Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2017 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: B. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 26 września 2016 r., znak: (...)

w sprawie: B. M.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej B. M. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 sierpnia 2016 r. do dnia 31 lipca 2018r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonej B. M. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, na podstawie przepisu art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS ( Dz. U. z 2009 roku nr 153, poz. 1227)

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS ubezpieczona nie została uznany za niezdolną do pracy zarobkowej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona, która wniosła o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, iż aktualny stan jej zdrowia nie pozwala na podjęcie pracy zarobkowej.

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona B. M., z zawodu fryzjerka, ostatnio zatrudniona jako sprzedawca, w dniu 13.07. 2016roku złożyła w pozwanym organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do renty. Ubezpieczona udokumentowała wymagany staż ubezpieczeniowy. Ubezpieczona była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy do dnia 31.07.31.07.2016r.Pozwany organ rentowy poddał ją badaniu przez lekarza orzecznika i komisję lekarską ZUS, którzy w wydanych orzeczeniach nie uznali ubezpieczonego za osobę niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej.

-okoliczności bezsporne

W celu zweryfikowania powyższych orzeczeń Sąd powołał biegłych lekarzy sądowych z zakresu następujących specjalności: onkologa i psychiatry.

Biegli lekarze sądowi w wydanej opinii w dniu 26.05. 2017 roku rozpoznali u ubezpieczonej następujące schorzenia:

1. Łokieć golfisty lewostronny

2.  Obrzęk limfatyczny lewej kończyny górnej

3.  Rak piersi lewej

4.  Zaburzenia depresyjne

Na podstawie przeprowadzonych badań sądowo-lekarskich oraz po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną znajdującą się w aktach sprawy biegli stwierdzili, że ubezpieczona utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania zatrudnienia zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji i jest nadal częściowo niezdolna do pracy - okresowo do 31.07.2018 roku - od dnia wstrzymania renty.

U ubezpieczonej, zdaniem biegłych, występują zaburzenia wymienione w rozpoznaniu a przebieg tych zaburzeń ma charakter przewlekły, w czasie ulegało natomiast zmianie nasilenie poszczególnych objawów. Biorąc pod uwagę obraz kliniczny zaburzeń u ubezpieczonej - nasilenie i częstość objawów, dotychczasowy przebieg choroby, obecny stan zdrowia - biegli stwierdzili, że pomimo systematycznego leczenia nie osiągnięto stabilnej poprawy funkcjonowania.

Oceniając zdolność do podjęcia zatrudnienia biegli uwzględnili przede wszystkim możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej po przekwalifikowaniu zawodowym, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczasowej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Biegli wskazali, że u ubezpieczonej występuje trwałe uszkodzenie układu chłonnego pachy lewej i w związku z tym wskazane jest unikanie silnych obciążeń mechanicznych, przeciążeń i urazów po stronie operowanej. Ruchy monotypowe z wiązane z pracą mogą prowokować dodatkowe dolegliwości bólowe lewej kończyny górnej.

W ocenie biegłych ubezpieczona wymaga dalszego leczenia w celu zapewnienia efektywnej długotrwałej poprawy.

W zakresie stanu psychicznego biegli skazali, ze u ubezpieczonej występują zmiany nastroju, zaburzenia popędu, lęk i niepokój, zaburzenia koncentracji uwagi, spadek motywacji, wycofanie, utratę zainteresowań. Powodują one okresowo trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć, w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywaniu i wydajności pracy. Zaburzenia depresyjne mogą stanowić przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej, systematycznej oceny.

W związku z powyższym biegli nie zgodzili się z opinią Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 23.09.2016r., która uznała, że badana jest zdolna do pracy.

-dowód; opinia biegłych k. 32-33 akt sądowych

Po zapoznaniu się z wydaną przez biegłych opinią, pozwany organ rentowy wniósł do niej zastrzeżenia, w których wskazał, nie podziela opinii o częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonej.

Komisja Lekarska wydała orzeczenie o braku długotrwałej niezdolności do pracy po przeprowadzonym badaniu przedmiotowym, na podstawie analizy dokumentacji medycznej oraz w oparciu o konsultację specjalisty psychiatry konsultanta ZUS z dnia 24.08.2016r.

Komisja Lekarska rozpoznała raka piersi lewej leczonego operacyjnie w 2010r. z następową chemio- i RTG terapią. Obecnie schorzenie onkologiczne bez cech wznowy i rozsiewu choroby nowotworowej, co przeczy częściowej niezdolności do pracy. Komisja Lekarska podczas badania nie stwierdziła ograniczenia ruchomości stawu barkowego lewego i kończyny górnej lewej, co również przeczy częściowej niezdolności do pracy.

Ubezpieczona, pod kontrolą (...) od 2010r. komisja lekarska podczas badania rozpoznała reaktywne zaburzenia nastroju. Orzekana nie była hospitalizowana psychiatrycznie. W trakcie badania przez Komisje Lekarska badana była w kontakcie słownym logicznym, zorientowana prawidłowo, w afekcie dostosowanym, nastrój obniżony sytuacyjnie, napęd w normie, lęku nie ujawnia, osobowość zwarta, intelekt orientacyjnie w granicach normy, zorientowany auto i allopsychicznie prawidłowo, bez cech ostrej psychopatologii, co również przeczy częściowej niezdolności do pracy. Z opisu biegłego psychiatry również nie wynika częściowa niezdolność do pracy. Biegły psychiatra stwierdził, że pamięć jest sprawna, bez uchwytnych badaniem klinicznym zaburzeń jakościowych, intelekt w normie, osobowość zwarta, bez cech rozpadu struktury, nie ujawniała objawów psychotycznych, myśli rezygnacyjnych nie zgłaszała, co również przeczy częściowej niezdolności do pracy. Z opisu biegłego internisty również nie wynika częściowa niezdolność do pracy. Biegły podaje, że utrzymuje się obrzęk limfatyczny kończyny górnej lewej, nie podaje obwodów kończyn. Również z opisu badania przez biegłego rehabilitacji medycznej nie wynika częściowa niezdolność do pracy. Ruchomość barku lewego bez istotnych ograniczeń, staw łokciowy lewy poza tkliwością palpacyjną nadkłykcia przyśrodkowego lewej kości ramiennej, bez istotnych ograniczeń, co również przeczy częściowej niezdolności do pracy.

Biegły podaje obwody ramion L 30.5 cm, P 30 cm. Nie jest to różnica istotna orzeczniczo, nie uzasadnia częściowej niezdolności do pracy.

Organ rentowy wniósł o przekazanie zastrzeżeń biegłym, celem ustosunkowania się do nich w opinii uzupełniającej lub o oddalenie odwołania.

Sąd uznał, ze biegli w sposób dostateczny wypowiedzieli się co do stanu zdrowia ubezpieczonej i ich opinia może stać się podstawą wyrokowania i oddalił wniosek organu rentowego zawarty w piśmie z dnia 21.09.2017 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy przytoczonej na wstępie – renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy – niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 57 ust. 1 pkt.2 uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie między innymi pięć lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Pięcioletni okres winien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.( art. 58 ust. 1 i 2 w/w ustawy)

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.(art.12 w/w ustawy) Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 wymienianej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W przedmiotowej sprawie, Sąd uwzględnił wydaną opinię przez biegłych i uznał ją za wyczerpującą, poddającą wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonej w odniesieniu do jej możliwości zawodowych. Podkreślić trzeba, że ubezpieczona wykonywała w trakcie swojej kariery zawodowej dwa zawody-zawód fryzjerki i sprzedawcy, które wymagają zarówno pracy w wymuszonej pozycji, monotypowych ruchów jak i sprawności obu kończyn górnych.

Opinia biegłych nie pozostawia wątpliwości co do tego, że u ubezpieczonej występuje trwałe uszkodzenie układu chłonnego pachy lewej i przeciwskazane są dla ubezpieczonej przeciążenia i obciążenia mechaniczne po tej stronie a monotypowe ruchy ( charakterystyczne zwłaszcza dla pracy fryzjerki ale także dla pracy sprzedawczyni ) mogą powodować dodatkowe dolegliwości bólowe kończyny lewej górnej. Opinia biegłych została szczegółowo uzasadniona, a ponadto wnioski w niej zawarte nie nasuwały wątpliwości, co do ich trafności, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Biegli zespołu są bowiem doświadczonymi specjalistami z tych dziedzin medycyny, które odpowiadały schorzeniom ubezpieczonego. Opinię wydali po zapoznaniu się z wszystkimi dokumentami leczenia przedłożonymi przez ubezpieczonego. Stanowisko swoje fachowo, logicznie i wyczerpująco uzasadnili a zastrzeżenia organu rentowego sprowadzały się w istocie do polemiki z wnioskami opinii biegłych, wobec czego Sąd uznał opinię biegłych sądowych za miarodajną dla oceny aktualnego stanu zdrowia ubezpieczonej. Zdaniem Sądu zarzuty organu rentowego sformułowane w piśmie procesowym z dnia 21.09.2017 r. stanowiły nieuzasadniona polemikę z prawidłowymi wnioskami opinii biegłych i nie zasługiwały na uwzględnienie. Stan zdrowia ubezpieczonej, która do dnia 31.07.2016 r. była uprawniona do renty, nie uległ bowiem poprawie i nie wykazał tego organ rentowy poprzestając na podkreśleniu w zastrzeżeniach do opinii odmiennej oceny stanu zdrowia ubezpieczonej dokonanej przez Komisję Lekarską.

Zgodnie z treścią przepisu art. 100 w/w ustawy: prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust.2.

2. Jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia.

W tej sytuacji Sąd, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym zwłaszcza opinię biegłych sądowych uznał, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie i zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonej prawo do świadczenia rentowego od dnia 1.08.2016 roku do dnia 31.07. 2018 roku.

W pkt 2 wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, bowiem dowody zaprezentowane w trakcie postępowania sądowego były tożsame z dowodami, którymi dysponował pozwany organ rentowy w trakcie prowadzonego postępowania orzeczniczego. Oznacza to, że przyczyną, dla której ubezpieczony uzyskał prawo do żądanego świadczenia dopiero w następstwie postępowania sądowego nie były dowody, do których organ rentowy nie mógłby się wcześniej ustosunkować a jedynie sama odmienna ocena stanu jego zdrowia dokonana przez biegłych sądowych, wobec czego wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

SSO Ewa Milczarek