Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Wieluniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Maria Smólska-Caban

Protokolant: sekr. sąd. Agnieszka Pawlaczyk

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2017 r. w Wieluniu

sprawy z powództwa A. B. (1), J. B. (1), Z. B. (1), E. G. (1) i całkowicie ubezwłasnowolnionej B. P. (1) działającej przez opiekuna prawnego J. P. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie

1.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. B. (1) kwotę 21 000,00 (dwadzieścia jeden tysięcy) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia i oddala powództwo A. B. (1) w pozostałej części.

2.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. B. (1) kwotę 1 150,51 (jeden tysiąc sto pięćdziesiąt 51/100) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

3.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda J. B. (1) kwotę 21 000,00 (dwadzieścia jeden tysięcy) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia i oddala powództwo J. B. (1) w pozostałej części.

4.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda J. B. (1) kwotę 257,67 (dwieście pięćdziesiąt siedem 67/100) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

5.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda Z. B. (1) kwotę 21 000,00 (dwadzieścia jeden tysięcy) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia i oddala powództwo Z. B. (1) w pozostałej części.

6.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda Z. B. (1) kwotę 512,67 (pięćset dwanaście 67/100) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

7.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki E. G. (1) kwotę 26 000,00 (dwadzieścia sześć tysięcy) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia i oddala powództwo E. G. (1) w pozostałej części.

8.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki E. G. (1) kwotę 1 447,71 (jeden tysiąc czterysta czterdzieści siedem 71/100) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

9.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki B. P. (1) kwotę 21 000,00 (dwadzieścia jeden tysięcy) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 lipca 2016 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia i oddala powództwo B. P. (1) w pozostałej części.

10.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki B. P. (1) kwotę 1 150,17 (jeden tysiąc sto pięćdziesiąt 17/100) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt I C 1114/16

UZASADNIENIE

A. B. (1), J. B. (1), Z. B. (1), E. G. (1) i B. P. (1) działająca przez opiekuna prawnego J. P. (1) wystąpili przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie po 41 000,00 zł na rzecz każdego z powodów oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego po 9 600,00 zł. A. B. (1), J. B. (1) i E. G. (1) domagali się zasądzenia odsetek ustawowych od żądanej kwoty od dnia 21 czerwca 2016 r., Z. B. (1) i B. P. (1) natomiast od dnia 30 lipca 2016 r. W uzasadnieniu żądania powodowie podnieśli, iż w wypadku drogowym w dniu 06 czerwca 1999 r., spowodowanym przez kierującego pojazdem ubezpieczonym od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Zakładzie, ojciec powodów Z. B. (2) doznał obrażeń ciała wskutek których w dniu 17 października 1999 r. zmarł. Pozwany wypłacił powodom zadośćuczynienie w kwocie po 9 000,00 zł za doznaną krzywdę w związku z naruszeniem dóbr osobistych po śmierci osoby najbliższej. Na skutek wypadku powodowie stracili ojca, z którym byli blisko związani i na którego zawsze mogli liczyć; mimo, iż powodowie byli osobami dorosłymi w chwili wypadku, ojciec udzielał im pomocy i wsparcia.

Pozwany powództw nie uznał i wniósł o ich oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania podnosząc, iż powodowie, poza E. G. (1) byli niezależni od ojca, a ponadto, że wypadek miał miejsce wiele lat temu.

Sąd ustalił, co następuje:

Z. B. (2) zmarł w dniu 17 października 1999 r. w wieku 69 lat wskutek obrażeń ciała doznanych w wypadku w dniu 06 czerwca 1999 r. spowodowanym przez kierującego pojazdem ubezpieczonym od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A.

(dowód: kserokopia odpisu skróconego aktu zgonu Z. B. k. 21,

kserokopia wyroku SR w Wieluniu II K 2/00, opinia biegłego

sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego

Z. P. k. 24-33, opinia biegłego specjalisty medycyny sądowej

doc. dr hab. E. O. k. 34)

2

Pozwany przyjął co do zasady odpowiedzialność za skutki wypadku i wypłacił powodom A. B. (1), J. B. (1), E. G. (1) i B. P. (1) na podstawie decyzji z dnia 20 czerwca 2016 r. oraz Z. B. (1) na podstawie decyzji z dnia 29 lipca 2016 r. zadośćuczynienie w kwocie po 9 000,00 zł. Powodowie zgłosili szkodę drogą mailową wzywając pozwanego do zapłaty po 90 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dobra osobistego w postaci szczególnej więzi rodzinnej: E. G. (1) w dniu 18 kwietnia 2016 r., J. B. (1), A. B. (1) i B. P. (1) w dniu 21 kwietnia 2016 r. oraz Z. B. (1) w dniu 25 lipca 2016 r.

(dowód: zgłoszenia szkody k. 37-39, k. 40-42, k. 49-51, decyzje w sprawie

przyznania zadośćuczynienia k. 43-46 i k. 52, pismo pozwanego

(...) S.A. k. 47-48, akta szkodowe płyta CD k. 103)

Z. B. (2) wraz z żoną mieszkał w Ś. z córką E. G. (1), której przekazał gospodarstwo rolne. Mąż E. G. (1) pracował zawodowo, powódka zajmowała się wychowaniem trójki dzieci. Ojciec pomagał powódce w prowadzeniu gospodarstwa rolnego o powierzchni 5 ha wykonując prace polowe oraz prace przy inwentarzu. W 1999 roku powódka rozpoczęła budowę budynku gospodarczego, na którego zaciągnęła kredyt poręczony przez rodziców. Ojciec pomagał powódce przy budowie. Po śmierci ojca obowiązki związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego wykonywała powódka i po godzinach pracy zawodowej mąż powódki. E. G. (1) po śmierci ojca musiała zająć się matką wymagającą opieki i wsparcia. Powódka prowadzi obecnie gospodarstwo rolne, mąż powódki pracuje zawodowo.

Z. B. (2) pomagał również w prowadzeniu gospodarstwa rolnego zamieszkałemu w odległości 5 km synowi J. B. (1). Ojciec odwiedzał syna nawet trzy razy w tygodniu, doradzał mu, pouczał, pomagał podczas zbiorów i przy budowie budynku gospodarczego. J. B. (1) przekazał obecnie gospodarstwo rolne synowi i po ukończeniu 60 lat otrzyma emeryturę z KRUS.

A. B. (1) w chwili śmierci ojca mieszkał w W. z własną rodziną. Ojciec często odwiedzał powoda, pomagał mu w zagospodarowaniu nabytej działki budowlanej. Obecnie pracuje zawodowo jako piekarz.

B. P. (1) mieszkała w M., odległych od (...) km; powódka odwiedzała często rodziców, a ojciec przyjeżdżał do niej. Powódka od 2007 roku jest sparaliżowana i wymaga całodobowej opieki, otrzymuje rentę chorobową w wysokości 1 560,00 zł kwartalnie. Z. B. (1) w chwili śmierci ojca mieszkał w T., gdzie pracował jako górnik. Powód odwiedzał ojca, przyjeżdżał w czasie urlopu oraz na uroczystości rodzinne, utrzymywał z ojcem kontakt telefoniczny. Ojciec odwiedzał powoda w T.. Powód jest obecnie emerytem.

Z. B. (2) przed wypadkiem nie miał problemów ze zdrowiem, był w pełni sił, dynamiczny i ruchliwy. Po wypadku w stanie ciężkim przebywał aż do śmierci w szpitalu w S.. Dzieci codziennie na zmianę jeździły do ojca do szpitala. Powodowie byli silnie związani emocjonalnie z ojcem, który angażował się w sprawy swoich dorosłych dzieci, pomagał im i doradzał, interesował się wnukami. W rodzinie nie było nieporozumień, dzieci odwiedzały często rodziców i przyjeżdżały na święta i uroczystości rodzinne. Wspomnienia o ojcu wywołują u powodów silne emocje i wzruszenie, powodowie odwiedzają grób ojca.

(dowód: zeznania na rozprawie w dniu 13 marca 2017 r. świadka K. F.

min. 42:57 do 46:16, powódki E. G. godz. 01:20:35 do 01:25:33

w zw. z min. 26:25 do 37:00, powoda J. B. godz. 01:10:55 do

01:14:21w zw. z min. 14:40 do 19:16, A. B. min. 58:00 do godz.

01:10:53 w zw. z min. 05:49 do min. 14:38, Z. B. godz.

01:14:23 do 01:17 w zw. z min. 19:17 do 26:24, opiekuna powódki

B. P. J. P. godz. 01:25:33 do 01:29:55 w

zw. z min. 37:02 do 42:51)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwa co do zasady zasługują na uwzględnienie. Wypadek, w którym Z. B. (2) doznał obrażeń ciała skutkujących śmiercią miał miejsce przed nowelizacją kodeksu cywilnego i wejściem w życie przepisu art. 446 § 4 k.c. pozwalającego na przyznanie najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Podstawę prawną żądania powodów w niniejszej sprawie stanowi przepis art. 448 k.c. w zw. z art. 23 k.c. i 24 k.c. Z uwagi na śmierć Z. B. (2) wskutek obrażeń ciała doznanych w wypadku drogowym zostało naruszone prawo powodów do niezakłóconego życia rodzinnego obejmującego szeroko rozumiane więzi rodzinne pomiędzy dziećmi i ojcem. Przepis art. 448 k.c. stanowi, iż w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków

naruszenia. Stosownie do treści art. 24 § 1 zdanie trzecie k.c. na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym ten, czyje dobro osobiste zostało naruszone może żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. W uchwale z dnia 22 października 2010 r. III CZP 76/10 (publ. OSP 2011/2/42) Sąd Najwyższy stwierdził, iż najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 03 sierpnia 2008 r. W uzasadnieniu uchwały podniesiono, iż katalog dóbr osobistych określony w art. 23 k.c. ma charakter otwarty, a ochroną przewidzianą w art. 23 k.c. i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym są uznawane za doniosłe i zasługujące z tego względu na ochronę; nie ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 23 k.c. i 24 k.c. Jako kryterium ustalenia wysokości zadośćuczynienia przyjąć należy rodzaj naruszonego dobra osobistego oraz stopień i czas trwania cierpień psychicznych pokrzywdzonego. Zadośćuczynienie ma bowiem kompensować doznaną krzywdę, pomóc osobie pokrzywdzonej dostosować się do nowej sytuacji, złagodzić jej cierpienia moralne i psychiczne.

Z zeznań świadka K. F. (2) oraz z zeznań powodów i opiekuna prawnego powódki B. P. (1) wynika, iż powodów łączyły z ojcem silne więzi emocjonalne. Jako dorośli ludzie, posiadający w chwili śmierci ojca własne rodziny, nadal byli związani z ojcem, który interesował dziećmi i ich rodzinami, pomagał im, doradzał, udzielał wsparcia. E. G. (1) zamieszkiwała wspólnie z rodzicami i w największym stopniu korzystała z pomocy ojca, który faktycznie zajmował się prowadzeniem przekazanego córce gospodarstwa rolnego. Pozwalało to powódce, której mąż pracował zawodowo poza rolnictwem, na zajmowanie się wychowaniem trójki dzieci. Ojciec pomagał powódce w budowie budynku gospodarczego rozpoczętej krótko przed wypadkiem, udzielił poręczenia kredytu zaciągniętego na budowę. Z pomocy ojca w prowadzeniu gospodarstwa rolnego korzystał również zamieszkały w bliskiej odległości J. B. (1). Z. B. (2) pomagał również synowi A. B. (1) w zagospodarowaniu zakupionej działki budowlanej. Z. B. (2), mimo swojego wieku, aktywnie udzielał pomocy i wsparcia swoim dorosłym dzieciom. Wszyscy powodowie pozostawali z ojcem w bliskich relacjach, spędzali razem święta i spotykali się na wspólnych uroczystościach

rodzinnych. Śmierć ojca wywołała u powodów głęboki wstrząs psychiczny; powodowie długo odczuwali żałobę i jak wynika z ich zeznań dotychczas towarzyszy im uczucie tęsknoty za ojcem. Wskutek tragicznego wypadku zerwane zostały więzi emocjonalne między powodami i ojcem, zakłócony został panujący w rodzinie spokój.

Mając na uwadze powyższe okoliczności podnieść należy, iż stosownym zadośćuczynieniem dla powódki E. G. (1) w związku z tragiczną śmiercią ojca jest kwota 35 000,00 zł, a dla pozostałych powodów kwota po 30 000,00 zł. E. G. (1) jak już wyżej podkreślono, poprzez wspólne zamieszkiwanie z rodzicami, przebywała z ojcem i korzystała na co dzień z jego pomocy, w związku z czym śmierć ojca dotknęła ją w sposób najbardziej dotkliwy i wywołała największe zmiany w jej życiu. Po wypadku powódka musiała zająć się sama prowadzeniem gospodarstwa rolnego i udzielić stosownego wsparcia matce. Dlatego należy zróżnicować wysokość zadośćuczynienia dla E. G. (1) i pozostałych powodów, których dobra osobiste wskutek utraty ojca zostały również naruszone, jednak nie w takim stopniu jak powódki pozostającej z ojcem we wspólnym gospodarstwie domowym. Wysokość zasądzonych na rzecz powodów kwot, z uwzględnieniem wypłaconego już w postępowaniu likwidacyjnym zadośćuczynienia, jest adekwatna do doznanej krzywdy, wstrząsu i urazu psychicznego oraz odczuć towarzyszących powodom zarówno bezpośrednio po tragicznym wypadku, kiedy ojciec ich przebywał ponad cztery miesiące w ciężkim stanie w szpitalu, jak i po śmierci ojca, a także nadal mimo upływu czasu.

Sąd oddalił powództwa w pozostałej części jako nieuzasadnione co do wysokości mając na uwadze, iż od śmierci Z. B. (2) upłynęło już kilkanaście lat, wobec czego aktualnie poczucie krzywdy jest u powodów znacznie mniejsze niż bezpośrednio po tragicznym zdarzeniu.

Odsetki od przyznanych kwot zadośćuczynienia Sąd zasądził mając na uwadze, iż pozwany, zgodnie z art. 817 § 1 k.c., powinien spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Powodowie zgłosili szkodę i wezwali pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia drogą mailową: E. G. (1) w dniu 18 kwietnia 2016 r., J. B. (1), A. B. (1) i B. P. (1) w dniu 21 kwietnia 2016 r., wobec czego Sąd zasądził odsetki zgodnie z żądaniem powodów. Z. B. (1) zgłosił natomiast szkodę i wezwał pozwanego do zapłaty drogą mailową w dniu 25 lipca 2016 r., wobec czego odsetki ustawowe za opóźnienie należą się od zasądzonego na rzecz powoda roszczenia od dnia 25 sierpnia 2016 r., a nie jak powód domagał się od dnia 30 lipca 2016 r.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie pierwsze k.p.c. stanowiącego, iż w razie częściowego uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Ponieważ roszczenia powodów uwzględnione zostały częściowo, Sąd rozdzielił stosunkowo koszty postępowania. Powód A. B. (1) poniósł koszty w wysokości 6 884,00 zł, na które złożyła się opłata od pozwu 2 050,00 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł oraz opłata od pełnomocnictw w wysokości 34,00 zł. Pozwany w sprawie z powództwa A. B. (1) poniósł koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł wraz z opłatą od pełnomocnictwa 17,00 zł. Roszczenie powoda A. B. (1) uwzględnione zostało w 51%, wobec czego powodowi należy się 51% sumy poniesionych przez niego kosztów 3 510,84 zł, pozwanemu natomiast 49% poniesionych przez niego kosztów 2 360,33 zł, wobec czego Sąd zasądził na rzecz A. B. (1) od pozwanego kwotę 1 150,51 zł. Powód J. B. (1) poniósł koszty w wysokości 5 117,00 zł, na które złożyła się opłata od pozwu 300,00 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Pozwany w sprawie z powództwa J. B. (1) poniósł koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł. Roszczenie powoda J. B. (1) uwzględnione zostało w 51%, wobec czego powodowi należy się 51% sumy poniesionych przez niego kosztów 2 609,67 zł, pozwanemu natomiast 49% poniesionych przez niego kosztów 2 352,00 zł, wobec czego Sąd zasądził na rzecz J. B. (1) od pozwanego kwotę 257,67 zł. Powód Z. B. (1) poniósł koszty w wysokości 5 617,00 zł, na które złożyła się opłata od pozwu 800,00 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Pozwany w sprawie z powództwa
Z. B. (1) poniósł koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł. Roszczenie powoda Z. B. (1) uwzględnione zostało w 51%, wobec czego powodowi należy się 51% sumy poniesionych przez niego kosztów 2 864,67 zł, pozwanemu natomiast 49% poniesionych przez niego kosztów 2 352,00 zł, wobec czego Sąd zasądził na rzecz Z. B. (1) od pozwanego kwotę 512,67 zł. Powódka E. G. (1) poniosła koszty w wysokości 5 117,00 zł, na które złożyła się opłata od pozwu 300,00 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Pozwany w sprawie z powództwa
E. G. (1) poniósł koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł. Roszczenie powódki E. G. (1) uwzględnione zostało w 63%, wobec czego powódce należy się 63% sumy poniesionych przez nią kosztów 3 223,71 zł, pozwanemu natomiast 37% poniesionych przez niego kosztów 1 776,00 zł, wobec czego Sąd zasądził na rzecz E. G. (1) od pozwanego

kwotę 1 447,71 zł. Powódka B. P. (1) poniosła koszty w wysokości 6 867,00 zł, na które złożyła się opłata od pozwu 2 050,00 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Pozwany w sprawie z powództwa B. P. (1) poniósł koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł. Roszczenie powódki B. P. (1) uwzględnione zostało w 51%, wobec czego powódce należy się 51% sumy poniesionych przez nią kosztów 3 502,17 zł, pozwanemu natomiast 49% poniesionych przez niego kosztów 2 352,00 zł, wobec czego Sąd zasądził na rzecz B. P. (1) od pozwanego kwotę 1 150,17 zł. Brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz powodów oraz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego w stawce 9 600,00 zł żądanej przez pełnomocników stron.