Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący – SSO Małgorzata Rybicka - Pakuła

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2012 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o udzielenie zabezpieczenia roszczeń

p o s t a n a w i a:

1.  zabezpieczyć roszczenia uprawnionego (...) Spółki Akcyjnej w W. przeciwko obowiązanemu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. o:

a)  zaniechanie działań polegających na rozpowszechnianiu w jakikolwiek sposób reklam zawierających: graficzne przedstawienie samolotu widzianego od strony dziobu, do którego pasażerowie wsiadają po schodach przystawionych z lewej strony, patrząc od strony odbiorcy, a wysiadają po schodach przystawionych z prawej strony, patrząc od strony odbiorcy, w tle którego, po lewej i prawej stronie samolotu, znajdują się obrazy przedstawiające dwa różne miejsca na kuli ziemskiej, oraz oznaczenia „Nowe Polskie Linie Lotnicze”

- poprzez zakazanie obowiązanemu na czas trwania procesu rozpowszechniania w jakikolwiek sposób reklam zawierających: graficzne przedstawienie samolotu widzianego od strony dziobu, do którego pasażerowie wsiadają po schodach przystawionych z lewej strony, patrząc od strony odbiorcy, a wysiadają po schodach przystawionych z prawej strony, patrząc od strony odbiorcy, w tle którego, po lewej i prawej stronie samolotu, znajdują się obrazy przedstawiające dwa różne miejsca na kuli ziemskiej, oraz oznaczenia „Nowe Polskie Linie Lotnicze”,

b)  zaniechanie działań polegających na używaniu w reklamie oznaczenia „Polskie Linie Lotnicze”

- poprzez zakazanie obowiązanemu na czas trwania procesu używania w reklamie oznaczenia (...).

2.  oddalić wniosek w pozostałym zakresie;

3.  wyznaczyć uprawnionemu (...) Spółki Akcyjnej w W. 14-dniowy termin na złożenie pozwu przeciwko obowiązanemu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. o:

a)  zaniechanie działań polegających na rozpowszechnianiu w jakikolwiek sposób reklam zawierających: graficzne przedstawienie samolotu widzianego od strony dziobu, do którego pasażerowie wsiadają po schodach przystawionych z lewej strony, patrząc od strony odbiorcy, a wysiadają po schodach przystawionych z prawej strony, patrząc od strony odbiorcy, w tle którego, po lewej i prawej stronie samolotu, znajdują się obrazy przedstawiające dwa różne miejsca na kuli ziemskiej, oraz oznaczenia „Nowe Polskie Linie Lotnicze”;

b)  zaniechanie działań polegających na używaniu w reklamie oznaczenia „Polskie Linie Lotnicze”

- pod rygorem upadku zabezpieczenia.

4.  postanowieniu w zakresie punktu 1. nadać klauzulę natychmiastowej wykonalności.

SSO Małgorzata Rybicka - Pakuła

UZASADNIENIE

(...) Spółki Akcyjnej w W. złożył wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczeń przeciwko obowiązanemu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. o:

1.  zaniechanie (zaprzestanie i niepodejmowanie w przyszłości) działań polegających na rozpowszechnianiu w jakikolwiek sposób reklam zawierających: graficzne przedstawienie samolotu widzianego od strony dziobu, do którego pasażerowie wsiadają po schodach przystawionych z lewej strony, patrząc od strony odbiorcy, a wysiadają po schodach przystawionych z prawej strony, patrząc od strony odbiorcy, w tle którego, po lewej i prawej stronie samolotu, znajdują się obrazy przedstawiające dwa różne miejsca na kuli ziemskiej, oraz oznaczenia (...);

2.  zaniechanie (zaprzestanie i niepodejmowanie w przyszłości) działań polegających na rozpowszechnianiu reklamy radiowej zawierającej tekst: „Informujemy, że pociąg jest opóźniony o 30 minut. Informujemy, że z powodu remontu na autostradzie przejezdny jest tylko jeden pas. Informujemy, że w G. będziemy na czas. Życzymy przyjemnego lotu. Wybierz nowe polskie linie lotnicze. Szukaj atrakcyjnych połączeń do dziewięciu miast w P., już od 99 zł na (...) (...). P. górą”;

3.  zaniechanie (zaprzestanie i niepodejmowanie w przyszłości) działań polegających na używaniu w jakikolwiek sposób, w tym również w reklamie, oznaczenia „Polskie Linie Lotnicze”

- poprzez:

a)  zakazanie obowiązanemu na czas trwania procesu rozpowszechniania w jakikolwiek sposób reklam zawierających: graficzne przedstawienie samolotu widzianego od strony dziobu, do którego pasażerowie wsiadają po schodach przystawionych z lewej strony, patrząc od strony odbiorcy, a wysiadają po schodach przystawionych z prawej strony, patrząc od strony odbiorcy, w tle którego, po lewej i prawej stronie samolotu, znajdują się obrazy przedstawiające dwa różne miejsca na kuli ziemskiej, oraz oznaczenia „Nowe Polskie Linie Lotnicze”,

b)  zakazanie obowiązanemu na czas trwania procesu rozpowszechniania reklamy radiowej zawierającej tekst: „Informujemy, że pociąg jest opóźniony o 30 minut. Informujemy, że z powodu remontu na autostradzie przejezdny jest tylko jeden pas. Informujemy, że w G. będziemy na czas. Życzymy przyjemnego lotu. Wybierz nowe (...) linie lotnicze. Szukaj atrakcyjnych połączeń do dziewięciu miast w P., już od 99 zł na (...). (...). P. górą”,

c)  zakazanie obowiązanemu na czas trwania procesu używania w jakikolwiek sposób, w tym również w reklamie, oznaczenia (...).

W uzasadnieniu wniosku uprawniony podał, iż jest przedsiębiorstwem prowadzącym od 1928 r. regularne przewozy pasażerskie w P.. Od 1929 r. używa oznaczenia „Polskie Linie Lotnicze”. W sierpniu 2011 r. uprawniony rozpoczął nową ogólnopolską kampanię reklamową opartą na koncepcji „wsiadają/wysiadają”. W kampanii wykorzystywany jest utwór reklamowy, którego zasadniczym i powtarzalnym elementem graficznym jest przedstawienie samolotu stojącego na płycie lotniska, widzianego od strony dziobu, po obydwu stronach którego znajdują się charakterystyczne widoki przedstawiające różne miejsca na kuli ziemskiej, z reguły miasta. Do samolotu z jednej strony (prawej lub lewej) lub obu stron, przystawione są schodki, po których pasażerowie wsiadają i/lub wysiadają z samolotu.

Obowiązany jest również przewoźnikiem lotniczym oferującym loty krajowe. Przedsiębiorstwo to powstało w 2011 r., a od lutego 2012 r. prowadzi za pośrednictwem prasy, siatek wielkoformatowych i Internetu kampanię reklamowa z użyciem hasła reklamowego „Nowe Polskie Linie Lotnicze”, w związku z wejściem tego podmiotu na rynek usług przewozów lotniczych w P.. Obowiązany wykorzystuje w swojej kampanii reklamy przedstawiające wizerunek samolotu, widzianego od strony dziobu, stojącego na płycie lotniska i wsiadających/wysiadających pasażerów. Ponadto, obowiązany rozpowszechnia reklamę radiową o treści: „Informujemy, że pociąg jest opóźniony o 30 minut. Informujemy, że z powodu remontu na autostradzie przejezdny jest tylko jeden pas. Informujemy, że w G. będziemy na czas. Życzymy przyjemnego lotu. Wybierz nowe (...) linie lotnicze. Szukaj atrakcyjnych połączeń do dziewięciu miast w P., już od 99 zł na (...) (...). P. górą”.

Uprawniony uznając, iż działania obowiązanego stanowią czyny nieuczciwej konkurencji, w rozumieniu niedozwolonej reklamy porównawczej oraz niedozwolonego oznaczenia usług i przedsiębiorstwa, naruszają autorskie prawa majątkowe uprawnionego do utworu reklamowego oraz naruszają prawa uprawnionego do firmy, wezwał obowiązanego do zaprzestania opisanych działań. Obowiązany odmówił jednak spełnienia żądań uprawnionego.

Uzasadniając swój interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uprawniony stwierdził, iż skutkiem braku zabezpieczenia w niniejszej sprawie będzie brak osiągnięcia celu postępowania. Obowiązany będzie mógł bowiem nadal dokonywać czynów nieuczciwej konkurencji i naruszać prawo do firmy uprawnionego. Działania te będą pociągać za sobą niekorzystne następstwa dla uprawnionego, przez co ochrona udzielona dopiero w orzeczeniu rozstrzygającym spór będzie iluzoryczna.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek uprawnionego zasługuje częściowo na uwzględnienie.

Stosownie do art. 730 i 730 ¹ k.p.c. przesłankami ustawowymi zabezpieczenia roszczenia są:

1.  uwiarygodnienie roszczenia, tj. uprawdopodobnienie jego zasadności,

2.  uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Wskazane warunki dopuszczalności zabezpieczenia muszą istnieć łącznie, co oznacza, że brak chociażby jednej z nich powoduje, że zabezpieczenie roszczenia jest niedopuszczalne.

W ocenie Sądu, uprawniony spełnił wskazane warunki w stosunku do 1. i częściowo w stosunku do 3. roszczenia.

Roszczenie jest wiarygodne, jeśli istnieje uzasadniona podstawa do przypuszczenia, że ono istnieje i jest wymagalne. Jako że w postępowaniu zabezpieczającym konieczne jest jedynie uprawdopodobnienie roszczenia, zgodnie z art. 243 k.p.c., zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest w takiej sytuacji wymagane. Należy jednak podkreślić, iż zakres badania wniosku przez sąd ma ograniczony zakres, rozstrzygniecie zaś charakter tymczasowy i nie przesądza wyniku sprawy w postępowaniu rozpoznawczym (por. postanowienie SA w Lublinie z dnia 12 lutego 1997 r., sygn. akt I ACz 38/97, LEX nr 29605).

Na podstawie przedstawionego przez uprawnionego materiału dowodowego można przyjąć wysokie prawdopodobieństwo istnienia jego roszczenia, opisanego w punkcie 1. petitum, tj. roszczenia o zaniechanie rozpowszechniania graficznej reklamy. Jak wynika z wydruków reklam prasowych uprawnionego i obowiązanego (m.in. k. 17), oba podmioty w kampanii promocyjnej posługują się łudząco podobnym wizerunkiem samolotu stojącego na płycie lotniska, z dziobem skierowanym w stronę osoby oglądającej reklamę, z wizerunkiem pasażerów wsiadających do samolotu z jego lewej burty i wysiadających po schodkach z prawej. Ponadto, z wydruków z czasopism, w którym były zamieszczane reklamy uprawnionego (k. 209 – 222) wynika, że obowiązany na dużą skalę reklamy te zamieszczał od września 2011 r. Z załączonego wydruku artykułu ze strony internetowej (...) , zamieszczonego w dniu 20 lutego 2012 r. (k. 241) wynika natomiast, że obowiązany w lutym 2012 r. dopiero rozpoczynał kampanię z użyciem tego konceptu graficznego. Tym samym, należało przyjąć, w ocenie Sądu, iż przedmiotowa reklama obowiązanego może zostać uznana za bezprawnie wykorzystującą koncept promocyjny konkurencyjnego przedsiębiorcy oraz skojarzenia potencjalnych klientów uprawnionego z usługami oferowanymi przez obowiązanego. Jest to tym bardziej prawdopodobne, że uprawniony posługuje się marką o utrwalonej pozycji wśród (...)klientów, a kampania reklamowa obowiązanego nastąpiła tuż po kampanii obowiązanego, adresowanej do szerokiego grona odbiorców. Działania obowiązanego mogą być więc zakwalifikowane jako czyny nieuczciwej konkurencji, stypizowane w art. 16 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. Ust. nr 152, poz. 1503, j.t.), tj. jako reklama sprzeczna z dobrymi obyczajami, bo wykorzystująca nakłady finansowe obowiązanego na promocję do sprzedaży usług innego przedsiębiorcy i wprowadzającą klienta w błąd co do pochodzenia usługi. Decyduje to o prawdopodobieństwie istnienia roszczenia o zaniechanie niedozwolonych działań w oparciu o art. 18 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy.

Należało również uznać za prawdopodobną zasadność zarzutu dopuszczenia się przez obowiązanego czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na oznaczeniu przedsiębiorstwa, które może wprowadzić w błąd, przez używanie firmy używanej wcześniej, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa (art. 5 u.z.n.k.).

Nazwa „Polskie Linie Lotnicze” jest częścią firmy uprawnionego (odpis z KRS – k. 56), używaną powszechnie także na oznaczenie przedsiębiorstwa uprawnionego od momentu jego powstania, tj. od lat 20. XX w. (k. 136 - 150). Nazwa ta jest powszechnie znana, a przez to posiadająca silną zdolność odróżniająca.

Jak wynika ze zgromadzonych materiałów reklamowych, w reklamach swoich usług obowiązany posługuje się hasłem „Polskie Linie Lotnicze”. W wydaniu graficznym wszystkie słowa tego hasła są pisane czerwoną czcionką na jasnym tle, wielka literą i zajmują centralną część reklamy. Co prawda, towarzyszy im słowo „Nowe”, ale jest ono mniejsze i pisane ciemną czcionką (k. 10). Nadto, należy wskazać, iż obowiązany rozpoczął działalność rynkową zdecydowanie później niż uprawniony (odpis z KRS - k. 223).

Powyższe ustalenia pozwalają przyjąć za wiarygodną tezę, w ocenie Sadu, iż działania obowiązanego grożą ryzykiem konfuzji u klientów uprawnionego, mogących odnosić ww. nazwę w reklamach obowiązanego do oznaczenia przedsiębiorstwa (w sensie podmiotowym i przedmiotowym) uprawnionego. Konsekwencją tego stanu rzecz może być pasożytnicze wykorzystywanie przez obowiązanego renomy marki uprawnionego do budowanie swojej pozycji rynkowej. O zamiarze wywołania przez obowiązanego takiego skutku może świadczyć użycie przedmiotowej nazwy w formie używanej przez obowiązanego, tj. w liczbie mnogiej („Linie”) i w pisowni każdego słowa wielką literą, co wyklucza zastosowanie tej nazwy przez obowiązanego w znaczeniu opisowym. W związku z tym, za prawdopodobne należało uznać istnienie roszczenia uprawnionego o zaniechanie używania przez obowiązanego tej nazwy w reklamie (art. 18 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k.).

Jeśli chodzi o istnienie interesu prawnego obowiązanego w udzieleniu zabezpieczenia, to należy powołać art. 730 ¹ § 2 k.p.c., który stanowi, że interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, obawa uprawnionego, że brak zabezpieczenia mógłby utrudnić osiągnięcie celu postępowania powinna być realna, a nie ogólnikowa i znajdować swoje uzasadnienie w okolicznościach sprawy (por. orzeczenie Sądu Najwyższego, sygn. akt IV CZ 54/61, OSPiKA 1962, poz. 289).

Odnosząc powyższe rozważania do przedmiotowego wniosku należy stwierdzić, zdaniem Sądu, iż uprawniony spełnił ten warunek. Interes prawny sprowadza się w tym przypadku do potrzeby uzyskania przez uprawnionego tymczasowej ochrony prawnej, celem zapobieżenia niekorzystnym skutkom działalności obowiązanego, mogącym prowadzić do spadku zainteresowania ofertą uprawnionego i utrzymywania w obrocie oznaczenia osłabiających zdolność odróżniającą jego przedsiębiorstwa. Konsekwencją takiego stanu rzeczy byłoby nieuczciwe czerpanie zysków płynących z kojarzenia usług obowiązanego z usługami uprawnionego. Poza tym, w sytuacji gdyby usługi oferowane przez obowiązanego znacząco odbiegały od średniej jakości usług ego typu, mogłaby to również w sposób negatywny odbić się na dobrym imieniu uprawnionego jako przedsiębiorcy.

Sąd oddalił wniosek w zakresie zabezpieczenia roszczenia o zaniechanie rozpowszechniania reklamy radiowej, bowiem w treści tekstu tej reklamy przedstawionym przez uprawnionego, tylko jedno zdanie („Wybierz nowe (...) linie lotnicze”) mogło naruszać, w ocenie Sądu, art. 10 u.z.n.k. Pozostała treść reklamy nie zdawała się stanowić takiego naruszenia. Zakazanie jej emisji w całości stanowiłoby zatem obciążenie obowiązanego ponad potrzebę, czego zabrania art. 730 ¹ § 3 k.p.c. Nadto, dowód z pliku audio na nośniku CD załączonym do akt, który miał zawierać przedmiotowa reklamę, nie był możliwy do przeprowadzenia, z uwagi na błąd w zapisie. Nie pozwoliło to zweryfikować twierdzeń uprawnionego w tym zakresie.

Należy jednak podkreślić, iż interes uprawnionego został zabezpieczony w tej mierze poprzez udzielenie zabezpieczenia zakazujące używania przez obowiązanego oznaczenia „Polskie Linie Lotnicze” w reklamie. Jako że zakaz ten odnosi się do wszelkich form reklamy, znajdzie on zastosowanie i w przypadku reklamy radiowej, choć wyłącznie w zakresie, w jakim reklama ta może naruszać prawa podmiotowe uprawnionego.

Sąd nie uwzględnił natomiast istnienia roszczenia uprawnionego przeciwko obowiązanemu o zaniechanie działań polegających na używaniu w jakikolwiek sposób, poza użyciem w reklamie, oznaczenia „Polskie Linie Lotnicze”. Roszczenie to zostało sformułowane nieostro („jakikolwiek”), co, w przypadku jego uwzględnienia, uniemożliwiłoby jego skuteczną egzekucję. Tym samym, roszczenie to należało uznać za niemogące stanowić podstawy do uregulowania praw i obowiązków stron, a przez to niezawierające się w dyspozycji art. 18 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k. i nie uprawdopodobnione na potrzeby postępowania zabezpieczającego. Z tych samych powodów Sąd oddalił odpowiadający temu roszczeniu sposób zabezpieczenia, tj. zakazanie obowiązanemu na czas trwania procesu używania w jakikolwiek sposób, poza użyciem w reklamie, oznaczenia „Polskie Linie Lotnicze”.

Z uwagi na powyższe, Sąd, na podstawie art. 730 ¹ k.p.c. i art. 755 k.p.c. w związku z art. 735 k.p.c. i art. 738 k.p.c., postanowił jak w punkcie 1. sentencji.

Termin na wniesienia powództwa Sąd wyznaczył w oparciu o art. 733 k.p.c.

W przedmiocie nadania klauzuli wykonalności niniejszemu postanowieniu, Sąd orzekł na podstawie art. 743 § 1 k.p.c.

SSO Małgorzata Rybicka - Pakuła

ZARZĄDZENIE:

⚫

(...)

⚫

(...)