Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 522/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2017 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Zbigniew Ciechanowicz (spr.)

Sędziowie:

SO Marzenna Ernest

SO Karina Marczak

Protokolant:

sekr. sądowy Magdalena Gregorczuk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 października 2017 roku w S.

sprawy z powództwa I. K.

przeciwko M. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 29 grudnia 2016 roku, sygn. akt I C 418/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II. w ten sposób, że oddala powództwo w pozostałym zakresie;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania odwoławczego.

SSO Marzenna Ernest SSO Zbigniew Ciechanowicz SSO Karina Marczak

Uzasadnienie wyroku z dnia 13 października 2017 r.:

Wyrokiem z dnia 29 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Gryfinie w sprawie z powództwa I. K. z przeciwko M. K. o zapłatę, sygn. akt I C 418/16:

I.  zasądził od pozwanego M. K. na rzecz powódki I. K. kwotę 1.575 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następnego po dacie uprawomocnienie się niniejszego wyroku

II.  zasądził od pozwanego M. K. na rzecz powódki I. K. kwoty po 75 zł miesięcznie płatne do 20-go dnia każdego kolejnego miesiąca poczynając od stycznia 2017 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminom płatności poszczególnych kwot;

III.  zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy oparł powyższe rozstrzygnięcie na następującym stanie faktycznym sprawy i rozważaniach:

Strony są współwłaścicielami nieruchomości położonej w Ż. na działce nr (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym i trzema budynkami gospodarczymi, w tym oborą i stodołą. Dla nieruchomości tej prowadzona jest księga wieczysta (...) (wcześniej (...)).

W 2008 r. w ramach sprawy o ustalenie sposobu korzystania z nieruchomości wspólnej z udziałem pozostałych ówczesnych współwłaścicieli (J. S., Z. Z. i F. G.) doszło do wydania w dniu 13 listopada 2008 r. postanowienia, w którym Sąd określił szczegółowo zasady i zakres korzystania z tej nieruchomości, dokonując jej podziału do wyłącznego używania. M.in. powódce oraz J. S., Z. Z. i F. G. przyznane zostały do wyłącznego używania szczegółowo opisane w postanowieniu pomieszczenia zlokalizowane w budynku mieszkalnym, budynku gospodarczym z częścią mieszkalną, oraz w stodole - o łącznej powierzchni 771,18 m 2. Do wspólnego użytku stron przeznaczone zostały ponadto: korytarz na parterze budynku mieszkalnego i wejście na poddasze. Jednocześnie pozwany został przez sąd zobowiązany do wydania powódce:

- sześciu pomieszczeń zlokalizowanych na parterze budynku mieszkalnego, wraz z wejściem do budynku od strony drogi,

- strychu i dwóch pomieszczeń zlokalizowanych na poddaszu budynku mieszkalnego wraz z częścią korytarza,

- ośmiu pomieszczeń usytuowanych na parterze budynku gospodarczego z częścią mieszkalną,

- dwóch pomieszczeń usytuowanych na strychu budynku gospodarczego z częścią mieszkalną a także pomieszczenia w budynku stodoły tj. pomieszczeń o łącznej powierzchni 125,38 m 2.

Postanowienie to uprawomocniło się.

W 2013 r. powódka wytoczyła przeciwko pozwanemu powództwo o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie ze spornej części nieruchomości, której łączna powierzchnia wynosi 125,38 m 2.

W wydanym w dniu 11 czerwca 2014 r. wyroku Sądu Rejonowego w Gryfinie zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 20 marca 2015 r. na rzecz powódki została zasądzona od pozwanego z powyższego tytułu kwota łącznie 15.242,97 zł przypadająca za okres od 28 lutego 2009 roku. Z uzyskanej w tej sprawie opinii biegłego wynikało, że rynkowe stawki należności za korzystanie z nieruchomości kształtują się w wysokości 300 zł miesięcznie obliczanej jako iloraz przeciętnej wartości nieruchomości o właściwościach podobnych do nieruchomości stron i założonego przez biegłego 15 letniego okresu zwrotu tej wartości z dochodów uzyskiwanych z najmu. Adekwatna wartość powierzchni zabudowy dla nieruchomości stron została na tej podstawie ustalona w stawce 435,70 zł./m 2. Z uwagi na brak danych o rynkowych ofertach wynajmu nieruchomości na lokalnym rynku analizą nie zostały objęte wartości transakcyjne czynszu najmu wynikające zawieranych w tym zakresie umów cywilnoprawnych. Do dnia dzisiejszego pozwany nie wykonał obowiązku wydania pomieszczeń wynikającego z pkt. III postanowienia z dnia 13 listopada 2008 r. wydanego w sprawie I Ns 320/08, korzystając z podlegających wydaniu na rzecz powódki pomieszczeń albo istotnie utrudniając swobodny dostęp do nich przez powódkę

Powódka podjęła w czerwcu 2009 r. próbę wyegzekwowania od pozwanego obowiązku wydania pomieszczeń na podstawie postanowienia z dnia 13 listopada 2008 r. jednakże jej wniosek egzekucyjny został zwrócony w 2013 r. wobec nieuiszczenia przez powódkę wymaganej opłaty.

Na podstawie zawartej w dniu 18 lipca 2014 r. umowy o dział spadku i zniesienie współwłasności udziały w nieruchomości przysługujące jej dotychczasowych współwłaścicielom J. S., Z. Z. i F. G. zostały zbyte na rzecz powódki.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd wskazał, iż powódka dochodziła wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości wspólnej w zakresie przekraczającym przysługujące pozwanemu jako jej współwłaścicielowi uprawnienia do wyłącznego korzystania z rzeczy.

Sąd uznał, iż odmowa dopuszczenia przez jednego ze współwłaścicieli do posiadania rzeczy wspólnej innego współwłaściciela rodzi po stronie tegoż współwłaściciela roszczenia o dopuszczenie do współposiadania oraz w przypadku posiadania rzeczy przez współwłaściciela ponad udział - o wynagrodzenie za korzystanie z całości lub części rzeczy. Do rozliczeń pomiędzy współwłaścicielami w razie braku stosownego porozumienia stosować należy odpowiednio przepisy art. 224 i następne k.c.

W ocenie Sądu pozwanego, który wykonuje władztwo nieruchomością wspólną w sposób naruszający ustalony podział do korzystania wbrew treści wydanego w tej materii postanowienia należy kwalifikować jako posiadacza w złej wierze.

Zdaniem Sądu powódka wykazała okoliczności stanowiące przesłanki żądania dochodzonego przez nią wynagrodzenia a więc istnienie zachowań pozwanego, które uzasadniają skorzystanie z omawianych roszczeń. Sytuacja pod tym względem nie uległa zasadniczej zmianie w stosunku do poprzedniego procesu prowadzonego w ramach sprawy I C 437/13. Pozwany w dalszym ciągu tj. do chwili obecnej nie zrealizował powinności wydania na rzecz powódki pomieszczeń szczegółowo wskazanych w pkt. III postanowienia Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 13 listopada 2008 r. wydanego w sprawie I Ns 320/08 i utrudnia powódce ich zajęcie (objęcie we władanie), oraz efektywne korzystanie. Wskazują na powyższe przeprowadzone w sprawie dowody a zwłaszcza zeznania świadków J. S., I. W. i M. B., oraz przesłuchanie powódki. Pozwany nie przedstawił natomiast w niniejszym procesie żadnych dowodów przeciwnych obalających twierdzenia powódki i wykazywane przez nią okoliczności, które podważałyby istnienie podstaw do żądania dochodzonej należności. Przytaczane przez pozwanego w procesie twierdzenia na poparcie stanowiska negującego zasadność żądania i przesłuchanie pozwanego na powyższe okoliczności zostały uznane przez Sąd za pozbawione dostatecznej wiarygodności, wobec sprzeczności istotnych elementów wypowiedzi pozwanego z rzeczywistym stanem rzeczy.

W konsekwencji żądanie powódki obejmujące wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy na podstawie mających odpowiednie zastosowanie przepisów o rozliczeniach między właścicielem a nieuprawnionym posiadaczem Sąd uznał za usprawiedliwione.

Wysokość żądanego wynagrodzenia została określona przez powódkę w nawiązaniu do ustaleń poprzedniego procesu (sygn. I C 437/13), w którym przesądzona została zasada roszczenia i doszło do wydania opinii, zawierającej wskazanie możliwych do uzyskania w wolnym obrocie stawek należności za korzystanie z nieruchomości stron. Sąd podniósł, iż choć z formalnego punktu widzenia opinia ta nie może stanowić bezpośredniej podstawy określenia aktualnych stawek to jednak Sąd dopuścił możliwość odwołania się do jej treści przy ocenie uzasadnionej wysokości należności objętych żądaniem pozwu w obecnym procesie. Wynika to z przyjętej w omawianej opinii metody wyznaczania stawek należności za korzystanie z nieruchomości, która polegała na ich ustaleniu w sposób nawiązujący do wartości nieruchomości stron. Od 2013 r. na rynku nieruchomości nie występowały żadne drastyczne wahania koniunktury a zwłaszcza nie doszło do znaczącego spadku cen, co stanowi okoliczność bezsporną, należącą do kategorii faktów powszechnie znanych, potwierdzoną danymi z publikacji prasowych i internetowych. Dlatego też wynikającą z opinii uzyskanej w poprzednim procesie nominalną wysokość wynagrodzenia za korzystanie nieruchomości na zasadach rynkowych, wynoszącą w granicach 300 zł miesięcznie Sąd uznał za miarodajną dla oceny zasadności żądania powódki zgłoszonego w niniejszym procesie. Uwzględniając dodatkowo okoliczność, że sporne części nieruchomości podlegające wydaniu zgodnie z pkt. III postanowienia z dnia 13 listopada 200 8r. sygn. I Ns 320/08 stanowiły w myśl ustaleń poczynionych w tamtej sprawie przedmiot współkorzystania przez łącznie 4 współwłaścicieli (a w tym powódkę), na rzecz których części te (pomieszczenia) zostały udostępnione do wyłącznego użytku - Sąd zredukował wysokość należnego powódce wynagrodzenia czterokrotnie - w stosunku do podanej kwoty 300 zł. miesięcznie, określając je ostatecznie na kwotę 75 zł miesięcznie. Kwota ta stanowi w ocenie Sądu dostateczną i w pełni adekwatną kompensatę braku możliwości efektywnego władania przez powódkę przyznaną na jej rzecz częścią nieruchomości, przysługującą do czasu wydania przez pozwanego pomieszczeń opisanych w pkt. III postanowienia z dnia 13 listopada 2008 r.

Powyższe prowadziło do orzeczenia jak w sentencji, z uwzględnieniem okresu objętego żądaniem powódki w aktualnie toczącym się procesie. Ze względu na prawno - kształtujący charakter orzeczenia Sądu, które określa w wiążący sposób wysokość podlegającej zapłacie należności (wynagrodzenia) odsetki za opóźnienie w zapłacie przysługują powódce dopiero z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia określającego wysokość powinnego świadczenia pozwanego.

Jako strona przegrywająca sprawę pozwany zgodnie z art. 98 § 1 i 2 k.p.c. zobowiązany jest ponadto do zwrotu powódce poniesionych przez nią kosztów procesu, na które składa się uiszczona przez nią opłata od pozwu.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany i zaskarżył wyrok w całości, wnosząc o jego uchylenie.

W uzasadnieniu apelujący podniósł, iż zeznania świadków na których oparł się Sąd Rejonowy – I. W. i M. B., nie powinny być uznane za wiarygodne, bowiem osoby te nie były w spornym pomieszczeniu i nie widziały czy znajdują się tam jakieś przedmioty i do kogo one należą. Pozwany w trakcie postępowania odwoławczego zażądał dopuszczenia dowodu z zeznań świadka H. S., który miał przebudowywać jego część nieruchomości, co z kolei miało świadczyć o tym, że pozwany nie korzysta z części mieszkania przyznanego powódce. Pozwany przedkładając protokół czynności egzekucyjnej wskazał, że w dniu 28 lutego 2017 r. podał, że komornik wprowadził powódkę w posiadanie spornej części nieruchomości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja doprowadziła do częściowej zmiany zaskarżonego wyroku.

Na wstępie rozważań odnotować należy, że przedmiotem dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia jest żądanie zapłaty przez pozwanego na rzecz powódki I. K. wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez M. K. z części nieruchomości wspólnej stron, która została przyznana do wyłącznego korzystania przez powódkę na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 13 listopada 2008 r., sygn. akt I Ns 320/08.

Istotnym w sprawie pozostaje również, iż powódka w 2013 roku wystąpiła już do sądu z analogicznym żądaniem, wskutek czego wydanym w dniu 11 czerwca 2014 r. wyrokiem Sądu Rejonowego w Gryfinie, sygn. akt I C 437/13 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 20 marca 2015 r., II Ca 1004/14 na rzecz powódki została zasądzona od pozwanego z powyższego tytułu kwota w wysokości 15.242,97 zł przypadająca za okres od 28 lutego 2009 r.

Wytaczając przedmiotowe powództwo strona powodowa stanęła na stanowisku, iż pozwany nadal bez tytułu prawnego korzysta z nieruchomości objętej współwłasnością w sposób przekraczający uprawnienie wynikające z postanowienia Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 13 listopada 2008 roku ustanawiającego sposób korzystania z tejże nieruchomości. Pozwany przeczył powyższym twierdzeniom podnosząc w tym względzie przede wszystkim, iż rzeczy znajdujące się w spornych pomieszczeniach są własnością jego zmarłego brata.

W świetle tak wskazanego żądania pozwu i stanowiska pozwanego w tym miejscu wskazania wymaga, iż roszczenia uzupełniające, o których mowa w art. 225 k.c., tj. roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy, roszczenie o zwrot pożytków lub ich równowartości, jak również roszczenie o naprawienie szkody spowodowanej zużyciem, pogorszeniem lub utratą rzeczy, przysługują właścicielowi rzeczy przeciwko samoistnemu posiadaczowi w złej wierze. Co zaś się tyczy złej wiary, w tym miejscu przypomnieć wypada, iż posiadaczem w złej wierze jest ten, kto wie, albo kto na podstawie towarzyszących okoliczności wiedzieć powinien, że nie przysługuje mu prawo własności.

Podkreślenia przy tym wymaga, że zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu, normowaną w art. 6 k.c., to na powódce spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności tak władania (korzystania) przez pozwanego jej nieruchomością i tego zakresu, a dopiero w dalszej kolejności również wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z tej nieruchomości.

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości (art. 224 § 2, art. 225 k.c.) jest bowiem zadośćuczynieniem dla właściciela nieruchomości za utracone dochody i jest określane jako jednorazowe za okres korzystania z nieruchomości przez posiadacza bez tytułu prawnego. Nie może być dochodzone na przyszłość. Wy­nagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie jest odszkodowaniem i nie obejmuje utraconych korzyści (lucrum cessans). W uchwale składu siedmiu sędziów Są­du Najwyższego z dnia 10 lipca 1984 r. (sygn. akt III CZP, 20/84, OSNCP 1984/12, poz. 209) rozstrzygnięto o stosowaniu przepisów art. 224- 225 i art. 230 k.c. jako podstawy roszczeń właścicieli przeciwko bezprawnym posiadaczom o wynagrodzenie za korzystanie z ich prawa własności. Adresat roszczenia o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości, ma obowiązek uiścić właścicielowi nieruchomości taką, co do zasady, kwotę, jaką musiałby zapłacić, gdyby jego posiadanie opierało się na prawie. Wysokość wynagrodzenia, o którym mowa w art. 224 § 2 k.c., powinna zatem odpowiadać stawkom za korzystanie z rzeczy określonego rodzaju, biorąc pod uwagę ceny występujące na rynku. Tak przepis ten rozumie się powszechnie w doktrynie i orzecznictwie (zob. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 1984 r. III CZP 20/84, OSNCP 1984, Nr 12, poz. 209 oraz uchwałę SN z dnia 17 czerwca 2005 r. III CZP 29/05, OSNC 2006/4/64).

Biorąc pod uwagę wszystko powyższe odnieść należy się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa procesowego, gdyż od prawidłowości dokonanych ustaleń faktycznych zależy ocena prawidłowości zastosowanych przepisów prawa materialnego. Stwierdzić zaś w tym względzie należy, iż wbrew twierdzeniom apelującego, Sąd pierwszej instancji szczegółowo rozważył zebrany w sprawie materiał dowodowy w szczególności dowód w postaci zeznań świadków I. W. i M. B., a także wyjaśnień samej powódki, jak i żony zmarłego brata pozwanego- J. K. - nie przekraczając granic sędziowskiej swobody oceny dowodów.

Wymaga wskazania, iż swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i sposobu ich przeprowadzenia, które powinny zostać ocenione konkretnie i w związku z całym zebranym materiałem dowodowym. Ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem sądu orzekającego, który zobligowany jest do rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału. Ta swobodna ocena dowodów ujęta jest w ramy proceduralne. Sąd może bowiem oprzeć swe przekonanie jedynie na dowodach prawidłowo przeprowadzonych, z zachowaniem wymagań dotyczących źródeł dowodzenia oraz zasady bezpośredniości. Sąd zobowiązany jest przeprowadzić selekcję dowodów, tj. dokonać wyboru tych, na których się oparł i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Przy ocenie dowodów, tj. ich wiarygodności i mocy, istotną rolę odgrywają zasady doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania. Skuteczne przedstawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił ww. zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze, doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 6 listopada 1998r., II CKN 4/98).

W ocenie Sądu Odwoławczego apelacja pozwanego w zakresie zarzutów odnośnie nieprawidłowej oceny dowodów, jest jedynie polemiką, wynikającą z własnej interpretacji poszczególnych dowodów i oceny ich mocy dowodowej, do której jest uprawniony wyłącznie sąd.

W tym miejscu podkreślenia zatem jeszcze raz wymaga, iż z uwagi na charakter wytoczonego powództwa, a także na zakreślone przez stronę powodową ramy czasowe dochodzonego roszczenia, strona powodowa zobowiązana była udowodnić, iż w okresie objętym żądaniem pozwu pozwany, wbrew jego twierdzeniom, faktycznie korzystał z jej nieruchomości.

W ocenie Sądu Okręgowego brak jest jakichkolwiek podstaw do podważenia prawdziwości zeznań świadka J. S., złożonych w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji, z których wynika, iż pozwany zajmuje pomieszczenia gospodarcze oraz oborę, a powódka korzysta wyłącznie z komórki przyległej do części mieszkalnej. Świadek I. W. wskazała również, iż pozwany w nieruchomości, której dotyczy sprawa zajmuje całą stodołę oraz pomieszczenia gospodarcze, a na podwórzu trzyma maszyny rolnicze. Powódka zaś korzysta na terenie nieruchomości wyłącznie z szopki przyległej do pomieszczeń mieszkalnych. Podniosła również, iż część pomieszczeń gospodarczych jest pozamykana na kłódki. Podobny wniosek wpływa nadto z zeznań M. B., która również podniosła, że powódka została, w wyniku działań pozwanego, pozbawiona możliwości korzystania z należących do niej pomieszczeń, bowiem zajmuje ona jedynie pomieszczenia mieszkalne urządzone w budynku gospodarczym.

Niezależnie od powyższego w sprawie zeznania zostały złożone także przez bratową pozwanego- J. K., która zaprzeczyła, iż na terenie nieruchomości znajdowały się jakiekolwiek rzeczy należące do niej lub do jej zmarłego w 2015 roku męża, a brata pozwanego. Wskazał, iż wszystkie należące do nich przedmioty zostały zabrane w 1993 roku i od tego też czasu na nieruchomość przyjeżdżali jedynie w odwiedziny do teściowej.

Z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków wynika zatem, że pozwany korzysta z tych pomieszczeń albo w ten sposób, że bezpośrednio nimi włada albo w ten sposób, że przetrzymuje w nich maszyny czy też urządzenia stanowiące jego własność. Jedyne odmienne zeznania w tej kwestii pochodzą od samego pozwanego, który to stwierdził, że przedmioty znajdujące się w pomieszczeniach powódki nie stanowią jego własności, a jedynie jego zmarłego brata. Konfrontując zeznania pozwanego z zebranym w sprawie pozostałym materiałem dowodowym, w tym w szczególności z zeznaniami J. K. uznać należy, iż jawią się one jako niewiarygodne, jako sprzeczne z pozostałymi zeznaniami świadków, które w sposób logiczny i spójny podają inne okoliczności.

Reasumując, w niniejszej sprawie obowiązkiem powódki było wykazanie, że to pozwany w okresie objętym żądaniem pozwu korzystał z jej nieruchomości. Skoro to wykazała koniecznym stało się określenie wysokości należności za korzystanie z tych pomieszczeń. Z uwagi na to, iż wysokość zasądzonego przez Sąd Rejonowy świadczenia nie była przedmiotem zarzutów apelacji strony pozwanej, brak było podstaw do analizy twierdzeń Sądu Rejonowego, który uznał, iż dostateczną i w pełni adekwatną kompensatę stanowić będzie kwota w wysokości 75 zł miesięcznie.

Odmiennie jedynie Sąd Okręgowy ocenił okres, za który powódka może domagać się zapłaty za korzystanie bez tytułu prawnego z części nieruchomości objętych współwłasnością. Zwrócić w tym miejscu należy bowiem uwagę, iż na podstawie artykułu 224 i 225 k.c., wynagrodzenie to nie dzieli się na świadczenia okresowe i nie może być dochodzone na przyszłość, jak np. alimenty czy renta, gdyż okresowej płatności nie przewiduje ustawa, lecz jest należnością jednorazową za cały okres korzystania z rzeczy przez posiadacza bez tytułu prawnego (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07 kwietnia 2000 r., IV CKN 5/00). Tym samym przyjąć należało, iż zasądzenie cyklicznego świadczenia na przyszłość jest niedopuszczalne. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie jest świadczeniem okresowym. Podlega 10 letniemu, a nie 3 letniemu przedawnieniu jak świadczenie okresowe. Należy się za cały określony czasokres. Nie można żądać takiego wynagrodzenia na przyszłość. Można go dochodzić tylko za miniony czas bezumownego korzystania, a okresy miesięczne, kwartalne czy roczne są stosowane wyłącznie do obliczenia wysokości tego wynagrodzenia. Dlatego nietrafnie Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie zasądzenia takiego wynagrodzenia na przyszłość. Stąd zaszła potrzeba korekty roszczenia zgłoszonego przez powódkę, mianowicie dotyczyć może ono jedynie 21 miesięcy, co przyjmując za wiarygodne ustalenia, które poczynił Sąd Rejonowy w toku postępowania pierwszoinstancyjnego, czyni kwotę 1.575 zł zasądzoną w punkcie I zaskarżonego wyroku za uzasadnioną.

W zgodzie z powyższą argumentacją – w zakresie w jakim Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powódki świadczenie na przyszłość - Sąd Okręgowy, na podstawie przepisu art. 386 § 1 k.p.c., w punkcie 1 sentencji wyroku, zmienił zaskarżony wyrok w punkcie II w ten sposób, że oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

W pozostałym zatem zakresie, to jest w jakim apelacja strony pozwanej nie doprowadziła do zmiany zaskarżonego orzeczenia, została ona na podstawie art. 385 k.p.c. oddalona, o czym orzeczono jak w punkcie 2 sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o treść art. 100 k.p.c. biorąc pod uwagę, że strony w porównywalnym zakresie wygrały i przegrały niniejsze postępowanie, a więc orzeczono zgodnie z wynikiem tego postępowania.

SSO Marzenna Ernest SSO Zbigniew Ciechanowicz SSO Karina Marczak