Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 228/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Jacek Głowacz

Protokolant: st. sekr. sąd. Wojciech Charciarek

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2016 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa I. G. i P. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł.

o zapłatę

1)  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz I. G. i P. G. solidarnie kwotę 2.022, 77 zł (dwa tysiące dwadzieścia dwa złote i siedemdziesiąt siedem groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 września 2016 r. do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3)  nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu kosztów procesu pozwanemu w zakresie oddalonej części powództwa.

Sygn. akt I C 228/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 9 marca 2016 r. I. G. oraz P. G. wnieśli o zasądzenie od (...) S.A. w Ł. na ich rzecz solidarnie kwoty 8.091,09 zł tytułem zwrotu kosztów imprezy turystycznej oraz kwoty 4.000 zł tytułem zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową w postaci zmarnowanego urlopu, wnosząc jednocześnie o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powodowie podnieśli, iż pozwany nie dotrzymał zaoferowanego w ofercie standardu wypoczynku poprzez narażenie powodów w trakcie zaplanowanego urlopu na konieczność spędzania czasu w brudnych i nieprzystosowanych do wypoczynku pomieszczeniach. Według powodów hotel nie spełniał wymaganych standardów a warunki zakwaterowania były niezgodne z zawartą umową i z katalogiem reklamowym biura pozwanego. Dochodzona pozwem kwota odpowiada całkowitej kwocie umowy zawartej z biurem. /pozew- k. 2-4/

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu wskazując, że impreza turystyczna była podzielona na dwa etapy: objazd oraz pobyt w hotelu, a powodowie kwestionują jedynie standard i usługi świadczone w hotelu nie podnosząc zarzutów co do standardu usług świadczonych w pierwszej części imprezy. Pozwany wskazał również, iż obiekt spełniał warunki wymagane przez przepisy prawa lokalnego a rzeczywisty standard odpowiadał jego oficjalnej klasyfikacji nieodbiegającej poziomem od innych obiektów tej klasy w regionie. Pozwany podkreślił, że ewentualna wartość odszkodowania powinna obliczana jako procent od wartości usługi kwestionowanej. Zadośćuczynienie jakiego żądają powodowie stanowi nadużycie prawa, gdyż powodowie odnieśli korzyść spędzając urlop w regionie o dużych walorach turystycznych a zgłoszone zastrzeżenia dotyczyły jedynie standardu świadczonych usług w hotelu. /odpowiedź na pozew- k. 46-52/

Na poprzedzającym wyrokowanie terminie rozprawy powodowie złożyli pismo procesowe, w którym sprecyzowali, a także rozszerzyli powództwo o roszczenie odsetkowe wnosząc o zasądzenie od pozwanego:

- solidarnie na rzecz powodów kwoty 8.091,09 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 września 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dmoa 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

- na rzecz każdego z powodów kwot po 2.000 zł tytułem zadośćuczynienia za zmarnowany urlop wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 08 września 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty. /pismo procesowe k. 155; protokół- k. 156-157/

Sąd ustalił:

W dniu 28 lipca 2015 r. pomiędzy (...) S.A. jako organizatorem, Biurem (...) w R. jako agentem i powodami zawarto umowę, na mocy której powodowie mieli uczestniczyć w okresie od dnia 3 do dnia 17 sierpnia 2015 r. w imprezie turystycznej o nazwie „(...)” podzielonej na dwie części: objazdową i pobytową, z których każda miała trwać po 7 dni. Wycieczka objazdowa z zakwaterowaniem obejmowała pobyt w hotelu z opcją wyżywienia w postaci śniadania, w druga część imprezy obejmowała pobyt w hotelu (...) (kategoria lokalna B) w pokojach o standardzie ekonomicznym (economy) z opcją pełnego wyżywienia (all-inclusive). Wartość całkowita umowy wyniosła 8.091,09 zł. Cena obejmowała przelot samolotem z opłatą lotniskową, transfery klimatyzowanym autokarem lub busem, zakwaterowanie w hotelach na imprezie objazdowej (pierwsze 8 dni imprezy turystycznej) oraz zakwaterowanie podczas pobytu stacjonarnego w hotelu (...), wyżywienie według opisu, opiekę polskiego rezydenta oraz pakiet ubezpieczeniowy (...).

Powódka sama zadecydowała o wyjeździe gdyż maż pracuje za granicą. Został jej przedstawiony katalog, który mogła zabrać do domu. Powódka miała zaufanie do biura pośrednictwa i zaakceptowała warunki wskazane w katalogu. Nie zwróciła uwagi na wskazaną w umowie kategorię B, przeczytała informacje zawarte w katalogu i zaakceptowała wskazane tam warunki, gdyż nie dostrzegła nic niepokojącego.

Pozwany według własnej kategoryzacji przyznał hotelowi (...) cztery tzw. słoneczka, co zgodnie z opisem stanowiącym część katalogu oferty powoda i uzupełnienie ogólnych warunków uczestnictwa oznaczało hotele oferujące profesjonalną obsługę i wiele udogodnień, posiadające jeden lub kilka basenów, klimatyzację i wygodne pokoje, często przy lub blisko plaży. W katalogu wskazano, że hotel należy do hoteli kategorii lokalnej B. Pokoje typu economy opisano w nim jako klimatyzowane, zlokalizowane na 1 lub 2 piętrze w budynku w spokojnej części obiektu. Są one nieco mniejsze niż pokoje standardowe oraz posiadają skromniejsze wyposażenie, gdyż brak w nich takich elementów wyposażenia, jak telefon i suszarka do włosów. /umowa k. 8-10; opis- k. 78; zeznania świadka N. S.- k. 133-136; zeznania świadka A. K.- k. 157-161; przesłuchanie powodów- k. 162-166; katalog- k. 31, s.170-171, 456-459/

Cena imprezy dla obojga powodów wynosiła łącznie 8.091, 09 zł, przy czym koszty zorganizowania samej tylko części stacjonarnej wycieczki – bez uwzględnienia kosztów przelotu do Grecji – obejmowały: opiekę rezydenta (100 zł), transfer do hotelu (128, 22 zł) i zakwaterowanie (1.677, 48 zł). /bezsporne; oświadczenie- k. 60; faktury, zaświadczenie, potwierdzenie ubezpieczenia- k. 61-71, 75-77/

W dniu 10 sierpnia 2015 r., tj. w dniu rozpoczęcia części stacjonarnej wycieczki powodowie przybyli do hotelu (...) w południe i oczekiwali około 2 godzin na zakwaterowanie. Powodom przydzielono pokój znajdujący się w budynku o nazwie D. na 2 piętrze. Budynek ten był jednym z budynków najbardziej oddalonych od recepcji w całym kompleksie. W dolnej części zakwaterowani byli pracownicy fizyczni zatrudnieni przez właściciela hotelu. Pawilon był położony w odległości około 30 m od ruchliwej ulicy, przy budynku leżały rozsypane śmieci, a schody były brudne i nosiły ślady napraw.

W pokoju narożniki oraz kafle były brudne, kaloryfery pokryte popękaną emalią, w lampie zbierał się kurz. Glazura i armatura w łazience była również brudna i popękana, uszkodzony był także brodzik natrysku, co powodowało wyciek wody do pokoju podczas kąpieli. Powodom nie odpowiadał stan estetyczny i higieniczny pokoju, a z uwagi na panujące w nim warunki powód korzystał z prysznica w kompleksie basenowym.

Powodowie zgłaszali rezydentce będącej przedstawicielką pozwanego N. S. zastrzeżenia dotyczące czystości i standardu pokoju. Rezydentka poinformowała o zastrzeżeniach managera hotelu i recepcji prosząc o ponowne i dokładne wysprzątanie pokoju powodów. Poinformowano powodów o braku drugiego pokoju oraz o konieczności zaprzestania składania zastrzeżeń, gdyż w przeciwnym wypadku zostaną wyrzuceniu z hotelu. Ostatecznie w czasie pobytu powodom nie udało się doprowadzić do zmiany miejsca zakwaterowania.

Inni turyści będący klientami pozwanego również nie byli zadowoleni z warunków panujących w hotelu (...). /fotografie- k. 14-21; przesłuchanie powodów- k. 162-166; zeznania świadka A. K.- k. 157-161; zeznania świadka N. S.- k. 133-136; potwierdzenie i płyta CD- k. 86-88/

W piśmie z dnia 10 sierpnia 2015 r. powódka złożyła reklamację dotyczącą warunków mieszkaniowych na pobycie stałym odbywającym się w hotelu (...). W reklamacji powódka wskazała na fatalne warunki zakwaterowania, w tym:

- łazienka w tym bateria, płytki przyścienne i podłogowe pokryte grzybem i uszkodzone,

- wąski prysznic, zasłonka krótka przez którą woda zalewa powierzchnię łazienki,

- brodzik znajduje się tuż przy muszli toaletowej, brak miejsca na postawienie nogi swobodnie,

- kaloryfery zardzewiałe, brudne, zarośnięte kurzem i pajęczynami,

- schody wejściowe na II piętro tragiczne, klejone wielokrotnie w różny sposób, zarośnięte brudem i trawą,

- narożniki przypodłogowe na całej powierzchni pokoju i łazienki pokryte nalotem brudu,

- budynek odrażający, usytuowany przy głównej drodze, znajdujący się na peryferiach hotelu z lewej strony,

- budynek odgrodzony ścianką z folii, drzwi z listewek pokryte folią przezroczystą z dziurami,

- w odległości około 5m od budynku znajduje się wysypisko różnych śmieci.

Powódka wyraziła oczekiwanie, że pozwany doprowadzi do zmiany warunków pobytu powodów w hotelu. /reklamacja powodów- k. 13/

W dniu 12 sierpnia 2015 r. wszyscy uczestnicy imprezy będący klientami pozwanego, w tym również powodowie, spisali reklamację skierowaną do Prezesa Zarządu R. T. G. B., którą złożyli na ręce rezydentki biura N. S.. W treści reklamacji poruszone zostały te same kwestie co w reklamacji powódki. Niezadowoleni uczestnicy imprezy turystycznej wyrazili swoje niezadowolenie podkreślając, iż zostali prowadzeni w błąd poprzez zapewnianie ich o wysokim standardzie przedmiotowego hotelu i wszystkich dogodnościach z nim związanych. /reklamacja zbiorowa k. 11-12/

W odpowiedzi na powyższe pismo grupowe pozwani zostali poinformowani, że standard hotelu (...) był w pełni zgodny z postanowieniami zawartymi w umowie i ofertą katalogową. Został on oficjalnie skonkretyzowany jako obiekt kategorii B. W katalogach pozwanego zastosowano wewnętrzny system oznakowania kategorii hoteli za pomocą słoneczek informując o tym w sekcji (...) stanowiącej treść uzupełniającą Ogólne Warunki Uczestnictwa będące integralną częścią umowy. Według wewnętrznej kategoryzacji przedmiotowy hotel posiadał cztery słoneczka, nie jest to jednak jego oficjalna kategoryzacja, a jedynie została stworzona na potrzeby własnego katalogu. W odpowiedzi na reklamację zostało wskazane, iż powodowie składając podpis na umowie potwierdzili tym samym znajomość przysługujących świadczeń oraz warunków umowy oraz je zaakceptowali. Ponadto w zakresie zastrzeżeń co do warunków sanitarnych pozwany wskazał, iż na żądanie gości hotelowych istnieje możliwość zamówienia dodatkowego sprzątania. Drobne uszkodzenia, naloty czy przebarwienia nie wynikają z uchybień w zakresie czystości, stanowią jedynie o stałej eksplantacji budynku przez turystów. Ponadto rezydent interweniował u kierownika hotelowej recepcji o zmianę pokoju, jednak ze względu na pełne obłożenie w tym okresie niemożliwym było spełnienie żądania powodów. W konsekwencji pozwany nie znalazł podstaw do przyznania rekompensaty powodom z tytułu złożonego zażalenia. /odpowiedź na reklamację- k. 6-7/

Powodowie oczekiwali na wspólnie spędzany urlop w szczególności z tej przyczyny, że powód pracuje poza granicami kraju. Oczekiwali zorganizowania pobytu w hotelu o wysokim standardzie pod względem zapewnienia higieny i bezpieczeństwa. /przesłuchanie powodów- k. 162-166/

Zeznania świadka N. S. zatrudnionej przez pozwanego w charakterze rezydenta oraz świadka A. K. zajmującej się rozwiązywaniem problemów zgłoszonych przez rezydentów, potwierdziły zeznania powodów, zgodnie z którymi zastrzeżenia w zakresie złego stanu pokoju hotelowego były zgłaszane zarówno w recepcji, jak i samemu rezydentowi, a wobec braku odzewu w dalszej kolejności także prezesowi zarządu spółki. Co istotne, z zeznań świadków wynika wprost, że nie sprawdziły osobiście stanu pokoju, w którym zostali zakwaterowani powodowie. Oznacza to, że ich zeznania nie mogły stanowić skutecznego kontrdowodu służącego podważeniu zeznań powodów. Powodowie przedstawili także fotografie potwierdzające częściowo niski standard estetyczny i higieniczny budynku, a także stan pokoju, co potwierdza prawdziwość ich zastrzeżeń. Sąd pominął zeznania powodów jedynie w zakresie zarzutów dotyczących jakości wyżywienia jako niepoparte żadnymi innymi środkami dowodowymi,

Pozostałe dowody, w tym wydruki opinii internautów o hotelu, Sąd pominął jako nieprzedstawiające znaczenia dla ustaleń dotyczących warunków pobytu powodów w hotelu.

Sąd zważył:

Powództwo jest zasadne jedynie w części.

W niniejszej sprawie bez wątpienia zachodzi przypadek nienależytego wykonania umowy o świadczenie usług turystycznych. Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych w wersji obowiązującej w okresie trwania imprezy (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 196), organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest spowodowane wyłącznie: 1) działaniem lub zaniechaniem klienta, 2) działaniem lub zaniechaniem osób trzecich, nieuczestniczących w wykonywaniu usług przewidzianych w umowie, jeżeli tych działań lub zaniechań nie można było przewidzieć ani uniknąć, albo 3) siłą wyższą. Jak przyjmuje się w orzecznictwie i piśmiennictwie powołany przepis przewiduje odpowiedzialność nie tylko za szkodę majątkową, ale także niemajątkową (krzywdę) związaną z utratą przyjemności i komfortu podróży oraz pobytu (por. uchwała SN z dnia 19 listopada 2010 r., III CZP 79/10, OSNC z 2011 r., nr 4, poz. 41; orzeczenie TS w Luksemburgu z dnia 12 marca 2002 r. w sprawie Simone Leitner v. TUI Deutschland GmbH & Co. KG, C-168/00, ECR 2002, t. 3A, s. I-02631; M. Ciemiński, Odszkodowanie za szkodę niemajątkową w ramach odpowiedzialności ex contractu, el./LEX, 9.4; M. Nesterowicz, Prawo turystyczne, Warszawa 2009, s. 97 i n.). Obowiązek naprawienia szkody, w tym szkody niemajątkowej, w przypadku nienależytego wykonania umowy o usługi turystyczne wynika z art. 11a ustawy bez potrzeby powoływania się dodatkowo na treść art. 24 § 1 w zw. z art. 448 k.c. i wykazywania naruszenia dobra osobistego, ani na treść art. 471 k.c. w zw. z art. 11 ustawy. Niewątpliwie bowiem odpowiedzialność organizatora nie jest zależna od winy i to nawet objętej domniemaniem z art. 471 k.c. Nie ulega kwestii, że zapewnienie usługi o odpowiednim standardzie należy do istoty umowy o usługi turystyczne, a nienależyte wykonanie umowy w tym zakresie może być przyczyną powstania szkody majątkowej, jak i krzywdy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 i 4 oraz ust. 2 ustawy, organizator turystyki lub pośrednik turystyczny, który proponuje klientom imprezy turystyczne lub usługi turystyczne, udostępniając im odpowiednie informacje pisemne, a w szczególności broszury, foldery, katalogi, jest obowiązany wskazać w tych materiałach w sposób dokładny i zrozumiały m.in. miejsce pobytu, położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania, według przepisów kraju pobytu. Jeżeli umowa zawarta z klientem nie zawiera odmiennych postanowień, to odpowiednie wskazania zawarte w informacjach pisemnych, stają się elementem umowy. Z kolei stosownie do treści art. 14 ust. 2 pk4 lit b sama umowa powinna również położenie, rodzaj i kategorię obiektu hotelarskiego zgodnie z przepisami kraju pobytu lub opis wyposażenia obiektów niezaliczanych do rodzajów i kategorii.

Zgodnie z art. 16b ust. 1 i 3-5 ustawy, jeżeli w trakcie imprezy turystycznej klient stwierdza wadliwe wykonywanie umowy, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wykonawcę usługi oraz organizatora turystyki, w sposób odpowiedni dla rodzaju usługi. Niezależnie od zawiadomienia, klient może złożyć organizatorowi turystyki reklamację zawierającą wskazanie uchybienia w sposobie wykonania umowy oraz określenie swojego żądania, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia zakończenia imprezy. W wypadku odmowy uwzględnienia reklamacji organizator turystyki jest obowiązany szczegółowo uzasadnić na piśmie przyczyny odmowy. Jeżeli organizator turystyki nie ustosunkuje się na piśmie do reklamacji, złożonej zgodnie z ust. 3, w terminie 30 dni od dnia jej złożenia, a w razie reklamacji złożonej w trakcie trwania imprezy turystycznej w terminie 30 dni od dnia zakończenia imprezy turystycznej, uważa się, że uznał reklamację za uzasadnioną.

W tej sprawie powodowie skorzystali z możliwości złożenia reklamacji zawierającej wskazanie uchybień w sposobie wykonania umowy oraz określenie żądania polegającego na doprowadzeniu do zmiany miejsca zakwaterowania. Powódka już w dniu przyjazdu, tj. w dniu 10 sierpnia 2015 r. sporządziła pismo stanowiące skargę i zarazem reklamację usługi. Następnie powodowie złożyli wraz z innymi klientami reklamację zbiorową. Pozwany w odpowiedzi na obie reklamacje nie uwzględnił ich, co nie oznacza, że roszczenia powodów nie były uzasadnione w specyficznych okolicznościach sprawy.

Oczekiwania powodów w odniesieniu do standardu hotelu (...) były w sposób klarowny i kategoryczny zakomunikowany agentowi podczas zawierania umowy. Powódka zakomunikowała podczas rozmów poprzedzających zawarcie umowy, że wymaga wysokiego standardu i odpowiednich warunków higienicznych oraz bezpieczeństwa. Tymczasem standard zakwaterowania w hotelu odbiegał od oczekiwań powodów, ale również od informacji przekazanych klientom w katalogu pozwanego, zgodnie z którymi także pokoje ekonomiczne miały być wygodne i czyste jako część kompleksu hotelowego o dobrym standardzie. Powodom nie wyjaśniono przy tym, co dokładnie oznacza lokalna kategoria B, do której zaliczany był obiekt opisywany w katalogu.

Pomimo dość lakonicznego sformułowania umowy pisemnej i rezerwacji, a także informacji zawartych w katalogu nie powinno budzić wątpliwości, że treścią rzeczywistych, także ustnych uzgodnień było, aby hotel prezentował wysoki poziom co najmniej w zakresie komfortu i higieny, z czym immanentnie wiąże się zapewnienie czystych, schludnych i sprzątanych na bieżąco pokoi. Nienależyte wykonanie umowy w tym zakresie spowodowało utratę komfortu po stronie powodów z tym, że dotyczyło to jedynie części stacjonarnej (tzw. pobytowej) imprezy, a nie poprzedzającej ją części objazdowej.

Zarzuty dotyczące stanu higieny w hotelu, brak odpowiednich warunków w pokoju oraz ogólny standard hotelu należy uznać za uzasadnione w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy. Dodatkowo załączone zdjęcia pozwalają zdaniem Sądu ocenić czy stan higieny pokoju był właściwy. Fotografie fragmentów pokoju oraz obszarów wokół hotelu wyraźnie wskazywały na ewidentne braki w zakresie czystości pokoju, pomieszczenia były zabrudzone i nie odpowiadały standardom klasy hotelu o jakim powodowie byli zapewniani podczas zawierania umowy. W kontekście powyższych uwag nie można uznać, że zapewniony powodom pokój hotelowy spełniał ich oczekiwania. Pokoje mogły mieć mniejszy metraż oraz posiadać mniejsze wyposarzenie ze względu na typ B oraz pokój ekonomiczny jednak nie zwalnia to od zapewnienia czystych i higienicznych warunków.

Powyższe uzasadnia przyznanie powodom odpowiedniej, utrzymanej w rozsądnych granicach rekompensaty w związku z nienależytą realizacją części zorganizowanej usługi turystycznej. Wysokość świadczenia odszkodowawczego w podobnych przypadkach, zwłaszcza w praktyce sądów państw członkowskich Unii Europejskiej jest ustalana z odwołaniem się do Tabeli Frankfurckiej ( F. T. ), tj. dokumentu opracowanego pod auspicjami Frankfurckiego Sądu Krajowego i mającego pomocnicze znaczenie w sprawach, gdzie przedmiotem roszczeń jest obniżenie ceny usługi turystycznej. Zgodnie z powołanym dokumentem, brak należytej obsługi, w tym sprzątania obiektu jest traktowany jako element nienależytego wykonania usługi turystycznej i winien skutkować obniżeniem ceny wycieczki o 25%.

Sąd oceniając całokształt okoliczności sprawy uznał, że nieprawidłowa realizacja usługi dotyczyła jedynie drugiej części pobytu w Grecji równej pod względem czasu trwania (7 dni) pierwszej, objazdowej części imprezy. Powodowie mieli możliwość korzystania z innych walorów usługi, takich jak zwiedzanie kraju o powszechnie znanych i znaczących walorach turystycznych, korzystanie z basenów, plaż i kąpieli morskich. Z oczywistych więc względów nieodpowiedni standard pokoju nie może skutkować zwrotem ceny całej imprezy, ponieważ nie odpowiada rzeczywistemu rozmiarowi utraty komfortu wypoczynku. Z tej przyczyny uznać należało, że świadczenie odszkodowawcze odpowiadające w istocie zadośćuczynieniu, jak również obniżeniu ceny wycieczki winno obejmować 25% ceny wycieczki. Co istotne, Sąd nie znalazł podstaw do analizy, jaką część całkowitej ceny wycieczki stanowiły koszty pobytu w hotelu. Niewątpliwie umowa o imprezę turystyczną została zawarta przez strony jako pewien pakiet usług, a powodowie mieli możliwość poznać jedynie jego całkowitą cenę, a nie jej poszczególne składniki.

Powodowie nie wykazali zaistnienia innego rodzaju uchybień w zakresie organizacji innych części imprezy, nie zostały również potwierdzone ich zarzuty dotyczące jakości wyżywienia w hotelu.

Odwołując się pomocniczo do wskazań zawartych w Tabeli Frankfurckiej, a także stosując per analogiam art. 322 k.p.c. Sąd uznał, że cena usługi ujmowanej jako całość (pakiet) winna zostać obniżona o 25% zasądzając na ich rzecz solidarnie kwotę 2.022, 77 zł (25% x 8.091, 09 zł) uznając ją jednocześnie za stosowną rekompensatę z tytułu utraty komfortu spędzenia części urlopu wykluczając przyznanie zadośćuczynienia w wyższej kwocie.

Powództwo w pozostałej części podlegało więc oddaleniu jako wygórowane i nieuzasadnione. O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 w zw. z art. 455 k.c. uwzględniając datę złożenia pierwszej reklamacji powódki, po otrzymaniu której pozwany miał możliwość poprawienia standardu świadczonej usługi oraz powinność ustosunkowania się do reklamacji w ciągu 30 dni.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., odstępując od obciążenia nimi powodów w zakresie oddalonej części powództwa. Powodowie wygrali proces jedynie w 16%, co nie oznacza automatycznie zastosowania zasad rozliczenia kosztów procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 lub art. 100 k.p.c. Należy mieć na uwadze specyfikę spraw dotyczącą rekompensat z tytułu nienależytego wykonania usług turystycznych oraz utrudnioną ocenę zasadności roszczeń co do wysokości (zwłaszcza ex ante), co zresztą legło u podstaw opracowania powołanej wyżej Tabeli Frankfurckiej. W ocenie Sądu obciążenie powodów stosunkową częścią poniesionych przez pozwanego kosztów zastępstwa procesowego pozwanego niweczyłoby cel przyznania im rekompensaty w postaci obniżenia ceny imprezy turystycznej wynikającej z potwierdzenia się większej części zarzutów powodów. Niewątpliwie bowiem koszty procesu pochłaniałyby kwotę przyznanego świadczenia (4.817 zł x 84% = 4.046, 28 zł). Pozwany jako przedsiębiorca świadczący usługi turystyczne korzysta ze stałej i fachowej obsługi prawnej, wobec czego brak pokrycia nawet przeważającej części poniesionych kosztów zastępstwa procesowego nie stanowi dla niego żadnego znaczącego obciążenia ekonomicznego.