Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku E. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania E. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

z dnia 14 czerwca 2012 r. sygn.(...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 783/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 czerwca 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. odmówił wnioskodawczyni E. D. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS ustaliła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji złożonym w dniu 5 lipca 2012 roku wnioskodawczyni wniosła o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na powyższe odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. D. urodzona (...) posiada wykształcenie średnie. W okresie aktywności zawodowej pracowała jako sekretarka oraz prowadziła własną działalność gospodarczą- usługi porządkowe. W okresie od 12 listopada 2011 roku do 9 maja 2012 roku wnioskodawczyni pobierała świadczenie rehabilitacyjne .

(dowód: wywiad zawodowy w opinii lekarskiej k.184)

W dniu 28 marca 2012 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: wniosek o rentę k. 49-52 akt rentowych)

Orzeczeniem z dnia 8 maja 2012 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, iż wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Taki wniosek wywiódł ze stopnia zaawansowania rozpoznanego u niej schorzenia w postaci: cukrzycy typu 2 skojarzona z otyłością, nadciśnienia tętniczego kontrolowanego farmakologicznie, zespołu barku lewego z niedużą dysfunkcją ruchową, okresowego zespołu bólowego kręgosłupa C i L. W oparciu o powyższe lekarz Orzecznik ZUS stwierdził , iż w wnioskodawczyni jest zdolna do wykonywania pracy zarobkowej, ze wskazaniem , iż umiarkowany wysiłek fizyczny jest wręcz dla wnioskodawczyni wskazany jako jeden z elementów leczenia cukrzycy .

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 8.05.2012r. k.71-72 z dokumentacją medyczną)

Od powyższego orzeczenia wnioskodawczyni wniosła sprzeciw i sprawa została skierowana na komisję lekarską ZUS, która w dniu 4 czerwca 2012 roku, po rozpoznaniu cukrzycy typu 2 insulinozależnej kontrolowanej farmakologicznie, bez istotnych powikłań narządowych, nadciśnienia tętniczego kontrolowanego farmakologicznie w okresie wydolności krążenia, zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych kręgosłupa bez upośledzenia sprawności ruchowej oraz nadwagi stwierdził, że obecny stopień naruszenia sprawności organizmu badanej z drugim stopniem kwalifikacji zawodowej nie uzasadnia orzeczenie długotrwałej niezdolności do pracy w rozumieniu przepisów ustawy rentowej.

(dowód: orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 4 czerwca 2012 r. k. 79 akt ZUS wraz z dokumentacją medyczną teczka, sprzeciw z dnia 15 maja 2012 roku k.186 akt rentowych )

Aktualnie u wnioskodawczyni występują następujące schorzenia:

- nadciśnienie tętnicze;

-cukrzyca typu 2, powikłana początkową neuropatią i retinopatią cukrzycową;

- retinopatia cukrzycowa prosta;

- polineuropatia cukrzycowa obwodowa subiektywna;

- zmiany zwyrodnieniowo - dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego;

- przewlekły objawowy zespół bólowy bez cech zespołu korzeniowego; i ubytkowego;

- zespół bolesnego barku obustronny z dysfunkcją ruchową bardziej nasilony po stronie lewej;

- zespół bólowy kręgosłupa z brachialgią prawostronną,

- otyłość;

- krótkowzroczność obu oczu ;

- retinopatia cukrzycowa nieproliferacyjna- stadium początkowe ;

- wieloletnie zaburzenia nerwicowe z rysami pitiatycznymi ;

(dowód: opinia łączna biegłych: kardiologa- L. D., opinia biegłego reumatologa A. D. k.19-20, biegłego neurologa A. P. k.48-51, biegłego ortopedy R. E. k.61-62, diabetologa M. P. (1) k.92-93 oraz opinia uzupełniająca k.141, biegłego psychologa M. P. (2) k.97-98, biegłego okulisty A. C. k.107-108, biegłego psychiatry J. B. k.122-123, biegłego z zakresu medycyny pracy J. G. k.166-169 w aktach sprawy)

Występujące u wnioskodawczyni schorzenia diabetologiczne, kardiologiczne, reumatologiczne, okulistyczne, psychiatryczne oraz neurologiczne nie powodują niezdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

(dowód: opinia biegłego: kardiologa- L. D. k.12-14, biegłego reumatologa A. D. k.19-20, biegłego neurologa A. P. k.48-51, biegłego ortopedy R. E. k.61-62, diabetologa M. P. (1) k.92-93 wraz z opinia uzupełniająca k.141,, biegłego psychologa M. P. (2) k.97-98, biegłego okulisty A. C. k.107-108, biegłego psychiatry J. B. k.122-123, biegłego z zakresu medycyny pracy J. G. k.166-169 w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. 2009, Nr 153, poz. 1227) niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepisy art. 12 ust. 2 i 3 stanowią, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1)

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 powyższej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. Ratio legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia. Inaczej mówiąc, ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (na przykład pracy wymagającej niższych albo niewymagającej w ogóle jakichkolwiek kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy, do której posiada kwalifikacje. Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego), (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 roku, I UK 103/06 OSNP 2007/17-18/26).

W przedmiotowej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia, czy stan zdrowia wnioskodawczyni powoduje u niej częściową niezdolność do pracy, a więc niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Należy zaznaczyć, iż wnioskodawczyni posiada wykształcenie średnie i w okresie aktywności zawodowej pracowała umysłowo jako sekretarka (do 2007r.), a następnie prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą (usługi porządkowe).

Tym samym częściową niezdolność do pracy wnioskodawczyni należy odnieść w stosunku do wyższych posiadanych przez nią kwalifikacji pracownika umysłowego.

Tak więc dla ustalenia, czy wnioskodawczyni jest niezdolna do pracy w rozumieniu przepisów cytowanej ustawy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy: kardiologa L. D., reumatologa A. D., ortopedy R. E.neurologa A. P., okulisty A. C., psychiatry J. B., psychologa M. P. (2) oraz dwóch diabetologów M. S. oraz M. P. (1).

Nadto Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy J. G., którego zadaniem była ocena stanu zdrowia wnioskodawczyni pod względem wszystkich zdiagnozowanych u niej schorzeń i ich wpływu na zdolność do wykonywania pracy zarobkowej.

Podstawowe znaczenie w ocenie stanu zdrowia wnioskodawczyni miały opinie sporządzone przez biegłych diabetologów. Biegłe z tej dziedziny M. S. oraz M. P. (1) różniły się bowiem co do oceny wpływu schorzeń diabetologicznych na zdolność wnioskodawczyni do pracy.

I tak, biegła M. S. rozpoznała u wnioskodawczyni: cukrzycę typu 1 leczoną metodą intensywnej insulinoterapii, retinopatię cukrzycową prostą oraz polineuropatię cukrzycową obwodową subiektywną. Biegła stwierdziła, że cukrzyca jest źle wyrównana metabolicznie, co skutkuje powikłaniami narządowymi i częściowo ograniczał zdolność wnioskodawczyni do pracy zarobkowej okresowo od dnia 9 maja 2012r.do 31 maja 2013r.

Odmiennego zdania w kwestii wpływu rozpoznanej u wnioskodawczyni cukrzycy na jej zdolność do pracy była biegła diabetolog M. P. (1). Jej zdaniem

Biegła podniosła, że występująca u wnioskodawczyni cukrzyca typu II jest jedynie okresowo źle wyrównana metabolicznie, a powikłania w postaci neuropatii i retinopatii cukrzycowej mają charakter początkowy i nie wpływają na zdolność do pracy.

Sąd po przeprowadzeniu dowodu z uzupełniających ustnych opinii biegłych diabetologów podzielił w całości opinie biegłej M. P. (1) co do oceny wpływu cukrzycy na zdolność wnioskodawczyni do pracy.

Należy podkreślić, iż biegli diabetolodzy są zgodni co do tego, że źle wyrównana metabolicznie cukrzyca prowadzi do powikłań cukrzycowych. Nie ma również wątpliwość, w świetle zgodnej opinii diabetologów, że powikłania cukrzycowe, które występują u wnioskodawczyni (neuropatia i retinopatia cukrzycowa) mają stadium początkowe. Potwierdza to także w swojej opinii biegła okulistka A. C.. Powikłania cukrzycowe w stadium początkowym nie ograniczają zdolności wnioskodawczyni do pracy, co do czego biegli diabetolodzy oraz okulista są także zgodni.

Podstawą stwierdzenia przez biegłą M. S. częściowej niezdolności wnioskodawczyni do pracy, jak wyjaśniła w opinii ustnej, nie były powikłania cukrzycowe, ale źle wyrównana metabolicznie cukrzyca (duże wahania cukrów pomimo wysokich i często przyjmowanych dawek insuliny). Zdaniem Sądu same wahania poziomów cukru, które jak wynika z opinii biegłej diabetolog M. P. (1), nie występują u badanej stale, ale okresowo i nie są specjalnie ciężkie czy groźne, o czym świadczą początkowe powikłania cukrzycy, nie skutkują długotrwałą niezdolnością do pracy. Gdyby w istocie cukrzyca u wnioskodawczyni była niewyrównana metabolicznie od dłuższego czasu, jak twierdzi biegła M. S., to powikłania cukrzycy nie znajdowałyby się w fazie początkowej i nie byłyby obojętne dla zdolności wnioskdoawczyni do pracy.

Z tych względów Sąd odmówił wiary opinii M. S. i w kwestii oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni oparł się na opinii biegłej diabetolog M. P. (1). Tym bardziej, że wnioski końcowe biegłej M. P. (1) podzielił także biegły medycyny pracy J. G.. Opinia biegłej M. P. (1) w sposób logiczny i konsekwentny, w oparciu o dokumentację medyczną i badanie przedmiotowe, ocenia stan zaawansowania cukrzycy u badanej i wpływ tego schorzenia na zdolność zarobkowania. W oparciu o powyższe biegła M. P. (1) stwierdziła, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zarobkowej, gdyż cukrzyca jest u niej jedynie okresowo niewyrównana metabolicznie, bez istotnych powikłań narządowych. Biegła podkreśliła, że wnioskodawczyni wymaga nadal systematycznego leczenia w poradni diabetologicznej, starannego dobierania dawek insuliny, odpowiedniej diety oraz dopasowanego do niej wysiłku fizycznego.

Również pozostałe występujące u wnioskodawczyni schorzenia, jak wynika ze zgodnej opinii biegłego kardiologa, reumatologa, neurologa, ortopedy, psychiatry i okulisty, nie ograniczają w sposób długotrwały zdolności wnioskodawczyni do pracy.

Biegła kardiolog L. D. podniosła, że wprawdzie występujące u wnioskodawczyni nadciśnienie tętnicze jest niedostatecznie kontrolowane farmakologicznie, ale przebiega z pełną wydolnością układu krążenia, prawidłowym wynikiem frakcji wyrzutowej lewej komory w badaniu echokardiograficznym oraz brakiem niedokrwienia mięśnia sercowego indukowanego wysiłkiem fizycznym. Stan kliniczny wnioskodawczyni nie daje zatem jakichkolwiek podstaw, aby z powodu schorzeń kardiologicznych uznać ją za niezdolną do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Biegła reumatolog A. D. rozpoznała u wnioskodawczyni: przewlekły zespół bólowy kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego w przebiegu zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych z niewielkiego stopnia dysfunkcją ruchową oraz obustronny zespół bolesnego barku - z dysfunkcją ruchową wyraźniejszą po stronie lewej. Biegła stwierdziła, że zarówno dolegliwości bólowe ze strony barków, jak i kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowym, nie powodują u wnioskodawczyni istotnego ograniczenia jej sprawności ruchowej i tym samym nie ograniczają jej zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Występowanie przewlekłego zespołu bólowego ze strony kręgosłupa, towarzyszącego zmianom zwyrodnieniowo-dyskopatycznym kręgosłupa stwierdziła również biegła neurolog A. P.. Zespół ten jednak przebiega bez cech korzeniowych i ubytkowych, a zatem nie ogranicza zdolności wnioskodawczyni do pracy zarobkowej.

Tożsame wnioski płyną z opinii ortopedycznej sporządzonej przez biegłego

ortopedę R. E., który rozpoznał u wnioskodawczyni: zespół bólowy barku obustronny z dysfunkcją ruchową umiarkowanego stopnia, zespół bólowy kręgosłupa z brachialgią prawostronną oraz chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z dyskopatią szyjną i lędźwiowo-krzyżową. Biegły ortopeda stwierdził w swoim badaniu, że ubytki funkcjonalne w obrębie barku lewego i prawego wnioskodawczyni nie są dużego stopnia i nie naruszają sprawności badanej w stopniu powodującym jej długotrwałą niezdolność do pracy.

Stan psychiczny wnioskodawczyni został poddany ocenie przez biegłą psycholog M. P. (2) oraz biegłego psychiatrę J. B.. Biegli stwierdzili u badanej wieloletnie zaburzenia nerwicowe (lękowo-depresyjne) z rysami pitiatycznymi (histerycznymi), których nasilenie – jak wynika z opinii psychiatrycznej - nie ogranicza zdolności do pracy wnioskodawczyni.

Na zdolność wnioskodawczyni do pracy nie wpływa wreszcie – jak wyżej zaznaczono- rozpoznana u niej przez biegłą z zakresu okulistyki A. C. krótkowzroczność obu oczu oraz początkowe stadium retinopatii cukrzycowej nieproliferacyjnej. Oceniając aktualny stan narządu wzroku wnioskodawczyni, biegła uznała, że jest ona zdolna do pracy.

Wnioski końcowe biegłych z zakresu kardiologii, reumatologii, ortopedii, neurologii, okulistyki, psychiatrii i psychologii oraz wnioski powołane w opinii przez biegłą z zakresu diabetologii M. P. (1) podzielił także biegły z zakresu medycyny pracy J. G., który po zapoznaniu się z aktami sprawy, dokumentacją medyczną, opiniami wydanymi wcześniej przez biegłych oraz po zbadaniu wnioskodawczyni E. D. stwierdził, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do wykonywania zarobkowo pracy odpowiedniej dla posiadanych przez nią kwalifikacji.

Przeprowadzone dowody z opinii biegłych: kardiologa L. D., reumatologa A. D., ortopedy R. E., psychiatry J. B., psychologa M. P. (2), okulisty A. C., diabetologa M. P. (1), jak również biegłego z zakresu medycyny pracy- J. G., którzy zgodnie orzekli, iż wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zarobkowej, nie zostały w sposób skuteczny zakwestionowane w toku postępowania przez skarżącą. Do podważenia opinii biegłych nie mogą prowadzić zarzuty podnoszone przez wnioskodawczynię w licznych pismach procesowych, gdyż sprowadzają się one w istocie do twierdzenia, iż nie zgadza się z opiniami biegłych, gdyż inaczej ocenia swój stan zdrowia. Takie zarzuty są li tylko gołosłowną polemiką z prawidłowymi opiniami sporządzonymi przez specjalistów o niekwestionowanym poziomie wiedzy medycznej, specjalistów praktyków z doświadczeniem klinicznym i jako takie nie mogą prowadzić do podważenia opinii.

W ocenie Sądu biegli Ci rzeczowo uzasadnili swoje stanowisko odnośnie zdiagnozowanych u wnioskodawczyni schorzeń i ich wpływu na jej zdolność do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Biegli byli zgodni w swoich wnioskach końcowych, iż stopień zaawansowania rozpoznanych przez nich schorzeń nie czyni wnioskodawczyni częściowo niezdolną do pracy zarobkowej.

Reasumując należy stwierdzić, że występujące u 51-letniej wnioskodawczyni schorzenia, są aktualnie na takim etapie zaawansowania, że nie prowadzą do naruszenia sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym orzeczenie niezdolności do pracy. Mimo ich występowania E. D. zachowała zdolność do wykonywania pracy zarobkowej na poziomie posiadanych kwalifikacji.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.