Sygn. akt VIII U 762/17
Dnia 9 sierpnia 2017 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
SSR del. Magdalena Kimel |
Protokolant: |
Justyna Jarzombek |
po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2017 r. w Gliwicach
sprawy R. M. (M.)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.
o wysokość emerytury
na skutek odwołania R. M.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.
z dnia 30 listopada 2016 r. nr (...)
1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu R. M. prawo do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z art. 110 A ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poczynając od dnia 1 listopada 2016 r.;
2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
(-) SSR del. Magdalena Kimel
VIII U 762/17
Decyzją z dnia 30 listopada 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 04 listopada 2016r. odmówił R. M. prawa do ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury albowiem nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru był niższy niż 250%.
Ubezpieczony w odwołaniu od powyższej decyzji domagał się ustalenia zarobków w oparciu o dokumenty z akt emerytalnych oraz akt osobowych i zmiany zaskarżonej decyzji .
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podając, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. decyzją z dnia 25 stycznia 1990 r. przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej od dnia 10 sierpnia 1989 r
Do dnia 31 lipca 1990 r. ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu w KWK (...) w K..
Ubezpieczony R. M. w dniu 04 listopada 2016 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. wniosek o przeliczenie emerytury na podstawie art. 110a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz.U. z 2016r., poz. 887 z późn. zm.). Do wniosku dołączył Zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione przez J. Spółkę (...) oraz (...).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. decyzją z dnia 30 listopada 2016r. odmówił R. M. prawa do ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury albowiem nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru był niższy niż 250%.
Organ rentowy w toku postępowania wyliczył wskaźnik wysokości podstawy wymiaru w oparciu o przedłożone zarobki z wybranych 20 najkorzystniejszych lat na 240, 52 %
Organ rentowy do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia za okresy nieudokumentowane tj za lata od 01.01.1971 do 31.01.1972 oraz 01.01.1976- 31.12.1977 przyjął minimalne wynagrodzenie.
Rok |
wynagrodzenie w złotówkach |
kwota roczna przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy |
stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % |
1971 |
(...),00 |
(...) |
42,41 |
1972 |
(...),00 |
(...) |
208,24 |
1973 |
(...),00 |
(...) |
242,35 |
1974 |
(...),00 |
(...) |
250,40 |
1975 |
(...),00 |
(...) |
224,27 |
1976 |
(...),00 |
(...) |
28,03 |
1977 |
(...),00 |
(...) |
29,01 |
1978 |
(...),00 |
(...) |
219,57 |
1979 |
(...),00 |
(...) |
255,79 |
1980 |
(...),00 |
(...) |
285,33 |
1981 |
(...),00 |
(...) |
257,00 |
1982 |
(...),00 |
(...) |
340,18 |
1983 |
(...),00 |
(...) |
336,45 |
1984 |
(...),00 |
(...) |
327,97 |
1985 |
(...),00 |
(...) |
340,42 |
1986 |
(...) |
(...) |
371,24 |
1987 |
(...),00 |
(...) |
347,11 |
1988 |
(...),00 |
(...) |
291,53 |
1989 |
(...),00 |
(...) |
266,50 |
1990 |
(...),00 |
(...) |
146,49 |
R. M. zatrudniony był w KWK (...) w okresie od dnia 26 maja 1965 r. do dnia 31 stycznia 1972r. Zajmował stanowisko:
- robotnika dołowego do 1 czerwca 1968 r.
- górnika
Wynagrodzenie ubezpieczonego wynosiło za lata za które brak zarobków:
- od 01 czerwca 1968 r. do 30 listopada 1968 r. 50 zł za dniówkę,
- od 01 grudnia 1968 r. 106 zł za dniówkę.
Wskazana wysokość wynagrodzenia ubezpieczonego wynika ze znajdującej się w aktach osobowych kartoteki personalnej.
Ubezpieczony w okresie od dnia 03 stycznia 1973 r. do dnia 31 lipca 1990 r. zatrudniony był w KWK (...) w K.. Zajmował stanowisko :
- górnika pod ziemią od 03 stycznia 1973 r. do 28 lutego 1977 r.
- nadgórnika oddziału wydobywczego pod ziemią od 01 marca 1977 r. do 31 marca 1979,
- sztygara zmianowego oddziału wydobywczego pod ziemia od 01 kwietnia 1979 r. do 31 lipca 1990 r.
Wynagrodzenie ubezpieczonego wynosiło za lata za które brak zarobków:
- od 01 lutego 1974 r. do 28 lutego 1977 r. . 136 zł za dniówkę,
- od 01 marca 1977 do 31.03.1979 r. 4.300 zł plus premia w wysokości 1.000 zł.
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o akta emerytalne ubezpieczonego (w załączeniu) oraz akta osobowe ubezpieczonego (w załączeniu).
Sąd w całości uznał za wiarygodne zgromadzone w sprawie dokumenty, nie budziły one wątpliwości i ich treść nie była kwestionowana przez strony postępowania.
Mając na uwadze okoliczność, że uwzględnienie wyłącznie wynagrodzenia ubezpieczonego wynikającego z informacji zawartych w aktach osobowych oraz w przepisach branżowych okazało się wystarczające do ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w oparciu o zarobki z okresu 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu w wysokości przekraczającej 250% - Sąd nie oddalił zgłoszony przez ubezpieczonego wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.
Sąd zważył, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W przedmiotowej sprawie istota sporu sprowadzała się do ustalenia, czy ubezpieczonemu przysługuje prawo do ponownego obliczenia wysokości emerytury w myśl art. 110a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz.U. z 2016r., poz. 887 z późn. zm.).
Zgodnie z treścią art. 110a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz.U. z 2016r., poz. 887 z późn. zm.) wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem art. 110 ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przed zastosowaniem ograniczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 5, jest wyższy niż 250%.
Zgodnie natomiast z treścią art. 15:
1. Podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.
4. W celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:
1)oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;
2)oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;
3)oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz
4)mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19.
5. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.
6. Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że ubezpieczony posiada uprawnienie do przeliczenia emerytury w oparciu o wskazany przepis art. 110a. Spełnione zostały bowiem wszystkie przesłanki określone w tym przepisie.
Ubezpieczony do przeliczenia świadczenia wskazał podstawę wymiaru składki na ubezpieczania z okresu 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu i przypadającą w części po przyznaniu świadczenia. Emerytura została przyznana od dnia 10 sierpnia 1989 r. i po przyznaniu świadczenia ubezpieczony pracował do dnia 31 lipca 1990 r., a do przeliczenia świadczenia przyjęto zarobki z lat 1971-1990. Ponadto uzyskany w wyniku przeliczenia wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy niż 250%.
Odtworzone wynagrodzenie ubezpieczonego w oparciu o kartotekę personalną i przepisy branżowe za rok 1971 wynosi:
106 zł x 26 dni x 12 = 33.072
Karta Górnika : 11,20 zł x 26 dni x 12 = 3.494,40
Deputat węglowy: 8 ton x 550= 4.400
Co daje łącznie zarobki w wysokości 40.966,40 zł
Na podstawie protokołu dodatkowego nr 265/PW z dnia 05.12.1968 r. do Układu Zbiorowego, wysokość Karty Górnika wynosiła 11,20 zł po 5 latach pracy. W 1971
ubezpieczony legitymował się 5 letnim zatrudnieniem w KWK (...) zatrudniony był od 26 maja 1965 r.
Pracownicy kopalni mający na utrzymaniu rodzinę i pracownicy samotni prowadzący własne gospodarstwo domowe mieli prawo do deputatu węglowego w ilości 8 ton w stosunku rocznym, zaś pracownicy samotni nie prowadzący własne gospodarstwa domowego mieli prawo do deputatu w ilości 2 ton w stosunku rocznym.
Ubezpieczony był żonaty od dnia 22 sierpnia 1964 r. zatem w 1971 miał prawo do 8 ton węgla.
Odtworzone wynagrodzenie ubezpieczonego w oparciu o kartotekę personalną i przepisy branżowe:
- za rok 1976 wynosi:
136 zł x 25 dni x 12 = 40.800
Karta Górnika: 25 % płacy zasadniczej = 10.200
Deputat węglowy 8 ton x 550 = 4.400
Co daje łącznie zarobki w wysokości 55.400 zł
- za rok 1977 wynosi:
136 zł x 25 x 2 miesiące = 6.800
Za 10 miesięcy – 5.300 x 10 mcy = 53.000
Karta Górnika : 25 % x 49.800 = 12.450 zł
Deputat węglowy: 4.400 zł
Co daje łącznie zarobki w wysokości 76.650 zł
Od 01 stycznia 1973 r. powrócono do procentowych stawek Karty Górnika i od 01.10.1974 r. wprowadzono wzrost KG po 10 i 20 latach pracy tj:
- po 10 latach – 25 % płacy zasadniczej,
-po 20 latach – 30 % płacy zasadniczej
W roku 1976 i 1977 ubezpieczony legitymował się ponad 10 letnim stażem pracy, zatem przysługiwała mu Karta Górnika w wysokości 25 % płacy zasadniczej.
Wyliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przedstawia się zatem następująco:
Rok |
wynagrodzenie w złotówkach |
kwota roczna przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy |
stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia w % |
1971 |
(...),40 |
(...) |
144,79 |
1972 |
(...),00 |
(...) |
208,24 |
1973 |
(...),00 |
(...) |
242,35 |
1974 |
(...),00 |
(...) |
250,40 |
1975 |
(...),00 |
(...) |
224,27 |
1976 |
(...),00 |
(...) |
107,84 |
1977 |
(...),00 |
(...) |
139,00 |
1978 |
(...),00 |
(...) |
219,57 |
1979 |
(...),00 |
(...) |
255,79 |
1980 |
(...),00 |
(...) |
285,33 |
1981 |
(...),00 |
(...) |
257,00 |
1982 |
(...),00 |
(...) |
340,18 |
1983 |
(...),00 |
(...) |
336,45 |
1984 |
(...),00 |
(...) |
327,97 |
1985 |
(...),00 |
(...) |
340,42 |
1986 |
(...) |
(...) |
371,24 |
1987 |
(...),00 |
(...) |
347,11 |
1988 |
(...),00 |
(...) |
291,53 |
1989 |
(...),00 |
(...) |
266,50 |
1990 |
(...),00 |
(...) |
146,49 |
Suma wskaźników wynosi zatem: 5.102,47 :20, co daje 255,12 %
Sąd zwraca uwagę, iż w postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym. Postępowanie sądowe oparte jest o zasadę swobodnej oceny dowodów. Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia czy wysokość osiąganych dochodów, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w Kodeksie postępowania cywilnego - uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984r., III UZP 6/84; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984r., III UZP 48/84; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006r., I UK 179/06; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006r., I UK 115/06; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997r., II UKN 186/97; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996r., II URN 3/95. W wyroku z dnia 14 czerwca 2006r., I UK 115/06, Sąd Najwyższy zajął stanowisko, że „wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi. Nie obowiązuje wówczas ograniczenie wynikające z § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. z 1983r., Nr 10, poz. 49 z późn.zm.)”.
Nadto trzeba zauważyć, że pracownik nie może ponosić negatywnych konsekwencji wynikających z faktu, iż jego dokumenty płacowe za dany okres zaginęły, bądź zostały zniszczone. Ma on prawo dowodzić wysokości osiąganego wynagrodzenia wszelkimi środkami dowodowymi.
Mając zatem na uwadze powyższe ustalenia i rozważania Sąd, na podstawie art. 477
14 § 2 k.p.c., uwzględnił odwołanie zobowiązując organ rentowy do przeliczenia emerytury ubezpieczonego w oparciu o przepis art. 110a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz.U. z 2016r., poz.
887 z późn. zm.).
O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz. 1804 z późn. zm.).
(-) SSR del Magdalena Kimel