Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Houda

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 4 października 2012 roku nr (...)

w sprawie J. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o dodatek pielęgnacyjny

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się J. M. dodatek pielęgnacyjny począwszy od dnia 2 sierpnia 2012r. na stałe.

Sygn. akt IV U 1320/12

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarnowie

z dnia 31 października 2013 roku.

Decyzją z dnia 4 października 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił J. M. uznania go za niezdolnego do samodzielnej egzystencji i przyznania dodatku pielęgnacyjnego zgodnie z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 2.10.2012 r.

Od powyższej decyzji odwołał się J. M. podnosząc, iż decyzja ZUS jest dla niego krzywdząca, gdyż nie potrafi sam zaspokoić podstawowych potrzeb życiowych, wymaga stałej i długotrwałej opieki innych osób.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości powołując się na przepis art. 75 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wskazał, że odwołujący nie spełnia wszystkich przesłanek, od których uzależnione jest przyznanie prawa do dodatku pielęgnacyjnego, gdyż nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. M. urodził się dnia (...)

Ubezpieczony od dnia 1.07.1991 r. pobierał rentę według III grupy inwalidzkiej, potem rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy wypłacaną do dnia 28.02.2004 r. Od dnia 1.03.2004 r. ubezpieczony pobiera emeryturę, przy czym w okresach od 1.11.2007 r. do 30.11.2008 r. i od 1.01.2009 r. do 28.02.2011 r. miał wypłacany dodatek pielęgnacyjny.

Dowód:

- akta ZUS

W dniu 2.08.2012 roku odwołujący się złożył wniosek o ponowne przyznanie dodatku pielęgnacyjnego. Zarówno orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 22.08.2012 r., jak i orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 2.10.2012 r. ubezpieczony nie został uznany za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Wobec powyższego ZUS decyzją z dnia 4.10.2012 r. odmówił ubezpieczonemu przyznania dodatku pielęgnacyjnego.

Od powyższego rozstrzygnięcia ubezpieczony odwołał się.

Dowód:

-

akta ZUS

W toku niniejszego postępowania sądowego u odwołującego się stwierdzono:

- przejściowe niedokrwienie lewej półkuli mózgu (maj 2011 r.),

- niewydolność kręgowo-podstawną,

- nadciśnienie tętnicze pierwotne wyrównane,

- otępienie pochodzenia naczyniowego, organiczne zaburzenia nastroju.

Badany po przebytym w maju 2011 r. przejściowym niedokrwieniem lewej półkuli mózgu, z niewydolnością tętnic kręgowo-podstawnych, obecnie bez objawów ubytkowych neurologicznych. Nadciśnienie tętnicze pierwotne, wyrównane, z łagodnym przerostem i prawidłową kurczliwością lewej komory serca występuje u wnioskodawcy bez zaburzeń rytmu serca w badaniu Holterowskim.

Na podstawie badania psychiatrycznego stwierdzono u odwołującego zaburzenia depresyjne nasilone u osoby z zespołem psychoorganicznym, otępiennym średniego stopnia. Funkcjonowanie społeczne znacznie zaburzone, z uwagi na degradację funkcji poznawczych, badany wymaga pomocy osób trzecich w codziennym funkcjonowaniu, nie jest zdolny do samodzielnej egzystencji. Charakter zaburzeń jest progresywny, nie rokuje poprawy. Zarówno charakter schorzenia o typie progresywnym, brak możliwości leczenia przyczynowego, wiek badanego, oraz nasilone zaburzenia depresyjne łącznie w sposób znaczny powodują trudności w codziennym funkcjonowaniu. Ubezpieczony nie ma pełnej orientacji, znacznie spowolniały psychoruchowo, bierny, apatyczny, bezradny, zagubiony, nie ma pełnego rozeznania co do swojej sytuacji i wymaga stałej opieki osób w codziennej egzystencji z uwagi na stan psychiczny (depresja) i nasilone zaburzenia poznawcze.

Dowód:

- opinia sądowo-lekarska z dnia 29.01.2013 r. – k. 7-8,

- opinia sądowo – psychiatryczna z dnia 23.08.2013 r., k. 50-52,

- dokumentacja medyczna – k. 11-25, 43-47,

- dokumentacja medyczna – akta ZUS.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zalegających w aktach ZUS dokumentów oraz opinii biegłych.

W całości podzielił Sąd wnioski i tezy wypływające z tych dokumentów. Ich autentyczność oraz wiarygodność nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Brak więc było jakichkolwiek podstaw – także takich, które należałoby uwzględnić z urzędu – by dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego. Stąd stosownie do treści art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone, a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

Sąd ustalając stan faktyczny niniejszej sprawy podzielił w całości wnioski opinii biegłych sądowych z zakresu neurologii, kardiologii i psychiatrii. Opinie te odpowiadają na pytania postawione przez Sąd oraz zostały w sposób przekonujący uzasadnione, a poza tym rzeczowo odnosiły się do okoliczności niezbędnych dla ustalenia stanu zdrowia odwołującego się, a w konsekwencji jego zdolności do samodzielnej egzystencji. Przedmiotowe opinie sporządzone zostały przez biegłych sądowych posiadających odpowiednią wiedzę, kwalifikacje oraz doświadczenie zawodowe. Opinie są rzetelne, przekonujące i w pełni pozwalają ustalić stan zdrowia odwołującego się. Specjaliści wydali opinie po zapoznaniu się z dokumentacją oraz po osobistym badaniu odwołującego się, a zatem posiadali kompleksowe informacje niezbędne do sformułowania wniosków. Ich opinie były spójne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Ponadto przedmiotowe opinie spełniły wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych określone w art. 278 k.p.c. i art. 285 k.p.c., zaś w toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności, które mogłyby podważać zaufanie do wiedzy czy bezstronności biegłych

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z brzmieniem art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.), dodatek pielęgnacyjny przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

-

jest uprawniony do emerytury lub renty,

-

został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończył 75 lat życia, chyba że przebywa w zakładzie opiekuńczo leczniczym lub zakładzie pielęgnacyjno opiekuńczym (z wyjątkiem sytuacji przebywania poza placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu).

W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostaje okoliczność, iż odwołujący się jest uprawniony do emerytury, którą pobiera od dnia 1.03.2004 r. Ta kwestia nie była kwestionowana przez strony postępowania. Spór dotyczył natomiast uznania ubezpieczonego za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Sam termin „niezdolność do samodzielnej egzystencji” zdefiniowany został w art. 13 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jako spowodowana naruszeniem sprawności organizmu konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Pojęcie to ma zatem szeroki zakres przedmiotowy. Trzeba bowiem odróżnić opiekę, oznaczającą pielęgnację, czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp. od pomocy w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza. Wszystkie zaś powyższe czynniki łącznie wyczerpują treść terminu „niezdolność do samodzielnej egzystencji”.

Istota niniejszego problemu sprowadza się do pytania, czy odwołujący się spełnia ustawowe przesłanki uznania go za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji w podanym wyżej znaczeniu tego pojęcia. Sąd Okręgowy dopuścił na tę okoliczność dowód z opinii biegłych lekarzy o specjalnościach adekwatnych do sygnalizowanych przez ubezpieczonego schorzeń.

Na podstawie analizy dokumentacji medycznej oraz wyników bezpośrednich badań przedmiotowych, biegli z zakresu psychiatrii, neurologii i kardiologii stwierdzili występujące u odwołującego zaburzenia depresyjne nasilone u osoby z zespołem psychoorganicznym, otępiennym średniego stopnia. Funkcjonowanie społeczne ubezpieczonego jest znacznie zaburzone, z uwagi na degradację funkcji poznawczych, wymaga on stałej pomocy osób trzecich w codziennym funkcjonowaniu, nie jest zdolny do samodzielnej egzystencji. Charakter zaburzeń jest progresywny, nie rokuje poprawy. Zarówno charakter schorzenia o typie progresywnym, brak możliwości leczenia przyczynowego, wiek badanego, oraz nasilone zaburzenia depresyjne łącznie w sposób znaczny powodują trudności w codziennym funkcjonowaniu. Ubezpieczony nie ma pełnej orientacji, znacznie spowolniały psychoruchowo, bierny, apatyczny, bezradny, zagubiony, nie ma pełnego rozeznania co do swojej sytuacji i wymaga stałej opieki osób w codziennej egzystencji z uwagi na stan psychiczny (depresja) i nasilone zaburzenia poznawcze.

Z powyższych względów należy uznać, że odwołujący jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji i na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, należało zmienić zaskarżoną decyzję i przyznać odwołującemu dodatek pielęgnacyjny od dnia 2.08.2012 roku (data złożenia wniosku) na stałe.