Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2012 r. w Szczecinie

sprawy K. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. W..

o przyznanie renty do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 9 maja 2012 r. sygn. akt VI U 424/12

uchyla zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i sprawę przekazuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G. W.. do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt III AUa 530/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 lutego 2012 r. organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. przyznał ubezpieczonemu K. C. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy okresowo do 30 czerwca 2012 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się przyznania świadczenia do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania powołując się na orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 3 lutego 2012 r. ustalające, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy okresowo do 30 czerwca 2012 r .

Wyrokiem z dnia 9 maja 2012 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu K. C. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Okręgowy ustalił, że K. C. urodzony 12 lutego 1950 r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznaną ostatnio decyzją z dnia 15 października 2009 r. Świadczenie przysługiwało do dnia 30 kwietnia 2012 r. W dniu 20 października 201l r. złożył wniosek o stwierdzenie pogorszenia stanu zdrowia. Pierwszorazowo renta została przyznana decyzją z dnia 4 czerwca 2002 r. Nieprzerwanie świadczenie rentowe ubezpieczony pobiera od 2006 r. Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 27 grudnia 2011r. ustalił, że ubezpieczony jest nadal częściowo niezdolny do pracy. Rozpoznał u niego chorobę niedokrwienną serca, stan po zawale w 2003 r., stan po CABG 27.09.201l r., zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 3 lutego 2012 r. rozpoznała: dusznicę bolesną stabilną, chorobę wieńcową wielonaczyniową, stan po zawale serca w 2003 r. i stentowaniu w lipcu 2003 r. i wrześniu 2003 r., stan po CABG we wrześniu 2011 r., zespół WPW, nadciśnienie tętnicze, zespół bólowy kręgosłupa na tle zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych z upośledzeniem funkcji narządu ruchu i uznała ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy okresowo do 30 czerwca 2012 r. Na tej podstawie organ rentowy decyzją z dnia 13 lutego 2012 r. ustalił prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 października 201l r. poczynając, okresowo do 30 czerwca 2012 r.

Kierując się treścią art. 13 ust. 3 a w związku z art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd Okręgowy zważył, że ubezpieczony złożył w dniu 20 października 201l r. wniosek o pogorszenie stanu zdrowia, a komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 3 lutego 2012 r. uznała go za całkowicie niezdolnego do pracy okresowo do 30 czerwca 2012 r., przy czym w dniu badania ubezpieczony (urodzony 12.02.1950 r.) miał ukończone 61 lat i pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego. Zdaniem Sadu meriti organ rentowy przy orzekaniu okresu trwania niezdolności do pracy winien był zatem uwzględnić treść ustępu 3a w/w przepisu, nie poprzestając na nieprawidłowym orzeczeniu komisji lekarskiej. W związku z powyższym Sąd I instancji zmienił zaskarżoną decyzję, orzekając na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c., jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy, zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 13 ust. 3a w związku z art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez przyjęcie, że ubezpieczony nabył uprawnienia do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego.

Skarżący akcentował, że zgodnie z art. 14 ust. 3 przywołanej wyżej ustawy z 17 grudnia 1998 r. orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy. W ocenie organu rentowego, skoro organ ten, ustalając ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy okresowo, oparł się na orzeczeniu komisji lekarskiej, to nie naruszył prawa. Jest też faktem, że ubezpieczony w dniu badania miał ukończone 61 lat i pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej 5 lat poprzedzających okres tego badania, lecz z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Wobec powyższego Sąd zmieniając decyzję organu rentowego w oparciu o art. 13 ust. 3a ustawy emerytalnej i ustalając prawo ubezpieczonego do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do dnia osiągnięcia przez ubezpieczonego wieku emerytalnego, błędnie zastosował ten przepis. Z tych względów apelujący wniósł o zmianę wyroku w całości i oddalenie odwołania K. C..

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja organu rentowego zasługując na uwzględnienie doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku wraz z poprzedzającą go decyzją i przekazania sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania.

Decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przyznająca ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na okres do 30 czerwca 2012 r., w obliczu niespornego ustalenia, że przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego K. C. był uprawniony do renty i brakuje mu mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy, została wydana przedwcześnie, bez dokonania wyczerpujących ustaleń w zakresie oceny stanu zdrowia ubezpieczonego po 30 czerwca 2012 r. Zarówno organ rentowy, jak i Sąd I instancji pominęli istotną treść art. 13 ust. 3a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, ze zm.), z której wynika, że jeżeli osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy orzeka się niezdolność do pracy na okres do dnia osiągnięcia tego wieku. Redakcja przepisu, w ocenie sądu odwoławczego przekonuje, że przyznanie prawa do renty w warunkach nim określonych (w sytuacji gdy niesporne są powyższe ustalenia) wymaga ustalenia stopnia niezdolności do pracy, w czasie trwania prawa do renty aż do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego. Przyznanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do czasu osiągniecia wieku emerytalnego w sytuacji, gdy zgodnie z istniejącym materiałem sprawy ubezpieczony jest całkowicie niezdolny jedynie okresowo jest w ocenie Sądu Odwoławczego nieuprawnione.

W niniejszej sprawie jest poza sporem, że renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy została K. C., urodzonemu w dniu 12 lutego 1950 r., pierwszorazowo przyznana w dniu 4 czerwca 2002 r. Nieprzerwanie ubezpieczony pobierał to świadczenie od 2006 r. W dniu 20 października 2011 r. ubezpieczony złożył wniosek o stwierdzenie pogorszenia stanu zdrowia. Wówczas, lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 27 grudnia 2011 r. ustalił, że ubezpieczony jest nadal częściowo niezdolny do pracy, natomiast komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 3 lutego 2012 r. stwierdziła, że K. C. jest całkowicie niezdolny do pracy okresowo do 30 czerwca 2012 r. i na tej podstawie organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy okresowo do 30 czerwca 2012 r.

Jakkolwiek zatem słusznie zarzucał organ rentowy, że Sąd I instancji pominął okoliczność upływu okresu na jaki przyznane zostało świadczenie, a tym samym w jakim istnieć ma całkowita niezdolność do pracy, to wskazać należy, że zarówno organ rentowy, jak i Sąd Okręgowy nie poczyniły w tym zakresie wymaganych ustaleń. W ocenie Sądu Apelacyjnego pełne rozstrzygnięcie o wniosku ubezpieczonego musi być dokonane przez pryzmat art. 13 ust. 3a ustawy emerytalnej, a tym samym wymaga oceny stopnia niezdolności do pracy K. C. także po 30 czerwca 2012 r. do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy emerytalnej. Ocena taka winna zostać dokonana przed organem rentowym w ramach dwuinstancyjnego postępowania odwoławczego od orzeczeń lekarskich (art. 14 ustawy emerytalnej), co następczo umożliwi prawidłową weryfikację legalności decyzji w razie wniesienia odwołania do sądu.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał, że zarówno zaskarżony wyrok, jak i decyzja organu rentowego z dnia 13 lutego 2012 r. były przedwczesne. Koniecznym bowiem w sprawie jest przeprowadzenie badania K. C. na okoliczność stopnia jego niezdolności do pracy także po 30 czerwca 2012 r. i to na etapie postępowania prowadzonego przez organ rentowy. Z tych przyczyn należało uchylić nie tylko zaskarżony wyrok, ale i poprzedzającą go decyzję, zaś sprawę przekazać Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G. do ponownego rozpoznania.

Uwzględniając powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 477 ^14a k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

SSA Urszula Iwanowska SSA Barbara Białecka SSA Jolanta Hawryszko