Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale III Rodzinnym i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Honorata Wójcik

Protokolant: sekr. sąd. Barbara Salamondra

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 grudnia 2017 roku

sprawy z powództwa małoletniego C. K. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową O. K.

przeciwko R. K.

o podwyższenie alimentów

1.  podwyższa alimenty płatne od R. K. na rzecz jego małoletniego syna C. K. ur. (...) ustalone ostatnio wyrokiem Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 23.08.2007 r. w sprawie III RC 73/07 z kwoty po 300 (trzysta) złotych miesięcznie do kwoty po 700 (siedemset) złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka O. K. poczynając od dnia 15.11.2017 roku,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa,

4.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 178/17

UZASADNIENIE

Powód C. K. reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową - matkę O. K. w pozwie z dnia 26 października 2017 roku wniósł o podwyższenie alimentów od pozwanego R. K. z kwoty po 300 zł do kwoty po 700 zł miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że alimenty od pozwanego na rzecz powoda w kwocie po 300 zł zostały ustalone 10 lat temu, a od tego czasu sytuacja materialna i finansowa powoda i jego matki uległy zmianie. Alimenty zasądzone na rzecz małoletniego C. K. nie wystarczają na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb, które są coraz większe. Powód ma wadę wzroku, wadę zgryzu, jest w okresie szybkiego wzrostu. Ponadto ma problemy z nauką i potrzebuje korepetycji (pozew – k. 2).

W odpowiedzi na pozew z dnia 21 listopada 2017 roku pozwany R. K. uznał powództwo do kwoty 400 zł miesięcznie od dnia orzeczenia, zaś w pozostałym zakresie wniósł o jego oddalenie. Wskazał, iż ma na utrzymaniu jeszcze dwumiesięcznego syna z nowego związku z partnerką M. B. (1). Mieszka z konkubiną w domu jej rodziców. M. B. (1) jest na urlopie macierzyńskim i pobiera świadczenia w kwocie 1.500 zł. Pozwany jest kontrolerem i osiąga wynagrodzenie w wysokości około 2.500 zł miesięcznie. Poza kwota alimentów pozwany kupuje powodowi zabawki, ubrania oraz daje kieszonkowe (odpowiedź na pozew – k. 5 – 19).

Powyższe stanowiska zostały rozwinięte i podtrzymane przez obie strony w dalszym toku postępowania (protokół z rozprawy – k. ).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód C. K., urodzony dnia (...), jest synem O. K. i R. K.. Rodzicie powoda nie byli małżeństwem, nie mieszkają razem.

(dowód: okoliczności bezsporne)

Ostatnio alimenty od pozwanego R. K. na rzecz powoda ustalił Sąd Rejonowy w Łowiczu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w sprawie III RC 73/07 w wyroku z dnia 23 sierpnia 2007 roku w wysokości 300 zł miesięcznie, przy czym ustalił, że alimenty będą płatne do rąk matki dziecka O. K..

(dowód: wyrok w sprawie III RC 73/07 – k. 22 z załączonych akt o sygn. III RC 73/07 )

Kiedy Sąd Rejonowy orzekał o wysokości alimentów zasądzonych od pozwanego na rzecz powoda miał on 1 rok, znajdował się pod bezpośrednią opieką i pieczą matki. Średni koszt utrzymania małoletniego został ustalony na poziomie około 600 zł.

Przedstawicielka ustawowa małoletniego O. K., miała 20 lat, nie miała zawodu. Pozostawała na utrzymaniu rodziców. Otrzymywała 48 zł zasiłku rodzinnego.

Pozwany R. K., miał 23 lata, z zawodu był operatorem wózka widłowego. Pracował i zarabiał 1.125 zł. Nie utrzymywał kontaktów z dzieckiem.

(dowód: dokumenty z akt sprawy III RC 73/07 )

Obecnie C. K. ma 11 lat, jest uczeniem klasy V szkoły podstawowej. Powód mieszka razem z matką O. K. w domu swoich dziadków. Miesięczny koszt utrzymania C. K. wynosi około 1.400 złotych, na kwotę tę składają się następujące pozycje: 100 zł – koszty utrzymania domu przypadające na powoda, 200 zł – odzież i obuwie, 100 zł – koszty edukacyjne (podręczniki, przybory szkolne, składki, wycieczki), 500 zł – wyżywienie, 60 – telefon, 20 zł – fryzjer, 70 zł – leki i okulary, 100 zł – rozrywka, 50 zł – artykuły kosmetyczne i higieniczne, 200 zł – korepetycje. Powód ma problemy z nauką, głównie z matematyką i językiem angielskim, dlatego korzysta z dodatkowych lekcji. Ma wadę wzroku nosi okulary. Koszt okularów to 400 zł. (...) wymieniane są co roku. Przedstawicielka korzysta z wizyt prywatnych u lekarzy bez wyraźnych ku temu wskazań.

(dowód: zeznania przedstawicielki ustawowej e-protokół z dnia 21.12.2017 r. czas: 00:10:41 – k. 45v; paragony – k. 14, potwierdzenie przelewu i opłat za telefon – k. 16-24 )

O. K. ma 30 lat, pracuje w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., jako sprzedawca, z wynagrodzeniem 2.800 – 2.900 zł miesięcznie netto. Dojeżdża do pracy do W.. Nie otrzymuje żadnych świadczeń z pomocy społecznej. Mieszka z rodzicami, który pomagają jej w opiece nad powodem.

( dowód: umowa o pracę – k. 15, zeznania przedstawicielki ustawowej e-protokół z dnia 21.12.2017 r. czas: 00:10:41 – k. 45v, zaświadczenie z US – k. 38, deklaracja podatkowa – 39, potwierdzenie wypłaty wynagrodzenia – k. 40-42)

R. K. ma aktualnie 34 lata, jest kierowcą, posiada prawo jazdy kat. C + E, pracuje u prywatnego przewoźnika i zarabia 1.823,87 zł netto. Dojeżdża do pracy ze S. do M.. Oprócz małoletniego powoda ma na utrzymaniu jeszcze 4-miesięcznego syna A. urodzonego (...) ze związku z M. B. (1). Miesięczny koszt utrzymania młodszego syna pozwanego wynosi około 1.000 zł. Pozwany pracuje na trasach krajowych, aby codziennie być w domu i spędzać czas z partnerką i młodszym synem. Pozwany prowadzi z partnerką wspólne gospodarstwo domowe. Mieszkają w domu będącym własnością rodziców konkubiny. M. B. (1) prowadzi hodowlę psów o nazwie D.. Pozwany udostępnia na profilu społecznościom aukcje dotyczące sprzedaży psów, działki, gier, nie będących jego własnością. Wystawił na sprzedaż markową bluzę.

Z małoletnim C. widuje się rzadko. Przekazuje mu wówczas prezenty. W ubiegłym roku przekazał na jego rzecz jednorazowo kwotę 1.000 zł.

(dowód: zaświadczenie o dochodach – k. 8, odpis skróconego aktu urodzenia – k. 9; zeznania pozwanego e-protokół z dnia 21.12.2017 r. czas: 00:18:24 – k. 45v)

Sąd uznał za wiarygodny zebrany w sprawie materiał dowodowy i oparł się na nim, dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Nie budzą wątpliwości Sądu co do wiarygodności dowody z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony
i potwierdzają przedstawiane przez nie fakty.

Także zeznania pozwanego co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy ocenić należy, co do zasady, jako wiarygodne. Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom R. K. w zakresie braku dochodów jego partnerki, która prowadzi hodowlę psów, sam pozwany ogłaszał na portalu społecznościom sprzedaż markowych ubrań i gier. Ponadto w zakresie braku możliwości osiągania dodatkowych zarobków przez pozwanego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione w całości, to jest w zakresie żądania podwyższenia alimentów płatnych od pozwanego R. K. na rzecz jego syna C. K. z kwoty po 300 złotych miesięcznie do kwoty po 700 złotych miesięcznie.
W myśl art. 138 k.r.o., w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumieć natomiast należy zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji. Zgodnie bowiem z treścią art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 2 k.r.o.).

Zakres potrzeb dziecka, których zaspokajanie jest obowiązkiem rodziców, ustanawia przepis art. 96 k.r.o. W związku z powyższym, rodzice zobowiązani są zapewnić dzieciom, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, zaspokojenie potrzeb w zakresie wyżywienia, odzieży, środków higieny oraz leczenia. Należy podkreślić, iż rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. We wszelkich innych wypadkach na rodzicach ciąży stanowczy obowiązek utrzymania dziecka, ograniczony tylko ich możliwościami zarobkowymi
i majątkowymi.

W niniejszej sprawie Sąd doszedł do wniosku, iż zasadnym jest podwyższenie alimentów płatnych od pozwanego R. K. na rzecz jego syna C. K. z kwoty po 300 złotych miesięcznie do kwoty po 700 złotych miesięcznie. W pierwszej kolejności przemawia za tym sam upływ czasu od momentu ostatniego orzeczenia w sprawie alimentów pomiędzy stronami niniejszego postępowania. Potrzeby powoda, który jest w takim wieku, że nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, nie osiąga sam żadnych dochodów, nie ma własnego majątku, z upływem czasu rosną.
W literaturze podkreśla się, iż z biegiem lat, a zwłaszcza wskutek dorastania dziecka zwiększają się jego potrzeby i tym samym osoby zobowiązane do jego alimentacji powinny zwiększyć swój wysiłek dla zaspokojenia tych potrzeb (T. S., Prawo rodzinne
i opiekuńcze, W. 2005, s. 277).

Od chwili, kiedy ostatnio była ustalona wysokość alimentów od pozwanego na rzecz powoda, to jest od momentu wydania wyroku przez Sąd Rejonowy w Łowiczu w sprawie III RC 73/07, upłynęło około 10 lat. Od tamtej pory uległa zmianie nie tylko sytuacja powoda, ale również zmieniła się sytuacja jego matki oraz ojca - pozwanego.

C. K. ma już 11 lat, rozpoczął już edukację w klasie V szkoły podstawowej, jest w okresie dojrzewania, szczególnie szybko rośnie, ma wadę wzroku oraz wadę zgryzu. Z uwagi na wadę wzroku jest pod kontrolą okulisty, korzysta z odpłatnych wizyt okulistycznych i ortodontycznych. Przedstawicielka ustawowa nie potrafiła wyjaśnić dlaczego nie korzystała ze świadczeń medycznych w tym zakresie dostępnych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, dlatego też Sąd nie uznał aby koszty leczenia prywatnego były usprawiedliwionymi potrzebami małoletniego powoda. Nie ulega wątpliwości, że w związku z jego dojrzewaniem więcej środków, niż było to w 2007 roku, potrzeba na jego wyżywienie, na odzież, buty, które częściej trzeba wymieniać na nowe, większe. Koszty utrzymania powoda Sąd oszacował na kwotę 1.400 złotych miesięcznie, jako adekwatne do jego potrzeb oraz możliwości majątkowych jego rodziców.

Od 2007 roku sytuacja matki powoda uległa istotnej zmianie. Przed 10 laty przedstawicielka ustawowa nie pracowała, pozostawała na utrzymaniu swoich rodziców. Obecnie pracuje i zarabia około 2.800 zł. Nadal mieszka w domu rodziców z małoletnim powodem i uczestniczy proporcjonalnie w kosztach utrzymania domu.

Sytuacja pozwanego od dnia wyroku ostatniego wyroku Sądu Rejonowego w Łowiczu uległa zmianie w ten sposób, że obecnie ma jeszcze drugiego syna z nowego związku partnerskiego. Ma on 4 miesiące, a koszty jego utrzymania wynoszą 1.000 zł.

Pozwany nadal pracuje u prywatnego przewoźnika i zarabia około 1.800 zł netto. Jak sam przyznał nie podejmuje lepiej płatnej pracy, jako kierowca w transporcie międzynarodowym z uwagi na to, że chce przebywać codziennie z partnerką i młodszym synem. Jednocześnie utrzymuje nieregularne, rzadkie kontakty z małoletnim powodem. Na dochody rodziny składa się ponadto kwota 1.500 zł z tytułu świadczeń z pomocy społecznej otrzymywanych przez konkubinę M. B. (2), ale także z prowadzonej przez nią hodowli psów. Pozwany sprzedaje markowe ubrania i drogi sprzęt. Sąd uznał ponadto, że pozwany zawyżył koszty dojazdu do pracy. Sąd nie dał zatem wiary zeznaniom pozwanego w zakresie braku możliwości łożenia na potrzeby małoletniego powoda ponad kwotę 400 zł miesięcznie. Sąd kierował się przy tym zasadą równej stopy życiowej obowiązującej między rodzicami a dziećmi a także odpowiednio stosowanej pomiędzy rodzeństwem przyrodnim (tj. z uwzględnieniem odrębnych możliwości zarobkowych matek tych dzieci). R. K. sam ponosi koszty utrzymania 4-miesięcznego syna A., karmionego piersią w wysokości 1.000 zł miesięcznie, a koszt utrzymania 11-letniego C. ocenia na 800 zł miesięcznie.

Żądanie, by koszty utrzymania powoda ustalone ostatecznie na kwotę około 1400 złotych miesięcznie pokrywał w połowie tj. w wysokości 700 zł pozwany jest adekwatne do jego możliwości zarobkowych i majątkowych, tym bardziej, że to na przedstawicielce ustawowej ciąży obowiązek bezpośredniej opieki i troski o wychowanie powoda. O. K., jako samotna matka musi pogodzić obowiązek osobistej troski z pracą zawodową w celu zaspokajania połowy potrzeb syna C.. Zasadne jest zatem żądanie zwiększenia alimentów na rzecz powoda do kwoty 700 zł miesięcznie (wyczerpując w całości żądanie pozwu), którą to kwotę Sąd ustalił stosując zasadę „równej stopy życiowej” ustalając, że koszty utrzymania najstarszego syna pozwanego nie mogą odbiegać od poziomu życia rodziców i przyrodniego brata.

Sąd uznał jednak, iż przedstawione w pisemnym zestawieniu wydatki na usprawiedliwione potrzeby powoda zostały nieco zawyżone, jednakże przedstawicielka ustawowa może zaspokajać je w wyżej wysokości. Sąd jest związany żądaniem pozwu.

Zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, że istniejące warunki społeczno - gospodarcze i żadne ważne przyczyny nie stoją na przeszkodzie, by pozwany, wykorzystując swoje siły i umiejętności, zaspokajał częściowo potrzeby syna, łożąc na jego utrzymanie kwoty po 700 złotych miesięcznie. R. K. jest 34-letnim, czynnym zawodowo, zdolnym do pracy mężczyzną i powinien przyjąć na siebie w należytym stopniu odpowiedzialność za los swego starszego dziecka. Biorąc pod uwagę zarówno wykształcenie pozwanego, posiadanie konkretnego zawodu, jak i dotychczasowe doświadczenie pozwanego, ma on możliwości zaspokajania potrzeb powoda w zakreślonej przez Sąd wysokości.

Godzi się zauważyć, że Sąd, orzekając o wysokości świadczeń alimentacyjnych, bierze pod uwagę nie tylko dochody realnie osiągane przez zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych, ale także jego potencjalne możliwości zarobkowe i majątkowe, to jest dochody i majątek, jakie zobowiązany mógłby osiągnąć przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji zawodowych, wykształcenia, doświadczenia zawodowego, uwzględniając stan zdrowia i wiek zobowiązanego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42). Zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności jego zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno - gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 1975 r., III CRN 48/75, LEX nr 7702; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1959 r., sygn. III CR 212/58, OSPiKA 1960, nr 2, poz. 41)

Uwzględniając całokształt okoliczności sprawy, Sąd uznał, że zasadnym jest podwyższenie alimentów od pozwanego R. K. na rzecz jego syna C. K. ustalonych ostatnio wyrokiem Sądu Rejonowego w Łowiczu w sprawie III RC 73/07 z dnia 23 sierpnia 2007 roku z kwoty 300 zł miesięcznie do kwoty po 700 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 15 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. W ocenie Sądu powyższa kwota jest adekwatna do usprawiedliwionych potrzeb powoda, a jednocześnie nie przekracza możliwości finansowych pozwanego.

Alimenty podwyższono poczynając od dnia 15 listopada 2017 roku, to jest od daty doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, uznając, iż wówczas pozwany został wezwany do niezwłocznego spełnienia świadczenia. Strona powodowa nie wskazała żadnych okoliczności uzasadniających podwyższenie alimentów z datą wsteczną.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., to jest nie obciążył pozwanego kosztami postępowania, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd z urzędu nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punkcie, na mocy którego podwyższono alimenty. Rygor natychmiastowej wykonalności jest bowiem nadawany z urzędu bez żadnych ograniczeń
w zakresie rat alimentacyjnych płatnych po dniu wniesienia powództwa do sądu.