Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 8 grudnia 2016r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:

Przewodniczący: SSR Jan Matecki

Protokolant: Ewelina Bartoszewska

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2016r. w Kaliszu

na rozprawie sprawy

z powództwa (...) komandytowa z/s w J.

przeciwko (...) Sp. z o.o. z/s we W.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo

2.  Zasądza od powoda (...) komandytowa z/s w J. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. z/s we W. kwotę 2 417,00 tytułem zwrotu kosztów postępowania

SSR Jan Matecki

Sygn. akt V GC 1617/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 października 2015 roku powód (...) Sp. kom. z/s w J. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o.o. z/s we W. kwoty 10 000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wniesionego pozwu powód stwierdził, iż kwota powyższa należna jest jemu z tytułu zajęcia wierzytelności przez komornika w toku prowadzonego na jego rzecz postępowania egzekucyjnego. Powód stwierdził, że wierzytelność zajęta przez komornika u pozwanego nie została przez niego zapłacona ponieważ pozwany potrącił swoje wierzytelności z wierzytelnościami wobec firmy (...) Sp. z o.o. Sp. kom. z/s w W.. Potrącenie to zdaniem powoda było niedopuszczalne, a wobec powyższego pozwany winien uiścić kwotę dochodzoną pozwem z uwagi na niedopuszczalność dokonanego przez niego potrącenia, a tym samym pozwany winien wypłacić jemu dochodzoną pozwem należność, wynikającą z zajętej przez komornika należności pozwanego wobec firmy (...) Sp. z o.o. Sp. kom. W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i obciążenie kosztami postępowania powoda. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany stwierdził, że nie posiada żadnych zobowiązań finansowych wobec (...) Sp. z o.o. Sp. kom. Należności takie zostały rozliczone w złożonym oświadczeniu o potrąceniu wzajemnych należności z dnia 1 września 2014 roku – k. 181 akt, doręczonym spółce (...) Sp. z o.o. Sp. kom. w dniu 3 września 2014 roku – k. 191 akt, natomiast zajęcie komornicze powoda dotarło do pozwanego w dniu 5 września 2014 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany (...) Sp. z o.o. z/s we W. współpracowała z firmą (...) Sp. z o.o. Sp. kom. m.in.: przy realizacji kontraktu w R. i w K. w związku z budową tam sieci wodno – kanalizacyjnej. W toku realizacji kontraktu w R. okazało się że firma (...) Sp. z o.o. Sp. kom. pomimo zapewnień złożonych w toku przygotowań do zawarcia umowy nie posiadała środków finansowych na wywiązanie się z zadań dla niej przypadających – zeznania M. M. k. 2156 – 2160, K. N. 1420 – (...), J. J. k. 1423 – 1424, A. M. k. 1424 – 1427, K. M. (1) k. 1427 – 1430, K. M. (2) k. 1430 – 1431, M. T. k. 1431 – 1432. Ponieważ odpowiedzialność za realizację kontraktu była solidarna a firma (...). z o. Sp. kom. nie posiadała środków finansowych na zakup materiałów jak i na wypłatę wynagrodzeń dla zatrudnionych przez siebie pracowników jak i podwykonawców, których zatrudniała wbrew treści podpisanej umowy, pozwany zgodził się w obawie przed zerwaniem kontraktu na sfinansowanie firmie (...) zakupu towaru aby (...) mógł kontynuować odcinek prac za który on odpowiadał. Pozwany także sfinansował wynagrodzenia podwykonawców i pracowników (...). Pomimo takiej pomocy finansowej pozwany nie wywiązał się z umowy porzucając realizację prac wynikających z zawartego kontraktu w sierpniu 2014 roku. Celem rozliczenia prac wykonanych przez (...) pozwany (...) Sp. z o.o. dokonała w dniu 28 sierpnia 2014 roku komisyjnego rozliczenia prac realizowanych przez firmę (...) – zeznania wyżej wymienionych świadków, protokół z dnia 28 sierpnia 2014 roku k. 166 – 167 akt. W następstwie dokonanego komisyjnie rozliczenia prac pozwany w dniu 1 września 2014 roku dokonał potrącenia swoich należności z należnościami firmy (...), składając oświadczenie o potrąceniu wzajemnych należności na piśmie. Oświadczenie o potrąceniu wraz z wykazem wzajemnych należności pozwany przesłał pocztą (...)owi – dowód k. 181 – 200. W sporządzonym na piśmie rozliczeniu kwot należnych pozwanemu od (...) pozwany określił należności (...) w cenach netto, ponieważ (...) nie wystawił faktur na swoje należności, a wobec powyższego pozwany nie mógł rozliczyć tych należności w cenach brutto – zeznania M. M. k. 2160, K. M. (2) k. 1431, K. M. (1) k. 1428. Firma (...) nie rozliczyła się z należności za zakupione przez siebie towary z powodem (...) Sp. kom. Jej zobowiązania w kwocie 2 300 000,00 zł dochodzone są przez komornika sądowego. Komornik sądowy w ramach prowadzonej egzekucji zajął wierzytelności (...). W tym celu przesłał w dniu 29 sierpnia 2014roku do pozwanego postanowienie, które pozwany odebrał 5 września 2014 roku o zajęciu wierzytelności. W dniu 15 września 2014 roku (...) Sp. z o. Sp. kom. wystawił fakturę na kwotę 270 182,12 zł brutto, objętą oświadczeniem pozwanego o potrąceniu w kwocie netto przez pozwanego za rozliczenie prac budowy i rozbudowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w R. – k. 165 akt. Kwota netto tej należności wynikała z protokołu komisyjnego odbioru prac; sporządzonego przez pozwanego z (...) Sp. z o. Sp. kom. w dniu 28 sierpnia 2014 roku – k. 166 – 167 akt. Faktura wpłynęła do pozwanego już po otrzymaniu w dniu 5 września 2014 roku postanowienia komornika sądowego o zajęciu wierzytelności firmy (...). Wobec powyższego równowartość podatku VAT w kwocie 50 521,86 zł z tej faktury pozwany przekazał komornikowi – zeznania M. M. k. 2156 – 2160, K. M. (2) k. 1430 – 1431, A. M. k. 1424 – 1427.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o ujawnione i zaliczone w poczt dowodów dokumenty oraz zeznania świadków K. N., J. J., A. M., K. M. (1), K. M. (2), M. T., zeznań złożonych za pozwanego przez M. M. oraz częściowych zeznań J. K.. Sąd nie dał wiary twierdzeniom J. K. w zakresie jakim zeznał, że potrącenia dokonane przez pozwanego z firmą (...). z o. Sp. kom. były nieuprawnione. Powód zeznał, że potrącenia były nieuprawnione, ponieważ faktura obejmująca kwotę potrącenia wystawiona była 15 września 2014 roku, a potrącenie zostało dokonane wcześniej, bo 1 września 2014 roku, natomiast zajęcie wierzytelności przez komornika zostało doręczone pozwanemu 5 września 2014 roku. Zarzut ten według Sądu jest nieuzasadniony. Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego protokołu odbioru prac (...) Sp. z o. Sp. kom. przez pozwanego roboty (...) Sp. z o. Sp. kom. zostały rozliczone na kwotę 270 182,12 zł brutto – netto 219 660,26 zł. Protokół z tym rozliczeniem został podpisany przez przedstawiciela (...) Sp. z o. Sp. kom. i potwierdzony pieczęcią firmową k. 167. Ponieważ w dniu 1 września 2014 roku pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu (...) Sp. z o. Sp. kom. który ten odebrał 3 września 2014 roku k. 181 – 191 akt, a w dniu 1 września 2014 roku pozwany nie dysponował fakturą (...) Sp. z o. Sp. kom., zasadnym było więc potrącenie przez pozwanego należności ujętej w protokole k. 166 akt w cenach netto. Pozwany potrącił należności (...) Sp. z o. Sp. kom. w kwocie 219 660,26 zł z należnościami swoimi wynikającymi z regulowanych przez niego należności za towar zakupywany przez (...) Sp. z o. Sp. kom., oraz z regulowaniem należności (...) Sp. z o. Sp. kom. przez pozwanego wobec podwykonawców i pracowników (...) Sp. z o. Sp. kom. Okoliczności zapłaty tych należności przez pozwanego za (...) Sp. z o. Sp. kom. zostały potwierdzone zeznaniami przesłuchanych świadków, oraz dołączonymi do akt sprawy dokumentami – fakturami, wydrukami korespondencji mailowej i sms-owej. Z korespondencji tej na k. 2112 – 2116 wynika, iż firma (...). z o. Sp. kom. nie posiadała środków finansowych na kontynuację prowadzonych przez siebie prac i prosiła o pomoc pozwanego, w przeciwnym wypadku informowała że przerwie prace swoje, co w następstwie groziło zerwaniem umowy przez inwestora także wobec pozwanego. Okoliczności w pełni te potwierdził pozwany i świadkowie przesłuchani przed Sądem. Sąd nie dał wiary zeznaniom P. K. w części w jakiej zeznał, że pozwany w oświadczeniach o potrąceniu przedstawił kwoty które nie miały potwierdzenia w szczegółowych rozliczeniach między nimi, jednocześnie potwierdził, że firma (...) przy realizacji kontraktu w R. kupowała jego firmie towar. Świadek zeznał, iż pomiędzy jego firmą (...). z o. Sp. kom. a pozwanym toczą się procesy o zapłatę, wynikające z ich wzajemnych rozliczeń wspólnie realizowanych. Sąd nie dał wiary zarzutom P. K. że kwoty przedstawione w rozliczeniu potrącenia dokonanego 1 września 2014 roku są niezasadne. Jak zeznał prezes zarządu pozwanego wszystkie wystawione przez niego faktury znajdują oparcie w dokumentach odbioru towaru przez firmę (...). z o. Sp. kom., bądź są należnościami wypłaconymi za firmę (...). z o. Sp. kom. jego podwykonawcom przez pozwanego. Pozwany płacił należności za firmę (...). z o. Sp. kom. obawiając się aby inwestor nie zerwał kontraktu, gdyż odpowiedzialność za jego realizację dotyczyła wszystkich konsorcjantów. Pozwany został więc postawiony w sytuacji przymusowej którą wykorzystała firma (...). z o. Sp. kom. aby pozwany zapłacił za nią rachunki zaciągane przez nią na realizację kontraktu, pomimo, iż z umowy łączącej ich wynikało, że każdy konsorcjant będzie realizował należności przez siebie wywołane wykonywanymi zadaniami. P. K. zarzucając pozwanemu, że kwoty przedstawione przez pozwanego do potrącenia są nierzetelne nie wykazał które kwoty są niezasadne. Kwota dotycząca faktury z 15 września 2014 roku została potwierdzona protokołem odbioru podpisanym przez (...) Sp. z o. Sp. kom. i opatrzona pieczęcią firmy. Nie budzi więc w ocenie Sądu wątpliwości co do jej zasadności.

Mając powyższe na względzie Sąd zważył, co następuje:

Niezasadne są zarzuty podniesione przez powoda w pozwie, iż pozwany powinien przekazać całość kwoty 270 182,12 zł objętą fakturą z 15 września 2014 roku w całości powodowi ponieważ w dacie składania oświadczenia o potrąceniu to jest 1 września 2014 roku (...) Sp. z o. Sp. kom. nie wystawił jeszcze faktury na tą kwotę. W świetle dokonanych przez Sąd ustaleń na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego wynika iż należność ta w kwocie netto 219 660,26 zł skutecznie została rozliczona dokonanym oświadczeniem o potrąceniu. 1 września 2014 roku pozwany nie wiedział o dokonanym zajęciu wierzytelności firmy (...). z o. Sp. kom. przez komornika. Podjął on tą informację już po skutecznym złożeniu oświadczenia o potrąceniu firmie (...). z o. Sp. komandytowa. (...) Sp. z o. Sp. kom. otrzymał skuteczne oświadczenie o potrąceniu 3 września 2014 roku, natomiast informacja o zajęciu wierzytelności dotarła do pozwanego 5 września 2014 roku. Po wystawieniu faktury przez (...) Sp. z o. Sp. kom. 15 września 2014 roku podatek VAT wynikający z rozliczenia, stosownie do przesłanej faktury VAT w kwocie 50 521,86 zł otrzymał od pozwanego komornik – okoliczność bezsporna. Przesłanka odpowiedzialności na które powołuje się w pozwie powód o nie wykonaniu przez pozwanego zajęcia komorniczego wynikają z treści art. 415 k.c. Warunkiem wynikającym z art. 415 k.c. jest bezprawność czynności która sprowadza się do zarzutu że czyn sprawcy jest sprzeczny z obowiązującym obowiązkiem prawnym. Aby przypisać winę sprawcy konieczne jest wykazanie że sprawca zdarzenia zdaje sobie sprawę że jego postępowanie jest bezprawne, że jego zachowanie polega na niezgodności z normą prawa zakazującą lub nakazującą określone zachowania. Takiego postępowania nie można przypisać pozwanemu. Pozwany składając oświadczenie o potrąceniu swoich należności nie wiedział że należności (...) Sp. z o. Sp. kom. względem jego zajęte są przez komornika. Postępowanie pozwanego w ocenie Sądu w tamtych okolicznościach należy ocenić jako zasadne i pragmatyczne. Skoro pozwany poniósł wydatki za (...) Sp. z o. Sp. kom. związane z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jednocześnie posiadał sam zobowiązania wobec (...) Sp. z o. Sp. kom., to najbardziej oczywistym w takiej sytuacji jest wzajemne rozliczenie należności poprzez złożenie oświadczenia o potrąceniu. Zgodnie z art.498 paragraf 1 k.c. gdy dwie osobie względem siebie są jednocześnie wierzycielami i dłużnikami każda z nich może potrącić wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed Sądem. W literaturze przyjmuje się że wymagalne musi być świadczenie tego co potrącenia dokonuje. W niniejszej sprawie przedstawione do potrącenia przez pozwanego należności były wymagalne, gdyż wynikały z zapłaty za firmę (...). z o. Sp. kom. należności których ona nie uregulowała z tytułu zakupionych przez pozwanego materiałów dla (...)u oraz zapłaty należności podwykonawców (...) Sp. z o. Sp. kom., którymi ten się posługiwał. Zobowiązania (...) Sp. z o. Sp. kom. nie zostały poza ogólnikowym stwierdzeniem P. K. przesłuchiwanego na rozprawie zakwestionowane. (...) Sp. z o. Sp. kom. nie wykazał które kwoty z dokonanego potrącenia 1 września 2014 roku kwestionuje i dlaczego.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż brak jest podstaw do zakwestionowania skuteczności potrącenia dokonanego przez pozwanego względem firmy (...). z o. Sp. kom., a tym samym nie można pozwanemu przypisać winy z art. 415 k.c. i powództwo Sąd oddalił. O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c.