Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim w III Wydziale Rodzinnym i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Mirosława Mironiuk

Protokolant: Katarzyna Chilimoniuk

po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2017 roku w Bielsku Podlaskim

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej L. L.

przeciwko P. L.

o podwyższenie alimentów

I.  Alimenty ostatnio ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 19.11.2003 roku w sprawie sygn. akt III RC 539/03 od pozwanego P. L. na rzecz małoletniej powódki L. L. w kwocie po 200 (dwieście) złotych miesięcznie, podwyższa z dniem 06.04.2017 roku do kwoty po 700 (siedemset) złotych miesięcznie, płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca, do rąk U. D., jako ustawowej przedstawicielki wraz z ustawowymi odsetkami, jak za opóźnienie, w stosunku rocznym w razie uchybienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych;

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  Odstępuje od obciążania stron kosztami sądowymi;

IV.  Zasądza od pozwanego na rzecz małoletniej powódki kwotę (...) (jeden tysiąc sto dwadzieścia pięć) złotych tytułem zwrotu poniesionych kasztów zastępstwa procesowego;

V.  Wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 91/17

UZASADNIENIE

U. D. – ustawowa przedstawicielka małoletniej powódki L. L., reprezentowana przez pełnomocnika adw. M. R., wystąpiła o podwyższenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 19 listopada 2003 roku w sprawie o sygnaturze III RC 539/03 od pozwanego P. L. z kwoty po 200 zł miesięcznie do kwoty po 1000 zł miesięcznie, płatne z góry do rąk matki powódki, do dnia 10- go każdego miesiąca. Ponadto wnosiła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany P. L. wnosił o oddalenie powództwa w całości.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje:

Małoletnia powódka L. L. pochodzi z nieformalnego związku (...). Ostatnie alimenty zostały ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 19 listopada 2003 roku w sprawie o sygnaturze III RC 539/03 w kwocie po 200 zł miesięcznie.

W dacie ostatniego orzekania w przedmiocie wysokości alimentów ustawowa przedstawicielka U. W. miała 18 lat, wykształcenie podstawowe, bez zawodu. Mieszkała z małoletnią córką u swojego ojca i pozostawała na jego utrzymaniu. Nie partycypowała w kosztach utrzymania mieszkania. Otrzymywała jedynie zasiłek rodzinny na córkę. Była osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Wcześniej pracowała dorywczo na wakacjach i zarobiła 300 zł. U. D. była osobą zdrową, kontynuowała naukę w zaocznym Liceum Ogólnokształcącym w H.. Nauka była płatna – 40 zł za semestr. Sprawowała bieżącą opiekę nad córką.

Małoletnia L. L. miała 2 latka, była dzieckiem zdrowym. Matka małoletniej ponosiła następujące wydatki na córkę: wyżywienie - 200 zł, ubranka - 200 zł, zabawki 50-60 zł. Według ustawowej przedstawicielki koszt utrzymania córki wynosił 300 zł miesięcznie.

Pozwany P. L. miał 23 lata, wykształcenie podstawowe, bez zawodu. Był osobą bezrobotną, został skreślony z ewidencji bezrobotnych, gdyż nie stawił się w urzędzie. Mieszkał razem z rodzicami oraz bratem. We wrześniu 2003 r. przebywał za granicą, gdzie pracował i otrzymywał wynagrodzenie ok. 2000 zł. Był osobą zdrową. Nie posiadał żadnych oszczędności ani majątku.

Powyższe ustalono na podstawie akt Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim o sygnaturze III RC 539/03.

Zgodnie z art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków należy rozumieć zarówno istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, jak też istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Z kolei art. 135 kro stanowi, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego; wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Obecnie U. D. ma 32 lata, wykształcenie ogólnokształcące, bez zawodu. Od dnia 23 grudnia 2015 r. jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, bez prawa do zasiłku (k.11). Pozostaje w związku partnerskim. z którego ma syna w wieku 9 miesięcy. Utrzymuje się z zasiłku z tytułu urodzenia dziecka, w wysokości 1000 zł. Otrzymuje również: alimenty, zasiłek rodzinny przyznany na małoletnią L., świadczenia z programu 500+ na dwoje dzieci. Ponadto, Urząd Miasta B. przyznał na córkę L. stypendium w wysokości 600 zł, na okres 6 miesięcy. Jej konkubent pracuje w firmie (...) i otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 2000 zł miesięcznie. Ustawowa przedstawicielka wraz z konkubentem i dziećmi mieszka w bloku komunalnym. U. D. jest najemczynią mieszkania i ponosi następujące wydatki: czynsz – 546,36 zł (k.10), usługi telekomunikacyjne w (...) H. – 55 zł/mc (k.5-9), energia elektryczna – ok. 70 zł (k.12). (...) dokłada się do rachunków, kupuje wyżywienie i ubranie. U. D. podnosiła, iż łączny koszt jej utrzymania, to kwota 600 zł.

Małoletnia L. L. obecnie ma 16 lat (k.3), jest uczennicą III klasy Gimnazjum w Zespole Szkół im. A. (...) w B. (k.4). Jej średnia ocen na półrocze wyniosła 3,87, ma wzorową ocenę z zachowania, matka współpracuje z wychowawcą , ojciec nie kontaktował się z wychowawcą. Jest zdrowym dzieckiem. Do szkoły dojeżdża autobusem miejskim, koszt biletu miesięcznego wynosi 26 zł (k. 27-28). Małoletnia jada obiady w szkole, koszt obiadów za 10 miesięcy wyniósł 516 zł (k. 16). Ustawowa przedstawicielka wskazywała, iż na higienę i kosmetyki dla córki wydaje ok. 100 zł (k. 20), na ubrania i obuwie – 100 zł (k. 21-22,25,26), na wyżywienie 500-600 zł, na książki – 200 zł rocznie. Matka małoletniej podkreślała, iż córka lubi czytać książki, część z książek wypożycza, część kupuje. W ostatni rok nauki w szkole gimnazjalnej małoletnia kończyła balem. Na jego poczet uiściła kwotę 200 zł (k. 17), ponadto matka zakupiła na tę okoliczność sukienkę za 219 zł (k.23) oraz bieliznę za 69,90 zł (k.24). Z dołączonych do akt sprawy dokumentów wynikało, iż ustawowa przedstawicielka ponosiła koszty związane z zakupem leków. W marcu 2017 roku z tego tytułu poniosła wydatki w kwocie ok. 80 zł (k. 18-19). Małoletnia L. posiadała telefon komórkowy, koszt doładowania to kwota – 30 zł (k.29-30). U. D. wskazywała, iż miesięczny koszt utrzymania córki, to kwota ok. 2000 zł.

Pozwany P. L. aktualnie ma 38 lat, wykształcenie podstawowe, posadzkarz, brukarz. Od dnia 18 stycznia 2017 roku jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy, jako osoba bezrobotna, bez prawa do zasiłku (k.35). Utrzymuje się z prac dorywczych oraz z świadczeń z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w B.. W okresie od stycznia do marca 2017 roku otrzymywał zasiłek okresowy w kwocie 269,69 zł miesięcznie, zaś w lutym 2017 roku otrzymał zasiłek celowy w kwocie 100 zł (k.36). Pozostaje w konkubinacie z J. C., która jest zatrudniona w sklepie (...) z wynagrodzeniem, ok. 2000 zł miesięcznie. Konkubina pozwanego ma na utrzymaniu małoletniego syna. Pozwany wraz z konkubiną mieszkają w wynajętym przez partnerkę mieszkaniu. Ponoszą następujące koszty utrzymania mieszkania: czynsz dla właścicieli – 450 zł, czynsz do spółdzielni mieszkaniowej – 297 zł, opłata za wodę i ścieki – 191,41 zł (k. 32), opłata za energię – 98,94 zł (k. 34), opłata za Internet – 25,12 zł (k.31). Partnerka pozwanego posiada zadłużenie w Multimediach na kwotę 164,46 zł (k.33). Pozwany do 2010 roku przebywał w Zakładzie Karnym. W dniu 13 lutego 2017 r. pozwany został przyjęty na Szpitalny Odział Ratunkowy w B. z rozpoznaniem: szczególne zespoły padaczkowe, zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu - zespół uzależnienia, zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu - następstwa szkodliwego użycia substancji (k.38, 40). Od dnia 16 lutego 2017 r. do dnia 18 lutego 2017 r. przebywał w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w H., z rozpoznaniem: zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu - zespół abstynencyjny (k. 37,39). Pozwany w celach zarobkowych wyjeżdżał zagranicę. Pół roku temu przebywał w L. przez okres 2 miesięcy. A ostatnio, przez okres trzech miesięcy, pilnował dziecka u brata w L.. Przez ten okres zarobił ok. 3000 zł oraz dostał od brata odzież i ubrania.

P. L. kwestionował potrzeby małoletniej powódki określone na kwotę ok. 990 zł. Nie był w stanie określić kwoty jaką przeznacza na własne potrzeby. Ostatni raz widział się z córką 2 lata temu.

Powyższe ustalono na podstawie zeznań ustawowej przedstawicielki U. D. (00:22:34, k. 42, 00:03:36 - 00:08:00, k. 41v) i pozwanego P. L. (00:23:21, k. 42v, 00:10:18 - 00:17:18, k.41v-42).

Sąd dopuścił dowód z zeznań świadka S. W. na okoliczność ustalenia sytuacji rodzinnej i majątkowej oraz możliwości zarobkowych stron, a także zmiany usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki (k. 42).

Świadek S. W. (ojciec ustawowej przedstawicielki i dziadek małoletniej powódki) zeznał, iż ustawowa przedstawicielka wyprowadziła się od niego 2-3 lata temu (k. 42, 00:19:11-00:20:53). W trakcie, kiedy wspólnie mieszkali, dokładał się do utrzymania małoletniej powódki. Jego córka pracowała wówczas w firmie (...). Świadek potwierdził, iż pozwany nie kontaktuje się ze swoją córką. Wskazywał natomiast, iż matka dobrze sprawuje opiekę nad dzieckiem. W. ma zaspokojone potrzeby. Nie są one wygórowane. S. W. podawał, iż małoletniej powódce daje kieszonkowe: 20-30 zł na tydzień.

W ocenie Sądu, zeznania świadka były logiczne, spójne z zebranym materiałem dowodowym i w związku z tym, zasługiwały na uwzględnienie.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie doszło do zmiany stosunków, o jakich mowa w art. 138 kro, uzasadniających zmianę wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem małoletniej powódki. W pierwszej kolejności, należy zauważyć, że w znaczącym stopniu wrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniej L. L.. Od ostatniego orzekania o wysokości alimentów upłynęło ponad 13 lat. Małoletnia powódka w sierpniu skończy 16 lat. Obecnie jest uczennicą III klasy gimnazjum. Wraz z wiekiem wzrosły koszty utrzymania małoletniego dziecka. Matka małoletniej ponosi oczywiste koszty związane z wyżywieniem, ubraniem, zakupem środków higienicznych, zakupem leków, książek. Małoletnia jest zdrowa.

Zdaniem Sądu, przedstawicielka ustawowa U. D. znacznie zawyżyła koszt utrzymania córki, twierdząc iż wynosi on ok. 2000 zł miesięcznie. Biorąc pod uwagę zebrany w sprawie materiał oraz zasady doświadczenia życiowego, nie sposób uznać, iż koszt utrzymania dziecka w wieku 16 lat wynosi 2000 zł miesięcznie. Małoletnia jest osobą zdrową, nie uczęszcza na żadne dodatkowe płatne zajęcia pozalekcyjne. Sama ustawowa przedstawicielka twierdziła, iż miesięczny koszt utrzymania jej samej, jako osoby dorosłej wynosił 600 zł. Zatem z pewnością należy uznać, iż koszt utrzymania 16- letniego dziecka jest mniejszy, niż wskazywała matka.

Ustawowa przedstawicielka twierdziła, między innymi, iż na wyżywienie córki wydaje kwotę 500-600 zł miesięcznie. W tym zakresie, przedstawiła jedynie zaświadczenie z Zespołu Szkół w B., z którego wynikało, iż w roku szkolnym 2016/2017 należność za obiady wynosi 516 zł. Zatem, miesięczny koszt związany z odpłatnością za korzystanie z obiadów w szkole wynosił ok. 51,60 zł (516 zł/10 mc). Oczywistym było, iż oprócz obiadów w szkole na wyżywienie małoletniej powódki zapewne przeznaczane były inne środki, przy czym w ocenie Sądu, koszty te były zmniejszone w wyniku spożywania posiłku w trakcie zajęć szkolnych. Przedstawione przez U. D. dowody potwierdzały, iż miesięczny koszt utrzymania małoletnie powódki wynosił około 1000 złotych. Usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki związane były z: wydatkami na zakup odzieży i obuwia, kosmetyków i środków higienicznych, zakupem biletu miesięcznego, opłatą za obiady w szkole, a także kupnem książek i karty doładowania do telefonu.

Wysokość obowiązku alimentacyjnego, z jednej strony wyznaczają usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej zaś strony – możliwości majątkowe i zarobkowe osoby zobowiązanej.

Sytuacja rodziców małoletniej powódki zmieniła się w tym zakresie o tyle, że zarówno ustawowa przedstawicielka, jak i pozwany obecnie pozostają w nowych związkach partnerskich. U. D. poza małoletnią córką, na utrzymaniu ma 9 miesięcznego syna. Z kolei pozwany mieszka razem z konkubiną i wspólnie wychowują jej dziecko.

W ocenie Sądu, możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego pozostały na podobnym poziomie, co w dacie ostatniego orzekania o wysokości alimentów. Pozwany zarówno 13 lat temu jak i obecnie jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Podkreślić należy, że w sprawie o alimenty badaniu podlegają możliwości majątkowe i zarobkowe osoby zobowiązanej, a nie faktycznie osiągane dochody. Pozwany podnosił, iż cierpi na padaczkę alkoholową, w związku z czym nie może podjąć pracy. Przedstawione przez pozwanego dokumenty potwierdzają, iż rzeczywiście ma on problemy zdrowotne, Jednakże, pozwany nie przedstawił jakiegokolwiek zaświadczenia potwierdzającego, iż w związku z padaczką nie może podjąć pracy zarobkowej. Ponadto, należy zauważyć, iż choroba pozwanego nie była przeszkodą do wyjazdów zagranicę w celach zarobkowych. Pozwany sam przyznał, iż 3 lata temu jeździł do L. w celach zarobkowych, a następnie przebywał tam przez 2 miesiące około pół roku temu. Ostatnio zaś, przez okres 3 miesięcy pilnował dziecka bratu, za co zarobił, ok. 3000 zł oraz został wyposażony w ubranie i obuwie.

Rodzice koszty utrzymania wspólnego dziecka winni ponosić, co do zasady, po połowie. Małoletnia nadal zamieszkiwała wraz z matką, dlatego zasadne było podwyższenie na jej rzecz alimentów od ojca. Duża część obowiązku alimentacyjnego matki była spełniona przez osobisty wkład w wychowanie i utrzymanie córki. To matka spawała bieżącą opiekę wychowawczą, zaś ojciec nie utrzymywał kontaktów z małoletnią powódką. Przy ustaleniu, że miesięczny koszt utrzymania małoletniej to kwota około 1000 zł należało podwyższyć alimenty należne od pozwanego na rzecz małoletniej do kwoty po 700 zł miesięcznie. W pozostałym zakresie usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki winna pokryć jej matka. Alimenty w tej wysokości nie przekraczały możliwości zarobkowych pozwanego. W konsekwencji w pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. Alimenty podwyższono od dnia wniesienia powództwa w sprawie.

Z tych przyczyn i na podstawie art. 138 kro i 135 § 1 i 2 kro orzeczono, jak w sentencji.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o art. 102 kpc, odstąpiono od obciążania stron kosztami sądowymi w sprawie, małoletnią powódkę z uwagi na brak dochodów, zaś pozwanego z uwagi na trudną sytuację materialną. Na podstawie art. 98 kpc i §4 ust. 4 w zw. z §2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U poz. 1800 z późn. zm) - zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania – Sąd zasądził od P. L. na rzecz małoletniej powódki L. L. kwotę 1125 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany uległ żądaniu w 62,5%, toteż w takiej części zobowiązany był zwrócić małoletniej powódce, poniesione przez nią koszty zastępstwa procesowego.

Rygor natychmiastowej wykonalności nadano na podstawie art. 333§1 pkt 1 kpc.

S ę d z i a