Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2013 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. W., D. W. (1), K. W. i małoletniego D. W. (2)działającego przez ojca B. W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów B. i. K. W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu

z dnia 19 sierpnia 2013 r.

sygn. akt I C 687/12

oddala apelację.

Sygn. akt VIII Ca 549/13

UZASADNIENIE

Powodowie B. W., D. W. (1), K. W. i D. W. (2)wnieśli o zasądzenie od (...) S.A. w W. odpowiednio kwot: 6.544,64 zł – 6000 zł tytułem zadośćuczynienia i 544,64 tytułem odszkodowania; 4.000 zł, 4.000 zł i 3.000 zł - tytułem i zadośćuczynienia. - we wszystkich przypadkach z odsetkami ustawowymi od dnia 11 maja 2011 r. do dnia zapłaty

Wyrokiem z dnia 19 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Toruniu:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda B. W.kwotę 3.050,46 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 13 maja 2011r. do dnia zapłaty,

2.  zasądził od pozwanego na rzecz powódki D. W. (1)kwotę 4.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 13 maja 2011r. do dnia zapłaty,

3.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda K. W. kwotę 2.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 13 maja 2011r. do dnia zapłaty,

4.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda D. W. (2) kwotę 1.500 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 13 maja 2011r. do dnia zapłaty,

5.  oddalił powództwo w pozostałej części,

oraz orzekł o kosztach procesu i kosztach sądowych (pkt 6-11).

Zasadnicze motywy tego orzeczenia były następujące: w dniu 26 października 2010 r. o doszło do wypadku drogowego, w którym zderzyły się pojazdy marki R. (...) i A. (...), z winy kierującej pojazdem marki R. (...). W efekcie kierujący pojazdem A. (...) B. W.i pasażerowie – pozostali powodowie zostali poszkodowani. U B. W.wystąpiły dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo- krzyżowego.. Zdjęcie RTG kręgosłupa szyjnego wykazało brak uszkodzenia struktur kostnych i nerwowych oraz zwężenie krążka międzykręgowego C5-C6 i zwyrodnieniowe krawędzi trzonów na tym poziomie. Powód zgłaszał objawy rwy kulszowej w postaci bólu krzyża i drętwienia lewej kończyny dolnej. Został skierowany do Poradni Neurologicznej, przyjmował leki przeciwbólowe i korzystał z zabiegów fizykalnych. W związku z leczeniem poniósł wydatki w kwocie 50,46 zł. tytułem zakupu lekarstw.

U pozostałych powodów wystąpiły dolegliwości bólowe. Zalecono im doraźne stosowanie leku (...), a nadto D. W. (1) zalecono lek przeciwzapalny/. Zdjęcia RTG wykazały u D. W. (1) skręcenie kręgosłupa szyjnego i stłuczenia obu kolan z zaznaczonymi objawami podrażnienia stawów rzepkowo – udowych oraz zniesioną lordozę szyjną, a u K. W. i D. W. (2) skręcenie kręgosłupa lędźwiowego. W ramach leczenia powódce zalecono przyjmowanie leków przeciwbólowych a powodom przyjmowanie leków przeciwzapalnych; nadto ograniczenie wysiłków fizycznych przez 3 tygodnie .

Sprawca wypadku miał zawartą umowę ubezpieczenia w pozwanym zakładzie (...) w zakresie odpowiedzialności cywilnej z tytułu szkód związanych z ruchem pojazdu.

Powodowie zgłosili szkodę 12 kwietnia 2011 r..

Wypadek wiązał się z cierpieniami fizycznymi i psychicznymi dla B. W.oraz jego małoletnich dzieci. Po wypadku B. W.odczuwał bóle kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo- krzyżowego, musiał przyjmować leki i korzystać z zabiegów fizykoterapeutycznych, przez okres kilku tygodni nie był zdolny do wykonywania pracy. D. W. (1), K. W. i D. W. (2)również mieli dolegliwości bólowe i leczyli się farmakologicznie, do 31 listopada 2010 r. nie mogli uczestniczyć w zajęciach WF. Brak uczestnictwa w zajęciach sportowych był szczególnie uciążliwy dla K. W., należącego do klubu sportowego. Na jego stanie zdrowia psychicznego wypadek wywarł również najdalej idące ujemne następstwa. Po wypadku odczuwał lęk przed jazdą samochodem. Dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo- krzyżowego, które wystąpiły u B. W.po zdarzeniu z dnia 26 października 2010 r. miały charakter okresowy. Ustąpiły po przeprowadzonym leczeniu farmakologicznym i fizykalnym oraz okresie zwolnienia chorobowego.

Stwierdzona u B. W.dyskopatia C5-C6 i L5- S1 ze zmianami zwyrodnieniowymi nie pozostawała w związku przyczynowym z wypadkiem. Doznany przezeń nie miał wpływu na pogłębienie lub przyspieszenie istniejących schorzeń kręgosłupa, nie było uszkodzenia struktur anatomicznych kręgosłupa. W wyniku wypadku mógł nastąpić nawrót objawów rwy kulszowej w postaci bólu krzyża i drętwienia lewej kończyny dolnej. Ograniczenie ruchów w szyi z przejściowe drętwienie kończyn górnych mogło być spowodowane nałożeniem się dolegliwości bólowych w wyniku wypadku na istniejące wcześniej zmiany zwyrodnieniowe. Zgłaszane obecnie bóle kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego i drętwienie lewej kończyny dolnej są wynikiem choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Częstotliwość dolegliwości bólowych związanych ze schorzeniem kręgosłupa może się okresowo nasilać, ale wynika to z choroby samoistnej, a nie ze skutku wypadku.

D. W. (2) i K. W. w wyniku wypadku z dnia 26 października 2010 r. doznali skręcenia kręgosłupa lędźwiowego, które uległo pełnemu wygojeniu, bez ograniczeń ruchomości i bez zespołu bólowego. Poza tym wypadku samochodowym K. W. ujawniał objawy słabo nasilonej, krótkotrwałej reakcji lękowej. Objawy te samoistnie ustąpiły. Powód nadal odczuwa subiektywny dyskomfort w czasie jazdy samochodem osobowym. Rokowania na przyszłość są pozytywne, powyższe objawy również z czasem powinny ustąpić. Pogłębiona u K. W. kyphoza piersiowa nie ma związku z doznanym w dniu 26 października 2010 r. urazem.

Nadto Sąd szczegółowo omówił urazy doznane przez D. W. (1)i ich skutku.

Oceniając powyższe z punktu widzenia art. 444 § 1 k.c. i art. 445 § 1 k.c.i art. 361 §1 k.c., Sąd I instancji uznał, że:

-

powodowie udowodnili, że doznali krzywdy, biorąc pod uwagę wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu, rozmiar i zakres cierpień jakich doznali, proces leczenia, konsekwencje uszczerbku odniesionego przez powodów w ich życiu zawodowym/szkolnym, rodzinnym i osobistym, a także wiek, kwotą zadośćuczynienia adekwatną do rozmiaru poniesionej przez powodów krzywdy, jest kwota: 4.000 zł. w przypadku D. W. (1), 3.000 zł. w przypadku B. W., 2.000 zł. w przypadku K. W. i 1.500 w przypadku D. W. (2)

-

żądanie odszkodowawcze powoda B. W.zostało udowodnione jedynie częściowo, mianowicie co do zakupu lekarstw w kwocie 50,46 zł, natomiast nie wykazał kosztu dojazdów do placówek medycznych w kwocie 494,18 zł.

-

odsetki były należne nie od 11 lecz od 13 maja 2011 r. tj. od upływu 30 dni od dnia zgłoszenia szkody pozwanemu.

Powodowie K. W. I B. W.zaskarżyli powyższy wyroku w części oddalającej powództwo: - wobec powoda K. W. co do kwoty 1000 zł z odsetkami ustawowymi od 13 maja 2011 r. do dnia zapłaty, zaś wobec B. W.co do niezasądzonych dodatkowych kosztów, których domagał się na podstawie art. 444 § 1 k.c. tj. co do kwoty 494,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 13maja 2011 r. do dnia zapłaty. Zarzucili:

- naruszenie prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 445 § 1 k.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na ocenie następstw wypadku I ich znaczenia dla sytuacji życiowej powoda K. W. sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, przede wszystkim na zbagatelizowaniu psychicznych następstw odczuwalnych przez powoda do dnia sporządzenia opinii biegłego psychologa, a to przez zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie, która nie jest adekwatna do rozmiaru krzywdy doznanej przez powoda

- naruszenie prawa procesowego – art. 233 § 1 k.pc. w zw. z art. 444 § 1 k.c. poprzez nieuwzględnienie całokształtu materiału dowodowego w sprawie oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, co doprowadziła do błędnego przyjęcia przez sąd, że powód nie udowodnił poniesienia kosztów dojazdu do placówek medycznych w kwocie 494,18 zł, I oparcie się jedynie na oświadczeniu powoda i A. W., bez odniesienia do innych dokumentach stanowiących materiał dowodowy w sprawie.

Skarżący wnieśli o zmianę wyroku w zaskarżonej części i zasądzenie dodatkowo kwoty 1000 zł z odsetkami od 13 maja 2011 r. do dnia zapłaty – co do K. W. oraz zasądzenie dodatkowo kwoty 494,18 zł z odsetkami ustawowymi od 13 maja 2011 r. do dnia zapłaty, a nadto kosztów procesu za obie instancje; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji wraz z rozstrzygnięciem o kosztach instancji odwoławczej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Ustalenia faktyczne Sądu I instancji, w zakresie objętym zaskarżeniem, są prawidłowe, znajdując pełne odzwierciedlenie w zgromadzonych dowodach, ocenionych bez naruszenia zasad wiedzy, logiki ani doświadczenia życiowego, wobec czego Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne. Za prawidłowe należy uznać też pominięcie w ramach podstawy faktycznej wyroku okoliczności związanych z kosztami dojazdów powoda B. W.do placówek medycznych, albowiem wysokość tychże kosztów nie została udowodniona, co zostanie omówione w dalszej części uzasadnienia.

Skarżący K. W. zmierzał do podważenia oceny Sądu Rejonowego do co rozmiaru doznanej krzywdy i ustalenia odpowiedniej kwoty zadośćuczynienia pieniężnego. Stosownie do art. 445 § 1k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. w wypadku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Prawidłowe ustalenie "odpowiedniej sumy" w rozumieniu art. 445 § 1 k.c .wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności mogących mieć w danym przypadku znaczenie. Zarówno okoliczności wpływające na wysokość zadośćuczynienia, jak i kryteria ich oceny powinny być rozważane indywidualnie w związku z konkretną osobą pokrzywdzonego. W danej sytuacji, nie bez znaczenia może być ocena zadośćuczynienia na tle innych podobnych przypadków, czy innych pokrzywdzonych tym samym zdarzeniem, choć oczywiście konieczna jest indywidualizacja okoliczności określających rozmiar krzywdy w odniesieniu do konkretnej osoby i (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2009 r., III CSK 62/09, Lex nr 738354).

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji prawidłowo ustalił i ocenił stopień krzywdy powoda odniesionej wskutek wypadku z dnia 26 października 2010 r., uwzględniając w odpowiednim stopniu jego cierpienia fizyczne psychiczne, długotrwałość leczenia farmakologicznego, wymuszoną absencją na zajęciach WF a także lęk przed jazdą samochodem odczuwany po wypadku, a aktualnie – dyskomfort w czasie jazdy. Wbrew skarżącemu, temu ostatniemu czynnikowi Sąd Rejonowy nadał odpowiednią rangę i właściwie ocenił go w ramach kryteriów kształtujących wysokość zadośćuczynienia. Wymaga podkreślenia, iż jak wynika z opinii biegłego psychologa, objawy lękowe powoda związane z podróżowaniem samochodem samoistnie ustępują a rokowania na przyszłość są dobre. Co ważniejsze, sam powód przyznał, iż stopień nasilenia tego lęku nie był na tyle duży, by nie mógł on w ogóle jeździć samochodem, w jakimkolwiek okresie po wypadku.

Adekwatność zadośćuczynienia w kwocie 2000 zł potwierdza z jednej strony, dwukrotna różnica w porównaniu z zadośćuczynieniem dla powódki D. W. (1)(4000 zł), która co trzeba podkreślić doznała trwałego 4% uszczerbku na zdrowiu i do dziś odczuwa fizyczne skutki wypadku, oraz B. W. (3000 zł), dla którego następstwa miały relatywnie dotkliwy przebieg (bóle kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo- krzyżowego, przyjmował leki i korzystał z zabiegów fizykoterapeutycznych, przez kilka tygodni był niezdolny do pracy), podczas gdy w przypadku skarżącego powoda w grę wchodziły dolegliwości bólowe niwelowane jedynie leczeniem farmakologicznym, a następstwa mają charakter czasowy i samoistnie ustępują.

Z drugiej zaś strony, przyznanie powodowi D. W. (2), u którego zakres krzywdy był mniejszy (wygojone skręcenie kręgosłupa lędźwiowego, zalecenie ograniczenia wysiłku przez 3 tygodnie, brak reakcji lękowej) zadośćuczynienia w kwocie 1500 zł a więc o 500 zł niższej niż K. W. wskazuje, że Sąd Rejonowy trafnie ocenił obecny stan tego ostatniego przy jeździe samochodem jako istotny, ale nie kluczowy czynnik determinujący wysokość zadośćuczynienia.

Dlatego też w opinii Sądu Okręgowego , ocena Sądu a quo, który uznał za odpowiednią kwotę w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. kwotę 2000 zł nie może zostać podważona.

Odnosząc się do apelacji powoda B. W.trzeba podzielić pogląd Sądu Rejonowego, iż nie udowodnił on kosztów poniesionych w związku z dojazdami do placówek medycznych.

W myśl art. 444. § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Nie jest kwestionowane, iż powód rzeczywiście w datach wskazanych w złożonym zestawieniu (k. 60-61) dojeżdżał do placówek medycznych. Brak jednak podstaw do ustalenia, że poniósł w związku z tym szkodę majątkową w konkretnej wysokości – czyli że wydatkował określone kwoty lub też zaciągnął z tego tytułu zobowiązanie. Tylko zaś w takiej sytuacji można by mówić o szkodzie (stracie) w rozumieniu prawa cywilnego (art. 361 § 2 k.c.). Tymczasem z przedłożonego przez powoda zestawienia dojazdów oraz oświadczenia A. W. wynika jedynie tyle, iż w określonych dniach zawoził powoda na badania lekarskie, konsultacje medyczne, rehabilitację i odbiór leków. Nie jest natomiast jasne, czy powód uiścił mu z tego tytułu wynagrodzenie, lub zwrócił poniesione koszty (paliwo) ewentualnie czy będzie do tego zobowiązany. Okoliczności te nie wynikały z zeznań powoda B. W., ani też z zeznań świadka A. W.. Ten ostatni potwierdził tylko tyle, że faktycznie woził powoda na zabiegi. nie wspomniał jednak, aby czynił to odpłatnie, a tylko wówczas w rachubę wchodziłoby odszkodowanie.

Mając na uwadze przedstawione rozważania Sąd Okręgowy oddalił apelację (art. 385 k.p.c.).