Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

K., dnia 14 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Wojciech Vogt

Sędziowie: SSO Henryk Haak (spr.)

SSO Janusz Roszewski

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2017 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Z. C.

z udziałem (...) S.A. z siedzibą w G. i S. C.

o ustanowienie służebności przesyłu

w przedmiocie zażaleń wnioskodawczyni i uczestnika postępowania S. C.

na punkt 4, 5, 6 i 7 postanowienia Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie z dnia 26 października 2016 r., sygn. akt I Ns 1/15

p o s t a n a w i a :

1.  zmienić punkty 4 – 7 zaskarżonego postanowienia i nadać im następujące brzmienie:

„4. zasądzić od uczestnika postępowania (...) S.A. z siedzibą
w G. na rzecz wnioskodawczyni Z. C. kwotę 200,00 zł (dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

5. nakazać pobranie od uczestnika postępowania (...) S.A.
z siedzibą w G. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego
w O. kwotę 4.334,57 zł (cztery tysiące trzysta trzydzieści cztery złote 57/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.”

2. zasądzić od uczestnika postępowania (...) S.A. z siedzibą
w G. na rzecz wnioskodawczyni Z. C. i uczestnika postępowania S. C. kwotę po 30,00 zł (trzydzieści złotych) dla każdego z nich tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

SSO Henryk Haak SSO Wojciech Vogt SSO Janusz Roszewski

Sygn. akt II Cz 99/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 26 października 2016 r. Sąd Rejonowy
w O. oddalił wniosek wnioskodawczyni Z. C. o zasądzenie kosztów postępowania (pkt 4), ustalił, iż strony ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (pkt 5), nakazał pobrać solidarnie od wnioskodawczyni Z. C. i uczestnika postępowania S. C. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie kwotę 2.267,28 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (pkt 6) oraz nakazał pobrać od uczestnika postępowania (...) S.A. z siedzibą w G. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego
w O. kwotę 2.267,28 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (pkt 7).

W uzasadnieniu wskazano, że w niniejszej sprawie ma zastosowanie art. 520 § 1 k.p.c. i to uzasadnia poniesienie kosztów w sposób opisany w zaskarżonym postanowieniu.

Zażalenia na powyższe postanowienie złożyli wnioskodawczyni i uczestnik postępowania S. C., zaskarżając zaskarżone postanowienie w zakresie punktów 4 – 7.

Skarżący zarzucili zaskarżonemu postanowieniu naruszenie przepisu
art. 520 k.p.c. poprzez jego błędną interpretację i przyjęcie, że zachodzą przesłanki do obciążania częścią kosztów postępowania wnioskodawczynię i uczestnika postępowania S. C..

Mając na uwadze powyższy zarzut, skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia w punktach 4 – 7 i zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania oraz nakazanie pobrania od uczestnika postępowania na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie nieuiszczonych kosztów sądowych.

Nadto skarżący wnieśli o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania zażaleniowego

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenia zasługują na uwzględnienie.

Stosownie do art. 520 § 1 k.p.c. każdy uczestnik postępowania nieprocesowego ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie. Oznacza to, że każdy uczestnik postępowania ponosi koszty połączone z jego działaniem lub z czynnościami sądu podjętymi w jego interesie.

Od powyższej zasady ustawodawca przewidział odstępstwo m.in. w art. 520 § 2 k.p.c., według którego, jeżeli uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników.

O sprzeczności interesów uczestników można mówić, gdy występują w tym postępowaniu jako swego rodzaju przeciwnicy w zakresie żądania rozpoznawanego
w tym postępowaniu.

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni wystąpiła o ustanowienie,
za wynagrodzeniem, służebności przesyłu na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. z siedzibą w G. na nieruchomości stanowiącej wspólność majątkową małżeńską wnioskodawczyni Z. C. i uczestnika postępowania S. C.. Wystąpienie z przedmiotowym wnioskiem nastąpiło wobec braku porozumienia w tym zakresie zainteresowanych, pomimo negocjacji podejmowanych przed wniesieniem wniosku w niniejszej sprawie.

Należy przyjąć, że w sprawie o ustanowienie służebności przesyłu, ze względu na to, że zainteresowani nie mają wspólnych interesów, nie stosuje się w zasadzie
art. 520 § 1 k.p.c. (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19.11.2010 r., III Cz 46/10, OSN 2011, nr 8 – 9, poz. 88; uzasadnienie postanowienia Sadu Najwyższego z dnia 05.12.2012 r., I Cz 148/12, OSNC Zb. dodatkowy 2013 nr B, poz. 45)

Powyższe uzasadnia obciążanie kosztami postępowania uczestnika postępowania (...) S.A. z siedzibą w G. na podstawie przepisu art. 520 § 2 k.p.c.

Należy uznać, że za powyższą konstatacją przemawiają również względy słuszności. W ostatecznie sprecyzowanym wniosku, wnioskodawczyni wniosła
o ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem w wysokości 1000 zł miesięcznie (k. 76 – 78), natomiast uczestnik postępowania (...) S.A.
z siedzibą w G. wyraził zgodę na ustanowienie służebności przesyłu zgodnie
z wnioskiem, jednak za jednorazowym wynagrodzeniem (k. 81). Przeprowadzone
w sprawie opinie biegłych były niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy. Zważyć przy tym należy, że uczestnik postępowania (...) S.A. z siedzibą w G. jest przedsiębiorcą czerpiącym dochody z przesyłu energii elektrycznej, dokonywanego przy pomocy urządzeń ulokowanych m.in. na nieruchomości wnioskodawczyni
i uczestnika postępowania S. C., a zatem ustanowienie służebności przesyłu leży w jego interesie, przyznanie natomiast wynagrodzenia za ustanowienie tej służebności stanowi słuszną rekompensatę za pomniejszenie wartości nieruchomości
z uwagi na jej częściowe zajęcie przez urządzenia przesyłowe. Tymczasem, jak wynika z punktu 1 i 3 zaskarżonego postanowienia, na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. z siedzibą w G. została ustanowiona służebność przesyłu, zgodna
z ostatecznym wnioskiem, za jednorazowym wynagrodzeniem w kwocie 3.775,00 zł. Oznacza to, że w sytuacji obciążania skarżących kosztami sądowymi w niniejszej sprawie w łącznej kwocie 2.467,28 zł z tytułu połowy kosztów wynagrodzenia biegłych oraz opłaty od wniosku, faktyczne wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego stanowiłoby kwotę nieco ponad 1.300 zł, która to kwota nie odzwierciedla w żaden sposób straty z powodu obniżenia wartości nieruchomości obciążonej, jak również korzyści uzyskanych w ten sposób przez tego przedsiębiorcę. Należy uznać, że kwota ta nie stanowiłaby należnej rekompensaty dla właścicieli nieruchomości obciążanej, skoro nie stanowi nawet kwoty jednego najniższego wynagrodzenia pracowniczego.

Z uwagi na powyższe, należało - na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw.
z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. – orzec, jak w pkt 1 sentencji.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie
art. 520 § 2 k.p.c.

SSO Henryk Haak SSO Wojciech Vogt SSO Janusz Roszewski