Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2012r. w Katowicach

sprawy z odwołaniaA. S. (A. S. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego A. S.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Katowicach z dnia 21 marca 2012r. sygn. akt X U 2628/11

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Katowicach na rzecz adwokata D. W. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) wraz z 23% podatkiem od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

/-/ SSA M. Żurecki /-/ SSA J. Pietrzak /-/ SSA I. Goik

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1226/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31.10.2011r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury, bowiem nie udowodnił on 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę przez przyznanie mu prawa do emerytury.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując stanowisko zajęte w uzasadnieniu decyzji.

Wyrokiem z dnia 21.03.2012r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Katowicach oddalił odwołanie.

Poza sporem pozostawało, że ubezpieczony A. S. pobiera świadczenie przedemerytalne od 17.07.2011r. W dniu 20.10.2011r. wystąpił do organu rentowego
z wnioskiem o przyznanie wcześniejszej emerytury. Na podstawie złożonej dokumentacji organ rentowy uznał za udowodnione na dzień 1.01.1999r. 29 lat, 5 miesięcy i 15 dni okresów ubezpieczenia, w tym 8 lat, 10 miesięcy i 14 dni okresów pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy nie zaliczył odwołującemu do pracy w szczególnych warunkach całego okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K. od 4.03.1980r. do 30.06.1987r.

Na podstawie akt osobowych ubezpieczonego dołączonych do akt sprawy, Sąd ustalił,
iż w aktach tych znajduje się pismo z dnia 07.04.1987r. stwierdzające, iż w związku
z przejściem z samochodu marki N. na samochód marki S. prosi się o podwyższenie stawki godzinowej dla A. S. oraz pismo z dnia 07.01.1987r. o treści: z dniem 01.01.1987r. powierzam obywatelowi obowiązki kierowcy samochodu N.. W aktach tych znajduje się również pismo z dnia 05.08.1986r. kierowane do odwołującego stwierdzające,
iż w związku z otrzymaniem prawa jazdy z dniem 01.08.1986r. przenosimy obywatela
ze stanowiska ładowacza na stanowisko kierowcy samochodu do 3,5 tony, oraz pismo z dnia 13.04.1987r. stwierdzające, że z dniem 07.04.1987r. powierza się obywatelowi obowiązki kierowcy samochodu o nośności powyżej 3,5 tony.

W aktach znajduje się ponadto pismo z dnia 25.04.1975r. kierowane do Oddziału Kadr przez kierownika działu eksploatacji by z dniem 25.04.1975r. przenieść odwołującego
ze stanowiska ładowacza na stanowisko kierowcy. W piśmie kierowanym przez kierownika działu eksploatacji do działu spraw pracowniczych z dnia 05.05.1987r. wnosi on by
w związku z przejęciem pojazdu marki S. przez obywatela S. zaszeregować go do wyższej stawki.

Na podstawie zeznań świadka J. Z. Sąd ustalił, iż świadek ten pracował razem
z odwołującym w Przedsiębiorstwie (...) w K.
w latach 1979-1987 w charakterze kierowcy samochodów ciężarowych powyżej 3,5t. Świadek zeznał, iż odwołujący również pracował w takim samym charakterze, ale nie był
w stanie wskazać, w jakim okresie był zatrudniony. Słuchany w charakterze strony odwołujący zeznał, iż przez cały okres pracy w przedsiębiorstwie pracował jako kierowca samochodu ciężarowego.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka J. Z. oraz zeznaniom ubezpieczonego słuchanego w charakterze strony, że przez cały okres pracy, którą wykonywał
w Przedsiębiorstwie (...) pracował jako kierowca samochodu o ciężarze całkowitym powyżej 3,5t. Zeznania świadka i odwołującego są sprzeczne z dokumentacją zawartą w aktach osobowych odwołującego. W aktach tych stanowiska pracy wykonywane przez odwołującego są szczegółowo wykazane i Sąd uznał,
że tylko w okresie od 7.04.1987r. do 30.06.1987r. odwołujący wykonywał pracę kierowcy samochodu o ciężarze całkowitym powyżej 3,5t, bowiem w związku z powierzeniem mu obowiązków kierowcy takiego samochodu kierownik działu eksploatacji wystąpił o wyższą stawkę płacy dla odwołującego.

Wobec poczynionych ustaleń Sąd uznał odwołanie za niezasadne podnosząc w motywach rozstrzygnięcia, że ubezpieczony przedłożył dwa świadectwa pracy w szczególnych warunkach, które zostały wystawione przez Archiwum Akt w T.. W postępowaniu sądowym dopuszczalne jest przeprowadzenie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia i to również wtedy gdy pracodawca wystawił świadectwo pracy a ZUS kwestionuje jego treść. Postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem pozwoliło na ustalenie, iż odwołujący w całym okresie jego zatrudnienia w (...), tj. od 4.03.1980r. do 30.06.1987r. nie pracował tylko w charakterze kierowcy. Dowody zawarte w aktach osobowych odwołującego pozwoliły Sądowi na jednoznaczne ustalenie, iż praca kierowcy samochodu ciężarowego była wykonywana tylko
w okresie od 7.04.1987r. do 30.06.1987r. a zatem ubezpieczony nie wykazał na dzień 1.01.1999r. 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach i w konsekwencji nie nabył prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

Apelację od tego wyroku wywiódł ubezpieczony zarzucając zbyt pobieżne przeprowadzanie analizy jego pracy w okresie od 04.03.1980r. do 30.06.1987r.

Wniósł o zmianę wyroku, oraz powtórne przeanalizowanie przebiegu pracy w w/w okresie pracy i zaliczenie faktycznie przepracowanego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U.
z 2009r. nr 153, poz. 1227):

ust. 1 - ubezpieczonym urodzonym po 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

- okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz

- okres składkowy i nieskładkowy o którym mowa w art. 27,

ust. 2 - emerytura o której mowa w ust. 1 przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Poza sporem pozostawało, że ubezpieczony ukończył 60 lat i ma staż pracy przekraczający
25 lat.

Spór w niniejszej sprawie sprowadza się do kwestii czy ubezpieczony posiada wymagany okres zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych pod poz. 2 działu VIII wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn.zm.), albowiem od spełnienia tego warunku, stosownie do brzmienia art.32 ust.4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z §4, powołanego rozporządzenia zależne jest nabycie emerytury po ukończeniu 60 roku życia.

Wymieniona wyżej poz. 2 działu VIII wykazu A jako prace w szczególnych warunkach wymienia prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalistycznych, pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych
w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów, motorniczych tramwajów.

Spór dotyczy zatem wyłącznie charakteru zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K. od 4.03.1980r. do 30.06.1987r. a w szczególności tego, czy ubezpieczony pracował wówczas jako ładowacz, kierowca samochodu N. (do 3,5 tony) czy kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony. Tylko bowiem w tym ostatnim przypadku wymieniony okres podlegałby zaliczeniu jako okres pracy
w szczególnych warunkach.

Oczywiście jak słusznie zauważył Sąd I instancji możliwe jest wykazywanie okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach także przy pomocy zaświadczeń wystawianych przez Archiwum a nawet zeznań świadków, jako że ograniczenia dowodowe obowiązują wyłącznie w postępowaniu przed organem rentowym, ale zaświadczenia te i zeznania nie mogą pozostawać w sprzeczności do dokumentów źródłowych znajdujących się w aktach osobowych, a jeżeli pozostają to obowiązkiem Sądu jest wyjaśnić te sprzeczności i dać temu wyraz przy ocenie materiału dowodowego, co uczynił chociaż w sposób niezwykle lakoniczny.

W szczególności słusznie zwrócił uwagę tenże Sąd na znajdujące się w aktach osobowych dokumenty przeczące twierdzeniom ubezpieczonego, że w całym okresie zatrudnienia
w (...) w K. pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

W aktach osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w tymże przedsiębiorstwie poza wskazanymi przez Sąd I instancji dokumentami znajdowały się ponadto: angaż z dnia 24.07.1986r. stwierdzający, że z dniem 1.08.1986r. powierza się ubezpieczonemu stanowisko ładowacza; karta indywidualnego przeliczenia wynagrodzenia miesięcznego przed i po wprowadzeniu zakładowego systemu wynagradzania z dnia 16.04.1985r. zawierająca zapisA. S. kierowca N.; pismo w sprawie udzielenia ubezpieczonemu urlopu bezpłatnego w okresie od 26.08.1981r. do 26.08.1982r.; pismo ubezpieczonego w sprawie skrócenia urlopu bezpłatnego; umowa o pracę z dnia 2.01.1982r. zawierająca zapis
o korzystaniu przez ubezpieczonego z urlopu bezpłatnego w okresie od 25.08.1981r. do 31.12.1981r.; świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 18.04.2001r. wystawione przez syndyka masy upadłości (...) potwierdzające zatrudnienie w warunkach szczególnych w okresie od 7.04.1987r. do 30.06.1987r.

Co prawda znajduje się także w aktach osobowych ubezpieczonego świadectwo pracy z dnia 30.06.1987r. zawierające zapis, że ubezpieczony był zatrudniony w okresie od 4.03.1980r. do 30.06.1987r. i zajmował stanowisko kierowca samochodu o ciężarze całkowitym
pow. 3,5 tony a ostatnio stanowisko kierowca samochodu o ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony ale jego treść pozostaje w sprzeczności z wcześniej opisanymi dokumentami. Poza tym większość angaży ubezpieczonego i innych dokumentów zawiera jedynie określenie „kierowca”.

W tym stanie rzeczy w ocenie Sądu Apelacyjnego prawidłowo uznał Sąd I instancji,
że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do ustalenia,
że ubezpieczony w całym spornym okresie pracował w charakterze kierowcy samochodu
o ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony a przeciwnie pozwala jedynie na ustalenie,
że w charakterze kierowcy samochodu o ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony ubezpieczony pracował w okresie wskazanym w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawionym przez syndyka masy upadłości i w konsekwencji, że na dzień 1.01.1999r. ubezpieczony nie posiadał 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach

Skarżący w apelacji kwestionował dokonaną przez Sąd I instancji ocenę dowodów jednakże w przekonaniu Sądu Apelacyjnego nie wykazał, aby wnioskowanie Sądu I instancji wykraczało poza schematy logiki formalnej albo dokonywane było wbrew zasadom doświadczenia życiowego, czy nie uwzględniało nadto jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych.

Natomiast skuteczność zarzutów apelacji zależna była właśnie od wykazania powyższego.

Nadto dowody przeprowadzone w postępowaniu apelacyjnym potwierdziły słuszność wniosków Sądu I instancji, co do charakteru zatrudnienia ubezpieczonego w spornym okresie.

W tym stanie rzeczy uznać należało, że stanowisko Sądu I instancji co do tego,
że ubezpieczony nie legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych
a w konsekwencji nie spełnił przesłanek warunkujących nabycie prawa do emerytury jest zasadne.

Z przytoczonych względów Sąd Apelacyjny na mocy art.385 k.p.c. oddalił apelację.

/-/ SSA M. Żurecki /-/ SSA J. Pietrzak /-/ SSA I. Goik

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JM