Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 września 2017 r. w S.

sprawy J. D. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania J. D. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 13 stycznia 2017 roku znak: (...)

I. oddala odwołanie;

II. przyznaje radczyni prawnej E. S. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Szczecinie tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej ubezpieczonemu z urzędu kwotę 221,40 zł (dwustu dwudziestu jeden złotych i czterdziestu groszy), w tym 41,40 zł (czterdziestu jeden złotych i czterdziestu groszy) podatku od towarów i usług.

UZASADNIENIE

Decyzją z 13 stycznia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., powołując się na przepis art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił J. D. (1) ponownego rozpatrzenia wniosku o emeryturę. Uzasadniając decyzję organ rentowy wskazał, że decyzją z 23 kwietnia 2015 roku na podstawie art. 24 ust. 1b pkt 2 ustawy emerytalnej, przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od 15 grudnia 2014 roku, tj. od dnia osiągniecia powszechnego wieku emerytalnego. Podkreślił w związku z tym, że do zgłoszonego obecnie wniosku J. D. (1) nie dołączył żadnych nowych dowodów, a te które znajdują się już w aktach emerytalnorentowych, zostały wzięte pod uwagę przy wydawaniu pierwszej decyzji.

J. D. (1) odwołał się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i obliczenie emerytury z ZUS z uwzględnieniem okresu jego służby w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa, pełnionej od 1 października 1983 roku do 30 czerwca 1999 roku w lotniskowej Straży Pożarnej w (...).

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, zwracając uwagę, że okres służby J. D. (1) w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa od 1 października 1983 roku do 30 czerwca 1999 roku został uwzględniony jako wysługa przy ustalaniu dla niego prawa do tzw. emerytury policyjnej, co wyklucza jego ponowne zaliczenie przy ustalaniu prawa do emerytury z powszechnego systemu emerytalnego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. D. (1), urodzony w dniu (...), w okresie od 1 października 1983 roku do 7 lipca 2004 roku nieprzerwanie jako funkcjonariusz pożarnictwa pełnił służbę w Lotniskowej Straży Pożarnej (...) na stanowisku dowódcy plutonu.

Niesporne, a nadto dowód: kserokopia świadectwa pracy - k. 18 plik I akt ZUS.

Decyzją Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA z 21 czerwca 2000 roku, J. D. (1) nabył prawo do tzw. emerytury policyjnej, wypłacanej przez Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przy ustalaniu prawa do tego świadczenia został przez ten organ rentowy wzięty pod uwagę i zaliczony okres pełnienia służby w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa od 1 października 1983 roku do 30 czerwca 1999 roku.

J. D. (1) od tego czasu pobiera tak ustalone świadczenie, wypłacane przez Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA.

Niesporne, a nadto dowód: pismo Dyrektora ZER MSWiA z 10.07.2009 r. - k. 23 plik I akt ZUS.

W roku 2009 J. D. (1) ubiegał się przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych Oddziałem w S. o przyznanie mu prawa do emerytury w wieku obniżonym. Organ rentowy wydał w tej sprawie decyzję odmowną, która ostatecznie – po zbadaniu sprawy przez sądy dwóch instancji oraz Sąd Najwyższy – została uznana za prawidłową. Postępowanie w tej sprawie pierwotnie toczyło się przed Sądem Okręgowym w Szczecinie pod sygnaturą akt VI U 1627/09.

Niesporne, a nadto dowód: dokumenty w aktach Sądu Okręgowego w Szczecinie, sygn. akt VI U 1627/09.

Decyzją z 23 kwietnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał J. D. od dnia 15 grudnia 2014 roku emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustalił jej wysokość na kwotę 1.659,64 zł oraz zawiesił wypłatę tego świadczenia z uwagi na zbieg prawa do więcej niż jednego świadczenia, wskazując, że może być wypłacane tylko jedno świadczenie – wyższe lub wybrane przez ubezpieczonego. Wysokość świadczenia została ustalona w oparciu o przepis art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; przy jego obliczaniu organ rentowy nie wziął w ogóle pod uwagę okresu pełnienia przez ubezpieczonego służby funkcjonariusza pożarnictwa od 1 października 1983 roku do 30 czerwca 1999 roku. Zaliczył mu natomiast do okresów składkowych pozostały – nieuwzględniony przez ZER MSWiA – okres pełnienia tej służby, tj. okres przypadający po 1 lipca 1999 r.

Niesporne, a nadto dowód: decyzja ZUS O/S. z 23.04.2015 r. wraz z poprzedzającymi ją dokumentami - k. 31-34 plik III akt ZUS.

J. D. (1) złożył do sądu odwołanie od powyższej decyzji, domagając się uwzględnienia przy wyliczeniu emerytury z ZUS także wcześniejszgo okresu pełnienia przezeń służby w (...).

Postanowieniem z 15 kwietnia 2016 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt VI U 219/16, Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił odwołanie od powyższej decyzji, wskazując, że zostało ono złożone po upływie terminu na jego wniesienie, a odwołujący nie wykazał, że przekroczenie terminu w jego złożeniu nastąpiło z przyczyn niezależnych od niego. Sąd w końcowej części postanowienia wskazał, że odrzucenie odwołania nie zamyka ubezpieczonemu prawa do złożenia wniosku o ponowne obliczenie wysokości emerytury jeżeli wykaże, że organ rentowy popełnił błąd przy jej obliczaniu lub przedłoży nowe dowody, które będą miały wpływ na wysokość emerytury.

Dowód: postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie z 15.04.2016 r. - k. 27-28 akt sprawy VI U 219/16.

W dniu 6 grudnia 2016 r. J. D. (1) złożył w ZUS nowy „wniosek o emeryturę”. Nie dołączył do niego żadnych dokumentów.

Rozpoznając ów wniosek, zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją z 13 stycznia 2017 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu ponownego rozpatrzenia wniosku o emeryturę.

Niesporne, a nadto dowód: dokumenty w pliku IV akt ZUS.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie mogło zostać uwzględnione.

W niniejszym postępowaniu ocenie sądu podlegała decyzja organu rentowego, odmawiająca J. D. (1) prawa do ponownego ustalenia wysokości jego świadczenia. Co do zasady więc w pierwszej kolejności należało sprawdzić, czy faktycznie – jak twierdził ZUS – nie zaistniały przesłanki o jakich mowa w art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, co z kolei uzasadniałoby oddalenie odwołania bez potrzeby merytorycznego badania sprawy. Mając jednak na uwadze, że w uzasadnieniu prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 15 kwietnia 2016, odrzucającego odwołanie ubezpieczonego od decyzji ZUS z dnia 23 kwietnia 2015 roku w sprawie o sygn. akt VI U 219/16, Sąd Okręgowy wskazał, że odrzucenie odwołania nie zamyka ubezpieczonemu prawa do złożenia wniosku o ponowne obliczenie wysokości emerytury jeżeli wykaże, że organ rentowy popełnił błąd przy jej obliczaniu lub przedłoży nowe dowody, które będą miały wpływ na wysokość emerytury - sąd rozpoznający niniejszą sprawę uznał, że ciąży na nim obowiązek merytorycznego rozpoznania żądania ubezpieczonego.

Przechodząc więc do merytorycznej oceny zaskarżonej decyzji trzeba zauważyć, iż niespornym w sprawie jest, że J. D. (1) pobiera emeryturę tzw. policyjną z MSWiA, która została mu przyznana przy uwzględnieniu okresu pełnienia przez niego służby w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa w okresie od 1 października 1983 roku do 30 czerwca 1999 roku. Jedynym żądaniem zgłaszanym zaś przez ubezpieczonego w niniejszym procesie było uwzględnienie tego samego okresu także przy ustalaniu dla niego emerytury z ZUS.

Żądanie to nie miało żadnych podstaw prawnych.

Okres pełnienia w Polsce służby w Państwowej Straży Pożarnej jest wprawdzie – w myśl przepisu art. 6 ust. 1 pkt 6 lit. e ustawy o emeryturach i rentach z FUS - okresem składkowym, jednak przy dokonywaniu jego zaliczenia (lub nie) do stażu ubezpieczeniowego danej osoby nie można pomijać także innego przepisu, a mianowicie art. 5 ust. 1 pkt 2a tej samej ustawy. Z regulacji tej wynika zaś, że przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości, nie uwzględnia się okresów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i pkt 6 lit. a-e i g (a więc także okresu pełnienia służby w (...)), jeżeli z ich tytułu ustalono prawo do świadczeń pieniężnych określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym osób, o których mowa w art. 2 ust. 2 (tj. m.in. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Straży Pożarnej).

Powyższe oznacza, że w sytuacji, gdy funkcjonariusz Państwowej Straży Pożarnej ma ustalone prawo do emerytury z MSWiA (tak jak ubezpieczony) przy wzięciu pod uwagę konkretnych okresów pełnienia tej służby, to okresów tych nie można już uwzględnić (niejako po raz drugi) przy ustalaniu prawa do „zwykłej” emerytury (tj. emerytury z ZUS).

Przywołany przepis art. 5 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ma przy tym jednoznaczną i klarowną treść, w związku z czym jego wykładnia nie może nasuwać jakichkolwiek wątpliwości (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 22 maja 2012 r., III UK 104/11 oraz z dnia 12 lipca 2012 r., II UK 326/11 oraz postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 10 grudnia 2010 r., II UK 270/10; z dnia 2 grudnia 2011 r., II UK 192/11 oraz z dnia 24 grudnia 2012 r., I UK 232/12). Identycznej jego wykładni w sprawie dotyczącej samego J. D. (1) dokonał zresztą Sąd Najwyższy w swoim wyroku z 22 maja 2012 r. (sygn. akt III UK 104/11), wydanym na skutek rozpoznania skargi kasacyjnej w sprawie jaka przed Sądem Okręgowym w Szczecinie toczyła się pod sygnaturą akt VI U 1627/09. Na przedostatniej stronie uzasadnienia wskazał bowiem jednoznacznie, iż „jeśli z tytułu pełnienia tych prac (pełnienia służby) [funkcjonariusza pożarnictwa] ubezpieczony (…) nabył prawo do tzw. „emerytury policyjnej”, to zgodnie z omówionym wcześniej art. 5 ust. 2a ustawy emerytalnej okres, w którym wykonywał te prace (pełnił służbę), w ogóle nie mógł mu zostać uwzględniony zarówno przy ustalaniu prawa do wnioskowanej emerytury, jak i przy ustalaniu wysokości tego świadczenia.”

Mając powyższe na uwadze sąd na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł w pkt I sentencji wyroku.

W punkcie II sentencji, w oparciu o przepis § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2015 r. poz. 1805) w brzmieniu obowiązującym w dniu wniesienia odwołania od zaskarżonej decyzji, sąd przyznał od Skarbu Państwa na rzecz ustanowionej z urzędu dla J. D. (1) radczyni prawnej E. S. kwotę 221,40 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej ubezpieczonej z urzędu, w tym 41,40 zł tytułem podatku od towarów i usług.