Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Kępnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący - SSR Anna sobolewska-Talaga

Protokolant - st. sekr. sąd. Kamila Wąsik

po rozpoznaniu w dniu 6 kwietnia 2017 roku

na rozprawie w Kępnie

sprawy z powództwa S. M. (1)

przeciwko pozwanej K. M.

oraz przeciwko małoletnim pozwanym: B. M., G. M. i W. M. reprezentowanym przez rodzinę zastępczą: J. K. (1) i J. K. (2)

o obniżenie alimentów na rzecz małoletnich dzieci i uchylenie alimentów na rzecz byłej żony

1.  uchyla z dniem 25 czerwca 2015 roku alimenty ustalone od S. M. (1) na rzecz K. M. ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kępnie z dnia 13 grudnia 2011 roku w sprawie prowadzonej pod sygn. akt III R.C. 90/10 w kwotach po 400 złotych miesięcznie;

2.  oddala powództwo o obniżenie alimentów ustalonych od S. M. (1) na rzecz małoletnich dzieci: B., G. i W. M.;

3.  kosztami postępowania obciąża powoda w zakresie prze niego poniesionym.

SSR Anna Sobolewska-Talaga

Sygn. akt III RC 116/16

UZASADNIENIE

S. M. (1) wniósł pozew przeciwko małoletnim synom: B., G. i W. M. umieszczonym w rodzinie zastępczej u J. i J. K. (2) o obniżenie alimentów ustalonych na rzecz małoletnich ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kępnie w dniu 13 grudnia 2011 roku w sprawie o sygn. akt III R.C. 90/10 z kwot po 450 złotych do kwot po 100 złotych miesięcznie na rzecz każdego z nich.

W uzasadnieniu żądania powód wskazał, że wnosi o obniżenie alimentów od momentu kiedy dzieci „trafiły” pod pieczę zastępczą tj. od czerwca 2015 roku, ponieważ Pan J. K. (1) pobierał od tego czasu po 660 złotych na każde dziecko oraz pobierał i nadal pobiera świadczenia pieniężne z programu 500+ oraz różne dodatki rodzinne, co oznacza, że najprawdopodobniej będzie musiał zawracać te kwoty Centrum Pomocy (...) w K..

Jednocześnie powód wniósł o uchylenie alimentów ustalonych na rzecz byłej żony K. M. od czasu kiedy odebrano jej dzieci i trafiły pod pieczę zastępczą do jej rodziców tj. Państwa K. – od czerwca 2015 roku. (k. 2-3 akt i k. 14 akt)

Reprezentujący małoletnich pozwanych – J. K. (1) wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, że ojciec małoletnich nigdy czynnie nie uczestniczył w wychowaniu dzieci i sprawowaniu opieki nad nimi, nie zapewnił dzieciom dachu nad głową. Nadto wskazał, że dzieci chorują: G. i W. są alergikami, B. ma wrodzoną wadę wzroku i jest zawożony 3-4 razy do roku do specjalistycznej kliniki do S.. (k. 142 akt)

Pozwana K. M. nie zgodziła się z pozwem, podnosząc, że powód nie płacił alimentów na jej rzecz od 2014 roku, ostatecznie na rozprawie w dniu 06 kwietnia 2017 roku zgodziła się na uchylenie tych alimentów „od dnia dzisiejszego”.

(k. 65-67 akt i k. 142 akt)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kępnie z dnia 13 grudnia 2011 roku w sprawie o sygn. akt III R.C. 90/10 powód S. M. (1) zobowiązał się do płacenia na rzecz małoletnich synów: B., W. i G. M. alimenty w kwocie po 450 złotych miesięcznie na rzecz każdego z nich, poczynając od dnia 1 grudnia 2011 roku, przy czym określono, że alimenty płatne są z góry w terminie do dnia 15-go każdego miesiąca, do rąk matki małoletnich K. M., z ustawowymi odsetkami od dnia zwłoki w płatności każdej raty.

Jednocześnie powód S. M. (1) zobowiązał się do płacenia na rzecz żony K. M. alimenty w kwotach po 400,00 złotych miesięcznie.

/dowód: protokół rozprawy wraz z ugodą zawartą przez S. i K. M. w Sądzie Rejonowym w Kępnie z dnia 13 grudnia 2011 roku w sprawie o sygn. akt III R.C. 90/10 - k. 93-94 akt/

Wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia 5 października 2012 roku w sprawie o sygn. akt XRC 204/12 została orzeczona separacja pomiędzy K. i S. M. (1), którzy zawarli związek małżeński w dniu 16 kwietnia 2006 roku zapisany w księgach małżeńskich Urzędu Stanu Cywilnego w G. za numerem (...) - z winy S. M. (1).

W wyroku tym wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron: W., B. i G. M. powierzono K. M. ograniczając władzę rodzicielską S. M. (1) do prawa współdecydowania o istotnych sprawach życiowych dzieci takich jak: wybór szkoły, zawodu, sposobu leczenia. Jednocześnie ustalono kontakty S. M. (1) z małoletnimi synami oraz orzeczono o kosztach utrzymania i wychowania małoletnich dzieci stron – utrzymując bez zmian od pozwanego S. M. (1) renty alimentacyjne ustalone na rzecz małoletnich synów ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kępnie z dnia 13 grudnia 2011 roku w sprawie III R.C. 90/10.

Z kolei wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia 11 maja 2016 roku w sprawie prowadzonej pod sygn. akt XRC 689/15 orzeczono o rozwiązaniu małżeństwa K. i S. M. (1) przez rozwód z winy obu stron. Jednocześnie orzeczono o ograniczeniu władzy rodzicielskiej powódki K. M. i pozwanego S. M. (1) nad ich małoletnimi dziećmi: W. M. urodzonym (...), B. M. urodzonym (...) i G. M. urodzonym (...) poprzez umieszczenie małoletnich w rodzinie zastępczej.

Nadto Sąd Okręgowy w (...) określił, że kosztami utrzymania i wychowania małoletnich dzieci stron obciąża oboje rodziców (punkt IV wyroku).

(dowód: kopia wyroku Sądu Okręgowego w (...) z dnia 5 października 2012 roku w sprawie o sygn. akt XRC 204/12 w aktach sprawy prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Kępnie o sygn. III R.C. 136/14, akta rozwodowe Sądu Okręgowego w (...) o sygn. akt X R.C. 689/15, w szczególności protokół rozprawy z dnia 11 maja 2016 roku i wyrok z dnia 11 maja 2016 roku k. 318 – 320 i k. 322, kopia wyroku rozwodowego stron w aktach sprawy k. 30)

Małoletni B., G. i W. rodzeństwo M. od czerwca 2015 roku przebywają w rodzinie zastępczej.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Kępnie z dnia 25 czerwca 2015 roku w sprawie prowadzonej pod sygn. akt III Nsm 25/15 małoletni zostali w trybie interwencyjnym umieszczeni w pieczy zastępczej u dziadka małoletnich J. K. (1) zamieszkałego w O. k/ K..

Z kolei postanowieniem Sądu Rejonowego w Kępnie z dnia 30 listopada 2016 roku w sprawie prowadzonej pod sygn. akt III Nsm 16/15 – w związku z orzeczeniem przez Sąd Okręgowy w (...) o ograniczeniu K. i S. M. (1) władzy rodzicielskiej nad dziećmi przez ich umieszczenie w rodzinie zastępczej – ustanowiono dla W., B. i G. M. rodzinę zastępczą w osobach dziadków małoletnich: J. i J. K. (2) zamieszkałych w O. (...), (...)-(...) K..

(dowód: dokumenty w aktach spraw prowadzonych w Sądzie Rejonowym w Kępnie o sygn. III Nsm 25/15 – (...), kopia postanowienia SR w Kępnie o zabezpieczeniu z 25 czerwca 2015 roku k. 31-32 akt)

Małoletni W. M. urodził się (...). Obecnie ma 12 lat. Choruje na alergię, jest pod stałą opieką alergologa oraz ortodonty.

Małoletni B. M. urodził się (...). Ma 9 lat. B. M. ma wadę wzroku, wymaga leczenia okulistycznego i rehabilitacji oraz okresowej wymiany okularów – co najmniej dwa razy w roku. Koszt zakupu okularów to ok. 600 złotych. B. ma trudności w nauce i wymaga szczególnego wsparcia w tym obszarze.

Małoletni G. M. urodził się (...). Ma 7 lat. G. przewlekle choruje na alergię. Do tego dochodzą u niego problemy z jąkaniem się oraz konieczność korzystania z pomocy logopedy.

Koszty miesięcznego utrzymania małoletnich – rodzic zastępczy J. K. (1) określił na kwotę ok. 1500 złotych na rzecz każdego z nich.

Rodzina zastępcza – oprócz alimentów przekazywanych w ostatnim okresie czasu za pośrednictwem komornika - otrzymuje na rzecz dzieci kwoty po 660 złotych z (...) Centrum Pomocy (...) w K., oraz świadczenia z tytułu programu 500+.

Małoletni nie mają majątku. Matka małoletnich - K. M. nie pomaga rodzinie zastępczej w utrzymaniu synów.

[dowód: odpisy skrócone aktów urodzenia W., B. i G. M. w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Kępnie III R.C. 90/10, zeznania J. K. (1) k. 144, nagranie przesłuchania czas: 00:48:22 – 01:01:13, dokumenty w aktach Sądu Rejonowego w Kępnie w szczególności informacje przedkładane przez PCPR w K. dotyczące oceny sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej (ostatnia informacja z 24 stycznia 2017 roku)]

Pozwana K. M. ma 34 lata. Z zawodu jest technikiem fizjoterapii. Nie pracuje. W dniu 02 października 2016 roku K. M. urodziła dziecko ze związku z innym mężczyzną. Obecnie pozwana zajmuje się wychowywaniem małoletniego S. M. (2) urodzonego (...). Mieszka w mieszkaniu socjalnym w K. przy ul. (...). Utrzymuje się ze świadczeń uzyskiwanych z opieki społecznej: świadczenia rodzicielskiego w wysokości 1000,00 złotych oraz świadczenia 500+. Ojciec dziecka nie został formalnie ustalony, nie pomaga pozwanej w utrzymaniu i wychowaniu małoletniego S. M. (2).

(dowód: zeznania pozwanej K. M. k. 144-145, nagranie przesłuchania czas: 01:02:54-01:07:12)

Powód S. M. (1) ma 38 lat. Z zawodu jest murarzem-tynkarzem. Mieszka w miejscowości S. (...). Nie ma majątku większej wartości.

S. M. (1) jest zatrudniony w firmie (...) S.A. z siedzibą w P. – na kontrakcie w Niemczech od 14 czerwca 2016 roku do 31 maja 2018 roku. Za okres od września 2016 roku do lutego 2017 roku powód otrzymał z tego tytułu miesięczne wynagrodzenie brutto w wysokości od 10306,53 złotych do 7210,68 złotych, netto: od 7551,18 złotych do 5401,54 złotych.

Powód podjął leczenie okulistyczne z powodu zeza. Jest też pod opieką dermatologa z powodu dolegliwości skórnych.

S. M. (1) poza małoletnimi W., B. i G. M. nie ma nikogo na utrzymaniu. Alimenty na rzecz małoletnich dzieci przekazywane są za pośrednictwem komornika.

Powód ma liczne zadłużenia wynikające z tytułu niepłacenia alimentów, związane z nieuregulowanymi zobowiązaniami z różnych tytułów lub wynikające z koniecznością zapłaty grzywien, kar i mandatów.

Powód S. M. (1) poza ściąganymi za pośrednictwem komornika alimentami - nie pomaga w utrzymaniu i wychowaniu małoletnich synów.

(dowód: zeznania powoda S. M. (1) k. 143-144 akt, nagranie przesłuchania czas: 00:28:46-00:40:29, zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach S. M. (1) w firmie (...) k. 84 - 85, k. 17 i k. 41 - 43 (rachunki na k. 17 i k. 41 - 43 dot. wynagrodzenia powoda w języku niemieckim), wezwania do zapłaty, zawiadomienia dot. egzekucji i windykacji należności, pokwitowania wpłat k. 4-10, k. 18-29, faktura za konsultację okulistyczną powoda z dnia 19 grudnia 2016 roku wraz z kopią dokumentacji okulistycznej k. 34-36, potwierdzenia wpłat k. 68-83, dokumenty dot. zadłużeń S. M. (1) k. 86–131 i k. 138 – 139)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niebudzące wątpliwości dokumenty, których zasadniczo strony nie kwestionowały i które znajdują odzwierciedlenie w ich zeznaniach. Zeznania świadka A. B. – obecnej partnerki powoda - nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Świadek ten wskazywała na trudną sytuację powoda i fakt, że udzieliła mu wsparcia i pomocy.

Strony nie przedstawiły innych dowodów.

Sąd nie podzielił stanowiska i argumentów powoda S. M. (1), co do tego, że znalazł się w trudnej sytuacji finansowej z przyczyn niezależnych do niego i nie ma możliwości łożenia na swoich synów alimentów w dotychczasowej wysokości. Nie zasługują też na uwzględnienie twierdzenia powoda co do tego, że skoro jego dzieci trafiły do rodziny zastępczej, która otrzymuje na nie świadczenia - to jest to uzasadniony powód do obniżenia alimentów należnych dzieciom od ojca.

Sama postawa pozwanego podczas rozprawy sądowej, jak również fakt, że doprowadził do licznych zadłużeń z różnych tytułów świadczy o tym, że nie podchodzi on właściwie i poważnie do swoich obowiązków i zobowiązań.

Jednocześnie – biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, w tym fakt, że dzieci z powodu zaniedbań K. M. SA wychowywane przez rodzinę zastępczą – Sąd podzielił argumentację powoda w odniesieniu do jego żądania uchylenia alimentów ustalonych na rzecz byłej żony K. M..

Sąd zważył, co następuje:

Jak wynika z treści art. 133 § 1 k.r.o. rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych wobec dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres tego obowiązku wyznacza z jednej strony poziom usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś majątkowe i zarobkowe możliwości zobowiązanego do alimentacji, przy czym wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka może polegać także, w całości lub części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 1 i 2 k.r.o.)

W myśl art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków rozumie się zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zwiększenie albo zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Zwrócić w tym miejscu należy dodatkowo uwagę na fakt, że zgodnie z treścią przepisu art. 135 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o których mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji oraz świadczenia dla rodziny zastępczej nie wpływają na zakres obowiązku alimentacyjnego.

W niniejszej sprawie, co wynika z ustalonego wyżej stanu faktycznego, brak jest podstaw do stwierdzenia, że sytuacja majątkowa i możliwości zarobkowe powoda S. M. (1) uległy znacznemu pogorszeniu.

Wskazać trzeba, że wraz z wiekiem wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletnich W., B. i G. M..

Obowiązek alimentacyjny powoda względem małoletnich ustalony w 2011 roku – ponad 6 lat temu. Małoletni pozwani mają problemy zdrowotne, wymagają opieki i pomocy specjalistów.

Ich potrzeby zaspokaja rodzina zastępcza.

Zwrócić należy powodowi uwagę w tym miejscu na fakt, że to, że jego dzieci zostały umieszczone w rodzinie zastępczej absolutnie nie jest podstawą do zmniejszenia jego obowiązku alimentacyjnego na rzecz dzieci. O wysokości świadczeń alimentacyjnych decydują bowiem dwie wskazane wyżej przesłanki: potrzeby dzieci i możliwości zarobkowe i majątkowe osoby zobowiązanej do alimentów. Trudno przyjąć aby potrzeby dzieci w momencie ich umieszczenia w pieczy zastępczej drastycznie zmalały, nie ma też żadnych podstaw aby pozbawiać dzieci - z chwilą ich umieszczenia w pieczy zastępczej - należnych im świadczeń od rodziców biologicznych, tym bardziej w sytuacji, gdy rodzice nie muszą podejmować osobistych starań o wychowanie swoich dzieci.

Powód jak wskazano wyżej – nie wykazał też by ustały, bądź radykalnie uległy zmniejszeniu jego możliwości zarobkowe. S. M. (1) jest zatrudniony na kontrakcie w Niemczech i uzyskuje jak na Polskie warunki bardzo wysokie wynagrodzenie. Dolegliwości zdrowotne powoda – jak wynika z przedłożonych dokumentów nie są na tyle poważne, aby czyniły z powoda osobę niepełnosprawną, uniemożliwiały mu dalsze zatrudnienie i uzyskiwanie dochodów. Nie można też uznać za usprawiedliwioną postawę powoda, który wiedząc, że ma na utrzymaniu trójkę małoletnich dzieci - doprowadził do licznych zadłużeń z tytułu niezapłaconych mandatów, grzywien etc.

Przy dołożeniu należytej staranności przez powoda S. M. (1) może on – w ocenie Sądu - brać udział w ponoszeniu kosztów utrzymania małoletnich synów w dotychczasowej, ustalonej w 2011 roku wysokości.

Tak więc, biorąc pod uwagę powyższe okoliczności oddalono żądanie S. M. (1) obniżenia alimentów ustalonych na rzecz małoletnich synów od czasu umieszczenia ich w pieczy zastępczej. (pkt 2 wyroku).

Na marginesie należy powodowi wskazać, że zgodnie z zapisem § 8 pkt 7 Uchwały Nr XX/144/2012 Rady Powiatu (...) w sprawie określenia szczegółowych warunków umorzenia w całości lub części – łącznie z odsetkami, odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty lub odstąpienia od ustalenia opłaty ponoszonej przez rodziców za pobyt dziecka w pieczy zastępczej z dnia 19 czerwca 2012 roku (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2012 r. poz. 3002) - nie podejmuje się postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej m.in. w sytuacji gdy osoba zobowiązana płaci zasądzone orzeczeniem sądowym lub dobrowolnie alimenty na rzecz dziecka lub osoby pełnoletniej, przebywającej w pieczy zastępczej, pod warunkiem potwierdzenia tego przez osoby uprawnione do ww. świadczeń.

Tak więc w tym zakresie powód – w sytuacji gdy będzie regularnie płacił alimenty na rzecz synów - nie będzie musiał zawracać kwot wypłacanych na rzecz dzieci przez (...) Centrum Pomocy (...).

W odniesieniu do żądania S. M. (1) uchylenia jego obowiązku alimentacyjnego ustalonego na rzecz byłej żony K. M. – wobec faktu, że pozwana wskutek zaniedbań wobec dzieci utraciła prawo do sprawowania osobistej pieczy nad synami, nadto związała się z innym mężczyzną i ze związku tego urodziła kolejne dziecko – Sąd uchylił obowiązek alimentacyjny powoda w tym zakresie od dnia 25 czerwca 2015 roku (od daty wydania postanowienia o umieszczeniu małoletnich W., B. i G. M. w pieczy zastępczej) - pkt 1 wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. (pkt 3 wyroku).

Anna Sobolewska-Talaga