Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 30 sierpnia 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Karol Paździoch

Protokolant: stażysta Jolanta Zych

po rozpoznaniu w dniu 16 sierpnia 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletniej A. L.

przeciwko D. L.

o alimenty

I.  zasądza od pozwanego D. L. na rzecz małoletniej powódki A. L. alimenty w kwocie po 750 (siedemset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 12 sierpnia 2014 roku;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego D. L. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

IV.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 266/15

UZASADNIENIE

W dniu 12 sierpnia 2014 r. małoletnia A. L., reprezentowana przez matkę K. N. i zastępowaną przez pełnomocnika zawodowego w osobie radcy prawnego, wniosła do tutejszego Sądu pozew o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego D. L. alimentów w kwocie po 1500 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10. każdego miesiąca wraz z odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia wniesienia pozwu, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniej powódki kosztów postępowania, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała m.in., iż rodzice małoletniej powódki żyją obecnie w rozłączeniu, a pozwany utrzymuje sporadyczne kontakty z powódką i nie łoży w wystarczającym stopniu na jej utrzymanie. Pozwany na utrzymanie powódki przekazuje dobrowolnie kwotę średnio po 500 zł miesięcznie, jednakże czyni to nieregularnie, podczas gdy matka powódki ocenia koszty jej utrzymania na kwotę 3000 zł miesięcznie, nadto sama nie jest w stanie pokryć wszystkich niezbędnych kosztów utrzymania małoletniej powódki, ponieważ jej zarobki wynoszą ok. 1000 zł miesięcznie (k. 5-7).

Z dniem 30 kwietnia 2015 r. wygasło pełnomocnictwo udzielone przez stronę powodową radcy prawnemu (k. 92).

W odpowiedzi na pozew pismem z dnia 20 lipca 2016 r. pozwany D. L. uznał powództwo do kwoty po 500 zł miesięcznie. Ponadto podniósł, iż oprócz powódki, ma na utrzymaniu siedemnastoletniego syna i stracił pracę (k. 142).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia A. L., urodzona w dniu (...) w S., jest dzieckiem pochodzącym ze związku konkubenckiego D. L. i K. N.. Rodzice małoletniej powódki od dwóch lat żyją w rozłączeniu.

Niesporne, a nadto dowód:

1.  odpis skrócony aktu urodzenia A. L., k. 9.

K. N. ma 37 lat, posiada wykształcenie zawodowe, jest technikiem administracji publicznej. Do dnia 20 marca 2016 r. pracowała w (...) Sp. z o.o. na stanowisku sprzedawcy, w pełnym wymiarze czasu pracy. Zatrudniona była na podstawie umowy o pracę na czas określony do dnia 5 stycznia 2017 r., z możliwością jej przedłużenia.
Za wykonywaną pracę otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 1500 zł netto miesięcznie.
W okresie od dnia 01 maja 2015 r. do dnia 31 lipca 2015 r. otrzymywała wynagrodzenie średnio w kwocie ok. 1360 zł miesięcznie. Praca odbywała się w systemie dwuzmianowym, także popołudniami i w nocy. Z tego powodu musiała zrezygnować z pracy, ponieważ nie mogła w tym czasie zapewnić powódce opieki. Od dnia 22 marca 2016 r. podjęła pracę w innym miejscu. Obecnie pracuje na jedną zmianę, przez 6 dni w tygodniu, za wynagrodzeniem 50 zł na dzień, co przy 26 dniach roboczych w miesiącu daje kwotę 1300 zł.

Oprócz pracy nie posiada żadnych innych źródeł dochodów, nie pobiera stałych świadczeń z (...). Nikt nie pomaga jej finansowo, nie posiada żadnych długów, mieszkanie nie jest zadłużone. Oprócz małoletniej powódki, nie ma na utrzymaniu żadnych innych osób. Na powódkę otrzymuje od pozwanego alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie, płacone dobrowolnie, ale nieregularnie; zdarza się, że przez miesiąc nie otrzymuje żadnej kwoty.

K. N. rozstała się z pozwanym D. L. dwa lata temu. Gdy była z pozwanym w związku konkubenckim, pozwany pracował w Norwegii i przekazywał na ich wspólne konto bankowe, na utrzymanie całej rodziny, kwoty do 10 000 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, k. 117,

2.  przesłuchanie K. N., k. 126-127,

3.  wyciągi historii bankowej za okres 01.10.2011-31.05.2014, k. 17-19v, 25-73.

K. N. wraz z małoletnią powódką mieszkają w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. przy ul. (...) w mieszkaniu o powierzchni 54 m ², które jest jej własnością. Za mieszkanie płaci czynsz w kwocie 407,11 zł miesięcznie, który obejmuje m.in. opłaty za wodę zimną i ciepłą, wywóz śmieci, fundusz remontowy, konserwację sieci TV kablowej i domofonu. Nadto ponosi opłaty za energię elektryczną w kwocie 150 zł co dwa miesiące, tj. 75 zł miesięcznie, za gaz w kwocie 30 zł co dwa miesiące tj. 15 zł miesięcznie.

Wobec powyższego łączne koszty utrzymania mieszkania wynoszą 497 zł miesięcznie, a w części przypadającej na powódkę w dwuosobowym gospodarstwie domowym stanowią one 1/2 kosztów, tj. ok. 249 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  przesłuchanie K. N., k. 126-127,

2.  informacja o wysokości opłat czynszu, k. 10.

Małoletnia A. L. jest dzieckiem ogólnie zdrowym. Ma suchą skórę i z tego powodu leczy się u dermatologa w ramach NFZ, nie leczy się u ortopedy, jeden raz była z wizytą u okulisty.

Dowód:

1.  przesłuchanie K. N., k. 126-127.

Małoletnia A. L. uczęszcza do drugiej klasy publicznej szkoły podstawowej. W związku z obowiązkiem szkolnym ponosi następujące koszty: na wyprawkę 200 zł na rok, tj. ok. 17 zł miesięcznie, na składki klasowe w kwocie 20 zł miesięcznie, na (...) 30 zł miesięcznie. W szkole obowiązuje mundurek, który trzeba wymieniać dwa razy w roku. Są to koszty ok. 200 zł na rok tj. ok. 17 zł miesięcznie. Powódka otrzymuje darmowe podręczniki szkolne. Również w szkole otrzymuje darmowy posiłek w postaci zupy. Nie uczęszcza na żadne dodatkowe zajęcia pozalekcyjne. Nie uczęszcza na kursy językowe, ponieważ nie radzi sobie z nauką języków obcych. Nigdzie nie musi dojeżdżać. Łączne koszty związane z obowiązkiem szkolnym powódki wynoszą 84 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  przesłuchanie K. N., k. 126-127.

Ponadto do usprawiedliwionych indywidualnych kosztów utrzymania małoletniej powódki należy zaliczyć kwotę 250-300 zł miesięcznie na wyżywienie, średnio 275 zł miesięcznie, na zakup ubrań i obuwia 150 zł miesięcznie, na zakup środków higienicznych 50 zł miesięcznie, na potrzeby kulturalne 80 zł miesięcznie, na zakup zabawek 100 zł miesięcznie oraz kieszonkowe w kwocie 100 zł miesięcznie. W okresie wakacyjnym powódka chodzi na półkolonie. Wypoczynek dziecka kosztuje ok. 400 zł, tj. 34 zł miesięcznie. Powyższe indywidualne usprawiedliwione koszty utrzymania powódki wynoszą 789 zł miesięcznie.

Wobec powyższego całkowite usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej powódki wynoszą 1122 zł miesięcznie. Obejmują one koszty utrzymania mieszkania,
w części przypadającej na powódkę w kwocie 249 zł miesięcznie, koszty związane z obowiązkiem szkolnym w kwocie 84 zł miesięcznie oraz indywidualne koszty utrzymania powódki w kwocie 789 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  przesłuchanie K. N., k. 126-127.

Pozwany D. L. przebywa obecnie w Norwegii w mieście B.. Założył nową rodzinę, ma na utrzymaniu siedemnastoletniego syna z pierwszego małżeństwa, na którego otrzymuje alimenty od jego matki.

Dowód:

1.  przesłuchanie K. N., k. 126-127.

Pozwany D. L. nie interesuje się córką, nie utrzymuje z nią kontaktów. Ostatnie spotkanie pozwanego z córką trwało przez jedną godzinę i odbyło się w czasie wakacji dziecka, podczas dwutygodniowego pobytu pozwanego w Polsce. Zdarzało się, że pozwany przesyłał córce prezenty z okazji urodzin i Świąt Bożego Narodzenia.

Dowód:

1.  przesłuchanie K. N., k. 126-127.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Powództwo oparto o przepis art. 133 § 1 k.r.o., zgodnie z którym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zgodnie z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych rodziców względem dzieci każdorazowo wyznaczany jest przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego.

Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego to te, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych. Podkreśla się przy tym, że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, wyznacza natomiast treść art. 96 k.r.o., według którego rodzice zobowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa. Powyższe nie oznacza obowiązku rodziców zaspokajania wszelkich potrzeb ich małoletnich dzieci, lecz jedynie tych, które są niezbędne z punktu widzenia celu ich wychowania i przygotowania do pracy. W tym kontekście należy zauważyć, że rodzic, który w związku z utrzymaniem dziecka ponosi koszty znacznie przekraczające standardowe i niezbędne wydatki związane z utrzymaniem dziecka, nie może żądać od drugiego rodzica, w szczególności znajdującego się w trudnej sytuacji majątkowej, partycypacji w ogóle ponoszonych opłat, a jedynie w tej części, którą wyznacza dyspozycja art. 96 k.r.o.

Pozwany jest ojcem powódki, a zatem zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. zobligowany jest do łożenia na utrzymanie małoletniej, która nie posiada majątku, ani źródeł dochodów,
a zatem nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Powyższa okoliczność nie była kwestionowana przez pozwanego.

Ustalając wysokość alimentów należnych od ojca na rzecz córki, Sąd wziął pod uwagę zarówno usprawiedliwione koszty związane z utrzymaniem powódki, jak i możliwości majątkowe i zarobkowe jego obojga rodziców.

Okoliczność, iż małoletnia A. L. aktualnie mieszka z matką oraz że rodzice małoletniej żyją w rozłączeniu, jest niesporna.

W ocenie Sądu, wskazane w pozwie koszty zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki są zdecydowanie wygórowane i większość z nich nie mieści się w zakresie pojęcia „usprawiedliwionych potrzeb małoletniej” – zarówno co do istoty, jak i co do wysokości. Natomiast rzeczywiste koszty zostały, zdaniem Sądu, przytoczone dopiero w toku przesłuchania K. N., ponieważ korespondują one z wynikającymi z zasad doświadczenia życiowego i zawodowego oraz logicznego rozumowania rzeczywistymi kosztami utrzymania dziecka w wieku małoletniej powódki. Żaden z kosztów wskazanych w trakcie przesłuchania przedstawicielki ustawowej nie został zakwestionowany ani przez pozwanego, ani też przez Sąd. Konieczność odwołania się do zasad doświadczenia życiowego i zawodowego w zakresie wydatków związanych z zakupem mundurka szkolnego oraz kosztami wypoczynku wakacyjnego wynikała z tego, że strona powodowa nie przedstawiła ich ani nie przedłożyła dokumentów, z których jednoznacznie wynikałaby wysokość wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem powódki.

Wobec powyższego, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, usprawiedliwione miesięczne wydatki ponoszone na utrzymanie małoletniej powódki wynoszą 1122 zł miesięcznie.

W ocenie Sądu, sytuacja majątkowa i zarobkowa K. N. jest niewątpliwie niekorzystna. W chwili obecnej K. N. utrzymuje siebie i powódkę ze stałej pracy, za którą otrzymuje wynagrodzenie w kwocie ok. 1300 zł netto miesięcznie. Nadto na utrzymanie powódki otrzymuje, płacone dobrowolnie przez pozwanego, alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie.

Niemożność przeprowadzenia w niniejszej sprawie dowodu z przesłuchania pozwanego D. L. wskutek jego niestawiennictwa na termin przesłuchania wyznaczony w drodze pomocy prawnej przez Ambasadę RP w O. (k. 141) uniemożliwia pełną ocenę jego sytuacji osobistej, majątkowej i zarobkowej. Niewątpliwie jednak musi on łożyć również na utrzymanie siedemnastoletniego syna, który mieszka razem z nim, co wynika zarówno z pisma pozwanego z dnia 20 lipca 2016 r. (k. 142), jak i z przesłuchania K. N.. Ponadto w tym samym piśmie pozwany podniósł, że ma zaciągnięte dwa kredyty konsumpcyjne, a nadto utracił pracę. Sąd nie dał wiary tym informacjom, ponieważ pozwany nie przedstawił żadnych dowodów na ich poparcie. Ponadto zaciągając kredyt lub inne zobowiązania pozwany powinien mieć na uwadze fakt, iż ma na swoim utrzymaniu małoletnią powódkę. Obowiązek alimentacyjny ma zaś pierwszeństwo przed zobowiązaniami wobec banków i instytucji kredytowych. Z drugiej strony nie można apriorycznie przyjąć, iż pozwany w dalszym ciągu wykonuje tę samą pracę, z której dochód, w kwotach do 10 000 zł miesięcznie, przekazywał K. N. w okresie ich konkubinatu. Nie można również tracić z pola widzenia okoliczności, iż była to kwota przeznaczona na utrzymanie całej rodziny, a nie tylko małoletniej powódki. Niezależnie od powyższego, mieszkając w Norwegii, pozwany ma możliwości zarobkowe większe niż gdyby mieszkał w Polsce, ze względu na fakt, iż wynagrodzenia kształtują się tam na wyższym poziomie. Wyższe są jednak również koszty utrzymania.

Dokonując ustaleń co do zakresu partycypacji każdego z rodziców w usprawiedliwionych kosztach utrzymania małoletniej powódki, Sąd wziął pod uwagę możliwości majątkowe i zarobkowe każdego z rodziców i doszedł do przekonania, że ojciec dziecka powinien w większym stopniu niż jego matka przyczyniać się do utrzymania małoletniej, ponieważ matka realizuje swój obowiązek alimentacyjny również poprzez osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dziecka. Z drugiej strony 10-letnia dziewczynka nie wymaga tak intensywnej opieki, jak niemowlę. Dlatego Sąd przyjął, iż udział pozwanego w finansowaniu usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powinien wynosić 2/3 ich wysokości, czyli kwotę 750 zł.

Sąd dokonał oceny zgromadzonych dowodów w oparciu o przepis art. 233 § 1 k.p.c. Sąd nadał moc dowodową zgromadzonym w toku postępowania dokumentom, które nie były przez strony kwestionowane ani w większości nie budziły wątpliwości Sądu. Powyższe dowody pozwoliły na ocenę sytuacji majątkowej i zarobkowej rodziców małoletniej powódki oraz zakresu jej usprawiedliwionych potrzeb. Sąd nie czynił ustaleń faktycznych na podstawie dowodów z paragonów fiskalnych, albowiem ich wartość dowodowa jest znikoma ze względu na brak wskazania tożsamości nabywcy i celu transakcji. Nie sposób również na podstawie jednostkowych zakupów wyciągnąć wniosków o wydatkach w skali miesiąca.

Tak ustalając, Sąd zasądził od pozwanego D. L. na rzecz małoletniej powódki A. L. alimenty w kwocie po 750 zł miesięcznie, poczynając od dnia 12 sierpnia 2014 r., tj. od dnia wniesienia pozwu.

W konsekwencji powyższego, w części nieuwzględnionej, powództwo należało oddalić, jako wygórowane.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c. strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Stosownie do treści art. 113 ust. 1 u.k.s.c., kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Zasadne jest, zdaniem Sądu, obciążenie pozwanego obowiązkiem zapłaty nieuiszczonych przez stronę powodową kosztów sądowych, które stanowią 5 % dwunastokrotności zasądzonych alimentów. Zgodnie bowiem z art. 22 k.p.c. w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a stosownie do treści art. 13 ust. 1 u.k.s.c., opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu. Daje to kwotę 450 zł.

Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, postanowiono jak w sentencji.