Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 sierpnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Zawierciu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2017 r. w Zawierciu

sprawy z powództwa Bank (...) S.A. w W.

przeciwko B. J.

o zapłatę

1.  oddala powództwo w całości;

2.  zasądza od powoda Bank (...) S.A. w W. na rzecz pozwanej B. J. kwotę 2.417,00 (dwa tysiące czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 1254/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 lutego 2016r. powód Bank (...) S.A. z siedzibą w W. domagał się zasądzenia nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym na jego rzecz od pozwanej B. J. kwoty 6.656,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 11 lutego 2016r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powodowi przysługuje wymagalna wierzytelność pieniężna wynikająca z zawartej z pozwaną na piśmie umowy o kredyt gotówkowy z dnia 19 maja 2014r. Na żądaną kwotę złożyły się: kwota 6.189,53 zł tytułem niespłaconego kapitału wraz z odsetkami ustawowymi naliczanymi od kwoty 6.189,53 zł od dnia 11 lutego 2016r., kwota 293,01 zł tytułem odsetek umownych liczonych od kwoty należności głównej według oprocentowania wynikającego z umowy, co do której dłużnik nie opóźnił się ze spełnieniem świadczenia, naliczana od dnia 20 maja 2014r. do dnia 30 listopada 2015r., w tym za okres od dnia 20 maja 2014r. do dnia 30 listopada 2015r. wg stopy procentowej 14,99 %, kwota 77,89 zł tytułem odsetek umownych karnych naliczana od części należności głównej, co do której dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, naliczana od dnia 1 grudnia 2015r. do dnia 10 lutego 2016r., kwota 96,24 zł tytułem kosztów. Powód wskazał, że istnienie wyżej wskazanej wierzytelności powoda wobec pozwanej, jej wysokość oraz terminy płatności odsetek wynikają z przedłożonego przez powoda W. z Ksiąg Bankowych z dnia 10 lutego 2016r. numer (...) podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych powoda. Wskazano również na okoliczność połączenia w dniu 30 kwietnia 2015r. Banku (...) S.A. z (...) Bank (...) S.A. i zmianę nazwy (...) S.A. na Bank (...) S.A. Przed wniesieniem pozwu powód podjął próby zmierzające do ugodowego rozwiązania sporu, wysyłał do pozwanej wezwania do zapłaty, próbował kontaktować się telefonicznie, jednak działania te nie doprowadziły do polubownego rozwiązania sporu./k. 7-8 akt/.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym przez Referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Zawierciu w dniu 12 maja 2016r. w sprawie sygn. akt I Nc 559/16, uwzględniono żądanie pozwu w całości./k. 30 akt/.

Od powyższego orzeczenia pozwana B. J. wniosła sprzeciw, zaskarżając wydany nakaz zapłaty w całości, wnosząc o zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana podniosła, iż nie zawarła umowy kredytu z powodowym Bankiem, nikomu też nie udzielała pełnomocnictwa do złożenia wniosku o kredyt i zawarcia umowy. Z uzasadnienia pozwu nie wynika na czym dokładnie polegało podpisanie umowy, w jaki sposób złożono wniosek o udzielenie kredytu, choć na końcu załączonego do pozwu egzemplarza umowy o kredyt znajduje się zapis: „umowa podpisana przez Kredytobiorcę poprzez dołączenie danych identyfikujących Kredytobiorcę w dniu 2014-05-19”. Dalej pozwana zarzuciła, iż nie doręczono jej wezwania do zapłaty ani wyciągu z ksiąg bankowych. Ponadto z ostrożności procesowej pełnomocnik powódki podniósł, że dochodzona pozwem kwota nie jest wymagalna. Zgodnie z umową kredyt winien być spłacony w 60 ratach miesięcznych w kwotach po 177,48 zł i jeśli przyjąć, że umowa została zawarta w dniu 19 maja 2014r. to do dnia wniesienia pozwu 18 lutego 2016r. minęło 21 terminów spłat rat po 177,48 zł, co daje kwotę 3.728,08 zł, a nie 6.656,67 zł. Umowa kredytu nie została rozwiązana, wiąże strony, a więc nie mogą być wymagalne raty, których termin zapłaty jeszcze nie zapadł. Pozwana zawiadomiła Prokuraturę Rejonową w Zawierciu o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez nieznane jej osoby./k. 45-48 akt/.

W odpowiedzi na sprzeciw pozwanej powód w piśmie procesowym z dnia 1 grudnia 2016r. podtrzymał powództwo w całości. Powód wyjaśnił między innymi, iż załączona do pozwu umowa kredytu została zawarta w postaci elektronicznej przy użyciu systemu bankowości internetowej, stąd brak jest podpisu pozwanej, a przedłożony dokument umowy kredytu stanowi wydruk obrazu umowy, która została zawarta w tej formie. W związku z wypowiedzeniem umowy pismem z dnia 12 października 2015r. cała wierzytelność stała wymagalna. Pozwana pomimo wezwania do zapłaty nie spełniła świadczenia, jak również nie skorzystała z kierowanej do niej propozycji umorzenia części zadłużenia. /k. 63-66 akt/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 maja 2014r. A. M. bez zgody i wiedzy swojej matki- pozwanej B. J., złożyła drogą elektroniczną wniosek o udzielenie kredytu gotówkowego na rzecz pozwanej przez podmiot (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. (obecnie Bank (...) S.A.), w którym wskazano następujące dane kredytobiorcy: B. J., adres zamieszkania i zameldowania: (...)-(...) Z. Filaretów 74. Córka pozwanej A. M. prowadziła rozmowy z pracownikiem powodowego Banku przed uruchomieniem kredytu. W tym samym dniu została sporządzona umowa kredytu gotówkowego numer (...)- (...) w postaci elektronicznej za pośrednictwem bankowości internetowej, gdzie jako kredytobiorca figuruje B. J., zamieszkała (...)-(...) Z. Filaretów 74. Córka miała dostęp do konta bankowego matki w internecie, bowiem zawsze to ona zlecała przelewy, opłacała rachunki. Córka pozwanej miała dostęp do dowodu osobistego matki. Pozwana nie posługiwała się internetem. Pozwana nigdy nie zaciągała przez internet żadnych zobowiązań. Pozwana nie upoważniała też córki nawet ustnie do zaciągania pożyczek w jej imieniu. A. M. mieszkając w tym okresie z matką i mając dostęp do wszystkich danych mamy, jakie konieczne były dla uzyskania kredytu, posłużyła się nimi, by bez wiedzy pozwanej zaciągać różnego rodzaju zobowiązania, między innymi w powodowym Banku. A. M. zeznała ponadto, że korzystając z karty kredytowej mamy środki te wypłaciła z chwilą uzyskania informacji o ich wpływie na konto. Początkowo starała się spłacić zaciągnięte w ten sposób zobowiązania, ale z czasem nie była już w stanie ich spłacać. Po ujawnieniu tego procederu wyprowadziła się od mamy na przełomie marca i kwietnia 2016r. i zerwała z nią kontakt. Pozwana nie wiedziała, gdzie córka przebywa.

(dowód: wniosek kredytowy z dnia 19.05.2014r. k. 66-67 akt, umowa o kredyt gotówkowy numer (...)- (...) z dnia 19.05.2014r. k. 9-13 akt, zeznania świadka A. M. k. 115 o. akt, zeznania pozwanej B. J. k. 116 akt, nagranie rozmów prowadzonych przez pracownika powodowego Banku przed uruchomieniem kredytu k. 108 akt)

W piśmie z dnia 12 października 2015r. skierowanym do pozwanej powód wypowiedział umowę o kredyt gotówkowy numer (...)- (...) z dnia 19 maja 2014r. Następnie w piśmie z dnia 21 stycznia 2016r. powód skierował do pozwanej wezwanie do zapłaty zadłużenia w łącznej kwocie 6.636,89 zł., a w kolejnym piśmie z dnia 1 lutego 2016r. powód wystąpił do pozwanej z propozycją umorzenia części zadłużenia. Powyższa korespondencja była jednak kierowana na adres: (...)-(...) Z. ul. (...), który podała córka pozwanej jako adres do korespondencji. Pod tym adresem mieszkał znajomy córki pozwanej, sama pozwana nigdy nie przebywała pod tym adresem. Jedyny adres pozwanej to Z. ul. (...). Zatem pisma powoda kierowane do pozwanej nie miały możliwości do niej dotrzeć.

(dowód: wypowiedzenie umowy-pismo z dnia 12.10.2015r.- k. 70 akt, wezwanie do zapłaty z dnia 21.01.2016r. k. 101 akt, propozycja umorzenia części zadłużenia z dnia 1.02.2016r. k. 102 akt, zeznania świadka A. M. k. 115 o. akt )

Z uwagi na brak spłaty kredytu powód w dniu 10 lutego 2016r. wystawił przeciwko pozwanej W. z Ksiąg Bankowych Nr (...) na łączną sumę: 6.656,67 zł, na którą składają się: kwota 6.189,53 zł z tytułu niespłaconego kapitału wraz z odsetkami ustawowymi naliczanymi od kwoty 6.189,53 zł od dnia 11.02.2016r., kwota 293,01 zł z tytułu odsetek umownych liczonych od kwoty należności głównej według oprocentowania wynikającego z umowy, co do której dłużnik nie opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego naliczana od dnia 20.05.2014r. do dnia 30.11.2015r., w tym: za okres od dnia 20.05.2014r. do dnia 30.11.2015r. wg stopy procentowej 14,99 %, kwota 77,89 zł tytułem odsetek ustawowych naliczanych od części należności głównej, co do której dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego naliczana od dnia 1.12.2015r. do dnia 10.02.2016r. oraz kwota 96,24 zł tytułem kosztów.

(dowód: W. z Ksiąg Bankowych Nr (...) z dnia 10.02.2016r. k. 14 akt).

Według ustaleń Sądu postanowieniem KPP w Z. z dnia 16 listopada 2016r. zatwierdzonym przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Zawierciu w dniu 18 listopada 2016r. umorzono dochodzenie wobec braku znamion czynu zabronionego w sprawie oszustwa na szkodę B. J., (...) S.A. i innych instytucji finansowych wobec wprowadzenia w błąd przez n/n osobę m.in. pracownika w/wym. Banku co do danych osobowych pożyczkobiorcy tj. B. J. w dniach od kwietnia 2014r. do grudnia 2014r. , tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.

(dowód: postanowienie o umorzeniu dochodzenia sygn. PG-706/16, (...)177/16, PR 1Ds 760.2016 k. 80-81 akt, akta sprawy sygn. PR 1Ds 760.2016 ).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o wskazane powyżej dowody obejmujące dokumenty prywatne i dokument urzędowy oraz zeznania świadka A. M. i samej pozwanej słuchanej w trybie art. 304 k.p.c., które ocenione zostały przez Sąd jako wiarygodne i wzajemnie spójne, a także nagranie rozmów prowadzonych przez pracownika powodowego Banku w sprawie zaciągnięcia kredytu i ustalenia jego warunków. Przedstawione natomiast przez powoda dokumenty dotyczące zawarcia umowy kredytu i zaistnienia zobowiązania po stronie pozwanej nie stanowią w ocenie Sądu dowodu na okoliczność, iż to B. J. w istocie zawarła umowę kredytu ze stroną powodową i tym samym powstało po jej stronie zobowiązanie względem powoda. Wobec powyższego Sąd uznał je za wiarygodne jedynie w takim zakresie, w jakim stanowią one dowód na fakt, iż z wykorzystaniem danych osobowych B. J., doszło do złożenia drogą elektroniczną wniosku o udzielenie kredytu i sporządzenia umowy kredytu oraz zaistnienia zobowiązania.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powód dochodził należności, które jak twierdził, wynikały z zawartej z pozwaną w dniu 19 maja 2014 r. umowy kredytu gotówkowego. Zdaniem Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia jednakże jakichkolwiek wątpliwości, że do zawarcia umowy kredytu pomiędzy stronami niniejszego postępowania, nie doszło. Podkreślić w tym miejscu należy, że zawarcie umowy jako dwustronnej czynności prawnej wymaga zgodnego oświadczenia woli obydwóch stron, co nie miało miejsca w przedmiotowej sprawie. Pozwana B. J. nie może bowiem zostać uznana za stronę umowy, skoro nie złożyła oświadczenia o woli jej zawarcia.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że to córka pozwanej mając dostęp do rachunku bankowego matki w internecie oraz dokumentów matki, w tym w szczególności jej dowodu osobistego, bez jej wiedzy, złożyła drogą elektroniczną w internecie wniosek o udzielenie kredytu do strony powodowej, w następstwie czego doszło do sporządzenia przedmiotowej umowy kredytu, jak również to córka pozwanej prowadziła rozmowy z pracownikiem powoda na temat kredytu i warunków jego udzielenia, co zostało potwierdzone przez córkę pozwanej w toku składanych przez nią zeznań, jak również potwierdza to nagranie tych rozmów. Wszelka korespondencja związana z kredytem (wypowiedzenie, wezwanie do zapłaty, propozycja częściowego umorzenia zadłużenia) były kierowane na wskazany przez córkę pozwanej adres do korespondencji, gdzie pozwania nigdy nie przebywała i nie mieszkała.

W tym miejscu Sąd wskazuje także, że to na powodzie jako podmiocie profesjonalnym, świadczącym usługi drogą elektroniczną, ciąży ryzyko, że osoba nieuprawniona wykorzysta znane jej dane osoby trzeciej w celu uzyskania kredytu wbrew jej woli. Tak więc to powód musi mieć świadomość konsekwencji, jakie wiążą się z zawieraniem umów z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych. W zaistniałej sytuacji to nie pozwana powinna ponosić negatywne konsekwencje faktu, że bez jej zgody wykorzystano dane osobowe, nawet jeżeli uczyniła to osoba z najbliższej rodziny.

Mając na względzie powyższe rozważania, Sąd orzekł, iż brak jest po stronie pozwanej B. J. biernej legitymacji procesowej, co przesądza o konieczności oddalenia wytoczonego przeciwko niej powództwa. Umowa z dnia 19 maja 2014r. nie była podstawą jakiegokolwiek zobowiązania ciążącego na pozwanej względem powoda, bowiem to nie pozwana dokonała z Bankiem czynności prawnej stanowiącej podstawę żądania pozwu. Należy przy tym podkreślić, że pozwana mimo dokonania przelewu sumy pożyczki na jej konto, ze środków tych nie korzystała, bowiem jak wynika z zeznań jej córki A. M., korzystając z karty kredytowej mamy środki te wypłaciła z chwilą uzyskania informacji o ich wpływie na konto, a pozwana nie miała możliwości zorientowania się, że na jej koncie dokonano takich operacji.

Wobec powyższego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Strona powodowa jako przegrywająca sprawę w całości obowiązana jest zatem zwrócić pozwanej poniesione przez nią w sprawie koszty procesu. Na zasądzoną kwotę złożyły się koszty poniesione przez pozwaną z tytułu zastępstwa procesowego w wysokości 2.400 zł oraz kwota 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.