Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Hreczańska-Cholewa

SSO Jolanta Bojko

: SSO Piotr Jarmundowicz (spr.)

Protokolant: Wojciech Langer

po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2017 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa E. S.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu

z dnia 7 października 2016 r.

sygn. akt VIII C 810/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki 900 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Piotr Jarmundowicz SSO Agnieszka Hreczańska-Cholewa SSO Jolanta Bojko

Sygn. akt II Ca 2271/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 października 2016 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu zasądził w punkcie I od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. S. kwotę 8 197,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot: 6 000 zł od dnia 26 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1 887 zł od dnia 21 września 2014 r. do dnia zapłaty i od kwoty 320 zł od dnia 30 października 2014 r. do dnia zapłaty; w punkcie II oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w punkcie III zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 873,76 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i w punkcie IV zasądził od powódki na rzecz Skarbu Państwa kwotę 475,90 zł tytułem wydatków w sprawie.

Sąd Rejonowy swoje rozstrzygnięcie wydał w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 23 maja 2014 r. we W. przy ul. (...) kierująca pojazdem V. o nr rej. (...) M. B. na skutek niezachowania bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami doprowadziła do zderzenia z pojazdem marki O. o nr rej. (...) kierowanym przez K. S. i pojazdem marki M. o nr rej. (...) kierowanym przez powódkę. Bezpośrednio po zdarzeniu powódka została przewieziona przez zespół pogotowia (...) we W. z powodu bólu kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego oraz głowy. W wykonanym badaniu RTG kręgosłupa szyjnego, lędźwiowo – krzyżowego ustalono zniesienie fizjologicznej lordozy szyjnej, spłyconą lordozę w odcinku kręgosłupa lędźwiowo - krzyżowego, umiarkowane zmiany zwyrodnieniowe w postaci drobnych osteofitów krawędzi trzonów kręgów lędźwiowych, ostrzejsze ustawienie kości krzyżowej z kątem F. 43 stopnia, kręgozmyk prawdziwy kręgu L5 1 stopnia według M. /ześlizg 8 mm/, standardową lewostronną skoliozę rotacyjną, minimalne obniżenie krążku międzykręgowego L4 - 5 bez osteofitozy. Rozpoznano skręcenie i naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa. Po udzielaniu pomocy wypisano powódkę z zaleceniem noszenia kołnierza ortopedycznego przez okres 14 dni oraz stosowania leków przeciwbólowych. W dniu 26 maja 2014 r. powódka uzyskała skierowanie do poradni ortopedycznej. W wyniku badania RTG kręgosłupa lędźwiowego przeprowadzonego w dniu 13 czerwca 2014 r. ustalono ostrzejsze ustawienie kości krzyżowej z kątem F. 43 stopnia, kręgozmyk prawdziwy kręgu L5 1 stopnia /ześlizg 8 mm/, lewostronną skoliozę i wczesną fazę dyskopatii L4 - L5. Wynik badania RTG stawu barkowego nie wykazał nieprawidłowości. Koszt badań wyniósł 115,00 zł. W wyniku przeprowadzonej w tym dniu konsultacji ortopedycznej u powódki zdiagnozowano skręcenie i naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa, skręcenie i naderwanie odcinka lędźwiowego kręgosłupa i powierzchowny uraz powłok głowy. Lekarz badający stwierdził palpacyjną bolesność wyrostków kolczystych kręgów szyjnych i lędźwiowych, zaznaczony objaw szczytowy szyjny, anizokorię, bolesność palpacyjną guzka większego kości ramiennej prawej i bolesność przy ruchach stawu ramiennego prawego. Powódce zalecono przeprowadzenie badania RTG kręgosłupa lędźwiowego, barku prawego oraz celowane na ząb obrotnika, kołnierz P., unieruchomienie kończyny górnej w chuście trójkątnej, zakaz dźwigania, przyjmowania pozycji wymuszonej, kontrolę ortopedyczną po wykonaniu USG i MR a także badanie neurologiczne. Koszt badania wyniósł 100,00 zł. W wyniku przeprowadzonego w dniu 17 czerwca 2014 r badania USG barku prawego stwierdzono ślad płynu na zarysie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia, na wysokości dolnego bieguna bruzdy międzyguzkowej, grubość ścięgna i echo struktura w normie. Z powodu utrzymujących się dolegliwości bólowych powódka była konsultowana w dniu 12 czerwca 2014 r. przez lekarza neurologa zgłaszając dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa szyjnego, lędźwiowego z promieniowaniem do prawej kończyny dolnej i sporadyczne parestezje palców stopy prawej. Lekarz badający stwierdził objaw szczytowy szyjny, niewielkie ograniczenie ruchomości kręgosłupa szyjnego i bolesność przy odwodzeniu barku w prawo. Powódce zalecono dalsze noszenie kołnierza ortopedycznego przez okres kolejnych 4 tygodni i konsultację ortopedyczną. Koszt badania wyniósł 130,00 zł. W wykonanym w dniu 13 czerwca 2014r. badaniu TK głowy stwierdzono prawidłowy obraz, zalecając przeprowadzenie badania USG tętnic dogłowowych. W wykonanym w dniu 1 czerwca 2014 r. badaniu MR kręgosłupa lędźwiowego stwierdzono ześlizg przedni trzonu L5 względem S1 o 3 mm, poziome ustawienie kości krzyżowej, dehydratacje zwyrodnieniową krążka m/k L4 - L5, dyskretne osteofity, zmiany przeciążeniowe, centralno – lewoboczną wypuklinę krążka m/k L5 - S1 przylegająca do lewego korzenia L5, na poziomie L4 - L5 centralno – lewoboczna przepuklinę krążka m/k z uciskiem worka oponowego z cechami nieznacznego stłoczenia nici ogona końskiego sąsiadującą z lewym korzeniem L4, objaw (...) tylnej części przepukliny mogący korespondować ze świeżym pęknięciem pierścienia włóknistego krążka m/4 L4-L5, bulging krążka m/k L3-L4, dyskopatię lędźwiową, kręgozmyk przedni L5 względem S1 pierwszego stopnia wedug M.. W dniu 17 czerwca 2014 r. powódka przeszła badanie USG, którego koszt wyniósł 80,00 zł. Podczas konsultacji neurochirurgicznej w dniu 17 czerwca 2014 r. stwierdzono u powódki ograniczenie ruchomości kręgosłupa szyjnego ze wzmożeniem napięcia mięśni przykręgosłupowych i bolesnością uciskową wypustków kolczystych, słabszy uścisk obu rąk, wzmożenie napięcia mięśni przykręgosłupowych lędźwiowych z ograniczeniem ruchomości oraz dodatni objaw L. po stronie prawej przy kącie 30 stopni. Lekarz badający stwierdził u powódki stan po skręceniu kręgosłupa szyjnego i pourazowy zespół korzeniowy odcinka szyjnego. Powódce zalecono leczenie rehabilitacyjne, poduszkę ortopedyczną, unikanie dźwigania, ruchów skrętnych i zgięcia kręgosłupa oraz dalszą kontrolę lekarską. Koszt badania wyniósł 150,00 zł. Łącznie powódka nosiła kołnierz ortopedyczny przez cztery tygodnie, w tym przez dwa tygodnie sztywny i przez dwa tygodnie miękki. Kołnierz S. powódka nabyła za kwotę 35,00 zł, natomiast kołnierz P. za kwotę 120,00 zł. W dniu 16 czerwca 2014 r. powódka przeszła badanie rezonansem magnetycznym, którego koszt wyniósł 450,00 zł. Następnie w dniu 25 czerwca 2014 r. konsultowana była przez psychologa z powodu przewlekłego zespołu stresu pourazowego. W dniu 07 lipca 2014 r. przeszła kolejne badanie ortopedyczne, którego koszt wyniósł 137,00 zł.

Bezpośrednio po zdarzeniu przez okres 1 miesiąca powódka odczuwała silne dolegliwości bólowe, co rodziło konieczność przyjmowania leków przeciwbólowych, w tym domięśniowo leku K., który podawał jej matka. Dolegliwości zmniejszały się stopniowo; ich złagodzenie powódka odczuła po odbyciu rehabilitacji. Zgodnie z zaleceniami lekarzy powódka poddała się zabiegom rehabilitacyjnym, które odbyła we (...) sp. z o.o. we W.. Zabiegi obejmowały krioterapię miejscową, pole elektromagnetyczne, prądy T.. Terapię wspomagano plastrami (...). Koszt zabiegów wyniósł 320,00 zł. Zabiegi nie były bolesne, za wyjątkiem masażu. Koszt zabiegów wyniósł łącznie 760,00 zł. Niezdolność powódki do pracy trwała od 23 maja 2014 r. do 07 lipca 2014 r.

Podczas badania neurologicznego przeprowadzonego w dniu 26 kwietnia 2016 r. przez biegłego lekarza z zakresu neurologii stwierdzono u powódki prawidłową ruchomość szyi i prawidłowe napięcie mięśni przykręgosłupowych, objaw szczytowy ujemny, w pozostałych odcinkach kręgosłupa próba palce podłoga 0 cm, prawidłowe napięcie mięśni przykręgosłupowych w pozostałych odcinkach, kończyny górne bez niedowładów i asymetrii odruchów, kończyny dolne bez niedowładów i asymetrii, objawy korzeniowe i piramidowe ujemne. W badaniu ortopedycznym przeprowadzonym w tym samym dniu stwierdzono prawidłową postawę, chód sprawny, swobodne stawanie na palcach, czaszkę prawidłowo wysklepioną, na opuk i obmacywanie niebolesną, oczy osadzone i ustawione prawidłowo, źrenice równe, okrągłe , symetryczne. Lekarz stwierdził zachowaną reakcję na światło i akomodację. W zakresie ruchomości kręgosłupa szyjnego: zgięcie 70, wyprost 70, zgięcie boczne w prawo 45, w lewo 45, rotacje boczne w prawo 70, w lewo 70 stopni, w pozostałych odcinkach kręgosłupa fizjologiczne krzywizny prawidłowe, podobnie jak napięcie mięśni przykręgosłupowych prawidłowe. Próba palce – podłoga 0 cm, objawy korzeniowe obustronnie ujemne, objaw szczytowy ujemny. Klatkę piersiową oznaczył jako symetryczną, prawidłowo wysklepioną i ruchomą oddechowo. Kończyny górne i dolne anatomicznie i czynnościowo bez zmian, obrysy, zawartość i ruchomość dużych stawów kończyn górnych i dolnych bez odchyleń od stanu prawidłowego, czynność chwytną rąk jako prawidłową.

W wyniku zdarzenia z dnia 23 maja 2014 r. powódka doznała urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego, urazu kręgosłupa lędźwiowego. Nie doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Pismem opatrzonym datą 07 sierpnia 2014 r. pełnomocnik powódki poinformował pozwanego, że w wyniku zdarzenia z dnia 23 maja 2014 r. powódka doznała obrażeń ciała w postaci urazu kręgosłupa szyjnego, urazu kręgosłupa lędźwiowego, urazu barku, urazu głowy i ogólnych potłuczeń ciała i wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 25 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez powódkę krzywdę a także kwoty 1 877 zł tytułem zwrotu poniesionych przez powódkę kosztów leczenia. Do wezwania dołączył dokumentację medyczną powódki oraz faktury VAT o nr (...) z dnia 12 czerwca 2014 r., (...) z dnia 12 czerwca 2014 r., (...) z dnia 13 czerwca 2014 r., (...) z dnia 13 czerwca 2014 r., FV (...) z dnia 17 czerwca 2014 r., 143 z dnia 17 czerwca 2014 r., (...) z dnia 17 czerwca 2014 r., (...)z dnia 20 czerwca 2014 r., (...) z dnia 07 lipca 2014 r., (...) z dnia 01 sierpnia 2014 r. i rachunek (...) z dnia 25 czerwca 2014 r. Pismem z dnia 28 sierpnia 2014 r. pozwany poinformował pełnomocnika powódki o odmowie pokrycia roszczeń zgłoszonych przez powódkę. W uzasadnieniu pisma podniesiono, że zgodnie z treścią art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie, jeśli posiadacz lub kierowca pojazdu mechanicznego są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, podczas gdy w przedmiotowej sprawie okoliczność taka nie zachodzi. Wskazano, iż znikome uszkodzenia pojazdu marki M. o nr rej. (...) nie dają podstaw do uznania, aby w zdarzeniu z dnia 23 maja 2014 r. doszło do powstania u powódki obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia, które mogą być podstawą do ustalenia zadośćuczynienia oraz że śladowe uszkodzenia pojazdu w postaci przetarcia świadczą, iż siły wygenerowane w wyniku zderzenia z pojazdem V. o nr rej. (...) nie były adekwatne do zgłaszanych przez powódkę cierpień a samo uczestnictwo w wypadku nie stanowi wystarczającej podstawy do uznania zgłoszonych roszczeń.

Pismem z dnia 18 września 2014 r., które wpłynęło po do pozwanego w dniu 29 września 2014 r. pełnomocnik powódki zakwestionował decyzję pozwanego w przedmiocie odmowy wypłaty powódce kwoty pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za krzywdę i wezwał pozwanego do zmiany stawiska i do zapłaty na rzecz powódki kwoty 15 000 zł. Do pisma dołączył zaświadczenie z dnia 11 września 2014 r. oraz fakturę VAT z dnia 21 sierpnia 2014 r. W odpowiedzi na powyższe w piśmie z dnia 13 października 2014 r. pozwany podtrzymał swoje stanowisko.

Powódka z zawodu jest fryzjerką ma 32 lata. Obecnie nie pracuje. Nadal przy zmianie pogody odczuwa dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa szyjnego z promieniowaniem do pogranicza szyjno – piersiowego, podczas dłuższego siedzenia odczuwa też bóle głowy. Celem złagodzenia dolegliwości wykonuje ćwiczenia samodzielnie w domu. W pierwszym okresie po zdarzeniu dolegliwości bólowe były wyjątkowo intensywne. Powódka przyjmowała lek K. domięśniowo. Z biegiem czasu zamiennie stosowała I.. Zdarzenie z dnia 23 maja 2014 r. wpłynęło negatywnie również na sytuację zawodową powódki. W chwili jego zaistnienia świadczyła usługi w zakresie pośrednictwa w zawieraniu umów kredytowych. Z uwagi na dolegliwości bólowe nie była w stanie wykonywać pracy siedzącej w pełnym zakresie czasu i realizować zlecone jej plany zadań. Ostatecznie straciła zatrudnienia. Z powodu dolegliwości bólowych zmuszona była również zrezygnować z jazdy konneji większej aktywności sportowej.

Przy tak poczynionych ustaleniach faktycznych, powołując się na odpowiednie przepisy prawa materialnego, a to treść art. 415, 444 - 445 k.c., art. 34 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz materiał dowodowy zgromadzony w sprawie Sąd Rejonowy uznał, że powództwo jest zasadne w przeważającym zakresie. Za niesporne Sąd I instancji uznał posiadanie przez sprawcę wypadku obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej oraz obowiązek sprawcy wypadku do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, zaś sporna pozostawała wysokość należnego powódce zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów leczenia i fakt istnienia związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem a stwierdzonymi następstwami wypadku w zakresie stanu zdrowia powódki. Sąd Rejonowy wskazał, iż powódka wskutek wypadku doznała uszkodzenia ciała w postaci urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego i urazu kręgosłupa lędźwiowego, co znalazło potwierdzenie w materiale dowodowym w postaci dokumentacji medycznej oraz opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i neurologii. Biegli sądowi jednoznacznie potwierdzili, że stwierdzone u powódki obrażenia powstały w okolicznościach zdarzenia. Biegli we wnioskach opinii wskazali, iż powódka nie doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 2002r. i załącznika Ocena Procentowa Stałego lub Długotrwałego Uszczerbku na Zdrowiu. Z akt sprawy wynika ponadto, że u powódki zastosowano unieruchomienie szyi przy pomocy kołnierza miękkiego przez okres dwóch tygodni, a następnie zamieniono na kołnierz sztywny na okres kolejnych dwóch tygodni, powódka mogła prowadzić oszczędzający tryb życia, szybko wdrożono też rehabilitację. Biegli nie stwierdzili podczas badania powódki występowania objawów korzeniowych ze strony kręgosłupa szyjnego, czuciowych ani ruchowych. Powódka nie zgłaszała również dolegliwości o typie korzeniowym wskazując jedynie na występujący ból przy zmianie pogody. W zakresie kręgosłupa lędźwiowego u powódki stwierdzili zmiany zwyrodnieniowe, a ich występowania mogło wpłynąć na intensywność i długotrwałość dolegliwości bólowych zaistniałych w wyniku zdarzenia z dnia 23 maja 2014 r. Biegli stwierdzili prawidłową ruchomość kręgosłupa lędźwiowego powódki z prawidłowym napięciem mięśni przykręgosłupowych, brak objawów korzeniowych, osłabienia siły mięśniowej, asymetrii odruchów a powódka nie zgłaszała żadnych dolegliwości ze strony tego odcinka kręgosłupa. Stan zdrowia powódki na skutek bardzo prawidłowego leczenia zdaniem biegłych uległ poprawie. Przyznali, że zaistnienie czynnika w postaci urazu spowodowało wystąpienie dolegliwości ze strony kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego ale podawane obecnie dolegliwości nie powinny negatywnie wpłynąć na wykonywanie przez nią obowiązków rodzinnych czy społecznych. Powódka nie wymagała i nie wymaga pomocy innych osób, rokowania co do jej stanu zdrowia są pomyślne.

Sąd I instancji wskazał, iż mając na względzie zakres następstw zdarzenia z dnia 23 maja 2014 r., w tym dolegliwości bólowe, ograniczenia w życiu codziennym i zawodowym, konieczność podjęcia leczenia i rehabilitacji a w konsekwencji rezygnację z aktywności sportowej kwota 6 000 zł tytułem zadośćuczynienia jest kwotą adekwatną do rozmiaru doznanej krzywdy i jest „odpowiednia” z punktu widzenia przytoczonych mierników. Zaznaczył także, że pomimo dolegliwości bólowych i wszystkich negatywnych następstw zdarzenia, czas rekonwalescencji powódki nie był znacząco długi, z kolei konieczne wizyty u specjalistów, choć liczne, nie były nadmiernie uciążliwe. Jednocześnie choć, powódka bezpośrednio po wypadku zmagała się z bólami barku i kręgosłupa lędźwiowego, i ból ten miał wpływ na jej codzienne funkcjonowanie, to obecnie bóle te właściwie ustąpiły całkowicie, zaś zakres doznanych obrażeń nie ma znaczącego wpływu na dalsze funkcjonowanie powódki. Spośród okoliczności determinujących wysokość zadośćuczynienia Sąd wziął pod uwagę również zmniejszenie bezpośrednio po wypadku komfortu dotychczasowego życia oraz młody wiek powódki.

Odnosząc się do roszczenia powódki w zakresie żądanej kwoty tytułem zwrotu kosztów leczenia Sąd Rejonowy wskazał, że zasądzona kwota tytułem zwrotu kosztów leczenia w łącznej wysokości 1 887 zł uwzględnia wydatki na zabiegi rehabilitacyjne w kwocie 320,00 zł (faktura nr (...) – k. 28) i w kwocie 440,00 zł (faktura nr (...)/14k. 29) zakup kołnierza S. za kwotę 35,00 zł (faktura (...)- k. 30), zakup kołnierza P. za kwotę 100,00 zł (faktura (...) – k. 31), należność za badanie rezonansem magnetycznym w kwocie 450,00 zł (faktura (...) – k. 32), koszt konsultacji ortopedycznej przeprowadzonej w dniu 07 lipca 2014 r. w wysokości 137,00 zł (faktura (...) – k. 33), koszt konsultacji psychologicznej w kwocie 120,00 zł odbytej w dniu 25 czerwca 2014 r. (rachunek nr (...) – k. 35), koszt konsultacji neurochirurgicznej w wysokości 150,00 zł odbytej w dniu 17 czerwca 2014 r. (faktura nr (...) – k. 36), koszt badania z dnia 12 czerwca 2014 r. w wysokości 130,00 zł (faktura (...) - k. 37), koszt konsultacji ortopedycznej z dnia 13 czerwca 2014 r. w kwocie 100,00 zł (faktura vat nr (...) – k. 38), koszt badań RTG w łącznej kwocie 115,00 zł (faktura vat nr (...) – k. 40), koszt badania USG w wysokości 80,00zł (faktura vat nr (...) – k. 42). Sąd I instancji zaznaczył, że kwoty wynikające z przedstawionych przez powódkę faktur imiennych były celowe i konieczne, powyższe potwierdzili biegli w złożonej opinii podkreślając właściwe leczenie i rehabilitację, a także termin ich podjęcia, co wpłynęło na szybkość poprawy stanu zdrowia powódki. Leczenie w gabinetach prywatnych i odpłatna rehabilitacja zamiast w ramach NFZ również uznano za uzasadnione ze względu na czas oczekiwania na wizytę lekarską i rehabilitację, co ma istotny wpływ na wynik leczenia.

Sąd Rejonowy uznał nadto, iż powódce należą się odsetki za opóźnienie przyjmując, że na ostateczną wysokość zadośćuczynienia miały wpływ okoliczności, które były znane stronie pozwanej już na etapie wezwania do zapłaty zadośćuczynienia, albowiem proces leczenia powódki został zakończony a pełnomocnik powódki pismem z 07 sierpnia 2014 r. zgłosił pozwanemu żądanie wskazując poszczególne kwoty dochodzonych roszczeń, w tym m.in. zadośćuczynienia natomiast strona pozwana zajęła definitywne stanowisko w kwestii żądania w piśmie z dnia 25 sierpnia 2014 r. Dlatego też za datę wymagalności odsetek Sąd Rejonowy uznał 26 sierpnia 2014 r. Odsetki od kwoty odszkodowania obejmującego poniesione przez powódkę koszty leczenia zasądzono odpowiednio od dnia 21 września 2014r. od kwoty 1.887 zł i od dnia 30 października 2014 r. od kwoty 320 zł. Wiąże się to z datą doręczenia pozwanemu żądania w tym zakresie i przedstawienia dokumentacji odzwierciadlającej poniesione koszty.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów procesu Sąd I instancji wydał w oparciu o art. 100 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła strona pozwana, zaskarżając wyrok w części, co do punktów I, III oraz V i wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Zaskarżonemu wyrokowi strona pozwana zarzuciła:

- naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 445 § 1 k.c. poprzez przyznanie i ustalenie zadośćuczynienia w wygórowanej wysokości, tj. w kwocie 6 000 zł, pomimo, że biegli sądowi ortopeda i neurolog nie stwierdzili u powódki żadnego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem oraz wskazali, że dolegliwości na które cierpi powódka są spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi;

- naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 445 § 1 k.c. poprzez przyznanie i ustalenie zadośćuczynienia w wygórowanej wysokości, tj. w kwocie 6 000 zł, pomimo, że brak jest istnienia związku przyczynowo pomiędzy obrażeniami na które wskazuje powódka, a deliktem sprawcy wypadku, na co wskazali biegli sądowi ortopeda i neurolog w opinii;

- naruszenie prawa materialnego przez błędne zastosowanie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. poprzez przyznanie powódce zwrotów kosztu leczenia, pomimo, że powódka nie doznała żadnego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem z dnia 23 maja 2014 r., zaś obrażenia na które wskazuje związane są ze stanem chorobowym, na co wskazali biegli sądowi;

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów:

a) w sposób nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania, poprzez zasądzenie na rzecz powódki kwoty 8 197 zł zadośćuczynienia i odszkodowania, pomimo braku wyraźnego wpływu zdarzenia drogowego z dnia 23 maja 2014 r. na stan zdrowia powódki oraz braku uszczerbku na zdrowiu;

b) w sposób dowolny, a nie wszechstronny, przyjmując iż w wyniku przedmiotowego zdarzenia doszło do powstania obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia w zakresie podawanym przez powódkę, czego skutkiem jest zasądzenie zawyżonej kwoty zadośćuczynienia za skutki zdarzenia z dnia 23 maja 2014 r.

c) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c., poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i niewłaściwą jego ocenę, a to przez ustalenie, że należnym powodowi zadośćuczynieniem będzie kwota 6 000 zł. i należnym odszkodowaniem kwota 2 197 zł., pomimo oparcia się przez sąd na opinii biegłych sądowych ortopedy i neurologa, którzy nie ustalili u powódki żadnego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem oraz nie stwierdzili podczas badania powódki, występowania objawów korzeniowych ze strony kręgosłupa szyjnego, czuciowych ani ruchowych;

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej nie zasługiwała na uwzględnienie.

W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego co do art. 382 k.p.c. przyjmuje się, że jeżeli Sąd II instancji w pełni podziela ocenę dowodów, jakiej dokonał Sąd I instancji, to wystarczy wówczas stwierdzenie Sądu odwoławczego, że podziela argumentację zamieszczoną w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji, w którym poszczególne dowody zostały wyczerpująco omówione, a także iż traktuje ustalenia tego Sądu jako własne. Nie ma również przeszkód, by Sąd II instancji odwołał się nawet do oceny prawnej Sądu I instancji, jeżeli w pełni ją akceptuje i uznaje za wystarczającą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2013 r., I CSK 639/12, LEX nr 1360162). Powyższe upoważnia Sąd Okręgowy do stwierdzenia, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych; ustalenia w tym zakresie Sąd Okręgowy przyjął za własne (art. 382 k.p.c.), jak również podzielił argumentację prawną przedstawioną przez Sąd Rejonowy.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008, Nr 6, poz. 55, Sąd II instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji jest związany zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa procesowego. Związanie to oznacza, że Sąd odwoławczy nie bada i nie rozważa wszystkich możliwych naruszeń prawa procesowego popełnionych przez Sąd I instancji, natomiast powinien odnieść się do wszystkich podniesionych przez skarżącego w apelacji zarzutów naruszenia przepisów postępowania. Badanie przez Sąd II instancji naruszeń prawa procesowego jest przy tym ograniczone do uchybień, które wyraźnie sformułował i zarzucił skarżący w apelacji lub w pismach procesowych złożonych w toku postępowania apelacyjnego.

Apelująca podniosła zarzut naruszenia przez Sąd art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i niewłaściwą jego ocenę. W tym miejscu godzi się zauważyć, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego; to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu. Ocena dowodów przeprowadzona z zachowaniem tych reguł mieści się w granicach wyznaczonych przez zasadę swobodnej oceny dowodów wprowadzoną w art. 233 k.p.c. Podniesione przez apelującą zarzuty mogłyby być uwzględnione jedynie wówczas, gdyby wykazano, że zebrane dowody w części zostały ocenione w sposób rażąco wadliwy, sprzeczny z zasadami logiki, bądź doświadczenia życiowego. Tego zaś apelująca nie dowiodła, a jej twierdzenia, że prawidłowa ocena materiału dowodowego w sprawie prowadzi do odmiennych ustaleń jest jedynie wyrazem własnej oceny dowodów i własnej wersji stanu faktycznego korzystnego dla niej.

Odnosząc się do zarzutów apelującej w zakresie naruszenia przez Sąd I instancji prawa materialnego, wskazać należy, że przyznanie przez Sąd odpowiedniej sumy zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. jest kwestią wysoce ocenną i zależy od uznania sędziowskiego, dlatego modyfikacja zasądzonej kwoty może nastąpić jedynie w przypadku naruszenia kryteriów jej ustalania, niewspółmiernego zawyżenia czy też zaniżenia tej kwoty (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4.02.2008 r., III KK 349/07, Lex nr 395071 oraz z dnia 5.12.2006 r., II PK 102/06, OSNP 2008/1 - 2/11). Na wysokość zadośćuczynienia określonego w przepisie art. 445 § 1 k.c. ma wpływ nie tylko procent uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego, lecz i inne okoliczności takie jak ból fizyczny, czas trwania leczenia, rodzaj zabiegów koniecznych do przywrócenia zdrowia oraz ich uciążliwość dla poszkodowanego, jak również szereg innych okoliczności dotyczących wpływu doznanych cierpień i urazów na dotychczasowe życie zawodowe i osobiste. Wskazać także należy, że pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445 § 1 k.c. ma charakter niedookreślony, jednakże orzecznictwo wskazuje kryteria, właściwe dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia, a Sąd przy jej ustalaniu powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy. Wedle poglądów doktryny, wysokość zadośćuczynienia powinna odpowiadać wielkości ustalonej krzywdy, ponieważ świadczenie stanowić ma w przybliżeniu ekwiwalent utraconych dóbr (A. Cisek (w:) E. Gniewek, Komentarz, 2008, art. 445, nb 3). Odstępstwa od tej reguły powinny mieć zupełnie wyjątkowy charakter. Zadośćuczynienie stanowi formę rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej, stąd też pełni ono przede wszystkim funkcję kompensacyjną, łagodząc skutki wywołane przez krzywdę niemajątkową w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi, a wynikającą z naruszenia wskazanych w komentowanym przepisie dóbr osobistych. Okoliczności wpływające na wysokość zadośćuczynienia, jak i kryteria ich oceny powinny być rozważane indywidualnie w związku z konkretną osobą pokrzywdzonego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2009 r., III CSK 62/09, OSNC - ZD 2010, nr 3, poz. 80, LEX nr 738354; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2008 r., IV CSK 243/08, LEX nr 590267; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2005 r., III CK 392/2004, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2010 r., II CSK 94/10, niepubl.).

W niniejszej sprawie Sąd I instancji uwzględnił wszelkie okoliczności mające wpływ na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia. Wbrew twierdzeniom apelującej Sąd wziął pod uwagę fakt, iż biegli sądowi nie orzekli u powódki trwałego uszczerbku na zdrowiu. Z faktu tego nie wynika jednak, iż powódce zadośćuczynienie nie przysługuje, gdyż wystąpienie uszczerbku na zdrowiu nie jest jedynym wyznacznikiem doznanej w związku z wypadkiem krzywdy. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy powódka po wypadku odczuwała dolegliwości bólowe, ograniczenia w życiu codziennym i zawodowym, podjęła leczenie i rehabilitację a w konsekwencji zmuszona była na pewien czas zrezygnować z aktywności sportowej i te właśnie względy oraz wiek poszkodowanej wpłynęły na uznanie przez Sąd I instancji, iż w związku z wypadkiem powódka doznała krzywdy, która winna być zrekompensowana kwotą 6 000 zł zadośćuczynienia. W ocenie Sądu odwoławczego zasądzona przez Sąd Rejonowy kwota zadośćuczynienia jest adekwatna do całości okoliczności sprawy i nie można jej uznać za niewspółmierną lub rażąco wygórowaną. Poza powyższym należy mieć na uwadze, że Sąd Rejonowy wysokość zadośćuczynienia ustalił w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy, na który składa się – poza opinią biegłego – dokumentacja medyczna przedłożona przez powódkę oraz zeznania świadków i samej powódki. Dowody te w sposób jednoznaczny wskazują, że poza urazami fizycznymi powódka poniosła też inne negatywne skutki wypadku mające wpływ na całokształt doznanej przez nią krzywdy.

Zdaniem Sądu Okręgowego brak jest też podstaw do uwzględnienia zarzutu apelującej o naruszeniu przez Sąd Rejonowy art. 445 k.c. w zw. z art. 444 k.c. poprzez przyznanie powódce zwrotu kosztów leczenia pomimo, że powódka nie doznała żadnego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem z dnia 23 maja 2014 r. Materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy, w tym w szczególności wnioski zawarte w opinii biegłych jednoznacznie wskazują, że stwierdzone u powódki obrażenia powstały w okolicznościach zdarzenia. Ponadto z opinii biegłych jednoznacznie wynika też, że powódka podjęła celowe, szybkie i właściwe leczenie i rehabilitację, co wpłynęło na szybkość poprawy stanu jej zdrowia, a tym samym uznać można, iż przyczyniło się do zmniejszenia skutków szkody. Z tych względów nie można uznać, aby poniesione przez nią w tym zakresie koszty nie pozostawały w związku przyczynowym z wypadkiem a podjęte leczenie i rehabilitacja były niecelowe.

W ocenie Sądu II instancji również wysokość zasądzonego odszkodowania znajduje uzasadnienie w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie w szczególności w przedłożonych przez powódkę imiennych fakturach.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w pkt I sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego wydano na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 i § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

Mając na względzie okoliczność, iż apelacja strony pozwanej nie zasługiwała na uwzględnienie, jest ona obowiązana - jako strona przegrywająca - zwrócić powódce poniesione przez nią koszty postępowania apelacyjnego na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900 zł.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy działając na podstawie powołanych wyżej przepisów orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku.

SSO Piotr Jarmundowicz SSO Agnieszka Hreczańska – Cholewa SSO Jolanta Bojko