Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Inowrocławiu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marcin Sroczyński

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Joanna Operacz - Nizioł

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2017 roku w Inowrocławiu

na rozprawie
sprawy z powództwa P. S.

przeciwko (...) Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

1.zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.506,94 zł (trzy tysiące pięćset sześć

złotych 94/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 maja

2016 roku do dnia zapłaty,

2. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.393,00 zł (tysiąc trzysta

dziewięćdziesiąt trzy złote 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Marcin Sroczyński

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 maja 2016 roku powód P. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 3.506,94 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 19 maja 2016 roku do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż działając jako konsument zawarł z pozwanym w dniu 11 kwietnia 2011 roku umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (...) ze składką regularną potwierdzonej polisą nr (...). Umowa został zawarta na czas nieokreślony, a składka ubezpieczeniowa została określona na kwotę 3.600 zł płatną co 12 miesięcy. Zgodnie z umową strona powodowa jako ubezpieczyciel była zobowiązana między innymi do opłacania składek zaś pozwany do udzielenie stronie powodowej ochrony ubezpieczeniowej na wypadek śmierci strony lub z tytułu dożycia, a także do alokacji uiszczonych składek. Umowa została zawarta na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym (...) ze Składką Regularną obowiązującą w dniu zawarcia umowy. Treść ogólnych warunków ubezpieczenia nie była przedmiotem indywidualnych uzgodnień Towarzystwa (...) z powodem. W dniu 9 sierpnia 2012 roku przedmiotowa umowa została rozwiązana i w tym dniu Towarzystwo (...) dokonało wypłaty wartości wykupu. Wartość umorzonych jednostek została ustalona na kwotę 3.691,52 zł, a kwota wypłacona powodowi wyniosła 184,58 zł. Strona pozwana potrąciła powodowi opłatę za wykup w kwocie 3.506,94 zł. Opłata za wykup wyniosła 95% wartości umorzonych jednostek uczestnictwa przy wartości wpłaconych przez stronę powodową składek wynoszących 3.600 zł. Na podstawie dokonanego przez stronę pozwaną rozliczenia powód otrzymał zaledwie 5% wartości zgromadzonej na rachunku. W dniu 26 kwietnia 2016 roku strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty całości wartości polisy. Wezwanie do zapłaty pozostało bezskuteczne. Do umowy ubezpieczenia mają zastosowanie Ogólne Warunki Ubezpieczenia za Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym (...) ze Składką Regularną wraz z tabelą opłat i limitów. W art. VI OWU pozwany przewidział uprawnienie powoda do odstąpienia od umowy, wypowiedzenia umowy lub jej rozwiązanie. W takim przypadku zgodnie z postanowieniami ust. 9 Towarzystwo (...) miało dokonać wypłaty wartości wykupu. Zgodne z treścią art. IX OWU wykup polisy polega na wypłacie ubezpieczającemu wartości wykupu. Polisa ma wartość wykupu równą sumie wartości polisy pomniejszonej o opłatę za całkowity wykup polisy. Zgodne z zapisami w tabeli opłat i limitów opłata za całkowity wykup polisy wyniosła w drugim roku polisy 95% wartości polisy utworzonej ze składki regularnej. Powód podniósł, że postanowienia OWU i tabeli opłat i limitów ustalających w niniejszej sprawie wysokość opłaty za całkowity wykup wartości polisy, stanowiącej podstawę do zatrzymania przez stronę pozwaną potrąconej przez nią kwoty 3.506,94 zł stanowi w niniejsze sprawie niedozwolone klauzule umowne w rozumieniu art. 385 ¹ k.c.

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu wskazał, iż z powodem zawarł umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (...) dnia 11 kwietnia 2011 roku, na podstawie wniosku powoda z dnia 8 marca 2011 roku. Integralną częścią przedmiotowej umowy były ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi G. O.. Powód własnoręcznym podpisem potwierdził, że otrzymał pakiet ubezpieczeniowy. Powód nie zgłaszał wątpliwości do OWU, co więcej nie zgłaszał ich zarówno w dacie podpisania wniosku, jak i po otrzymaniu dokumentów. Powód mógł w terminie 30 dni od daty podpisania umowy od niej odstąpić, czego nie uczynił. W sierpniu 2012 roku doszło do rozwiązania łączącej strony umowy ubezpieczenia. W związku z rozwiązaniem niniejszej umowy, pozwany dokonał ustalenia wartości wykupu polisy. Podstawą ustalenia wartości wykupu były postanowienia OWU i załączona do nich tabela. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powoda wskazując na trzyletni okres przedawnienia roszczenia wynikający z art. 819 k.c. z uwagi na okoliczność, iż roszczenie powoda pozostaje w związku z zawartą umową ubezpieczenia. Pozwany również wskazał, iż postanowienia umowy ubezpieczenia ustalające zasady wartości wykupu obejmują świadczenia główne stron, nie mają charakteru postanowień niedozwolonych oraz zostały sformułowane sposób jednoznaczny, nie naruszają rażąco interesów powoda i nie są sprzeczne z dobrymi obyczajami.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 11 kwietnia 2011 roku strony zawarły umowę ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym potwierdzoną polisą ubezpieczeniową numer (...). Wysokość składki została określona na kwotę 3.600 zł płatną co 12 miesięcy do 11 kwietnia. Powód dokonał wpłaty składki w kwocie 3.600 zł. Powód otrzymał również ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (...) ze składką regularna.

Dowód: polisa ubezpieczeniowa k. 6, ogólne warunki ubezpieczenia k. 8-24, przesłuchanie

powoda w charakterze strony k.55-56

Z uwagi na brak wpłaty kolejnej składki umowa ubezpieczenia uległa rozwiązaniu w 2012 roku i pozwany dokonał wypłaty powodowi kwoty 184,58 zł tytułem wykupu polisy.

Dowód: potwierdzenie realizacji wypłaty z dnia 22 sierpnia 2012 roku k. 25, przesłuchanie

powoda w charakterze strony k.55-56

Pismem z dnia 26 kwietnia 2016 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 3.506,94 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę liczonymi od dnia upływu terminu wyznaczonego do zapłaty. Wezwanie okazał się bezskuteczne.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 26 kwietnia 2016 roku wraz z dowodem doręczenia

k. 26-17

Sąd zważył co następuje

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone dokumenty, których treść nie była kwestionowana oraz w oparciu o przesłuchanie powoda w charakterze strony, którego zeznania znajdowały potwierdzenie w treści przedłożonych dokumentów. W przedmiotowej sprawie strony łączyła umowa ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (...) ze składką regularna. Umowa ta była potwierdzona polisą ubezpieczeniową numer (...). Umowa została zawarta w dniu 11 kwietnia 2011 roku i powód dokonał wpłaty składki w kwocie 3.600 zł. Z uwagi na brak dalszych środków powód nie uregulował kolejnej składki i umowa została rozwiązana. Z powodu rozwiązania umowy pozwany wypłacił powodowi 184,58 zł tytułu wykupu wartości polisy. Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 3.506,94 zł tytułem reszty kwoty wpłaconej pozwanemu na polisę ubezpieczeniową numer (...). W toku postępowania pozwany podniósł zarzut przedawniania roszczenia wskazując na trzyletni okres przedawniania z uwagi na treść art. 819 § 1 k.c. zgodnie z którym roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem trzech lat. Powód kwestionował trzy letni termin przedawnienia roszczenia wskazując, iż okres przedawnienia w tego typu umowie wynosi dziesięć lat.

W ocenie Sądu roszczenie powoda nie dotyczyło rozliczenia z tytułu umowy ubezpieczenia lecz z tytułu zapłaty z uwagi na rozwiązanie umowy, która łączyła strony. Umowa ta miała charakter mieszany z uwagi na występowanie elementów ubezpieczeniowych z elementami kapitałowymi. Tym samym w niniejszej sprawie ma zastosowanie dziesięcioletni okres przedawnienia zgodnie z regulacją art. 118 k.c.

Odnosząc się do kwestii klauzul niedozwolonych w umowie ubezpieczenia, która łączyła strony to zgodnie z art. 385 ¹§1k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie zwiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne).Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W stanie faktycznym sprawy przedmiotem ubezpieczenia było życie ubezpieczonego, a zakres ubezpieczenia obejmował śmierć ubezpieczonego w okresie udzielania ochrony ubezpieczeniowej. Umowa została zawarta na czas nieokreślony ( art. III ust.1i 2, art. IV ust.1 ogólnych warunków ubezpieczenia). Jak wskazano w ogólnych warunkach ubezpieczenia umowa ulegała rozwiązaniu w przypadku nieopłacenia przez ubezpieczającego składki regularnej. W przypadku rozwiązania umowy w związku z nieopłaceniem składki Towarzystwo dokona wypłaty wartości wykupu ( art. VI ust.5 pkt.5.3 i art. VI ust.9). Wysokość wartości wykupu została wskazania w tabeli opłat i limitów. Opłata za całkowity wykup wartości polisy w drugim roku wyniosła 95% wartości polisy utworzonej ze składki regularnej. Kierując się tym zapisem pozwany wypłacił powodowi kwotę 184,58 zł, a w dyspozycji pozwanego pozostała kwota 3.506,94 zł o zasądzenie której w tym procesie wnosił powód. Umowa została zawarta między przedsiębiorcą, a konsumentem. Warunki umowy nie zostały określone indywidualnie z powodem. Jak wynika z zapisów ogólnych warunków ubezpieczenia opłata za całkowity wykup wartości polisy nie stanowiła głównego świadczenia stron. Artykuł I ogólnych warunków ubezpieczenia na życie stanowił, iż na podstawie Umowy (...), zwanej dalej (...) zawartej na podstawie niniejszych ogólnych warunków ubezpieczenia, zwanych dalej ,,OWU”, (...) Spółka Akcyjna , zwana dalej Towarzystwem, zobowiązuje się wypłacić świadczenie w przypadku zajścia w życiu Ubezpieczonego zdarzenia przewidzianego w Umowie, a Ubezpieczający zobowiązuje się terminowo opłacać składki. Takim zajściem była śmierć ubezpieczonego (art. III ust. 2 ogólnych warunków ubezpieczenia).

Niewątpliwie taka dysproporcja w zakresie możliwości uzyskania zwrotu środków przekazanych pozwanemu, gdzie z kwoty 3.691,52 zł powód uzyskuje zwrot 184,91 zł pozostaje w sprzeczności z dobrymi obyczajami i rażąco narusza jego interesy. Również w treści ogólnych warunków ubezpieczenia nie wskazano charakteru, treści i funkcji tak wysokiej kwoty pozostającej w dyspozycji pozwanego. Tym samym zostały wypełnione przesłanki zastosowania regulacji art. 385 ¹ § 1 k.c. Również jak wskazał Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z dnia 7 października 2011 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XVII Amc 1704/109 i z dnia 4 czerwca 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XVII Amc 974/11 reguła ustalająca wysokość opłaty likwidacyjnej została uznana za niedozwoloną i Sąd zakazał jej wykorzystywania w obrocie z konsumentami. W tym zakresie zapisy umowy uważa się za nieistniejące.

Odnosząc się do stanowiska pozwanego w zakresie ponoszenia kosztów związanych z realizacją umów ubezpieczenia to pozwany ogólnie wskazywał na fakt ich ponoszenia bez wskazania rozliczenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.506,94 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 maja 2016 roku do dnia zapłaty ( punkt pierwszy wyroku). Na koszty procesu składała się opłata sądowa od pozwu w kwocie 176 zł oraz koszt zastępstwa procesowego powoda w kwocie 1.217 zł. Sąd na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.393,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu ( punkt drugi wyroku).

SSR Marcin Sroczyński