Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa C. U.

przeciwko Ł. U.

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 19 stycznia 2015 roku, sygn. akt III RC 169/14

1. zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że ustala iż alimenty zasądzone od C. U. na rzecz Ł. U. wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 16 grudnia 2010 roku w sprawie sygn. akt III RC 200/10, zmienione wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 17 marca 2011 roku w sprawie sygn. akt II Ca 123/11 wygasły z dniem 16 czerwca 2014 roku;

2. oddala apelację w pozostałej części;

3. nie obciąża pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą na rzecz powoda.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 214/15

UZASADNIENIE

Powód C. U. w pozwie przeciwko pozwanemu Ł. U. wnosił o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego na rzecz pozwanego określonego wyrokiem tego Sądu w sprawie III RC 200/10.

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa.

Zaskarżonym Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. alimenty od powoda C. U. na rzecz pozwanego Ł. U. po raz ostatnio ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb., z dnia 16.12.2010 r., w sprawie sygn. akt III RC 200/10, zmienione wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb., z dnia 17.03.2011 r. w sprawie sygn. akt II Ca 123/11 obniżył z kwoty po 600 złotych do kwoty po 350 złotych miesięcznie, poczynając od dnia 10.03.2014 r., z pozostawieniem bez zmian pozostałych dotychczasowych warunków płatności, z tym, że płatne do rąk Ł. U., oddalił powództwo w pozostałej części, koszty procesu między stronami wzajemnie zniósł.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny: Ł. U. ma 21 lat i jest dzieckiem pochodzącym ze związku małżeńskiego C. U. i A. U..

Wyrokiem z dnia 16 grudnia 2010r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. w sprawie III RC 200/10 zasądził tytułem alimentów od C. U. na rzecz Ł. U. kwotę 400 zł miesięcznie za okres od 29 marca 2010 r. do 11 lipca 2010r. oraz kwotę po 500 zł poczynając od dnia 12 lipca 2010r., płatne z góry do dnia 10-ego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności każdej z należności do rąk A. U. jako przedstawicielki ustawowej małoletniego, zmieniając w tym zakresie punkt trzeci wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 10 kwietnia 2008r. w sprawie 1 C 338/08.

Wyrokiem z dnia 17 marca 2011r. Sąd Okręgowy w Piotrkowic Trybunalskim w sprawie II Ca 123/11 zmienił w/w wyrok w punkcie 2 w ten sposób, że alimenty zasądzone od C. U. na rzecz małoletniego Ł. U. w kwocie po 500 zł miesięcznie od dnia lipca 2010r. podwyższył do kwoty po 600 zł miesięcznie.

W tym czasie Ł. U. uczęszczał do II klasy (...)Liceum Ogólnokształcącego w P.. Trenował on zapasy i osiągał w tym sporcie dobre wyniki. Od marca 2010 r. mieszkał on z matką A. U., która ponosiła koszty jego utrzymania w postaci kosztów: wyżywienia w wysokości ok. 700 zł miesięcznie i zakupu odzieży i butów w wysokości 500 zł miesięcznie, kosmetyków w wysokości 200 zł. Kiedy jeździł na zawody sportowe matka dawała mu kwotę 30 - 40 zł na jedzenie.

A. U. była osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Utrzymywała się z prac dorywczych, z których osiągała miesięczny dochód w wysokości ok. 700 zł. Korzystała z pomocy finansowej MOPR wP.. w postaci zasiłku celowego najedzenie w wysokości 280 zł miesięcznie oraz zasiłku okresowego w wysokości około 500 zł. A. U. finansowo pomaga ojciec chrzestny jej córki W. U.- P. G., który miesięcznie przekazywał jej kwoty po ok. 1500-2000 zł.

C. U. był bezrobotnym i z tego tytułu pobierał zasiłek w wysokości 690 zł miesięcznie. We wrześniu 2009 r. sprzedał on prowadzony przez siebie lokal gastronomiczny (...)za kwotę 36.000 zł na rzecz swej obecnej żony E. U.. Formalnie nie był już właścicielem powyższej restauracji, lecz w rzeczywistości prowadził ją. Obrót dzienny w lokalu gastronomicznym (...)' wynosił od 800 zł do 2000 zł dziennie. Miał zadłużenie w Banku (...) w kwocie 40.000 zł. Oczekiwał narodzin dziecka, albowiem jego żona E. U. była w ciąży.

Wyrokiem z dnia 22 stycznia 2013 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. w sprawie III RC 627/12 oddalił powództwo C. U. przeciwko Ł. U. o uchylenie obowiązku alimentacyjnego.

Ł. U. nie ukończył I roku studiów na kierunku (...), ponieważ nie zaliczył w styczniu 2013 r., mimo 3 prób, kolokwium i nie został dopuszczony do egzaminów. W marcu 2013 r. został skreślony z listy studentów. W 2013 r. pracował w charakterze magazyniera na umowę zlecenie i przez okres 2 miesiące uzyskał dochód w wysokości 2900 zł. Od października 2013r. rozpoczął studia na kierunku (...) o specjalizacji (...). Na tym. kierunku również nie zaliczył 1 semestru i w marcu 2014 r. został skreślony z listy studentów.

Obecnie Ł. U. ma 21 lat i nie ma on wyuczonego zawodu. Jest słuchaczem I semestru (...) (...) Szkoły(...)w P.. na kierunku (...). Jest to szkoła bezpłatna. Nauka trwa 4 semestry i termin jej ukończenia upływa w dniu 31 sierpnia 2016 roku. Zajęcia odbywają się dwa razy w miesiącu co dwa tygodnie w sobotę w godzinach 8:00-16:20 oraz w niedziele w godzinach 8:00-14:40. Na dzień 14 listopada 2014r. miał on 98% frekwencję na zajęciach, w których aktywnie uczestniczy. Zaliczył wszystkie z 3 przedmiotów w I semestrze i uzyskał oceny dobre i dostateczne. Otrzymuje on z MOPR w P. świadczenie z funduszu alimentacyjnego w wysokości 500 zł miesięcznie. W okresie od 1 stycznia 2013 r. do 3 października 201 4r. otrzymał z funduszu łącznie kwotę 10 000 zł. W roku podatkowym 2013 osiągnął dochód w wysokości 2928.52 zł. Posiada on prawo jazdy kategorii C i wymagane badania do prowadzenia pojazdów ciężarowych. Od 23 października 2014 r. do 22 grudnia 2014r. był on zarejestrowany w firmie (...) , na 1/4 etatu z wynagrodzeniem w wysokości 470 zł brutto/ 300 zł netto , gdzie zastępował nieobecnych kierowców.

Pozwany od 10 lat jestem czynnym zawodnikiem atletycznego klubu zapaśniczego (...) P.. Zdobył brązowy medal w indywidualnych Mistrzostwach Polski oraz złoty medal w drużynowych Mistrzostw Polski. Nie otrzymuje żadnego stypendium. Startuje obecnie w kategorii seniorów najmłodszych. Za 3 lata będzie mógł występować w kategorii senior prawowitym i kiedy osiągnie tytuł mistrza będzie miał uprawnienia do trenowania młodzieży i dzieci. Trenuje on codziennie po 3 godziny. Ma wykupiony karnet na siłownie za kwotę 80 zł miesięcznie. Uczęszcza również na basen, wówczas koszt jednego wejścia wynosi 7 zł. W związku z uprawianiem zapasów pozostaje ona na diecie białkowej i ponosi wydatki związane z zakupem suplementów diety i odżywek, których miesięczny koszt wynosi 400 zł. W drugiej połowie września 2014r. wystartował on w młodzieżowych Mistrzostwach Polski , które odbyły się w P.. w kategorii wagowej 98 kg oraz w okręgowych mistrzostwach wojewódzkich, gdzie zajął 3 miejsce.

Ł. U. mieszka w kamienicy prywatnej z matką A. U., 13 letnią siostrą W. U. i siostrą przyrodnią - M. z obecnego związku konkubenckiego matki. Zdarza się , że nocuje on u swojej koleżanki. Matka pozwanego jest zatrudniona na stanowisku urzędnika biurowego z wynagrodzeniem w wysokości 1600 zł netto. Partner matki nie mieszka z nią. Przekazuje on pieniądze na utrzymanie córki M.. Na małoletnią W. matka otrzymuje z funduszu alimentacyjnego kwoto 500 zł miesięcznie.

Matka pozwanego ponosi koszty utrzymania mieszkania, na które składają się opłaty za: czynsz z wodą i śmieciami w wysokości 1200 zł energię elektryczną w wysokości 500 zł co dwa miesiące w okresie zimowym i 370 zł co dwa miesiące w okresie letnim. TV. Ponadto ponosi ona koszty ogrzewania gazowego w wysokości 1700 zł co dwa miesiące w okresie zimowym i 360 zł co dwa miesiące w okresie letnim.

C. U. ma 44 lat i jest z zawodu cukiernikiem - kucharzem. Jest on zdrowy i nie wymaga specjalistycznego leczenia. Jest zatrudniony w Szkole Podstawowej Nr (...) w P.. na stanowisku pomocy kuchennej z wynagrodzeniem w wysokości 1600 zł brutto / 1394.93 zł netto miesięcznie. Z powyższego wynagrodzenia potrącana jest kwota 838,04 zł na rzecz komornika tytułem alimentów na rzecz małoletniej córki W. i syna Ł.. Nie jest udziałowcem żadnej spółki. Spłaca kredyt, który zaciągnął na prowadzenie działalności gospodarczej, w kwocie 20 000 zł. Do spłaty pozostała kwota 10 000 zł. Miesięczna rata wynosi 1000 zł. Ma zaległość w Funduszu alimentacyjnym na kwotę ok. 40 000 zł.

Powód mieszka z żoną E., 3 -letnim synem A., 11-letnim synem żony A. , teściami i szwagrem w mieszkaniu własnościowym o pow. 60 m ² , stanowiącym własność E. U.. Koszty utrzymania tego lokalu kształtują się w wysokości ok. 1000 zł. Prowadzi on wspólne gospodarstwo domowe z żoną.

E. U. ma rozdzielność majątkową z powodem. Prowadzi ona działalność gospodarczą w postaci letniego ogródka gastronomicznego (...) w miejscowości Z. nad Zalewem S.. Jest to bar z tarasem a na placu ustawiony jest grill. Prowadzi ten lokal w okresie od maja do października. Wówczas co weekend organizowane są tam dyskoteki. Nic zatrudnia żadnych pracowników. W okresie wakacji i w weekendy pomagają jej mąż, matka oraz teściowa J. U.. Ponosi ona koszty wynajmu budynków w których prowadzi działalność gospodarczą w wysokości 2000 zł miesięcznie oraz opłaca ZUS w wysokości 300 zł miesięcznie. Organizuje również imprezy okolicznościowe takie jak sylwester.

Mając tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo jest częściowo zasadne.

W okresie 4 lat jaki upłynął od poprzednio ustalonych alimentów zmieniła się sytuacja Ł. U. . który kontynuuję naukę w (...)w P.. na kierunku technik ochrony fizycznej osób i mienia oraz pracuje dorywczo na stanowisku kierowcy z wynagrodzeniem w wysokości 300 zł netto miesięcznic.

W przypadku pozwanego nie zachodzi podstawa do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego na jego rzecz, ponieważ nie osiągnął on zdolności do samodzielnego się utrzymania

Nadmienić należy . że pozwany nie ma możliwości uzyskiwania środków na swoje utrzymanie, gdyż nie posiada żadnego wyuczonego zawodu, kontynuuje naukę w szkole policealnej oraz trenuje w atletycznym klubie zapaśniczym (...) P.. Zajęcia w szkole w weekendy oraz związane z uprawianiem zapasów treningi 3 razy dziennie nie pozwalają na podjecie przez pozwanego pracy w pełnym wymiarze.

Fakt, iż pozwany posiada prawo jazdy kategorii C oraz uprawnienia do prowadzenia samochodów ciężarowych daje mu możliwość wykonywania pracy dorywczej jako kierowcy a tym samym uzasadnia obniżenie alimentów o kwotę 250 zł miesięcznie, którą realnie może uzyskać z pracy dorywczej.

Ustalając wysokość alimentów Sąd Rejonowy wziął pod uwagę, aktualną wysokość dochodów zobowiązanego, jego sytuację majątkową ale także fakt, że powód ma na utrzymaniu 15 - letnią córkę W. i 3-letniego syna A..

Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy, Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że obciążenie powoda obniżonym świadczeniem alimentacyjnym w kwocie po 350 zł miesięcznie na rzecz Ł. U. jest adekwatne do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego .dochodów powoda i jego możliwości zarobkowych. W pozostałym zakresie Sąd I instancji powództwo oddalił, uznając ze powództwo o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego za bezzasadne, ponieważ pozwany nie osiągnął zdolności do samodzielnego się utrzymania.

Mając powyższe na uwadze. Sąd na podstawie art.138 k.r.o. w zw. z art. 135 k.r.o. orzekł jak w sentencji orzeczenia.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. Sąd zniósł wzajemnie koszty miedzy stronami.

Powód zaskarżył wyżej wymieniony wyrok w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla prawidłowej oceny faktów rzutujących bezpośrednio na treść i uzasadnienie wyroku, podczas gdy wyjaśnienie wszelkich okoliczności w tej sprawie doprowadziłoby do wniosków, które wskazywałyby, że mój pozew o ustanie obowiązku alimentacyjnego jest w pełni zasadny W związku z powyższym na podstawie art. 381 k.p.c. wnosił o uzupełnienie postępowania o ponowne dopuszczenie dowodu w postaci zeznań świadków - trenerów pozwanego - na okoliczność, iż pozwany uchyla się z czynnego uprawiania sportu w (...) P..

W konkluzji wnosił o zmianę wyroku poprzez orzeczenie o ustaniu obowiązku alimentacyjnego bądź ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje: apelacja jest uzasadniona. Zgromadzone w sprawie dowody nie zostały poddane przez Sąd I instancji wszechstronnej, szczegółowej i zgodnej z zasadami logicznego rozumowania ocenie. Dokonana przez ten sąd ocena dowodów jest nieprawidłowa i nie może zasługiwać na akceptację Sądu Okręgowego. Ta nieprawidłowa ocena dowodów doprowadziła do wydania orzeczenia, które rażąco narusza przepis art. 138 k.r.o., co Sąd II instancji stwierdza z urzędu.

Zarówno w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz w doktrynie zgodnie jest przyjmowane, że osoba zobowiązana do alimentacji dziecka pełnoletniego może skutecznie domagać się uchylenia obowiązku alimentacyjnego, jeżeli wykaże, ze dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Taka sytuacja występuje niewątpliwie w przypadku kiedy zobowiązany do płacenia alimentów wykaże, że uprawiony do ich pobierania uzyskał zdolność do samodzielnego utrzymywania się ( patrz – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, komentarz pod reakcją J. Pietrzykowskiego, wydanie 3, Wyd. C. H. Beck, Warszawa – 2012 r., s. 1134 ).

Z przeprowadzonych w sprawie dowodów wynika, że pozwany próbował dwukrotnie studiować w warunkach stacjonarnych. Jednakże z uwagi na negatywne postępy w nauce był skreślany z listy studentów, ponieważ nie był dopuszczany do sesji egzaminacyjnej już na etapie I semestru studiów. Aktualnie podjął naukę w zaocznej policealnej szkole zawodowej, w której nauka odbywa się co dwa tygodnie tj. w soboty i niedziele. Powszechnie wiadomym jest, że nauka w szkole zaocznej zawodowej ( także policealnej ) przeznaczona jest dla osób pracujących, w celu podniesienia ich kwalifikacji zawodowych. Taki sposób organizacji nauki umożliwia osobom pełnoletnim podjęcie zatrudnienia. Pozwany posiada prawo jazdy kategorii C oraz wymagane badania, które uprawniają go kierowania samochodami ciężarowymi. W okresie od 23.102014 r. do 22.12.2014 r. był zatrudniony w firmie transportowej na ¼ etatu. Jak nawet ustala Sąd I instancji posiada możliwość wykonywania pracy kierowcy nawet dorywczo.

Zdaniem Sądu Okręgowego pozwany uzyskał zdolność do samodzielnego utrzymywania się. Jak to wyżej wskazano może on nadal wykonywać pracę kierowcy pojazdów ciężarowych. Wiadomym zaś jest, że pracując jako kierowca pojazdów ciężarowych może otrzymywać wynagrodzenia na poziomie wyższym od średniej krajowej.

W tym stanie rzeczy zaskarżony wyrok został wydany z rażącą obrazą przepisu prawa materialnego tj. wyżej wskazanego art. 138 k.r.o. Z tego powodu Sąd Okręgowy uwzględniając apelację na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i orzekł jak w sentencji.

Na oryginale właściwe podpisy