Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2017 roku

Osobista apelacja oskarżonego P. P. od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 31 maja 2017 roku (sygn. akt VII K 827/16), okazała się skuteczna o tyle, że w konsekwencji jej wniesienia konieczne stało się uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Zabrzu do ponownego rozpoznania.

Wydając zaskarżony wyrok Sąd Rejonowy ustalił, że „ sprawca” po tym, jak przechodząc usiłował otworzyć samochód odszedł, by po chwili powrócić i porysować drzwi od strony pasażera oraz szybę w drzwiach kierowcy. Następnie ponownie odszedł i po chwili powrócił, usiłując otworzyć bagażnik, co mu się nie udało. Tak poczynione ustalenia faktyczne, pomimo iż zgodnie z treścią pisemnego uzasadnienia wyroku oparte zostały między innymi o zapis monitoringu, pozostają w sprzeczności z tym zapisem z którego wynika, że sprawca po powrocie do pojazdu obok którego pierwotnie przeszedł, znajdował się już wyłącznie po stronie pasażera oraz przy tylnej masce pojazdu, zatem nie mógł porysować szyby w drzwiach samochodu znajdujących się po stronie kierowcy. Ustalenia sądu pierwszej instancji pozostają nadto sprzeczne z zeznaniami pokrzywdzonej M. K. wedle której oskarżony porysował drzwi przednie od strony pasażera i szybę w tych drzwiach (k. 28). Odmiennie w tym względzie zeznaje natomiast drugi z pokrzywdzonych – A. G. (k. 5), który wskazuje na porysowanie drzwi po stronie pasażera oraz szyby w drzwiach znajdujących się po stronie kierowcy. Co innego wynika z protokołu oględzin (k. 25), który w swej treści koresponduje z zeznaniami pokrzywdzonej. Rozbieżności te powinny zostać zatem wyjaśnione. Pomimo różnic w zeznaniach świadków w tym względzie i nieprecyzyjności ich relacji w tym zakresie składanych na rozprawie, sąd wbrew treści art. 391 § 1 k.p.k. zaniechał odczytania ich zeznań z postępowania przygotowawczego. Jednoznacznego rozstrzygnięcia wymaga zatem przede wszystkim to, jakich uszkodzeń dokonać miał sprawca w pojeździe pokrzywdzonych.

W tym kontekście zasadne pozostawać będzie także wyjaśnienie jakich konkretnie uszkodzeń dotyczy wycena załączona do akt sprawy, a będąca podstawą nie tylko ustalenia wysokości wyrządzonej przestępstwem szkody, lecz także zasądzenia obowiązku jej naprawienia poprzez zapłatę kwoty stanowiącej równowartość kosztów naprawy pojazdu. Treść tej wyceny może wskazywać na to, że jej przedmiotem są wyłącznie prace lakiernicze, trudno zaś doszukać się w tejże wycenie kosztów wymiany szyby, w szczególności kosztów zakupu szyby celem jej zamontowania w miejsce uszkodzonej. Jeśli zaś uszkodzenie szyby nie było tak poważne, by wymagało jej wymiany, wówczas również i ta okoliczność powinna stać się przedmiotem jednoznacznego wyjaśnienia w postępowaniu dowodowym. W treści wyceny znalazły się między innymi zapisy (...) oraz (...). Wyjaśnienia poprzez przesłuchanie osoby sporządzającej wycenę wymaga określenie przedmiotu wyceny, w tym i tego do których części pojazdu odnoszą się powyższe zapisy w szczególności, czy nie dotyczą one drzwi przednich i tylnych od strony pasażera. Te ostatnie nie miały zostać uszkodzone podczas zdarzenia objętego aktem oskarżenia w niniejszej sprawie. Gdyby okazało się, że uszkodzenia pojazdu nie zostały do dnia dzisiejszego naprawione, ponownie rozpoznając sprawę rozważy Sąd Rejonowy dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, który w sposób bezstronny oceni rozmiar szkody i koszty jej naprawienia.

W piśmie z dnia 14 listopada 2016 roku oskarżony wnioskował o przesłuchanie wskazanego tam świadka. Wniosek ten oskarżony ponowił na rozprawie wskazując na okoliczności, które mają zostać udowodnione poprzez przeprowadzenie tego dowodu. Sąd pierwszej instancji w żaden sposób nie odniósł się do złożonego przez oskarżonego wniosku dowodowego i nie rozpoznał wniosku. Także i to uchybienie nie pozostawało bez wpływu na uchylenie zaskarżonego orzeczenia.

Rozpoznając sprawę, Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych w K. na okoliczność, czy mężczyzna widoczny na zapisie monitoringu załączonym do akt sprawy, to oskarżony. Dopuszczenie tego dowodu może sugerować, że pozostałe dowody oceniał sąd jako niewystarczające do potwierdzenia sprawstwa oskarżonego. Z opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych wynika, że jakość nagrań nie pozwala na obserwację cech wyglądu twarzy, lecz umożliwia stwierdzenie ogólnego podobieństwa do oskarżonego, bądź jego wykluczenia w przypadku znaczących różnic anatomicznych, zaś z powodu nienadesłania wizerunków porównawczych oskarżonego, instytut nie miał możliwości dokonania analizy porównawczej. Pomimo jednak takich wniosków opinii instytutu sąd pierwszej instancji wydał wyrok skazujący. Wbrew regulacjom art. 4, 7 i 410 k.p.k. zupełnie pominął ten dowód w rozważaniach, nie odniósł się do jego treści i nie poddał go ocenie. W ponownym postępowaniu sąd pierwszej instancji rozważy, czy celowe pozostawać będzie dopuszczenie dowodu z opinii powołanego instytutu celem potwierdzenia bądź wykluczenia ogólnego podobieństwa oskarżonego do osoby widniejącej na zapisie monitoringu, po przekazaniu instytutowi wizerunków porównawczych oskarżonego, w tym także wizerunku obejmującego sposób poruszania się oskarżonego.

Całokształt powyższych uchybień prowadzić musiał do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Postępowanie dowodowe wymaga bowiem nie tylko powtórzenia, lecz wręcz jego istotnego poszerzenia. Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Rejonowy powtórzy postępowanie dowodowe poszerzając je w niezbędnym zakresie wynikającym z zawartych powyżej uwag. Wyjaśni także kwestię ewentualnego motywu działania sprawcy. Z okoliczności sprawy wynika, że oskarżony i pokrzywdzeni mogą pozostawać w konflikcie, który może mieć znaczenie także dla oceny dowodów w sprawie. Należy ponadto wyjaśnić przyczyny tak znaczących rozbieżności pomiędzy oświadczeniami oskarżonego z postępowania przygotowawczego (k. 35 odwrót) oraz sądowego (k. 61) w przedmiocie leczenia neurologicznego i odwykowego oskarżonego.