Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 7 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Ewa Hoffa

Protokolant:Starszy sekretarz sądowy Krystyna Wojciechowska-Trawka

po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2017 r. w Poznaniu, na rozprawie,

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa (...) S.A.

/KRS: (...)

przeciwko M. J. /PESEL: (...)/

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 113.134,32 zł /sto trzynaście tysięcy sto trzydzieści cztery złote i trzydzieści dwa grosze/ z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 105.300 zł od dnia 2 lutego 2015 r.,

- od kwoty 7834,32 zł od dnia 30 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty każdej z tych kwot

ustalając, że zapłata przez (...) Spółkę z o.o., kwot zasądzonych na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie XII Nc 33/15 Sądu Okręgowego w Poznaniu, zwalnia pozwaną od obowiązku zapłaty.

II. W pozostałej części powództwo oddala.

III.  Kosztami postępowania obciąża w całości pozwaną i z tego tytułu zasądza od niej na rzecz powoda kwotę 12.858 zł /dwanaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt osiem złotych/ ustalając, że zapłata przez (...) Spółkę z o.o., kwoty zasądzonej z tego tytułu na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie XII Nc 33/15 Sądu Okręgowego w Poznaniu, zwalnia pozwaną, w takiej części, od obowiązku zapłaty.

/-/ E. Hoffa

Sygn akt XII C 1883/16/3

UZASADNIENIE

Powód, Przedsiębiorstwo (...) S. A. z siedzibą w P., wniósł o zasądzenie od pozwanych: (...) spółka z o.o. z siedzibą w P. i M. J., solidarnie, kwoty 113.134,32 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 2 lutego 2015 r. do dnia zapłaty, tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie, w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 31 stycznia 2014 r. włącznie, z gruntu o powierzchni 648 m ² położonego pod pawilonem usługowym w P. przy ul. (...) /poprzednio ul. (...)/.

Określił, że podstawą prawną roszczenia głównego jest art. 225 k.c. w związku z art. 224§2 k.c. /k.8/

Ponadto domagał się zasądzenia od pozwanych na jego rzecz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych z dodaniem kwoty podatku VAT i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. /k.1/.

Dnia 9 grudnia 2015 r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który stał się prawomocny w stosunku do pozwanej (...) spółka z o.o. od dnia 30 grudnia 2015 r. /k.261- nakaz zapłaty, k.603- zarządzenie z dnia 18 października 2016 r./

Pozwana M. J. złożyła sprzeciw od w/w nakazu zapłaty w którym wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k. 274/. Twierdziła, że jako następczyni prawna poprzedniego dzierżawcy korzystała z nieruchomości zgodnie z prawem /k.282v i k.223/.

Zgłosiła też zarzut potrącenia kwoty 118.791,32, czyli kwoty odpowiadającej co najmniej roszczeniu powoda, a stanowiącej równowartość poniesionych przez pozwaną nakładów na nieruchomość wskazaną w pozwie. /k.275, oraz 283v i 284/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód był i jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości o powierzchni 3,2986 ha, położonej w P. przy ul. (...) /uprzednio ul. (...)/, obejmującej działki o numerach (...) /k.17 i 18- k. 352-366, 443-457 - kserokopia księgi wieczystej KW (...) i wydruk tej księgi wieczystej z systemu KRS /.

Powód w połowie lat 90- ych wydzierżawił działkę o powierzchni około 600 m ² niejakiemu M. N. (1), a następnie była ona wydzierżawiana, lub poddzierżawiana kolejnym osobom fizycznym i prawnym. Na działce tej wybudowany został pawilon w którym mieściły się siedziby różnych firm prywatnych, a także sklepy i punkty usługowe.

Powołując się na nieważność tych umów (...) wystąpił z powództwem o eksmisję i uzyskał korzystny dla siebie wyrok /k.179- kserokopia wyroku w sprawie(...) Sądu Rejonowego Poznań- Stare Miasto w Poznaniu/..

Następnie złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, które toczyło się przez wiele lat./ k. 19-30 i 289-291, k. 368-384, 459-489 - kserokopie kolejnych umów dzierżawy nieruchomości, k. 31-54 i 112-135 - kserokopie wyroków Sądów obu instancji dot. eksmisji i związana z tymi wyrokami korespondencja, k. 55-86 i 136-139, 150-158 - umowy najmu lokali w pawilonie i korespondencja z tymi umowami związana/.

W toku tego postępowania upadła (...) spółka posiadająca grunt i pawilon, a powód wykrył, że najemcy lokali płacą czynsz w/w spółce o nazwie (...) Spółka z o.o.

Pozwana M. J. przed 2010 r. była przedstawicielem handlowym tej spółki, a w okresie od końca 2010 r. do końca 2013 r była jedynym członkiem zarządu tej spółki. Była też właścicielką 5% udziałów /k.159-168 - korespondencja ze spółką (...) i osobami z nią powiązanymi, k. 169 - kserokopia pisma r.pr. M. M. z 1 sierpnia 2012 r. z informacją o posiadaniu nieruchomości przez M. J./.

Dnia 15 grudnia 2009 r. pozwana zawarła, jako osoba fizyczna, umowę z J. N. wskazującą, że jest następcą prawnym poprzednich dzierżawców.

Za kwotę 50.000 zł nabyła od J. N. roszczenia o zwrot wszelkich nakładów na nieruchomość w stosunku do powoda, a także prawo użytkowania pawilonu posadowionego na działce o powierzchni około 600 m ² /k. 170-172 - kserokopia umowy sprzedaży wierzytelności i przeniesienia prawa użytkowania pawilonu z 15 grudnia 2009 r./.

W dniu 1 października 2010 r. zawarła z (...) Sp. z o.o. reprezentowaną przez J. N., wskazaną jako prokurent spółki, umowę o zarządzanie nieruchomością komercyjną.

Spółka (...) określana jest w tej umowie jako właściciel pawilonu, a umowa precyzuje zakres czynności M. J. związanych z zarządzaniem pawilonem /, k. 173-174 - umowa między pozwanymi o zarządzanie nieruchomością komercyjną z 1 października 2010 r./.

Od 15 grudnia 2009 r. sytuacja faktyczna kształtowała się więc w ten sposób, że spółka (...) uważała się za właściciela pawilonu zajmującego grunt o powierzchni 628 m ² , a pozwana M. J. była posiadaczem tego pawilonu i gruntu, oraz ich współwłaścicielką jako udziałowiec spółki (...).

Stosunki między posiadaczką i spółką (...) sprecyzowała umowa z dnia 1 października 2010 r.

W czasie postępowania egzekucyjnego toczącego się na podstawie wyroku orzekającego eksmisję spółki (...) z pawilonu i działki przez ten pawilon zajmowanej pozwana złożyła powództwo przeciwegzekucyjne powołując się na swe prawa do pawilonu i działki. Następnie powództwo to cofnęła. /k.632- zeznania pozwanej/.

Pełnomocnik spółki (...) w piśmie do powoda datowanym dnia 1 sierpnia 2012 r. poinformował, że pawilon i działka są od dnia 1 lipca 2012 r. w wyłącznym posiadaniu M. J. i do tego pisma dołączył w/w umowę sprzedaży wierzytelności i prawa użytkowania pawilonu z 15 grudnia 2009 r.

/k.169- 172/.

W piśmie z 11 lutego 2013 r. wystosowanym do powoda ówczesny pełnomocnik pozwanej powołał się na umowę z 15 grudnia 2009 r. i wskazał, że pozwana jest wyłączną użytkowniczką pawilonu i właścicielką nakładów /k.563- kserokopia pisma/.

Pozwana w 2014 r. , w sprawie (...), wniosła o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania przyszłego postępowania o zapłatę kwoty 3.563.500 zł przeciwko powodowi w niniejszej sprawie i to na podstawie w/w umowy z dnia 15 grudnia 2009 r. /k.645- 647- kserokopia postanowienia Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 1 kwietnia 2014 r. z uzasadnieniem/.

Zawarta między A. R. i E. G., a M. N. (2) jako osobą fizyczną umowa przelewu wierzytelności z dnia 11 lipca 2008 r. nie skutkowała przeniesieniem posiadania działki i stojącego na niej pawilonu /k. 534-546 i k. 670-676 (wyraźna kserokopia) - umowa przelewu wierzytelności/.

W umowie tej M. N. (2) oświadczył, że w dacie zawarcia umowy, czyli 11 lipca 2008 r. jest jedynym dzierżawcą i posiadaczem działki, oraz pawilonu i oświadczył, że przelewa wszelkie swe wierzytelności związane z pawilonem i działką na nabywców za wskazaną w umowie kwotę, czyli 1.300.000 zł.

Bezsporne jest, że A. R. i E. G. nie przejęli pawilonu i działki w posiadanie, bowiem żaden z nich nie był stroną w toczących się postępowaniach o eksmisję.

W okresie objętym żądaniem pozwu pozwana była, jako właścicielka 5% udziałów w spółce (...) i użytkownik, na podstawie umowy z dnia 15 grudnia 2009 r., posiadaczką pawilonu i gruntu na którym pawilon był posadowiony.

Obszar tego gruntu, czyli 648 m ^{( 2 )}jest między stronami bezsporny /k.630 i 631- zeznania stron, oraz, kontrolnie, k. 251-255 - kserokopia opinii biegłego wydanej w sprawie (...)i k.395- 397- kserokopia opinii wydanej do sprawy(...) ze szkicem sytuacyjnym pawilonu/.

Powódka wezwała pozwaną do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 105.300 zł za bezumowne korzystanie z gruntu zajętego przez pawilon w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 31 stycznia 2014 r. czyli za 13 miesięcy wskazując, że przyjęła stawkę 12,50 zł za 1 m ² gruntu /k. 258 i 259 - wezwanie do zapłaty skierowane do pozwanej z poleceniem odbioru tego listu poleconego/.

Po wydaniu opinii w toczącej się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu sprawie (...)dotyczącej roszczeń z tytułu umowy dzierżawy za okres inny niż dochodzony niniejszym pozwem /k.251-255- kserokopia opinii z 30 czerwca 2015 r. / i doliczeniu podatku VAT do kwoty czynszu wskazanego w w/w wezwaniu do zapłaty powód zwiększył stawkę, doliczając do niej obciążający go podatek VAT i wskazał, że domaga się kwoty 13,43 zł za 1 m ² za wskazany w pozwie okres /13,43x648x13/, czyli kwoty 113.134,32 zł /k.5v/.

Należy przyjąć, że dpis pozwu pozwana otrzymała wraz z nakazem zapłaty po upływie terminu odbioru awizowanej przesyłki, czyli 30 grudnia 2015 r.

Następnie nie kwestionowała kwoty dochodzonego roszczenia, lecz zgłosiła zarzut potrącenia zaznaczając, że obejmuje on co najmniej tę kwotę.

Wynagrodzenie za korzystanie z w/w gruntu za wskazany w pozwie okres wynosi więc 113.134,32 zł.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych kserokopii dokumentów interpretując znaczenie każdego z nich na tle całości materiału dowodowego i aktualnej sytuacji prawnej. Ze względu na liczne postępowania sądowe i egzekucyjne toczące się w związku z wyżej opisanym pawilonem i położonym pod nim gruntem sąd zaniechał szczegółowego ich opisywania w tym uzasadnieniu ograniczając się do opisu i szczegółowej analizy dokumentów istotnych dla meritum niniejszej sprawy, czyli dotyczących okresu od 1 stycznia 2013 r. do 31 stycznia 2014 r. i ustalenia kto posiadał pawilon i grunt pod nim w tym okresie.

Po informacyjnym przesłuchaniu stron, zbędne okazało się przesłuchanie świadków M. N. (2), Z. C., B. Ś., B. K., W. C., R. O., S. K. i A. C. /k.3v i 4 i k.278v, oraz 279- wnioski dowodowe powoda i pozwanej/, a także świadka B. S. /k.279- wniosek dowodowy pozwanej/.

Również zeznania świadków E. G. i A. R. /k.658 i 669- wniosek dowodowy pozwanej z listą pytań/ wobec złożenia czytelnej kserokopii umowy z dnia 11 lipca 2008 r. nie były potrzebne.

Z umowy nie wynikało, że świadkom tym pawilon został kiedykolwiek wydany, a z żadnego z dokumentów złożonych do akt sprawy nie wynikało, aby ci świadkowie kiedykolwiek posiadali pawilon. Sąd oddalił więc te wnioski dowodowe /k. 658 i k.683/.

Zeznania świadka J. D. /k.648- 650/ w części dotyczyły sporów z M. N. (2) i firmą (...). Świadek nie orientował się kto posiadał pawilon w okresie objętym żądaniem pozwu. Zeznania te okazały się więc przydatne dla ustalenia stanu faktycznego wyłącznie w zakresie dotyczącym czynszu za użytkowanie pawilonu. Świadek potwierdził pośrednio, że za okres wskazany w pozwie powód nie otrzymał żadnych opłat.

Żadna ze stron nie domagała się przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, a wysokość dochodzonego wynagrodzenia za korzystanie z gruntu o bezspornych rozmiarach nie była kwestionowana.

W tej sytuacji sąd nie znalazł podstaw, aby dopuścić dowód z opinii biegłego na okoliczność stosownej stawki wynagrodzenia.

Zeznaniom stron /k.684 i k.630- 631- zeznania H. U.- prezesa zarządu powoda, k.684 i 631- 632- zeznania pozwanej, k.634 i k.637- płyty CD z nagraniem rozpraw/ sąd dał wiarę w takiej części w jakiej były zgodne ze sobą, oraz z pozostałym materiałem dowodowym przyjętym za podstawę ustaleń

Sąd zważył co następuje:

Na podstawie art. 225 k.c. w związku z art. 224§2 k.c. i art. 230 k.c. powodowi, należy się wynagrodzenie za korzystanie z gruntu wieczyście użytkowanego jeśli grunt ten znajduje się w posiadaniu samoistnym, lub posiadaniu zależnym osoby trzeciej.

W okresie objętym żądaniem pozwu w obrocie prawnym funkcjonowały wyroki zawierające nakaz wydania powodowi- użytkownikowi wieczystemu- wyżej opisanego gruntu i znajdującego się na tym gruncie pawilonu.

Posiadanie nieruchomości, niezgodnie z tymi wyrokami stanowiło czyn niedozwolony w rozumieniu art. 415 k.c.

I (...) Spółka z o.o. i pozwana M. J. jako właścicielka udziałów w tej spółce, nabywca roszczenia o nakłady, użytkująca pawilon na podstawie umowy z dnia 15 grudnia 2009 r., oraz współdziałająca w jego zarządzaniu na podstawie umowy z 1 października 2010 r. posiadały ten pawilon bez tytułu prawnego.

Ustalony między nimi zakres posiadania i zakres obowiązków związanych z zarządem nie ma znaczenia, bowiem użytkownik wieczysty tych ustaleń nie znał, ani nie zaakceptował.

Odpowiedzialność (...) Spółki z o.o. i pozwanej M. J.

jest solidarna /art. 441§1 k.c./.

W stosunku do (...) Spółka z o.o. istnieje tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym /k.261/.

Zasądzając w punkcie I wyroku od pozwanej M. J. świadczenie za bezumowne korzystanie sąd wskazał zależność wysokości jej zobowiązania od kwoty zapłaconej przez dłużniczkę (...) Spółka z o.o. na podstawie w/w nakazu zapłaty.

Roszczenie w wysokości 105.300 zł stało się wymagalne po upływie 7 dni od daty doręczenia wezwania o zapłatę tej kwoty, a więc od 2 lutego 2015 r. /k.258 i 259- wezwanie o zapłatę listem poleconym i poświadczenie odbioru/.

Pozostałość roszczenia, czyli kwota 7834,32 zł stała się wymagalna od daty doręczenia pozwanej odpisu pozwu co nastąpiło 30 grudnia 2015 r. /awizowana przesyłka w białej kopercie przy okładce II tomu akt z oznaczeniem dat awizowań w tym II awiza w dniu 22 grudnia 2015 r./

Odsetki ustawowe za opóźnienie należą się powódce na podstawie art. 481§1 i 2 , oraz 2 ¹ k.c. w związku z art. 476 k.c.

Koszty sądowe obejmują opłatę od pozwu w kwocie 5658 zł /k.12- dowód wpłaty/ i wynagrodzenie kuratora w kwocie 1800 zł /k.574- postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia kuratorowi, k.584 i 585- potwierdzenie dokonania wypłaty/.

Na poczet wynagrodzenia kuratora powódka wpłaciła zaliczkę w kwocie 3600 zł /k.571- potwierdzenie wpłaty/, której niewykorzystana część zostanie powódce zwrócona.

Powódka wygrała sprawę z wyjątkiem nieznacznej części roszczenia o odsetki, zatem koszty postępowania powinna ponieść pozwana w zakresie nieopłaconym przez nią i (...) Spółkę z o.o.

Koszty sądowe wynoszą 7458 zł (...) + 1800/.

Pozwana wniosła sprzeciw 23 grudnia 2015 r. /k.274- sprzeciw z prezentatą/ wobec czego nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości utracił moc w stosunku do niej.

Koszty zastępstwa procesowego powódki w zakresie postępowania toczącego się po złożeniu sprzeciwu wyniosły 5400 zł /§ 2 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. r. w sprawie opłat za czynności adwokackie- Dz. U. z 2015 r. poz.1800/ i taką kwotę należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda z zastrzeżeniem dotyczącym potrącenia kosztów obciążających (...) Spółkę z o.o. na podstawie prawomocnego nakazu zapłaty.

Łącznie kwota obciążających pozwaną kosztów postępowania wynosi 12.858 zł

(...)+ 5400/.

Podstawą orzeczenia o kosztach postępowania zawartego w punkcie IV wyroku

jest art. 100 k.p.c.- zdanie drugie tego przepisu.

/-/ E. Hoffa