Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2014 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w likwidacji w K.

przeciwko R. S.

o zapłatę

orzeka:

1.  zasądza od pozwanego R. S. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w likwidacji w K. kwotę 692 030,46 zł (sześćset dziewięćdziesiąt dwa tysiące trzydzieści 46/100 złotych) wraz z ustawowymi odsetkami:

a)  od kwoty 174 065,20 zł od dnia 21 lutego 2003 roku do dnia zapłaty,

b)  od kwoty 145 436,61 zł od dnia 28 sierpnia 2003 roku do dnia zapłaty,

c)  od kwoty 346 800 zł od dnia 28 sierpnia 2003 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego R. S. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w likwidacji w K. kwotę 41 819 zł (czterdzieści jeden tysięcy osiemset dziewiętnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Agnieszka Baran

Sygn. akt XX GC 439/12

UZASADNIENIE

Powód - (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. (dalej jako powódka albo spółka (...)) wniósł pozew o zapłatę kwoty 692.030,46 zł przeciwko R. S.. W treści pozwu spółka (...) wskazała, że na kwotę niniejszego żądania składa się kwota 320.661,46 zł pozostała do zapłaty tytułem ugody sądowej zawartej w dniu 14 grudnia 2005 r., 12 zł tytułem kosztów nadania klauzuli ugodzie sądowej oraz kwota 371.357 zł na którą składa się kwota 346.800 zł tytułem należności głównej oraz kwota 24.557 zł tytułem kosztów procesu zasądzone w wyroku zaocznym Sądu Okręgowego w Krakowie, Wydział IX Gospodarczy z dnia 28 maja 2009 r. do sygn. akt IX GC 75/08 wraz z odsetkami. Powódka wskazała, że należność stwierdzona wyrokiem zaocznym z dnia 28 maja 2009 roku została przez nią nabyta od spółki (...) sp. z o.o., na podstawie umowy z dnia 28 listopada 2008 roku.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że pozwany R. S. sprawuje funkcję prezesa zarządu spółki pod firmą Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w W. od roku 2000 do chwili obecnej. Spółka ta zakupiła u powoda dwie maszyny: (...)58 za kwotę 306.415,20 zł oraz S. na kwotę 218.436,12 zł. Umowy sprzedaży zawarto w dniach 04 grudnia 2000 r. oraz 11 stycznia 2001 r. Strony zawarły ugodę przed Sądem, w której pozwana spółka zobowiązała się do zapłaty 431.851,81 zł oraz 1.159,65 zł. Powód wszczął postępowanie egzekucyjne przez Komornikiem Sądowym w celu wyegzekwowania powyższych należności. Pozwana spółka uiściła część zobowiązań. W dniu 22 kwietnia 2009 r. Komornik wydał postanowienie o umorzeniu egzekucji z uwagi na jej bezskuteczność. Powódka wystąpiła ponownie z wnioskiem o wszczęcie egzekucji, która również okazała się ona bezskuteczna i zakończyła się wydaniem w dniu 15 grudnia 2011 r. postanowienia o umorzeniu postępowania. Z kolei druga z wierzytelności dochodzonych pozwem, nabyta przez powódkę od spółki (...) sp. z o.o. na mocy umowy zawartej w dniu 28 listopada 2008 r. Wierzytelność ta została stwierdzona wyrokiem zaocznym Sądu Okręgowego w Krakowie Wydział IX Gospodarczy z dnia 29 maja 2008 r. sygnatura IX GC 75/08 na rzecz (...) sp z o.o. w pełnej wysokości wraz z kosztami procesu. Spółka ta jeszcze przed cesją wierzytelności na rzecz powódki złożyła wniosek o wszczęcie egzekucji przedmiotowego zobowiązania. Postępowanie to zakończyło się wydaniem w dniu 22 kwietnia 2009 r. postanowieniem o bezskuteczności egzekucji. Zdaniem powódki powyższe okoliczności potwierdzając niemożność wyegzekwowania wskazanej w pozwie wierzytelności z majątku spółki Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w W..

Spółka (...) podkreśliła, że R. S. jako pełniący funkcję członka zarządu Wydawnictwo (...) sp. zo.o. posiadał wiedzę o kondycji finansowej wskazanej spółki, mimo to nie podjął żadnych działań naprawczych, przede wszystkim zaś nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości. Zatem – zdaniem powódki - doprowadził do sytuacji, w której egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna.

Powyższe okoliczności uzasadniają żądanie zasądzenia od pozwanego wskazanych w pozwie należności na podstawie art. 299 k.s.h..

Powódka wskazała, że kierowane do R. S. wezwanie do dobrowolnego spełnienia świadczeń oraz zawezwanie do próby ugodowej nie odniosłay rezultatu (pozew k. 4-9).

W odpowiedzi na pozew, pozwany R. S. wniósł o jego oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. W ocenie pozwanego definicja bezskuteczności egzekucji, którą zawiera art. 299 k.s.h. odnosi się do całego majątku dłużnej spółki i nie ogranicza się wyłącznie do wykazania negatywnego rezultatu zakończonego postępowania egzekucyjnego, lecz jest spełniona także przy udowodnieniu, że stan majątkowy spółki nie pozwala na zaspokojenie jej wierzyciela. Pozwany wskazał, iż postępowanie egzekucyjne prowadzone było wadliwie, z pominięciem istotnych składników przedsiębiorstwa spółki. Bowiem w tym czasie spółka posiadała majątek, który mógłby posłużyć do zaspokojenia wierzyciela. W ocenie pozwanego w czasie powstania zobowiązania nie istniały przesłanki złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki Wydawnictwo (...) sp. z o.o.. Podniósł również, że odpowiedzialność przewidziana w art. 299 § 1 k.s.h. nie odnosi się do zasądzonych w tytule wykonawczym kosztów procesu i kosztów postępowania egzekucyjnego, a ogranicza się do roszczenia materialno prawnego zasądzonego orzeczeniem sądowym (odpowiedź na pozew k. 75-77).

|Odnosząc się do stanowiska pozwanego zawartego w odpowiedzi na pozew, w piśmie z dnia 09 października 2012 r. powódka wskazała, że umorzenie postępowania egzekucyjnego ze względu na bezskuteczność egzekucji jest wystarczającą przesłanką w oparciu o którą wierzyciel może wystąpić z roszczeniem opartym o treść art. 299 § 1 k.s.h.. Wskazała, że opisane w pozwie postępowania egzekucyjne były prowadzone w oparciu o dwa różne tytuły wykonawcze – wyrok i ugodę sądową. Ponadto postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte przez dwóch komorników, gdzie każdy z nich stwierdził że spółka Wydawnictwo (...) nie posiada majątku podlegającego egzekucji. Powódka podniosła również, że pozwany nie wykazał w treści odpowiedzi na pozew, że dłużna spółka rzeczywiście dysponowała majątkiem, z którego powód mógłby uzyskać zaspokojenie (pismo powódki z dnia 9 października 2012 roku k. 93-100).

Na rozprawie w dniu 09 stycznia 2014 r. pozwany podniósł zarzut przedawnienia powództwa z uwagi na fakt, iż w protokole rozprawy sprawy z wniosku powoda o zawezwanie do próby ugodowej R. S. toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Woli I Wydział Cywilny jako wnioskodawcę oznaczono podmiot o nazwie (...) sp. z o.o..Nadto, pozwany podniósł zarzut pozorności transakcji zawieranych pomiędzy powodem a spółką Wydawnictwo (...) sp. z o.o. (oświadczenie pozwanego na rozprawie w dniu 9 stycznia 2014 roku k. 158-159).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. S. pełni funkcję jedynego członka zarządu spółki Wydawnictwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. od 2005 roku do chwili obecnej. (odpis z KRS k. 15 – 17)

W dniu 29 maja 2008 r. Sąd Okręgowy w Krakowie wydał wyrok zaoczny w sprawie z powództwa (...) sp. z o.o. w likwidacji w K. przeciwko Wydawnictwu (...) sp. z o.o. w W. w sprawie o sygnaturze akt IX GC 75/08. W orzeczeniu tym zasądzono od pozwanego na rzecz powoda należność w kwocie 346.800 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 28 sierpnia 2003 r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu. (wyrok zaoczny z dnia 29.05.2008 r. k. 26)

Na wniosek spółki (...) sp. z o.o. w likwidacji w K., Komornik przy Sadzie Rejonowym dla Warszawy Woli w Warszawie – J. B. prowadził postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w W.. Postępowanie to było prowadzone w sprawie KM 97973/08 i zostało umorzone postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2009 roku wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Z uzasadnienia powołanego postanowienia Komornika wynika, że egzekucja była kierowana do ruchomości, wierzytelności i kont bankowych ww. spółki (postanowienie z dnia 22 kwietnia 2009 roku k. 30).

W dniu 28 listopada 2008 r. spółka (...) sp. z o.o. w (...) sp. z o.o. w K. zawarły umowę przeniesienia wierzytelności. Umowa ta przewidywała przeniesienie wierzytelności zasądzonej wyrokiem zaocznym w dniu 29 maja 2008 r. na rzecz spółki (...) w trybie art. 286 k.s.h. (umowa k. 27 – 28)

Powodowa spółka (...) sp. z o.o. wniosła o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec Wydawnictwa (...) sp. z o.o. w W..

Pismem z dnia 18 grudnia 2007 roku powódka niosła o wszczęcie egzekucji jej wierzytelności wobec Wydawnictwa (...) sp. z o.o. na podstawie ugody zawartej przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie. W piśmie wnioskowała o skierowanie egzekucji do rachunków bankowych dłużnika, ruchomości dłużnika oraz wierzytelności pochodzących z wynajmu pomieszczeń (wniosek egzekucyjny k. 102 -103).

Postępowanie egzekucyjne w tej sprawie było prowadzone przez Komornika przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Woli w Warszawie – J. B. w sprawie Km 165/08. Przeprowadzone czynności egzekucyjne okazały się bezskuteczne i postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2009 roku Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne. W kierowanych do powódki pismach Komornik wskazała, że z ewidencji pojazdów nie wynika aby na spółkę Wydawnictwo (...) były zarejestrowane pojazdy mechaniczne. Komornika wskazał, że spółka nie jest właścicielem ani współwłaścicielem nieruchomości, a dokonane zajęcia wierzytelności i rachunków bankowych okazały się bezskuteczne (postanowienie o umorzeniu postępowania k. 23, pisma Komornika k. 105, 106 i 107).

Pismem z dnia 30 grudnia 2010 roku powódka ponownie wniosła o wszczęcie egzekucji przeciwko spółce Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w W. w oparciu o ugodę z dnia 14 grudnia 2005 roku zawartą przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie. Powódka wnioskowała o skierowanie egzekucji do rachunków bankowych dłużnika, ruchomości dłużnika, wierzytelności dłużnika i innych praw przysługujących dłużnikowi ujawnionych w toku egzekucji oraz do nieruchomości dłużnika ujawnionych w toku egzekucji (wniosek egzekucyjny k. 108-109).

Przedmiotowe postępowanie egzekucyjne było prowadzone przez Komornika przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Woli w Warszawie – R. W., w sprawie KM 181/11. Także to postępowanie egzekucyjne zostało umorzone postanowieniem z dnia 15 grudnia 2011 roku wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. W uzasadnieniu tego postanowienia Komornik wskazał, że nie odnaleziono ruchomości podlegających zajęciu. Wskazał również, że czynności terenowe podjęte pod adresem wskazanym przez wierzyciela okazały się bezskuteczne. Ponadto egzekucja z wierzytelności i z rachunku bankowego okazała się bezskuteczna, a dłużna spółka nie figuruje w systemie Elektronicznych Ksiąg Wieczystych (postanowienie komornika k. 24-25).

Pismem z dnia 16 grudnia 2010 r. powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem w niniejszej sprawie (wezwanie do zapłaty k. 31).

Również pismem z dnia 16 grudnia 2010 roku powód skierował przeciwko pozwanemu wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. Wniosek został złożony do Sądu Rejonowego dla Warszawy Woli w Warszawie. Do zawarcia ugody nie doszło. W protokole posiedzenia sądu w sprawie z wniosku powoda o zawezwanie do próby ugodowej jako wnioskodawca została wpisana spółka (...) sp. z o.o. w likwidacji. (wniosek k. 33-36, protokół z rozprawy w dniu 23.03.2011 r. k. 38).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił opierając się na dowodach z powołanych wyżej dokumentów jak również nie kwestionowanych wzajemnie twierdzeniach stron. Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów, z uwagi na to, iż żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności i ich prawdziwość w ocenie Sądu nie budzi też wątpliwości.

Z uwagi na treść art. 207 § 6 k.p.c. Sąd oddalił wnioski dowodowe zgłoszone przez pozwanego na rozprawie w dniu 09 stycznia 2014 r. o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków T. P., G. T. i A. R. na okoliczność pozornych transakcji zawieranych pomiędzy Wydawnictwem (...) sp. z o.o. a spółką (...) sp. z o.o. w likwidacji oraz wnioski o dołączenie do akt niniejszej sprawy akt karnych VIII K 147/10 A.R. w tym zeznań T. P. oraz dołączenie akt sprawy karnej toczącej się wobec G. T. w tym zarzutów. Należy zauważyć ze w odpowiedzi na pozew pozwany zgłosił, ani tez nie zastrzegł zgłoszenia jakichkolwiek wniosków dowodowych. Dodatkowo za oddaleniem wskazanych wniosków dowodowych przemawia fakt, że w znacznej części wnioski te odnoszą się do okoliczności, które nie mają istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo w przedmiotowej sprawie podlegało uwzględnieniu w całości.

Zgodnie z przepisem art. 299 § 1 k.s.h. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Według § 2 tego przepisu członek zarządu może się uwolnić od tej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Stan faktyczny niniejszej sprawy potwierdza okoliczność, że pozwany w okresie powstania zobowiązania wobec powoda pełnił funkcję członka zarządu spółki Wydawnictwa (...) sp. z o.o., którą pełni do dziś. Okoliczność ta nie była sporna pomiedzy stronami niniejszego postępowania.

Zdaniem Sądu, w toku postępowania w niniejszej sprawie, powód wykazał okoliczności, do których wykazania był obowiązanym w świetle art. 299 k.s.h., uzasadniające wystąpienie przeciwko pozwanemu z żądaniem zasądzenia kwoty wskazanej w pozwie. Przede wszystkim zostało wykazane złożonymi do akt sprawy dokumentami istnienie jego wierzytelności wobec spółki Wydawnictwa (...) sp. z o.o.. Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie potwierdza również wysokość tej wierzytelności. Wynika ona jednoznacznie z treści ugody zawartej przez powoda ze spółka reprezentowaną przez pozwanego, wyroku zaocznego i umowy cesji. W tym miejscu wskazać należy, że nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy podnoszone przez pozwanego zarzuty dotyczące pozorności czynności dokonywanych z powodem przez spółkę Wydawnictwo (...) sp. o.o.. Postępowanie w sprawie niniejszej (toczącej się na podstawie art. 299 k.s.h.) nie pozwala na badanie merytorycznej zasadności roszczeń powoda stwierdzonych prawomocnymi tytułami wykonawczymi. Wyjaśnił to jednoznacznie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 listopada 2008 roku (III CZP 94/08), w której wskazał, że art. 299 k.s.h. w sposób samodzielny i wyczerpujący reguluje odpowiedzialność członka zarządu pod względem podmiotowym i przedmiotowym, nie stanowiąc podstawy do wkraczania w dziedzinę wynikającą ze stosunku prawnego pomiędzy wierzycielem a spółką.

Powód wykazał także, że egzekucja jego wierzytelności wobec spółki Wydawnictwo (...) sp. z o.o. w W. okazała się bezskuteczna. Do pozwu zostało załączone postanowienie Komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z tego powodu. Przy czym – nawiązując do zarzutów podnoszonych przez pozwanego – należy wskazać, że treść wniosków egzekucyjnych, jak też uzasadnień postanowień o umorzeniu postępowań egzekucyjnych wskazują, że egzekucja przeciwko spółce Wydawnictwo (...) była prowadzona w bardzo szerokim zakresie i dotyczyła w zasadzie całego potencjalnego majątku tej spółki. Ze wskazanych dokumentów wynika, że czynności egzekucyjne były kierowane zarówno do majątku ruchomego, jak i nieruchomego spółki a także do wierzytelności ( w tym z rachunków bankowych). Pomimo zastrzeżeń w omawianym przedmiocie zgłoszonych w odpowiedzi na pozew, pozwany nie wskazał ani jednego składnika majątku reprezentowanej przez niego spółki, z którego mogłoby nastąpić choćby częściowe zaspokojenie wierzytelności powoda. W odpowiedzi na pozew nie zostały zgłoszone również żadne wnioski dowodowe dotyczące omawianych okoliczności.

W niniejszej sprawie, w ocenie Sadu nie budzi również wątpliwości, że – w myśl art. 299 k.s.h. – pozwany R. S. ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki, której egzekucja okazała się bezskuteczna. Fakt i okres pełnienia przez niego funkcji członka zarządu spółki Wydawnictwo (...) nie były sporne w niniejszej sprawie.

W literaturze i orzecznictwie przyjmuje się, że odpowiedzialność ponoszą członkowie zarządu gdy czas pełnienia przez nich tej funkcji pokrywa się z okresem powstania i istnienia wierzytelności, której egzekucja stała się bezskuteczna. Taki wniosek można wywieść m. in. z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2011 roku (II CSK 571/10, LEX nr 847124), w którym wskazano, że członek zarządu spółki z o.o. nie ponosi odpowiedzialności przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. za zobowiązania spółki, które nie istniały w czasie sprawowania przez niego mandatu, bo powstały dopiero później. Przesłankami odpowiedzialności przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. są więc istnienie określonego zobowiązania spółki z o.o. w czasie, w którym dana osoba była członkiem zarządu spółki (a więc niepowstałego później), oraz bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce czy to w czasie pozostawania przez tę osobę członkiem zarządu, czy to już po jej odwołaniu z zarządu.

Oczywiście sam fakt pełnienia funkcji członka zarządu nie przesądza o odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Konieczne jest jeszcze ustalenie, że nie zachodzą okoliczności wyłączające odpowiedzialność, o których mowa w art. 299 k.s.h. Przy czym – na co wskazuje wyraźnie treść powołanego przepisu – istnienie okoliczności wyłączających odpowiedzialność pozwanego, to on winien wykazać.

W odpowiedzi na pozew, ale także w toku dalszego postępowania w sprawie pozwany nawet nie wyjaśnił na jakich przesłankach opiera twierdzenie, że brak było podstaw do zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego spółki Wydawnictwo (...) sp. z o.o.. W kontekście trzykrotnego umorzenia postępowania egzekucyjnego przeciwko tej spółce, twierdzenie pozwanego o braku przesłanek do wszczęcia postępowania upadłościowego czy upadłościowego uznać należy za gołosłowne. Także zasygnalizowane w odpowiedzi na pozew twierdzenie o mniejszej szkodzie powoda niż kwota wynikająca z tytułów egzekucyjnych, nie zostało potwierdzone żadną argumentacją ani wnioskami dowodowymi.

W ocenie Sądu nie można także podzielić stanowiska pozwanego, w myśl którego jego odpowiedzialność jako członka zarządu nie odnosi się do kosztów procesu. Przypomnieć należy, że odpowiedzialność członka zarządu jest odpowiedzialnością odszkodowawczą, zaś koszty procesu, których powód nie uzyskał od spółki wydawnictwo, stanowią jego szkodę, za którą odpowiada pozwany. Zauważyć także należy – w kontekście zarzutu pozwanego – że powód nie dochodzi w niniejszej sprawie kosztów postępowania egzekucyjnego.

Mając na uwadze powyższe, uznać należało, że pozwany R. S. nie wykazał istnienia po jej stronie przesłanek egzoneracyjnych, o których mowa w art. 299 k.s.h.. Jako niezasadny należy również ocenić podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczeń powoda dochodzonych w niniejszej sprawie. Zasadnie podnosi powód, że bieg terminu przedawnienia został przerwany poprzez skierowanie przeciwko pozw2anemu wniosku o zawezwanie do próby ugodowej. Zdaniem Sądu oznaczenie w protokole z dnia 23 marca 2011 roku (k. 38) wnioskodawcy jako (...) sp. z o.o. w likwidacji uznać należy za oczywistą omyłkę w pisowni oznaczenia firmy powoda, a treść wskazanego protokołu należy łączyć z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej. Z porównania tych dokumentów wynika tożsamość spraw, którą potwierdza oznaczenie sądu i zbieżność czasowa. Dodatkowo zauważyć należy, że pozwany nie wykazał, aby posiedzenie udokumentowane protokołem z dnia 23 marca 2011 roku odbyło się z wniosku innego podmiotu niż powodowa spółka.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w punkcie I. wyroku zasądził od pozwanego R. S. całość roszczenia dochodzonego pozwem w niniejszej sprawie.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy w punkcie II orzekł zgodnie z przepisem art. 98 k.p.c.. Na koszty procesu poniesione przez powoda a zasądzone od pozwanego składają się kwota 34.602 zł obejmująca uiszczone koszty procesu w tym kwota 7.200 zł kosztów zastępstwa procesowego (§ 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1348).

SSO Agnieszka Baran