Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2017 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 13 kwietnia 2016 r., znak: (...)

w sprawie: M. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej M. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 lutego 2016 r. do dnia 31 stycznia 2019 r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonej M. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, na podstawie przepisu art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS ( Dz. U. z 2009 roku nr 153, poz. 1227)

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 8.04.2016 r. ubezpieczona nie została uznana za niezdolną do pracy zarobkowej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona, która wniosła o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, iż aktualny stan jej zdrowia nie pozwala na podjęcie pracy zarobkowej.

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonej, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona M. K., w dniu 12.02. 2016roku złożyła w pozwanym organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do renty. Ubezpieczona udokumentowała wymagany staż ubezpieczeniowy. Pozwany organ rentowy poddał ją badaniu przez lekarza orzecznika i komisję lekarską ZUS, którzy w wydanych orzeczeniach nie uznali ubezpieczonej za osobę niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej.

-okoliczności bezsporne

W celu zweryfikowania powyższych orzeczeń Sąd powołał biegłych lekarzy sądowych z zakresu następujących specjalności: endokrynologa i hepatologa.

Biegły lekarz sądowy specjalista chorób wewnętrznych i endokrynologii w wydanej opinii w dniu 14.12. 2016 roku rozpoznał u ubezpieczonej następujące schorzenia:

-Niedoczynność tarczycy w trakcie leczenia substytucyjnego.

-Leczenie witaminą D3 w dzieciństwie.

Na podstawie przeprowadzonego badania przedmiotowego, materiału lekarskiego znajdującego się w aktach i wyników badań ubezpieczonej w aktach organu rentowego biegły endokrynolog nie stwierdził u ubezpieczonej całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy z przyczyn endokrynologicznych. Biegły stwierdził, że okresowo obserwuje się negatywny wpływ leczenia hepatologicznego na leczenie endokrynologiczne, co wymagało modyfikacji dawek L — tyroksyny ale becnie stwierdza się klinicznie i laboratoryjnie prawidłową czynność tarczycy. Ubezpieczona wymaga dalszej systematycznej kontroli specjalistycznej - endokrynologicznej.

-dowód; opinia biegłych k. 18 -19 akt sądowych

Strony nie zgłosiły zastrzeżeń do opinii biegłych.

Biegły lekarz sądowy specjalista chorób zakaźnych i hepatologii w wydanej opinii w dniu 17.03.2016 roku wskazał, że ubezpieczona jest objęta opieką poradni hepatologicznej od 1998r. z powodu przewlekłego zapalenia wątroby typu C. Dodatkowo była zakażona wirusem typu B zapalenia wątroby, ale zakażenie nie przeszło w fazę przewlekłą. Przewlekłe zakażenie HCV potwierdzono badaniem HCV RNA. Dwukrotnie w latach 2004 i 2013 ubezpieczona leczona była przyczynowo terapią interferonową. W obu przypadkach leczenie było nieskuteczne. W badaniu morfologicznym bioptatu z dnia 25.04.2013r. stwierdzono zaburzoną architektonikę narządu i obecność guzków regeneracyjnych. Całkowitą aktywność zmian zapalnych i włóknienia wrotnego określono na 4 stopień w skali NAFLD. Ponadto stwierdzono obecność wykładników laboratoryjnych marskości: małopłytkowość i niedokrwistość. W dniu 08.04.2016r. KL ZUS orzekł, że cyt." obecny stopień naruszenia sprawności organizmu nie uzasadnia orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy.

We wnioskach opinii biegły wyjaśnił, że marskość wątroby jest ostatnim etapem jej przewlekłych chorób etiologii zapalnej. Wieloletni skryty przebieg choroby prowadzi do destrukcji miąższu i jego wypierania przez tkankę łączną (proces włóknienia). W analizowanym przypadku po 15 latach przewlekłego zakażenia HCV stopień zaawansowania choroby, oceniany przez patomorfologa na podstawie bioptatu, wykazał u ubezpieczonej obecność zaburzonej architektoniki narządu i guzki regeneracyjne. Jest to, w ocenie biegłego, ewidentny dowód wskazujący, że przewlekła choroba wątroby osiągnęła u ubezpieczonej przedostatnią fazę czyli wczesną marskość, po niej jest marskość dokonana. Niekorzystną sytuację ubezpieczonej potwierdza niewrażliwość wirusa na dotychczas stosowane leczenie przyczynowe. Nawet, jeżeli po zastosowaniu nowych schematów bezinterferonowego leczenia uzyskana zostanie eradykacja zakażenia, to marskość nie cofnie się. Wzbudzone procesy destrukcji miąższu mogą być nadal kontynuowane i w konsekwencji ubezpieczona będzie kandydatką do leczenia transplantacyjnego. W świetle tych ustaleń aktualny stopień zaawansowania choroby, zdaniem biegłego, jest podstawą do uznania ubezpieczonej za osobę częściowo niezdolną do pracy. Niezdolność ta powstała w kwietniu 2013r. i ma charakter okresowy, obecnie na okres 3 lat. Podkreślanie przez lekarzy orzeczników ZUS braku zaburzeń funkcji wątroby jest nieadekwatny do stopnia zaawansowania choroby. Wątroba jest narządem, który posiada rezerwę 2/3 miąższu i na "co dzień" korzysta z 1/3 jego potencjału. Wypadnięcie funkcji wątroby: detoksykacyjnej, anabolicznej, spichrzeniowej i wydzielniczej jest kojarzone z dokonaną marskością wątroby, która objawia się epizodami niewyrównanej marskości, ryzykiem wystąpienia śpiączki wątrobowej, zespołu wątrobowo-nerkowego etc. Wówczas jest pewnym, że chory jest całkowicie niezdolny do pracy. Wobec tego zaburzenia funkcji wątroby występują na końcowych etapach schorzenia, gdy ponad 2/3 miąższu zostanie zniszczone przez proces zapalny i zastąpione tkanką łączną. Z tego powodu nie podzielam orzeczenia KL ZUS, ponieważ stopień zaawansowania choroby oceniany na podstawie wyników badań, zwłaszcza bioptatu wątroby, jest podstawą do uznania ubezpieczonej za osobę niezdolną częściowo do pracy.

Biegły uznał, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy, aktualnie na okres 3 lat. Niezdolność do pracy u ubezpieczonej powstała w kwietniu 2013r. i jest konsekwencją około 20 letniego procesu zapalnego, o niekorzystnym przebiegu, wywołanego wirusem typu C zapalenia wątroby.

Biegły nie zgodził się z opinią Komisji Lekarskiej ZUS która uznała, że badana jest zdolna do pracy.

-dowód; opinia biegłych k. 28 akt sądowych

Po zapoznaniu się z wydaną przez biegłych opinią, pozwany organ rentowy wniósł do niej zastrzeżenia, w których wskazał, iż Komisja Lekarska nie stwierdziła u ubezpieczonej cech upośledzenia funkcji wątroby, co przeczyło istnieniu częściowej niezdolności do pracy. Biegły opiera się w swej opinii jedynie na wyniku badania histopatologicznego z 04/2013. Podaje, że stwierdzono również małopłytkowość i niedokrwistość, ale nie podaje ich wartości, co jest istotne dla sprawy. Biegły przeprowadził jedynie analizę akt opierając się na jednym wyniku biopsji wątroby, nie przeprowadził badania przedmiotowego.

Biegły podaje, że niezdolność do pracy jest konsekwencją około 20-letniego procesu zapalnego o niekorzystnym przebiegu-oznacza to, że schorzenie zostało wniesione do ubezpieczenia. Zmiany w badaniu histopatologicznym mogły istnieć już przed podjęciem pracy zarobkowej. Biegły nie przeprowadził analizy poprzednich badań biopsji wątroby i nie wypowiedział się na czym pogorszenie stanu zdrowia powstałe w trakcie zatrudnienia.

Organ rentowy wniósł o przekazanie zastrzeżeń biegłemu lekarzowi sądowemu celem ustosunkowania się do nich w opinii uzupełniającej lub o oddalenie odwołania.

W opinii uzupełniającej, wydanej w celu ustosunkowania się do zastrzeżeń pozwanego organu rentowego, biegły podtrzymał wcześniej wydane orzeczenie, nadto wskazali, iż badanie patomorfologiczne bioptatu wątroby jest w przewlekłych chorobach wątroby bezpośrednim dowodem wskazującym na stopień ich zaawansowania, a marskość jest ostatnim etapem. Z tego powodu, jeżeli są rozpoznane wykładniki morfologiczne wczesnej marskości wątroby to porównywanie tego wyniku z poprzednimi nie jest uzasadnione, ponieważ po rozpoznaniu marskości nie wykonuje się kolejnych biopsji. Obecność małopłytkowości i niedokrwistości jest charakterystyczna dla przewlekłych zaawansowanych chorób wątroby i nie ma żadnego znaczenia dla sprawy, jakie poziomy poniżej normy osiągają. Biegły podkreślił, że prawidłowe wyniki badań biochemicznych krwi, na które wskazują lekarze orzecznicy, jako dowód na brak zaburzeń funkcji wątroby nie mają wartości diagnostycznej w zakażeniach HCV. Są trzy postacie kliniczne obserwowane w tej grupie chorych ustalone na podstawie aktywności aminotransferaz: zawsze podwyższone, okresowo podwyższone i zawsze w normie. Wobec tego aktywność biochemiczna choroby lub jej brak nie może być brana pod uwagę, jako czynnik rokowniczy lub decydować o ocenie funkcji narządu.

-dowód: opinia uzupełniająca k. 51 akt sądowych

Po zapoznaniu się z wydaną przez biegłych opinią uzupełniającą, pozwany organ rentowy zgłosił do niej dalsze zastrzeżenia, stwierdzając, ze opinia uzupełniająca nie wyjaśnia wszystkich zarzutów organu rentowego, nie wynika też z niej w jakim stopniu jest upośledzona funkcja wątroby oraz powołał się na opinię komisji lekarskiej ZUS i wniósł o powołanie w sprawie innego biegłego hepatologa.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy przytoczonej na wstępie – renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy – niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 57 ust. 1 pkt.2 uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie między innymi pięć lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Pięcioletni okres winien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.( art. 58 ust. 1 i 2 w/w ustawy)

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.(art.12 w/w ustawy) Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 wymienianej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W przedmiotowej sprawie, Sąd uwzględnił wydaną opinię przez biegłego hepatologa i uznał ją za wyczerpującą, poddającą wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonej w odniesieniu do jej możliwości zawodowych.

Opinia biegłego została bardzo szczegółowo uzasadniona, a ponadto wnioski w niej zawarte nie nasuwały wątpliwości, co do ich trafności, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Biegły jest bowiem doświadczonym specjalistą z tej dziedziny medycyny, która odpowiadała schorzeniom ubezpieczonej. Opinię wydał po zapoznaniu się z wszystkimi dokumentami leczenia znajdującymi się w aktach rentowych. Stanowisko swoje fachowo, logicznie i szczegółowo uzasadnił, odnosząc się wyczerpująco do zastrzeżeń organu rentowego a kolejne zastrzeżenia organu rentowego sprowadzały się do polemiki z wnioskami opinii biegłych, bez argumentów merytorycznych, wobec czego Sąd uznał opinię biegłego hepatologa sądowych za miarodajną dla oceny aktualnego stanu zdrowia ubezpieczonej.

Zgodnie z treścią przepisu art. 100 w/w ustawy: prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust.2

2. Jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia.

W tej sytuacji Sąd, uznając, że ustawa o emeryturach i rentach z FUS nie posługuje się terminem „wniesienia choroby do ubezpieczenia”, na co powoływał się organ rentowy a biegły, którego opinię w pełni podzielił Sąd Okregowy, bardzo wyczerpująco omówił pogarszający się stan zdrowia ubezpieczonej i stwierdził u niej częściową niezdolność do pracy, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym zwłaszcza opinię biegłego sądowego z dziedziny hepatologii uznał, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie i zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonej prawo do świadczenia rentowego od dnia 1.02.2016 roku ( od miesiąca w którym zgłoszono wniosek) do dnia 31.01. 2019 roku zgodnie z opinią biegłego.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, bowiem dowody zaprezentowane w trakcie postępowania sądowego były tożsame z dowodami, którymi dysponował pozwany organ rentowy w trakcie prowadzonego postępowania orzeczniczego. Oznacza to, że przyczyną, dla której ubezpieczona uzyskała prawo do żądanego świadczenia dopiero w następstwie postępowania sądowego nie były dowody, do których organ rentowy nie mógłby się wcześniej ustosunkować a jedynie sama odmienna ocena stanu jej zdrowia dokonana przez biegłego sądowego, wobec czego wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

SSO Ewa Milczarek