Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

K., dnia 16 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, Wydział II Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Barbara Mokras

Sędziowie: SSO. Henryk Haak

SSO. Wojciech Vogt – spr.

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2017 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku M. W.

z udziałem uczestników postępowania R. Ł. i Z. Ł.

o podział majątku wspólnego

na skutek zażalenia wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie z dnia 30 czerwca 2017 r., sygn.. akt I Ns 177/17

postanawia:

oddalić zażalenie

Wojciech Vogt Barbara Mokras Henryk Haak

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie oddalił wniosek o zabezpieczenie przez ustanowienie hipoteki przymusowej na dwóch nieruchomościach stanowiących przedmiot współwłasności uczestników postepowania. Sąd wskazał, że wnioskodawczyni domaga się zabezpieczenia innych roszczeń niż roszczenie o podział majątku, gdyż to ostatnie jej osobiście nie służy. Podniósł również, że wnioskodawczyni może żądać wpisania hipoteki przymusowej na udziale dłużnika, a z kolei udział dłużnika może być wpisany w księdze wieczystej na podstawie wyroku orzekającego separację. Nie istnieje też możliwość ustanowienia hipoteki przymusowej na przysługującej dłużnikowi współwłasności łącznej (bezudziałowej), obejmującej majątek wspólny małżonków bez uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko obojgu małżonkom – art. 787 k.p.c.

Zażalenie od tego rozstrzygnięcia złożyła wnioskodawczyni zaskarżając je w całości i zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 109 ust. 1 i art. art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece poprzez przyjęcie, że celem ustanowienia hipoteki przymusowej jest zaspokojenie wierzytelności i nie uwzględnienie, że wnioskodawczyni domaga się przyznania w całości tych nieruchomości na rzecz dłużnika i dlatego wnosi o ustanowienie hipoteki przymusowej nie na udziale ale na całej nieruchomości oraz naruszenie prawa procesowego art. 730 k.p.c., art. 743 k.p.c. i 776 w zw. z art. 787 k.p.c. przez przyjęcie, że zabezpieczenie nie zmierza do zabezpieczenia roszczenia o podział majątku oraz że istnienie tytułu w stosunku do jednego z małżonków stanowi przeszkodę do dokonania wpisu hipoteki przymusowej na udziale we współwłasności nieruchomości stanowiącej wspólność ustawową małżeńską i że przeszkodą do tego wpisu jest brak klauzuli wykonalności na obojga małżonków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie dłużnikiem wnioskodawczyni jest tylko R. Ł.. R. Ł. pozostaje w związku małżeńskim ze Z. Ł.. W oparciu o wyrok Sądu Okręgowego w Kaliszu między małżonkami istnieje separacja od dnia 5 lipca 2013 r. (dowód: k-13 akt).

Skutkiem separacji jest to, że następuje między małżonkami rozdzielność majątkowa z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Odpowiedzialność małżonków za długi powstałe przed orzeczeniem separacji, w wypadku gdy zobowiązanymi są oboje małżonkowie, kształtuje się podczas trwania separacji w ten sposób, że wierzyciel będzie mógł skierować egzekucję do majątku obojga małżonków, ponieważ każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty, którym zarządza i rozporządza samodzielnie, natomiast małżonkowie nie mają majątku wspólnego. Biorąc pod uwagę zakres mas majątkowych małżonków w separacji, należy zauważyć, że wierzyciele będą mieli porównywalne możliwości dochodzenia swoich roszczeń jak przed ustaniem wspólności majątkowej.

Inaczej rzecz się przedstawia, gdy zobowiązanym za długi powstałe przed orzeczeniem separacji jest tylko jeden z małżonków. W takim wypadku jego wierzyciele mogą się zaspokoić wyłącznie z majątku osobistego dłużnika, który je zaciągnął, w skład którego wchodzi przysługujący temu małżonkowi określony ułamkowo udział w przedmiotach majątkowych poprzedniego majątku wspólnego. Natomiast drugi małżonek za te zobowiązania odpowiedzialności nie ponosi. Za zobowiązania, które powstały w trakcie trwania rozdzielności majątkowej małżonków, ponoszą oni odpowiedzialność na zasadach ogólnych.

Wierzyciel nie dysponuje też klauzulą wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika ani orzeczeniem, że małżonek dłużnika odpowiada za długi z ograniczeniem jego odpowiedzialności na zasadzie art. 319 k.p.c.

Należy podnieść, że po uzyskaniu separacji współwłasność łączna bezudziałowa w opisanych nieruchomościach przekształciła się z mocy prawa w współwłasność ułamkową po ½ części.

Jak trafnie wskazał Sąd Rejonowy wnioskodawczyni może uzyskać zabezpieczenie swoich wierzytelności przez wpisanie hipoteki przymusowej na udziale dłużnika. Natomiast nie służy jej żadne prawo aby w jakikolwiek sposób obciążać udział drugiego współwłaściciela, który ani nie jest dłużnikiem, ani za dług nie ponosi odpowiedzialności.

Domaganie się zabezpieczenia przez obciążenie całych nieruchomości i to przez wykorzystanie wpisów w księdze wieczystej niezgodnych z rzeczywistym stanem prawnym jest rażącym nadużyciem prawa.

Wydając zaskarżone postanowienie Sąd nie naruszył więc ani prawa materialnego ani procesowego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało zgodnie z art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., orzec jak w sentencji.

Wojciech Vogt Barbara Mokras Henryk Haak