Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

K., dnia 17 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Wojciech Vogt

Sędziowie: S.S.O. Barbara Mokras – spr.

S.S.O. Janusz Roszewski

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2013 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. w W.

przeciwko I. M.

o zapłatę

w przedmiocie zażalenia I. M.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 23 października 2013 r., sygn. akt I C 1880/13

postanawia:

zmienić punkt 2 postanowienia Sądu Rejonowego w Kaliszu dnia 23 października 2013 r., w sprawie sygn. akt I C 1880/13 w ten sposób, że nie obciążać pozwanej I. M. kosztami postępowania

Sygn. akt II Cz 944/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 23 października 2013 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w sprawie z powództwa (...) Bank S.A. w W. przeciwko I. M. o zapłatę na skutek cofnięcia pozwu przez powoda oraz na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. orzekł o kosztach postępowania obciążając nimi pozwaną.

Zażalenie na powyższe orzeczenie wniosła pozwana zaskarżając je w całości i domagając się jego zmiany przez nieobciążanie jej kosztami postępowania.

W uzasadnieniu wskazano, iż to nie pozwana, a komornik w toku postępowania egzekucyjnego, wszczętego na wniosek pozwanej o zaległe alimenty, dokonał zajęcia samochodu marki O. (...) nr rej (...), należącego do T. M.. Pozwana nie posiadała wiadomości, że tylko w 51/100 części stanowi on własność dłużnika a w pozostałej części należy do (...) Bank S.A. w W.. Skarżąca podniosła nadto, iż po powzięciu informacji o tym fakcie kontaktowała się z Komornikiem Sądowym prowadzącym egzekucję, ale doradził on nie podejmowanie w tym zakresie żadnych czynności. Z tych przyczyn pozwana dopiero natychmiast po otrzymaniu odpisu pozwu w niniejszej sprawie, co miało miejsce w dniu 4 października 2013 r., zwróciła się do Komornika Sądowego o umorzenie postępowania egzekucyjnego w zakresie 49/100 części samochodu marki O. (...) nr rej (...). Na skutek czego Komornik Sądowy wydał postanowienie o umorzeniu postępowania z dnia 9 października 2013 r. Skarżąca wskazała nadto, iż jej sytuacja majątkowa nie pozwala na uiszczenie kosztów w przyznanej przez Sąd Rejonowy wysokości 1.556 zł, gdyż siebie i troje małoletnich dzieci utrzymuje z renty w kwocie 569,30 zł, zasiłku rodzinnego w kwocie 369 zł i alimentów na dzieci wypłacanych przez Fundusz Alimentacyjny w łącznej kwocie 1.000 zł. Pozwana podała nadto, że jest osobą niepełnosprawną i korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w S..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

W wypadku umorzenia postępowania ustalenie stron wygrywającej i przegrywającej, co ma bezpośredni wpływ na rozstrzygniecie w przedmiocie kosztów procesu, uzależnione jest od przyczyny, która spowodowała potrzebę wydania tego rodzaju postanowienia. Gdy umorzenie postępowania jest konsekwencją cofnięcia pozwu wskutek zmian w okolicznościach faktycznych zaszłych z woli stron procesowych, ustalenie strony wygrywającej i przegrywającej sprawę jest uzależnione od tego, który z podmiotów spowodował daną zmianę i w jakim czasie - przed czy po wniesieniu pozwu.

Powinność zwrotu kosztów ciąży z reguły na powodzie, jeśli zmiana okoliczności faktycznych nastąpiła z jego woli jeszcze przed wytoczeniem powództwa albo jeśli zmiana tego rodzaju nastąpiła przed wniesieniem pozwu, ale z woli pozwanego, a powód o tej zmianie wiedział lub mógł wiedzieć. Natomiast powinność ta co do zasady ciąży na pozwanym, jeśli zmiana okoliczności faktycznych nastąpiła z woli powoda, ale po wniesieniu pozwu, albo jeśli zmiana tego rodzaju nastąpiła po wniesieniu pozwu, ale z woli pozwanego, bądź jeśli zmiana ta nastąpiła z woli pozwanego przed wniesieniem pozwu, ale powód o niej nie wiedział.

Nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie przyczyną cofnięcia pozwu przez powoda było umorzenie postępowania egzekucyjnego, które nastąpiło na wniosek pozwanej złożony po otrzymaniu przez nią odpisu pozwu. Z tej przyczyny, co do zasady, to pozwana winna być uznana jako przegrywająca niniejszą sprawę i to ją obciąża obowiązek poniesienia kosztów procesu.

Analizując zarzuty zażalenia, w ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie spełnione zostały jednak przesłanki do nieobciążania pozwanej kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c.

Szczególnie uzasadnionymi okolicznościami wskazanymi w tym przepisie jest fakt, że pozwana nie posiadała wiedzy, iż dłużnik alimentacyjny T. M. nie jest właścicielem całego zajętego w toku postępowania egzekucyjnego samochodu marki O. (...) nr rej (...). Nie ulega również wątpliwości, iż pozwana otrzymując przesądowe wezwania od powoda informowała o ich treści prowadzącego postępowanie egzekucyjne komornika sądowego, ale nie uzyskała stosownego pouczenia o obowiązku cofnięcia wniosku egzekucyjnego w określonym zakresie. Podkreślenia również wymaga, że trudna sytuacja majątkowa i zdrowotna pozwanej, która posiada na utrzymaniu troje małoletnich dzieci i utrzymuje się jedynie z renty w kwocie 569,30 zł, zasiłku rodzinnego w kwocie 369 zł oraz alimentów na dzieci wypłacanych przez Fundusz Alimentacyjny w łącznej kwocie 1.000 zł również uzasadnia odstąpienie od obciążenia jej kosztami postępowania.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.