Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Lucyna Guderska

Sędziowie: SSA Jacek Zajączkowski (spr.)

SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Protokolant: st.sekr.sądowy Kamila Tomasik

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2013 r. w Łodzi

sprawy A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.

o wysokość świadczenia,

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu

z dnia 13 grudnia 2012 r., sygn. akt: V U 1478/12,

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 260/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 20 marca 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił A. K. przeliczenia podstawy wymiaru emerytury przy przyjęciu za lata 1971 – 1972 wynagrodzenie z tytułu dodatkowego zatrudnienia wnioskodawcy.

Od powyższej decyzji A. K. odwołał się do Sądu Okręgowego w Kaliszu wnosząc o jej zmianę i przeliczenie należnego mu świadczenia z uwzględnieniem za lata 1971 – 1972 dodatkowego wynagrodzenia.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z 13 grudnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Kaliszu zmienił zaskarżona decyzję w ten sposób, że ustalił, iż odwołujący ma prawo do obliczenia wysokości emerytury przy przyjęciu, iż podstawę składki na ubezpieczenie społeczne za 1971 rok stanowi kwota 17.716 zł, a za 1972 r. kwota 17.280,00 zł poczynając od 1 lipca 2011 roku.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że: A. K. urodził się w dniu (...)roku. Ubezpieczony ma przyznane prawo do emerytury, która została obliczona przy zastosowaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia o wartości 95,20%. Wskaźnik ten wyliczony został, między innymi, od wynagrodzenia z lat 1971 – 1972. za każdy rok tego okresu ZUS przyjmował wynagrodzenie roczne odpowiadające minimalnemu wynagrodzeniu za pracę.

Wnioskodawca w latach 1971 – 1972 wykonywał na rzecz byłego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w K. – Wydział Oświaty i (...) dodatkowe prace, za które pobierał wynagrodzenie. Od tego wynagrodzenia urząd odprowadzał składkę emerytalną. W 1971 roku A. K. otrzymywał za każdy miesiąc kwoty w wielkościach od 79,00 zł do 450,00 zł. Łączna suma kwot otrzymanych przez odwołującego z tego tytułu wyniosła 5.716,00 zł. W 1972 roku, oprócz wskazanych wyżej kwot miesięcznych, ubezpieczony otrzymał także kwotę 715,00 zł za pracę przy akcji zimowej 1971-72 oraz kwotę 1.100,00 zł za pracę przy obozie wędrownym w sierpniu 1972 roku. Łączna suma kwot otrzymanych w 1972 roku z tytułu dodatkowego zatrudnienia wyniosła 5.289,00 zł.

W latach 1970-1973 wnioskodawca był zatrudniony jako nauczyciel w Szkole Podstawowej w K.. Było to jego podstawowe miejsce pracy.

Powołując się na treść art. 15 ust. 1, 2a i 6 oraz art. 53 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227, ze zmianami) Sąd Okręgowy uznał odwołanie za zasadne. Sąd uznał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci list płac za lata 1971 – 1972 pozwala na przyjęcie kwot stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia w spornym okresie z tytułu dodatkowego wynagrodzenia wnioskodawcy. Dlatego też Sąd doliczył do kwot minimalnego wynagrodzenia wnioskodawcy z tytułu podstawowego zatrudnienia wynikające ze wskazanych wyżej list kwoty wynagrodzenia dodatkowego, co skutkuje wyższym wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru emerytury, co z kolei przełoży się na wysokość świadczenia emerytalnego wnioskodawcy.

W tym stanie rzeczy, działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy w Kaliszu orzekł jak w sentencji.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżył organ rentowy apelacją w całości, zarzucając mu:

-

naruszenie prawa materialnego, to jest art. 15 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS,

-

naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 233 § 1 k.p.c.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu apelujący wskazał między innymi, że Sąd za rok 1972 przyjął łączną kwotę wynagrodzenia w wysokości 17.280,00 zł, podczas gdy suma podstawowego i dodatkowego wynagrodzenia to kwota 17.289,00 zł. Nadto wskazał, że nie miał zapewnionego dostępu do list płac za lata 1971-1972, w oparciu o które Sąd poczynił istotne ustalenia faktyczne w sprawie.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie odnosi skutku, gdyż rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego znajduje uzasadnienie w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy, jak i treści obowiązujących przepisów.

W myśl art. 15 ust. 1, 2a i 6 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227, ze zm.) podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z § 20, obowiązującego w dacie wydania przez organ rentowy zaskarżonej decyzji, rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłat tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49, ze zmianami) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty są dla pracowników – zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i osiąganych zarobków.

W postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie obowiązują wskazane wyżej ograniczenia dowodowe. W przypadku braku dokumentacji płacowej istnieje możliwość ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dokumentację zastępczą znajdująca się w aktach osobowych, takich jak umowy o pracę, angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia, wówczas można uwzględniać tylko takie składniki, które są pewne, wypłacane były w danym okresie stale i w określonej wysokości (por.: wyrok SA w Lublinie z 4.10.2012 r., III AUa 305/12, LEX nr 1223273).

Apelujący w niniejszej sprawie nie kwestionował samej możliwości ustalenia wysokości wynagrodzenia A. K. w oparciu o znajdujące się w aktach listy płac z lat 1971 – 1972, lecz podnosił, że nie miał możliwości zapoznania się z tymi listami, gdyż Sąd nie posiadał ich na rozprawie w dniu 12 października 2012 roku, a wniosek organu rentowego o wypożyczenie akt został załatwiony odmownie.

Powyższy zarzut apelującego jest całkowicie chybiony. Z protokołu rozprawy, która odbyła się przed Sądem pierwszej instancji w dniu 7 grudnia 2012 roku wyraźnie wynika, że pełnomocnik organu rentowego oświadczył, że z przedmiotowymi listami płac zapozna się po zakończeniu rozprawy i nie żąda, aby były na niej odczytane. Wobec powyższego przedmiotowy zarzut organu rentowego jest bezpodstawny.

Sąd Apelacyjny nie podziela nadto zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisu art. 15 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na podstawie przedłożonych list płac z lat 1971 – 1972 Sąd Okręgowy ustalił wysokość dodatkowego wynagrodzenia uzyskanego przez ubezpieczonego w spornym okresie i zasadnie doliczył je do podstawy wymiaru świadczenia wnioskodawcy obok wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu podstawowego stosunku pracy, które z uwagi na brak dokumentacji płacowej, zostało określone na poziomie najniższego wynagrodzenia za pracę.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny w Łodzi, działając na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako całkowicie bezzasadną.