego po wydaniu decyzji. I w tej tylko części powództwo zostało oddalone.

Odsetki od rozszerzonej części powództwa Sąd zasądził zgodnie z wnioskiem, tj. od dnia wniesienia pisma z 19 stycznia 2017 r. (k. 136).

Kwota 600,00 zł za sporządzenie kalkulacji szkody, była również kwotą należną powodowi. Sąd orzekający podziela stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 2 września 1975 r. I CR 505/75, jak również powtórzone później w uchwale z dnia 18 maja 2004 r. III CZP 24/04, zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego. Należy przyjąć, że dla powoda konieczne było uzyskanie jeszcze przed wytoczeniem powództwa o zasądzenie dalszej kwoty odszkodowania opinii w celu ustalenia czy, a jeśli tak to o ile niższa jest kwota przyznana dotychczas przez ubezpieczyciela od kosztów rzeczywistej szkody. Odsetki od kwoty 600,00 zł Sąd zasądził, zgodnie z żądaniem, tj. od dnia wniesienia pozwu.

Powód uległ w nieznacznej części dochodzonego roszczenia, dotyczącej odsetek za jeden dzień, dlatego Sąd uznał, że pozwany winien ponieść koszty procesu w całości – na podstawie art. 100 k.p.c. Na koszty procesu poniesione przez powoda w łącznej kwocie 1.410,00 zł składają się: 193,00 zł tytułem opłaty od pozwu, 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 1.200,00 zł tytułem zastępstwa procesowego. Wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalono zgodne z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w zw. z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych który stanowi, że do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tego rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

Nadto na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 220,45 zł - tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłych (185,45 zł) oraz tytułem rozliczenia opłaty od rozszerzonej części powództwa (35 zł).

Na marginesie wskazać należy, że kwota 1.200,00 zł z tytułu niewykorzystanej części zaliczki zostanie powodowi zwrócona po uprawomocnieniu się orzeczenia.