Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Alina Gałęzowska

Protokolant st. sekr. sądowy Marta Kluczyńska

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2017 r. w Środzie Śląskiej na rozprawie

sprawy z powództwa B. P.

przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  pozbawia tytuł wykonawczy w postaci wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 8 października 2002 r. w sprawie sygnatura akt I. C. 185/02, zaopatrzony w klauzulę wykonalności w dniu 25 października 2002 r., wykonalności w całości;

II.  odstępuje od obciążania strony pozwanej (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. kosztami procesu;

III.  wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Z/

1.  (...)

2.  (...)

21 czerwca 2017 r.

UZASADNIENIE

Powódka B. P. wniosła o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego jakim jest prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 8 października 2002 r. sygn akt I C 185/02 zobowiązujący B. J. ( obecnie P.) do zapłaty (...) sp. z o.o. we W. kwoty 13.166,53 zł z ustawowymi odsetkami określonymi w wyroku oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego, zaopatrzony klauzulą wykonalności nadaną przez ten Sąd w dniu 23 października 2002 r., a także zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 8 paździenika 2002 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej wyrokiem zaocznym zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 13106,53 zł z odsetkami i kosztami procesu i nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności. W kwietniu 2016 r. powódka dowiedziała się od pracodawcy o istnieniu wyroku zaocznego z zawiadomienia o wszczęciu wobec niej egzekucji w sprawie Km 711/15. Powódka złożyła sprzeciw od wyroku wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu w sprawie sygn. akt I C 185/02. W wyniku przesłania do powoda pism procesowych, w których podniesiony został zarzut utraty mocy tytułu wykonawczego z powodu przedawnienia opartego na art 125 k.c. powód cofnął wniosek egzekucyjny, co skutkowało umorzeniem postępowania egzekucyjnego. Pozwany jednak ponownie złożył wniosek egzekucyjny pomimo, że od wydania wyroku upłynął okres 15 lat. Powód złożył pierwszy wniosek egzekucyjny po upływie 12 lat, gdy roszczenie było już przedawnione. Złożenie wniosku w 2016 r. nie przerwało biegu przedawnienia, gdyż 10 letni okres już minął.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana oświadczyła, że uznaje powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego z uwagi na przedawnienie roszczenia oraz wnosi o zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania w oparciu o art. 101 k.p.c. ewentualenie o nieobciążanie strony pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powódki w oparciu o art. 102 k.p.c. Strona pozwana wskazuje, że okoliczność przedawnienia roszczenia strony pozwanej nie została potwierdzona jakimikolwiek dowodami, a tym samym gdyby nie uznanie roszczenia przez stronę pozwaną przy pierwszej czynności procesowej wówczas żądanie powódki mogłoby nie zostać uwzględnione. Powódka mimo toczącego się postępowania egekucyjnego, nie podjęła próby polubownego rozstrzygnięcia sporu, która doprowadziłaby do zakończenia sporu bez potrzeby składania pozwu. Strona pozwana uznała żądanie przy pierwszej czynności procesowej, a zatem nie dała powodu do wytoczenia sprawy w związku z czym wniosek o zasądzenie na rzecz strony pozwanej kosztów procesu jest zasadny. Strona pozwana podnosi, że niezwłocznie po otrzymaniu odpisu pozwu, pismem z dnia 10 maja 2017 r. złożyła wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy. Po uzyskaniu prawomocnego lub natychmiast wykonalnego wyroku uwzględniającego żądanie strona pozwana niewłocznie złoży do komornika wnioske o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Na wypadek gdyby Sąd nie podzielił wniosku strony pozwanej o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego strona pozwana z ostrożności wnosi o nieobciążanie jej koszami procesu w trybie art 102 k.p.c. Zdaniem strony pozwanej w tym stanie faktycznym zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony, a obciążenie strony pozwanej kosztami procesu byłoby sprzeczne z art 102 k.p.c.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem zaocznym z dnia 8 października 2002 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej w sprawie z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. przeciwko B. J. sygn. akt I C 185/02 zasądził od pozwanej B. J. na rzecz strony powodowej (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. kwotę 13166,53 zł z ustawowymi odstekami oraz kwotę 5732,57 zł tytułem kosztów procesu. Wyrok uprawomocił się w dniu 25 października 2002 r., a następnie został zaopatrzony w klauzulę wykonalności dnia 25 października 2002 r.

Dowód: wyrok zaoczny z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Ś. w sprawie z pow ó dztwa (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. przeciwko B. J. sygn. akt I C 185/02 k. 6

(...) sp. z o.o. z siedzibą we W. w dniu 7 lipca 2015 r. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko B. J. w oparciu o tytuł wykonawczy wyrok zaoczny z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Ś. sygn. akt I C 185/02. W dniu 30 marca 2016 r. komornik dokonał zajęcia wynagrodzenia za pracę dłużniczki należnego od Zespołu (...) w K., a w dniu 14 kwietnia 2016 r. zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego prowadzonego na zlecenie dłużniczki przez (...) Bank S.A. z siedziba we W..

Dowody: wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w aktach Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. Km 711/15

zawiadomienie o zajęciu z dnia 30 marca 2016 r. wynagrodzenia za pracę dłużniczki należnego od Zespołu (...) w K. k. 8

zawiadomienie o zajęciu z dnia 14 kwietnia 2016 r. wierzytelności z rachunku bankowego prowadzonego na zlecenie dłużniczki przez (...) Bank S.A. z siedzibą we W. k. 7

W dniu 11 kwietnia 2016 r. B. P. ( poprzednio J.) wniosła sprzeciw od wyroku zaocznego z dnia 8 października 2002 r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Środzie Ś. w sprawie z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. przeciwko B. J. sygn. akt I C 185/02 z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu, zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności oraz zawieszenie postępowania egzekucyjnego. W uzasadnieniu sprzeciwu podniosła zarzut utraty mocy tytułu wykonawczego z powodu przedawnienia. Odpis pisma został doręczony (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. dnia 12 maja 2016 r. Postanowieniem z dnia 14 czerwca 2016 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej oddalił wniosek pozwanej o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od wyroku zaocznego z dnia 8 października 2002 r., odrzucił sprzeciw pozwanej od wyroku zaocznego z dnia 8 października 2002 r., oddalił wniosek pozwanej o zawieszenie rygoru natychmiatsowej wykonalności.

Dowody: sprzeciw od wyroku zaocznego z dnia 8 października 2002 r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Środzie Ś. w aktach sprawy I C 185/02

zawiadomienie o terminie rozprawy w aktach sprawy I C 185/02

postanowienie z dnia 14 czerwca 2016 r. Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej sygn. akt I C 185/02 w aktach sprawy I C 185/02

Postanowieniem z dnia 7 czerwca 2016 r. sygn. akt Km 711/15 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. na wniosek wierzyciela umorzyła postepowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie tytułu wykonawczego wyroku zaocznego z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Ś. sygn. akt I C 185/02.

Dowód: postanowienie z dnia 7 czerwca 2016 r. sygn. akt Km 711/15 Komornik a S. ego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. sygn. akt Km 711/15 k. 10

(...) sp. z o.o. z siedzibą we W. w dniu 27 stycznia 2017 r. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. ponowny wniosek o wszczęcie postępowania egzkucyjnego przeciwko B. J. w oparciu o tytuł wykonawczy wyrok zaoczny z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej sygn. akt I C 185/02.

Dowody: wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w aktach Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. Km 211/17

wezwanie dłużnika do złożenia wyjaśnień z dnia 3 lutego 2017 r. k. 11

wezwanie dłuznika do złożenia wykazu mają tku z dnia 3 lutego 2017 r. k. 12

Sąd zważył co następuje;

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka wywodzi swoje roszczenie z treści art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane.

Zdarzeniami, wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane są przedawnienie roszczenia stwierdzonego tytułem egzekucyjnym art. 117 § 2 k.c., odroczenie spełnienia świadczenia, rozłożenie świadczenia na raty przez wierzyciela.

Zgodnie z art 125 k.c. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

Termin 10-letni albo 3-letni przedawnienia wskazany w tym przepisie rozpoczyna bieg od chwili, gdy orzeczenie sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju, albo orzeczenie sądu polubownego, stanie się prawomocne (tak trafnie SN w wyr. Z 12.2.2015, IV CSK 272/14, Legalis;S. Rudnicki, R. Trzaskowski, w: Gudowski, Komentarz, 2014, art. 125, Nb 1, s. 854), albo od chwili zawarcia ugody przed sądem lub sądem polubownym, albo zatwierdzenia przez sąd ugody zawartej przed mediatorem.

Zgodnie z art 123 § 1 pkt. 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Roszczenie stwierdzone wyrokiem zaocznym z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Ś. w sprawie z powodztwa (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. przeciwko B. J. sygn. akt I C 185/02 przedawniło się z dniem 25 października 2012 r.

(...) sp. z o.o. z siedzibą we W. w dniu 7 lipca 2015 r. złożył pierwszy wniosek do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko B. J. w oparciu o tytuł wykonawczy wyrok zaoczny z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Ś. sygn. akt I C 185/02. Wniosek ten nie mógł zatem przewać biegu przedawnienia roszczczenia stwierdzonego wyrokiem zaocznym z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej w sprawie z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. przeciwko B. J. sygn. akt I C 185/02.

Dodatkowo zauważyć należy, że postanowieniem z dnia 7 czerwca 2016 r. sygn. akt Km 711/15 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. na wniosek wierzyciela umorzyła postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie tytułu wykonawczego wyroku zaocznego z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej sygn. akt I C 185/02. Przerwanie biegu przedawnienia ze względu na złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji ulega zniweczeniu w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela (post. SN z 5.10.2016 r., III CZP 52/16, L.).

(...) sp. z o.o. z siedzibą we W. w dniu 27 stycznia 2017 r. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. ponowny wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko B. J. w oparciu o tytuł wykonawczy wyrok zaoczny z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej sygn. akt I C 185/02. Wniosek ten został złożony po upływie terminu przedawnienia roszczenia stwierdzonego wyrokiem zaocznym z dnia 8 października 2002 r. Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej w sprawie z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. przeciwko B. J. sygn. akt I C 185/02

Okoliczność ta pozwala ocenić zarzut przedawnienia wskazany przez powódkę jako zasadny, co skutkowało pozbawieniem tytułu wykonawczego wykonalności na podtawie art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. w zw. z art. 125 k.c.

Orzeczenie w pkt II wyroku oparto na treści artykułu 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadniony sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przyjmuje się że, art. 102 k.p.c. dotyczy okoliczności nie tylko odnoszących się do samego przebiegu procesu ale również okoliczności pozostających poza postępowaniem na przykład takich jak stan majątkowy, sytuacja życiowa stron.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego do szczególnie uzasadnionych przypadków zaliczono przykład sprawy dotyczącej stosunku prawnego, który może zostać ukształtowany tylko mocą wyroku sądu choćby strony były całkowicie zgodne (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 1970 roku II CZ 14/70 OSNCP 1970 Nr 11 poz. 211, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 września 1973 roku I CZ 122/73 OSNCP 1974 nr 5 pozycja 98).

Mając na uwadze okoliczność, że powódka zaniechała wezwania strony pozwanej do zaprzestania prowadzenia czynności mających na celu wyegzekwowanie roszczenia w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Ś. J. B. sygn. akt 211/17 z uwagi na jego przedawnienie przed złożeniem pozwu w niniejszej sprawie, a strona pozwana uznała powództwo przy pierwszej czynności procesowej dlatego art. 102 k.p.c miał zastosowanie w niniejszej sprawie.

Nie można zgodzić się ze stanowiskiem strony pozwanej, że w sprawie powinien znaleźć zastosowanie art. 101 k.p.c. zgodnie z którym zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Pozwany nie daje powodu do wytoczenia powództwa, o ile jego postawa wskazuje, że strona powodowa wzywając go do zapłaty uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytoczenia powództwa. Artykuł 101 k.p.c. nie ma zastosowania w przypadku tzw. orzeczeń kształtujących. W sprawach, w których osiągnięcie zamierzonego stosunku prawnego może nastąpić wyłącznie przez wytoczenie powództwa akceptacja żądań pozwu przez pozwanego sama z siebie nie usprawiedliwia zastosowania ww. przepisu.

Strona pozwana miała świadomość powoływania się przez powódkę na zarzut przedawnienia już w momencie otrzymania odpisu pisma z dnia 11 kwietnia 2016 r. zawierającego sprzeciw od wyroku zaocznego z dnia 8 października 2002 r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Środzie Ś. z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu. Pomimo wystąpienia z wnioskiem o umorzenenie postępowania egzekucyjnego w sprawie prowdzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej J. B. pod sygn. akt Km 711/15 podjęła decyzję o ponownym skierowaniu wniosku egzekucyjnego w dniu 27 stycznia 2017 r. sygn. akt Km 211/17. Nie można zatem uznać, że strona pozwana nie dała powodu do wytoczenia powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, jakim jest prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej z dnia 8 października 2002 r. sygn akt I C 185/02, zaopatrzony klauzulą wykonalności nadaną przez ten Sąd w dniu 23 października 2002 r. Akceptacja żądania powódki przez stronę pozwaną nie odniosłaby także skutku w postaci pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego.