Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2013r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 maja 2013r. w Suwałkach

sprawy S. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

w związku z odwołaniem S. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 20 czerwca 2012 r. znak (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 20.06.2012r. odmówił S. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

- jest niezdolny do pracy;

- ma wymagany okres ubezpieczenia – w niniejszej sytuacji 5 lat w 10-leciu przed dniem powstania niezdolności do pracy lub przed dniem złożenia wniosku o rentę;

- niezdolność do pracy powstała w czasie ubezpieczenia lub nie później niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Zgodnie zaś z art. 58 ust. 4 wskazanej ustawy warunek posiadania 5 – letniego okresu ubezpieczenia w 10 – leciu przed powstaniem niezdolności do pracy nie jest wymagany od ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy wynoszący 30 lat dla mężczyzny i jest całkowicie niezdolny do pracy.

Orzeczeniem Komisji lekarskiej ZUS z dnia 13.06.2012r. S. B. został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy od 10.09.2011r. W ostatnim natomiast dziesięcioleciu przed datą powstania całkowitej niezdolności do pracy, tj. 10.09.2001r. – 10.09.2011r. nie udowodnił żadnego okresu zatrudnienia.

Na dzień złożenia wniosku, tj. 29.02.2012r. udowodnił 28 lat 5 miesięcy i 28 dni okresów składkowych oraz 8 miesięcy i 19 dni okresów nieskładkowych.

W odwołaniu od tej decyzji S. B. wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na stałe od lutego 2012r. oraz przeprowadzenie dowodu z opinii lekarza biegłego sądowego z zakresu neurologii, na okoliczność powstania jego częściowej niezdolności do pracy przed dniem 30.03.2002r. Wywodził mianowicie, biorąc pod uwagę swoje subiektywne odczucia związane ze stanem czynnościowym organizmu oraz sprawnością fizyczną, że częściowa niezdolność do pracy powstała u niego z pewnością przed 30.03.2002r. Lekarz orzecznik ZUS oraz Komisja Lekarska ZUS nie dokonali natomiast rzetelnej analizy zebranej w sprawie dokumentacji medycznej pod kątem przebiegu procesu chorobowego. Jak wynika bowiem z zapisów dokonanych w książeczce zdrowia, u lekarza neurologa, podjął leczenie po raz pierwszy w styczniu 1994r., kiedy to z powodu problemów związanych z rwą kulszową oraz bólami i zawrotami głowy, zaburzeniami równowagi, a także drętwieniem lewej ręki podjął leczenie u lekarza neurologa – M. Ł.. Przebywał wówczas na zwolnieniu lekarskim od 5.04.1994r. do 30.04.1994r.

Od tego czasu rozpoczął się proces chorobowy, natomiast powstanie częściowej niezdolności do pracy należy wiązać z lutym 1999r., kiedy to odczuwał objawy chorobowe podobne (choć w mniejszym stopniu) do tych, związanych ze stwierdzonym w dniu 10.09.2011r. udarem niedokrwiennym mózgu. Przebywał wówczas na zwolnieniu lekarskim od 1.02. do 5.03.1999r. i leczył się u lekarza neurologa.Po tym incydencie nie wrócił do poprzedniej formy i cały czas odczuwał jego następstwa, aż do pogorszenia stanu zdrowia i powstania całkowitej niezdolności do pracy w dniu 10.09.2011r.

Jak też wynika z badania CT głowy, dokonanego w dniu 10.09.2011r. obok dokonanego rozpoznania udaru mózgu niedokrwiennego, stwierdzono u niego stan po przebytym w przeszłości zawale półkuli prawej mózgu. Lekarz opisujący ten wynik ocenił, że brak cech obrzęku i zmiany bliznowate w rejonie niedokrwienia nie odpowiadają świeżym zmianom naczyniowym, a także stwierdził zanik korowo – podkorowy mózgu, zanik móżdżku i miażdżycę naczyń wewnątrzczaszkowych. W jego ocenie świadczy to właśnie o istnieniu przed dniem 30.03.2002r. częściowej niezdolności do pracy, choć lekarze orzekający dotychczas w jego sprawie takich wniosków nie wyciągnęli. Z uwagi jednak na braki w dokumentacji medycznej, nie jest w stanie okazać biegłym sądowym dodatkowej dokumentacji z przebiegu leczenia i rozwoju choroby, która to dokumentacja była w posiadaniu Poradni Neurologicznej przy Szpitalu w A., jednak z nieznanych przyczyn zaginęła.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie uzasadniając jak w zaskarżonej decyzji i precyzując treść art. 57 ust. 1 i 2 i art. 58 ust. 4 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wskazał również, że S. B. zarówno w ostatnim dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy jak i przed zgłoszeniem wniosku o rentę nie udowodnił żadnego okresu zatrudnienia.

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Odwołania za uzasadnionego uznać nie można było.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 powołanej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, ubezpieczenia i mu równoważnych, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Ustęp 2 tego artykułu 57 powołanej ustawy stanowi jednak, że przepisu ust. 1 pkt. 3 nie stosuje się tylko do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Artykuł natomiast 58 tej ustawy brzmi następująco:

Ust.1. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Ust. 2. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Ust. 3. Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w ust. 1, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Ust. 4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Odwołujący się urodzony jest (...) Jego łączny okres ubezpieczenia to 29 lat, 2 miesiące i 19 dni (w tym okres składkowy w wymiarze 28 lat, 5 miesięcy i 28 dni). Musi zatem w ostatnim dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy bądź zgłoszeniem wniosku o rentę posiadać co najmniej pięcioletni okres składkowy i nieskładkowy. Oczywistym natomiast w sprawie jest, że takiego w ostatnim dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku o rentę odwołujący się nie posiada, gdyż nie ma żadnego okresu ubezpieczenia. Ostatni okres ubezpieczenia upłynął mu w dniu 30.09.2000r. z racji prowadzonej przez niego działalności gospodarczej od 1.01.1999r.

Oczywistym też w sprawie winno być, że i w ostatnim dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy odwołujący się również nie posiada żadnego okresu ubezpieczenia. Uznać bowiem należy, że odwołujący się rzeczywiście jest niezdolny do pracy od 10.09.2011r. Tak bowiem orzekli też i biegli lekarze sądowi, którzy na potrzeby postępowania sądowego stosownej oceny niezdolności do pracy dokonują na podstawie art. 278 kpc. Biegli sądowi lekarze neurolog K. J. i diabetolog E. P. rozpoznając u odwołującego się niedowład połowiczny lewostronny i zaburzenia mowy typu afazji ruchowej i dyzartrii po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu w dniu 10.09.2011r., cukrzycę typu 2 leczoną dietą i łuszczycę zaopiniowali, że stwierdzone schorzenia i stopień ich nasilenia klinicznego powodują u niego całkowitą niezdolność do pracy zarobkowej właśnie od 10.09.2011r. do 31.05.2014r. Tak samo rozpoznał i zaopiniował w swojej opinii również biegły sądowy lekarz dr n. med. R. Z..

Biegli ci nie znaleźli przy tym przyczyn i okoliczności aby dowołującego się uznać za niezdolnego do pracy przed datą 10.09.2011r., kiedy to stał się on od razu całkowicie niezdolny do pracy z racji udaru niedokrwiennego mózgu. Nie ma bowiem innych danych w dokumentacji medycznej na podstawie których można byłoby stwierdzić inaczej. Za takie nie może być wystarczające zwolnienie lekarskie od 1.02.1999r. do 5.03.1999r. Stwierdzili mianowicie, że jest to zbyt krótki okres czasu niezdolności do pracy aby odwołujący się miał wówczas udar mózgu. Poza tym, gdyby miał udar z pewnością byłby hospitalizowany. Ponadto w czasie badania na komisji wnioskujący podawał, że przed laty miał bóle kończyny górnej lewej, a nie niedowład. Tymczasem według kwestionariusza ZUS Rp – 6 z dnia 29.02.2012r. od 1995r. do 2000r. prowadził działalność gospodarczą i według zaświadczenia z Urzędu Miejskiego w A. z dnia 19.11.2010r. prowadził Transport (...) na terenie całego kraju od 6.06.1997r. do 30.09.2000r. Prowadzenie takiej działalności bezwzględnie wymaga zaś dobrej sprawności kończyn górnych i kończyn dolnych. W przypadku udaru i niedowładu nie byłby zdolny do wykonywania takiej pracy.

Ponadto jak wskazał biegły sądowy dr n. med. R. Z., że choć obraz CT mózgu z 2011r. wykazuje stare ognisko malacyjne po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu, to nie pozwala na precyzyjne określenie czasu powstania tego niedokrwienia. Jeżeli zaś nawet miał miejsce incydent niedokrwienia mózgu w przeszłości, to – po pierwsze nie ma jego udokumentowania – po drugie – badanie CT jest badaniem dodatkowym, a o rozpoznaniu schorzenia decyduje stan kliniczny, po trzecie określanie stopnia niezdolności do pracy opiera się na stanie funkcjonalnym osoby chorującej, nie decyduje o tym samo rozpoznanie choroby. Należy natomiast przyjąć, że stan kliniczny odwołującego się w ocenie neurologa w 1999 roku pozwalał na kontynuowanie pracy zarobkowej, po krótkim okresie zwolnienia lekarskiego (nieco ponad miesiąc), nawet jeżeli powodem tego zwolnienia było ognisko niedokrwienie mózgu.

Jak natomiast wypowiedział się Sąd Najwyższy, choćby w wyroku z dnia 14.03.2007r. III.U.130/06 (Lex 368973), ustaleń w sprawie o świadczenie rentowe w zakresie medycznym nie można oprzeć wbrew opinii biegłych lekarzy sądowych. Jak czytamy w tym wyroku dopiero ustalenia biegłych lekarzy sądowych dostarczają sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenia rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości.

Sąd zaś podzielił opinie biegłych sądowych, gdyż były jasne i logiczne. Zostały przy tym sporządzone przez lekarzy odpowiedniej specjalności przy tym jednego z nich doktora nauk medycznych. Sąd nie miał zresztą powodów aby opinii nie podzielić, ponieważ nie zawierają żadnych sprzeczności i opierają się na przeprowadzonych badaniach odwołującego się.

Subiektywne zaś odczucia odwołującego się, że nie mógł pracować od 1999r., nie mogą mieć znaczenia w sprawie. Sąd bowiem musi kierować się ustaleniami biegłych lekarzy sądowych, którzy posiadają w tym względzie specjalistyczną wiedzę. Nie może orzekać na przekonaniu osoby odwołującej się o niezdolności do pracy. Sam więc fakt, że odwołujący się nie może, jak uważa, pracować, nie może przesądzać o otrzymaniu przez niego renty.

Należy tu jeszcze wskazać, że jeżeli odwołujący się rzeczywiście był niezdolny do pracy od 1999r. to wystąpiłby z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy, tak jak to uczynił wcześniej poczynając od 1995r. Jeżeli zaś tak nie uczynił to znaczy, że czuł się na siłach do pracy skoro prowadził zarejestrowaną działalność gospodarczą do marca 2000r. Dlatego też należało przyznać rację biegłym sądowym.

Mając zatem powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Suwałkach, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc, oddalił odwołanie.

PW/bd