Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2017 roku

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Monika Wąsowicz

Protokolant starszy sekretarz sądowy Oliwia Rajewska

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2017 roku w Częstochowie

sprawy W. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania W. B. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 19 czerwca 2017 roku Nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. do przeliczenia emerytury ubezpieczonego W. B. (1) przy uwzględnieniu zasad określonych w artykule 110 a Ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poczynając od dnia 1 stycznia 2016 roku;

2.  zasądza od organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. na rzecz ubezpieczonego W. B. (1) kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 1063/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 czerwca 2017 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. przeliczył ubezpieczonemu W. B. (1) od dnia 1 kwietnia 2017 roku, tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku, emeryturę. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 250,01% i został ograniczony do 250%. Podstawę wymiaru obliczono przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, tj. 250% przez kwotę bazową 3.536,87 złotych. Równocześnie organ rentowy wypłacił ubezpieczonemu wyrównanie za okres od 1 kwietnia 2017 roku do 30 czerwca 2017 roku w kwocie 4.061,64 złotych.

W odwołaniu wniesionym do Sądu ubezpieczony W. B. (1) zakwestionował powyższą decyzję w zakresie w jakim organ rentowy przeliczył jego emeryturę od 1 kwietnia 2017 roku i wniósł o jej przeliczenie za okres 3 lat bezpośrednio poprzedzających kwiecień 2017 roku, lecz nie później niż za okres od 1 stycznia 2016 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono pierwszy wniosek
w sprawie. Domagał się nadto zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w C. wniósł
o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W. B. (1) urodził się (...).

Decyzją z dnia 20 grudnia 2007 roku organ rentowy przyznał ubezpieczonemu od dnia 1 listopada 2007 roku prawo do emerytury górniczej. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto dochód, który stanowił podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych z okresu od 1 stycznia 1990 roku do 31 grudnia 1999 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 336,42% i został ograniczony do 250%. Zastosowano aktualną wówczas kwotę bazową w wysokości 2.059,92 złote. Wypłata świadczenia została zawieszona, z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia.

Z dniem 1 kwietnia 2008 roku organ rentowy podjął wypłatę świadczenia, w związku z zakończeniem zatrudnienia przez ubezpieczonego.

Decyzją z dnia 10 marca 2009 roku organ rentowy, w wykonaniu wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 21 stycznia 2009 roku w sprawie sygn. akt XI U 3203/08 przeliczył ubezpieczonemu emeryturę od dnia 1 kwietnia 2008 roku przy uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w wysokości 273,40% wyliczonego z 10 kolejnych lat kalendarzowych z okresu od 1998 roku do 2007 roku z ograniczeniem do 250%
i kwoty bazowej w wysokości 2.275,37 złotych.

W dniu 5 stycznia 2016 roku ubezpieczony wniósł o ponowne ustalenie wysokości jego emerytury poprzez doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych przebytych po przyznaniu świadczenia i przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia od zarobków uzyskanych w całości lub w części po przyznaniu emerytury. Do wniosku załączył także zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z Zakładu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.
z wysokością zarobków za lata 2010-2012. W rozpoznaniu powyższego wniosku organ rentowy decyzją z dnia 21 stycznia 2016 roku przeliczył emeryturę
z uwzględnieniem przedłożonego wynagrodzenia wskazując, iż wysokość świadczenia nie ulega zmianie, albowiem nadal najkorzystniejszy jest wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyliczony za okres od 1998-2007 w wysokości 273,40%, a okres od 13 września 2010 roku do 31 sierpnia 2012 roku został już uwzględniony. Ubezpieczony nie zgodził się z powyższą decyzją i zaskarżył ją do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie, który postanowieniem z dnia 24 października 2016 roku w sprawie sygn. akt IV U 735/16 odrzucił jego odwołanie. Powyższe rozstrzygnięcie podtrzymane zostało przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, który postanowieniem z dnia 30 marca 2017 roku
w sprawie sygn. akt III AUz 10/17 oddalił zażalenie ubezpieczonego.

W dniu 10 kwietnia 2017 roku W. B. (1) wniósł o ponowne ustalenie wysokości świadczenia poprzez doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych przebytych po przyznaniu świadczenia oraz przeliczenie podstawy wymiaru zgodnie z nowelizacją ustawy z dnia 5 marca 2015 roku, tj. bez ograniczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru do 250%. Do wniosku załączył zaświadczenie
o zatrudnieniu z Zakładów (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za okres od stycznia 2017 roku do marca 2017 roku.

W rozpoznaniu powyższego wniosku wydana została decyzja z dnia 19 czerwca 2017 roku.

Po przyznaniu emerytury ubezpieczony zatrudniony był w następujących okresach, tj.:

-

od 13 września 2010 roku do 31 sierpnia 2012 roku w (...) spółce
z ograniczoną odpowiedzialnością w B. na stanowisku kierownika działu wentylacji pod ziemią;

-

od 1 stycznia 2016 roku do 30 sierpnia 2016 roku, na podstawie umowy zlecenia, w (...) S.A.

-

od 1 kwietnia 2016 roku w Zakładzie (...) spółce
z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na stanowisku kierownika działu górniczo – wentylacyjnego.

(vide: akta rentowe, akta sprawy tut. Sądu sygn. akt IV U 735/16, wyjaśnienia ubezpieczonego słuchanego w charakterze strony k. 22v.)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 110a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383 ze zm.) wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem art. 110 ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przed zastosowaniem ograniczenia, o którym mowa
w art. 15 ust. 5, jest wyższy niż 250%.

Z analizy powyższego przepisu wynika, iż ponowne ustalenie emerytury możliwe jest w sytuacji spełnienia przez emeryta kumulatywnie dwóch warunków, tj.:

⚫

wskazania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalno – rentowe przypadające w całości lub w części po przyznaniu emerytury, tj.:

-

z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury od przeliczonej podstawy wymiaru lub

-

z dowolnie wybranych przez emeryta 20 lat kalendarzowych, w których podlegał on ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury

⚫

nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy jest wyższy niż 250%.

W ocenie Sądu ubezpieczony już w styczniu 2016 roku spełnił powyższe warunki, albowiem we wniosku z dnia 5 stycznia 2016 roku wyraźnie wskazał, iż domaga się zarówno przeliczenia emerytury przy uwzględnieniu okresów składkowych i nieskładkowych przypadających po przyznaniu emerytury, jak
i przeliczenia podstawy wymiaru od zarobków uzyskanych w całości lub w części po przyznaniu świadczenia. Organ rentowy, przy tak sformułowanym wniosku, powinien przeliczyć emeryturę ubezpieczonego według wszystkich możliwych wariantów. Przeliczenie podstawy wymiaru emerytury przy uwzględnieniu zarobków przypadających w całości lub w części po przyznaniu świadczenia odnosi się bowiem zarówno do art. 110 jak i 110a ustawy. Wnioskodawca nie ma natomiast obowiązku wskazywania podstawy prawnej swojego żądania. Ponadto to do organu rentowego należy zbadanie wszystkich możliwości przeliczenia i wybranie tego najkorzystniejszego. Organ rentowy, w rozpoznaniu wniosku z dnia 5 stycznia 2016 roku, ograniczył się zaś wyłącznie do zbadania warunków z art. 110 ustawy uznając, iż odwołujący nie spełnia warunków do tego przeliczenia, albowiem wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyliczony przy uwzględnieniu zarobków osiągniętych po przyznaniu emerytury okazał się mniej korzystny od dotychczas wyliczonego. Organ rentowy nie badał natomiast możliwości przeliczenia świadczenia ubezpieczonego w oparciu o art. 110a ustawy. W. B. (2) natomiast już w styczniu 2016 roku spełnił warunki do tego przeliczenia, albowiem wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyliczony z 20 lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia, w tym po przyznaniu emerytury, tj. z lat 1982-1984, 1988-1990, 1993, 1995-1997, 1999, 2002-2007, 2011-2012 wyniósł 250,01% i okazał się wyższy od 250%. Przeliczenie świadczenia według powyższego wariantu byłoby korzystniejsze od dotychczasowego wyliczenia.

Brak zatem zbadania, w rozpoznaniu wniosku ze stycznia 2016 roku, wszystkich wariantów przeliczenia podstawy wymiaru emerytury przy uwzględnieniu wynagrodzeń przypadających po przyznaniu świadczenia stanowi błąd organu rentowego, za który ponosi on odpowiedzialność.

Jak natomiast stanowi art. 133 ust. 1 ustawy w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1) od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3;

2) za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Zdaniem Sądu organ rentowy już w styczniu 2016 roku miał możliwość przeliczenia świadczenia według najkorzystniejszego wariantu, tj. zgodnie z art. 110a ustawy, i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 ze zm.).