Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 marca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Anna Kowacz-Braun

Sędziowie: SA Barbara Górzanowska

SO (del.) Beata Kurdziel (sprawozdawca)

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2017 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej (...)w K.

przeciwko K. K., (...) Spółce z o.o. z siedzibą w K.

o nakazanie, ewentualnie o zapłatę

na skutek zażalenia strony powoda na zarządzenie Przewodniczącego Składu Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 23 września 2016r., sygn. akt I C 946/16

postanawia:

uchylić zaskarżone zarządzenie.

SSO (del.) Beata Kurdziel SSA Anna Kowacz-Braun SSA Barbara Górzanowska

Sygn. akt I ACz 229/17

UZASADNIENIE

Zarządzeniem z dnia 23 września 2016r. wydanym w sprawie z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej (...)w K. przeciwko K. K., (...) spółce z o.o. z siedzibą w K. Przewodniczący Składu Sądu Okręgowego w Krakowie zarządził zwrot pozwu.

W uzasadnieniu ww. zarządzenia wskazano, że strona powodowa wniosła pozew przeciwko K. K., (...) spółce z o.o. z siedzibą w K. domagając się nakazania pozwanym solidarnie usunięcia w terminie 30 dni od wydania wyroku przez Sąd I instancji wad fizycznych w budynku przy ul. (...) w K. położonego na działce nr (...) w ten sposób, że wykonają wskazane w pozwie prace, ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia żądania zasądzenia od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwoty w wysokości odpowiadającej wysokości obniżenia wartości nieruchomości z tytułu ujawnionych w ww. budynku wad fizycznych, a którą to kwotę wskaże w swojej opinii biegły sądowy. Zarządzeniem z dnia 6 lipca 2016r. pełnomocnik strony powodowej wezwany został pod rygorem zwrotu pozwu do uzupełnienia w terminie 1 tygodnia braków pozwu poprzez przedłożenie w oryginale lub notarialnie, albo przez pełnomocnika uwierzytelnionych w odpisie uchwały o powołaniu zarządu dla strony powodowej oraz na piśmie w 2 egzemplarzach wskazania wartości przedmiotu sporu i wyjaśnienie, w jakiej sytuacji materialnoprawnej aktualizuje się zgłoszone żądanie ewentualne. Pełnomocnik strony powodowej wraz z pismem z dnia 18 lipca 2016r. przedłożył akt notarialny - protokół z głosowania w drodze indywidualnego zbierania głosów z dnia 5.11.2010r. Rep. (...) nr (...), uchwałę nr (...)z dnia 26.10.2010r., akt notarialny – umowę określenia zasad zarządu nieruchomością wspólną z dnia 23.02.2009r. Rep. (...)nr (...)wraz z załącznikami. Jako przybliżoną wartość przedmiotu sporu podał kwotę 400 000zł, jednak w jego ocenie kwotę potrzebną do usunięcia ujawnionych wad musi wyliczyć biegły w swojej opinii. Podał, że roszczenie ewentualne wskazane w petitum pozwu zaktualizuje się w sytuacji, w której pozwani solidarnie nie wyrażą zgody na usunięcie ujawnionych na nieruchomości wad w sposób wskazany przez biegłego sądowego w opinii i w konsekwencji powód ujawnione wady zmuszony będzie usunąć we własnym zakresie, w rezultacie ponosząc koszty z tym związane.

Zgodnie z art. 130§1 k.p.c., jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należytej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym. Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie (art. 130§2 k.p.c.). W ocenie Przewodniczącego Składu Sądu strona powodowa nie uzupełniła właściwie wskazanych braków pozwu. W pozwie z dnia 24 maja 2016r. wskazała, że wnosi o nakazanie pozwanym solidarnie usunięcia w terminie 30 dni od wydania wyroku wad fizycznych na nieruchomości ul. (...), ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia ww. żądania – zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwoty w wysokości odpowiadającej wysokości obniżenia wartości nieruchomości z tytułu ujawnionych w budynku wad fizycznych. Żądanie powoda nie jest żądaniem ewentualnym, lecz alternatywnym. Żądanie ewentualne polega na zgłoszeniu roszczenia, a w razie oddalenia powództwa co do żądania głównego, żądania innego świadczenia. O żądaniu ewentualnym sąd orzeka tylko wówczas, gdy oddala powództwo o świadczenie zgłoszone na pierwszym miejscu. Natomiast wyjaśnienie przez powoda, w jakiej sytuacji materialnoprawnej aktualizuje się zgłoszone żądanie ewentualne wskazuje na to, iż żądanie strony powodowej ma charakter alternatywny, gdyż to od dłużnika będzie zależało spełnienie świadczenia bądź o usunięcie wad, bądź o zapłatę kwoty pieniężnej. Ponieważ strona powodowa nie wyjaśniła odpowiednio, w jakiej sytuacji materialnej aktualizuje się zgłoszone przez nią żądanie ewentualne, czym uniemożliwiła nadanie sprawie biegu, pozew polegał zwrotowi na zasadzie art. 130§2 k.p.c.

Zażalenie na powyższe zarządzenie wniosła strona powodowa, zarzucając naruszenie art. 130§1 k.p.c. w zw. z art. 130§2 k.p.c. poprzez ich błędne zastosowanie, a to przez przyjęcie, że iż w niniejszej sprawie strona powodowa nie usunęła w całości braków formalnych wniesionego pozwu, gdyż nie wyjaśniła w jakiej sytuacji materialnoprawnej aktualizuje się zgłoszone żądanie ewentualne, w sytuacji, gdy kwestia ta wyjaśniona została, co w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia, iż w niniejszej sprawie pismo procesowe nie mogło otrzymać biegu z uwagi na niezachowanie warunków formalnych, podczas, gdy warunki formalne pozwu zostały spełnione oraz naruszenie ww. przepisów przez ich błędne zastosowanie wynikające z nieprawidłowego przyjęcie, że wyjaśnienie, w jakiej sytuacji materialnoprawnej aktualizuje się zgłoszone żądanie ewentualne stanowi warunek formalny pozwu, którego niezachowanie uniemożliwia nadanie mu prawidłowego biegu, w sytuacji, gdy kwestia ta nie mieści się w ramach kontroli zachowania warunków formalnych pozwu ujętych w treści art. 130 k.p.c.

W oparciu o ww. zarzutu strona powodowa wniosła o uchylenie zaskarżonego zarządzenia i przyjęcie sprawy do rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z art. 130 § 1 k.p.c. na stronie spoczywa obowiązek dostosowania podejmowanych przez nią czynności do wymagań prawa. W celu uzupełnienia lub poprawienia pisma procesowego przewodniczący wydaje zarządzenie, w którym określa w sposób dokładny zarówno braki formalne oraz termin ich uzupełnienia, jak i skutki niezachowania tego terminu, a więc zwrot pisma. Ustawa nie określa bliżej zawartego w powołanym przepisie pojęcia warunków formalnych, niespełnienie których uzasadnia ich usunięcie w trybie określonym w art. 130 k.p.c. Należy przyjąć, że przez braki formalne, możliwe do usunięcia w omawianym trybie, rozumiane są wymagania ogólne pism procesowych określone w art. 126-129 k.p.c. i warunki ustanowione dla poszczególnych rodzajów pism (art. 187 k.p.c. w odniesieniu do pozwu). Wymogiem formalnym pozwu jest m.in. dokładnie określone żądanie, które ma spełnić pozwany. Wskazać przy tym należy, że żądanie, jako jeden z dwóch istotnych obligatoryjnych warunków pozwu, stanowi treść powództwa. Z treści wniesionego w niniejszej sprawie pozwu wynika, że strona powodowa domaga się nakazania pozwanym usunięcia wad fizycznych w budynku przy ul. (...), ewentualnie – w razie nieuwzględnienia żądania nakazania usunięcia wad – zasądzenia od pozwanych solidarnie na rzecz strony powodowej kwoty odpowiadającej wysokości obniżenia wartości nieruchomości (kwotę tę strona pozwana określiła w piśmie z dnia 18 lipca 2016r. na 400.000zł z zastrzeżeniem, że winna ona być wyliczona przez biegłego). Z opisanego wyżej brzmienia pozwu wynika w sposób jasny, z jakim żądaniem występuje powód tj. spełnienia jakiego świadczenia się domaga i w stosunku do kogo kieruje żądanie. Brak było zatem podstaw do wzywania strony powodowej do wyjaśnienia – pod rygorem zwrotu pozwu - w jakiej sytuacji materialnoprawnej aktualizuje się zgłoszone żądanie ewentualne. Już z tego względu zarządzenie o zwrocie pozwu nie było prawidłowe i jako takie winno zostać uchylone. Podkreślić przy tym należy, że strona powodowa udzieliła odpowiedzi na ww. wezwanie sądu, wskazując w piśmie z dnia 18 lipca 2016r., że roszczenie ewentualne wskazane w petitum pozwu zaktualizuje się w sytuacji, w której pozwani solidarnie nie wyrażą zgody na usunięcie ujawnionych na nieruchomości wad w sposób wskazany przez biegłego i w konsekwencji powód będzie musiał ww. wady usunąć we własnym zakresie, w rezultacie ponosząc związane z tym koszty. Uczyniła tym samym zadość wezwaniu sądu. Całkowicie zbędne, z punktu widzenia treści art. 130 k.p.c., są zawarte w uzasadnieniu zarządzenia o zwrocie pozwu rozważania dotyczące rodzaju żądania, z jakim wystąpiła strona powodowa. W ramach wstępnej kontroli pozwu badaniu nie podlega dopuszczalność i zasadność zgłoszenia w jednym pozwie jednego z żądań jako głównego, a drugiego jako ewentualnego, ani określenia ich kolejności. Ocena w tym względzie wymagałaby konfrontacji przedstawionych okoliczności z odpowiednimi przepisami prawa materialnego, co nie jest dopuszczalne na tym etapie postępowania (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 18.10.2013r., III CZP 58/13). Kwestia ta nie należy do zakresu pojęciowego zwrotu „niezachowania warunków formalnych”, nie stanowi przeszkody dla podjęcia czynności procesowych, zmierzających do rozpoznania sprawy.

Wobec powyższego, skoro okoliczność wskazana w zaskarżonym zarządzeniu jako brak formalny pozwu takiego braku nie stanowiła, zarządzenie z dnia 23 września 2016r. podlegało uchyleniu na podstawie art. 386§1 k.p.c. w zw. z art. 397§2 k.p.c. i art. 398 k.p.c.

SSO (del.) Beata Kurdziel SSA Anna Kowacz-Braun SSA Barbara Górzanowska