Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2017r. w S.

odwołania S. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 18 stycznia 2016 r. Nr (...)

w sprawie S. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

I.  zmienia zaskarżona decyzję i ustala, że S. T. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu w okresach wskazanych w decyzji;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na rzecz S. T. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 200/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.01.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. działając na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 9 ust. 1 i 1a, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.) stwierdził, że S. T. jako prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega: obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu w dniach: 1.08.2007 r., 10.09.2007 r. 21.09.2007 r., 26.09.2007 r., 5.10.2007 r., 29.10.2007 r., 12.11.2007 r., 19.11.2007 r., 29.11.2007 r., 3.12.2007 r., 20.12.2007 r., 11.01.2008 r., 14.01.2008 r., 31.01.2008 r., 25.02.2008 r., 29.02.2008 r., 10.03.2008 r., 25.03.2008 r., 31.03.2008 r., 7.04.2008 r., 11.04.2008 r., 25.04.2008 r. i w dniach od 28.04.2008 r. do 9.05.2008 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż w wymienionych dniach ubezpieczony zwolniony był z wykonywania obowiązków w ramach stosunku pracy z Wojewódzkim Szpitalem (...) w S., gdzie zatrudniony był jako lekarz na podstawie umowy o pracę i w wymienionych dniach wykonywał czynności w ramach prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie kontraktu zawartego z SP ZOZ (...) w S..

Od decyzji tej odwołanie złożył ubezpieczony S. T., który wnosił o jej zmianę i umorzenie postępowania. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony twierdził, iż organ rentowy nie uwzględnił jego wyjaśnień, w których wskazał, że w dniach 7.04.2008 r., 11.04.2008 r., 25.04.2008 r. oraz w okresie od 28.04.2008 r. do 9.05.2008 r. realizowana była ugoda sądowa zawarta z Wojewódzkim Szpitalem (...) w S., zgodnie z którą dni udzielone ubezpieczonemu przez pracodawcę były płatne przez co nie mogły zostać zakwalifikowane jako nieobecność w pracy usprawiedliwiona bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku, ponieważ za te dni uzyskiwał wynagrodzenie oraz, że w okresie od 28.04.2008 r. do 9.05.2008 r. nie podejmował on czynności w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, a ponadto w miesiącach kwiecień i maj 2008 r. pełnił dyżury w (...) wyłącznie na podstawie umowy o pracę zawartej z Wojewódzkim Szpitalem (...) w S., a nie na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z SP ZOZ (...). Odwołujący się zarzucił, iż organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję zaniechał zgromadzenia kompleksowego materiału dowodowego, a oparł się jedynie na pisemnych wyjaśnieniach udzielonych przez (...) Szpital Wojewódzki w S. oraz SP ZOZ (...). Nie wyjaśnione zostały tak istotne okoliczności, jak ustalenie na czym polegała usprawiedliwiona nieobecność w pracy i czy ubezpieczony na dni, kiedy pełnił dyżury na (...), składał wniosek o udzielenie mu przez ówczesnego pracodawcę urlopu bezpłatnego i nie wskazał tego świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Oddział ZUS wnosił o jego oddalenie. W uzasadnieniu swego stanowiska procesowego, organ rentowy twierdził, iż na podstawie informacji z (...) Szpitala Wojewódzkiego w S., który przejął w części pracowników Wojewódzkiego Szpitala (...) w S., ustalił, że wskazane nieobecności wnioskodawcy w pracy bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku dotyczą dni i okresów, w których S. T. pełnił dyżury na (...). Dyżury te były pełnione w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej przez niego z SP ZOZ (...) jako podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą. W dniach, w których był udzielony urlop bezpłatny, a także niektóre usprawiedliwione nieobecności bez prawa do wynagrodzenia, są okresami faktycznej przerwy w zatrudnieniu, mimo iż stosunek pracy nie uległ rozwiązaniu. W dalszej części wywodów, Zakład powołał się na informację uzyskaną od (...), zgodnie z którą ubezpieczony jako osoba prowadząca działalność gospodarczą w dniach, kiedy w ramach umów cywilnoprawnych wykonywał czynności, powinien rozliczać się z ZUS i z urzędem skarbowym.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony S. T. podjął zatrudnienie w Wojewódzkim Szpitalu (...) od 2.09.1993 r. jako lekarz na Oddziale Urazowo-Ortopedycznym na czas nieokreślony. W trakcie zatrudnienia w tym szpitalu, S. T. zarejestrował pozarolniczą działalność gospodarczą od 1.01.1999 r., a od 1.06.2002 r. został zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Podczas zatrudnienia w wymienionym szpitalu, pełnił dyżury lekarskie, które przekroczyły normatywny czas pracy lekarza. W związku z tym, w dniu 29.05.2007 r., wystąpił on z pozwem przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi (...) w S. o nakazanie pozwanemu udzielenia dni wolnych (k. 2 akt sprawy IV P 176/07). W toku postępowania przed Sądem Rejonowym w Siedlcach, ubezpieczony zawarł z pozwanym Wojewódzkim Szpitalem (...) ugodę sądową, na mocy której szpital zobowiązał się do udzielenia w okresie od 1.12.2007 r. do 31.12.2011 r. 176 dni wolnych od pracy płatnych w wysokości 50% ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. W dalszej części ugody został szczegółowo określony sposób wykorzystania wolnych dni (k. 49-50 akt IV P 176/07). W trakcie zatrudnienia w wymienionym szpitalu, S. T. zawarł 2 umowy cywilnoprawne z SP ZOZ (...) w S. na świadczenie usług zdrowotnych na rzecz tego podmiotu. Pierwsza umowa zawarta została na okres od 1.08.2007 r. do 31.10.2007 r., zaś druga od 1.11.2007 r. do 30.09.2008 r. (pismo (...) k. 108 akt ZUS). Umowę tę ubezpieczony zawarł jako podmiot prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą. W ramach tych umów, ubezpieczony pełnił dyżury w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym zgodnie z grafikiem ustalonym przez podmiot zatrudniający i uzgodnionym z ordynatorem oddziału. Wojewódzki Szpital (...) na listach obecności odnotowywał dni dyżuru na (...) jako nieobecność w pracy usprawiedliwiona (karty ewidencji czasu pracy- akta osobowe). Za te dni nie było mu przyznawane przez szpital wynagrodzenie. Ponadto, ubezpieczony wykorzystywał wolne dni wynikające z zawartej ugody sądowej. Składał on podania do dyrekcji szpitala o udzielenie mu konkretnych wolnych dni w danym miesiącu (k. 147, 151, 155, 157, 169 cz. B akt osobowych). Mianowicie, w grudniu 2007 r. były to dni: 3, 7, 20, 28 oraz 7, 11, 25 kwietnia 2007 r., a także okres od 28.04 do 9.05.2007 r., tj. 10 wolnych dni z pkt 2a ugody. Ponadto, w 2008 r. wolne dni wynikające z ugody były udzielone w dniach: 11, 14 i 31 stycznia, 25 i 29 lutego oraz 10, 25, 31 marca. W ewidencji czasu pracy wpisano, iż w 2007 r. było 5 nieobecności usprawiedliwionych. Wojewódzki Szpital (...) został zlikwidowany z dniem 30.06.2012 r. (k. 116 akt ZUS). Zobowiązania dotychczasowego podmiotu po zakończeniu likwidacji stały się zobowiązaniami i należnościami województwa (...). Powstał nowy podmiot prawny - (...) Sp. z o. o. Szpital ten przejął część pracowników zlikwidowanego (...) w S.. Wszelka dokumentacja dotycząca (...) w S. została przekazana do Urzędu Marszałkowskiego w S.. W czerwcu 2015 r. pozwany organ rentowy powziął informację na podstawie imiennych raportów miesięcznych o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek (...). Stwierdził, iż przerwy w ubezpieczeniu S. T. z tytułu zatrudnienia w Wojewódzkim Szpitalu (...) w S. oznaczone były kodem 151. Dotyczyło to dni 1.08.2007 r., 10.09.2007 r. 21.09.2007 r., 26.09.2007 r., 5.10.2007 r., 29.10.2007 r., 12.11.2007 r., 19.11.2007 r., 29.11.2007 r., 3.12.2007 r., 20.12.2007 r., 11.01.2008 r., 14.01.2008 r., 31.01.2008 r., 25.02.2008 r., 29.02.2008 r., 10.03.2008 r., 25.03.2008 r., 31.03.2008 r., 7.04.2008 r., 11.04.2008 r., 25.04.2008 r. i w dniach od 28.04.2008 r. do 9.05.2008 r. W toku postępowania administracyjnego organ rentowy na podstawie informacji przekazanych przez (...) Szpital Wojewódzki w S. ustalił, że w wymienionych dniach ubezpieczony świadczył pracę na (...). W związku z tym, Zakład przyjął, że S. T. w tych dniach podlegał on obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, co wynika z przepisów art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 13 pkt 4 ustawy systemowej. Ustalenia te stały się podstawą do wydania zaskarżonej decyzji z dnia 18.01.2016 r.

Ubezpieczony zeznał, iż pracując w ramach dyżurów na (...), jako podmiot gospodarczy, czynił to za zgodą dyrekcji szpitala i często było tak, że będąc formalnie na dyżurze w (...), był wyzywany na Oddział Ortopedyczny celem zajmowania się pacjentami. Nigdy nie składał podań o urlop bezpłatny (k. 22v-23 a. s.). Na podstawie zeznań świadka B. P., zatrudnionej w (...) Szpitalu Wojewódzkim w S. w D. (...) Zasobami Ludzkimi, Sąd ustalił, iż korzystano z systemu informatycznego płatnik. Wynagrodzenia były naliczane po odjęciu dni, w których wskazana była nieobecność usprawiedliwiona. Listy obecności nie są już przechowywane. Decyzje co do kwalifikacji dni wolnych z tych, które wynikały z ugody i z tych, w których ubezpieczony miał wpisywaną nieobecność w pracy usprawiedliwioną, podejmował ówczesny kierownik kadr (k. 59v-60 a. s.). (...) nie przechowuje harmonogramów dyżurów pełnionych w Wojewódzkim Szpitalu (...) (k. 105 a. s.).

Na podstawie dokumentów w postaci podań składanych przez S. T. do dyrekcji (...) w S., Sąd ustalił, iż w dniach 3, 7, 20 i 22 grudnia 2007 r. oraz w okresie 11, 14 i 31 stycznia 2008 r., 25 i 29 lutego 2008 r., 10, 25, 31 marca 2008 r. jak również 7, 11, 25 kwietnia 2008 r., a także okres od 28.04.2008 r. do 9.05.2008 r. o udzielenie dni wolnych wynikających z ugody sądowej. Dokumenty te były podpisane przez Ordynatora Oddziału Ortopedycznego. Nie mogą być zatem traktowane jako dni, w których ubezpieczony prowadził działalność gospodarczą w ramach (...). Pozostałe dni wymienione w zaskarżonej decyzji, należało przyjąć, iż ubezpieczony rzeczywiście świadczył pracę na (...) w ramach umowy cywilnoprawnej. Podkreślić należy, iż (...) był częścią szpitala i w istocie S. T. jako lekarz i zarazem podmiot prowadzący działalność gospodarczą, świadczył pracę na rzecz ówczesnego (...) w S.. W świetle art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Trafnie, zdaniem Sądu, pełnomocnik ubezpieczonego w swoim piśmie procesowym powołał się na tezę wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7.02.2017 r. II UK 693/15, w której to tezie SN wyraził pogląd, iż praca wykonywana na rzecz pracodawcy, to praca, której rzeczywistym beneficjentem jest pracodawca niezależnie od formalnej więzi prawnej łączącej pracownika z osobą trzecią. Sąd Okręgowy podziela te poglądy, dlatego też Sąd przyjął, iż w przedmiotowym stanie faktycznym ma zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej. Nie budzi wątpliwości bowiem okoliczność, iż praca, którą świadczył odwołujący się S. T. w ramach dyżurów w (...), była w rzeczywistości pracą na rzecz jego pracodawcy. Powinien on zatem podlegać w tych dniach społecznym ubezpieczeniom tak jak pracownik. Podkreślić należy, iż Sąd dysponował niewielką ilością dowodów, które pozwalałyby w sposób jednoznaczny stwierdzić, w jaki sposób odnotowywane były dni wolne od pracy wynikające z realizacji ugody i dni, w ramach których ubezpieczony pełnił dyżury w (...). Listy płac zostały zniszczone, zaś świadkowie nie pamiętają dokładnie okoliczności prowadzenia ewidencji czasu pracy w tym zakresie.

W związku z powyższym, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ par. 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, iż S. T. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresach wymienionych w decyzji. Jednocześnie, Sąd na podstawie art. 98 par. 1 i par. 3 kpc, w zw. z par. 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804) zasądził kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.