Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: protokolant sądowy Małgorzata Nakielska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 grudnia 2017 r. w Warszawie

sprawy M. Ż.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania M. Ż.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 16 października 2014 r. znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że:

1.  przyznaje M. Ż. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 01 listopada 2015 r. do 30 listopada 2017 r.,

2.  w pozostałym zakresie odwołanie oddala,

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz M. Ż. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

M. Ż. w dniu 12 listopada 2014 r. wniósł odwołanie za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 16 października 2014 r., znak: (...). Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji błędne ustalenia
w zakresie stanu jego zdrowia i możliwości podjęcia pracy, wnosząc jednocześnie o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ubezpieczony wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych sądowych z zakresu diabetologii, gastrologii, ortopedii i kardiologii celem ustalenia jego aktualnego stanu zdrowia oraz możliwości wykonywania pracy zarobkowej ( k. 2-4 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi
na odwołanie z dnia 27 listopada 2014 r. wniósł o jego oddalenie na podstawie
art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia
10 października 2014 r. uznała odwołującego za zdolnego do pracy. Wobec powyższego Oddział zaskarżoną decyzją odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ( k. 6 a. s.).

Sąd postanowieniem z dnia 8 grudnia 2014 r. dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych diabetologa, gastrologa, ortopedy i kardiologa celem ustalenia, czy odwołujący się jest zdolny czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa, to na jaki okres oraz, jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia, to na czym ona polegała ( k. 10 a. s.).

Odwołujący na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 r. zakwestionował opinie w całości i wniósł w piśmie procesowym z dnia 17 listopada 2015 r. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych sądowych z zakresu okulistyki, psychiatrii i neurologii. W związku z tym
Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego okulisty celem wypowiedzenia się
na tożsamą tezę dowodową ( k. 150-151 i k. 154-157 a. s.).

Odwołujący na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2016 r. zgłosił zarzuty do opinii biegłego sądowego z zakresu okulistyki wskazując, że pominięto fakt zaistnienia u niego zaćmy ( k. 224-225 a. s.).

Z uwagi na treść opinii biegłego sądowego psychiatry, Sąd postanowieniem z dnia
23 sierpnia 2016 r. dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego psychologa celem wypowiedzenia się na tożsame okoliczności ( k. 294 a. s.).

Odwołujący pismem procesowym z dnia 22 lutego 2017 r. zgłosił zarzuty
co do wszystkich opinii biegłych sądowych, wskazując, że jego niezdolność do pracy trwa nieprzerwanie od momentu, kiedy to utracił prawo do pobierania renty przyznanej uprzednio na okres do dnia 30 września 2014 r. W związku z powyższym, Sąd postanowieniem z dnia 28 lutego 2017 r. dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego okulisty innego niż R. S. celem wypowiedzenia się na tożsamą tezę dowodową oraz dopuścił dowód z opinii łącznej uzupełniającej biegłych sądowych psychologa J. K. i psychiatry M. L. odnosząc się w szczególności do zastrzeżeń kierowanych przez ubezpieczonego w piśmie procesowym z dnia 22 lutego 2017 r. ( k. 369-371 i 373 a. s.).

Strony na rozprawie w dniu 15 grudnia 2017 r. nie wnosiły zastrzeżeń do opinii biegłych sądowych ( k. 440 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny;

M. Ż. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia
30 września 2014 r. ( k. 155 a. r.).

Odwołujący w dniu 22 sierpnia 2014 r. złożył do organu rentowego wniosek
o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ( k. 163 a. r.).

Zgodnie z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 15 września 2014 r., odwołujący został uznany za zdolnego do pracy ( k. 159 a. r.).

Na skutek sprzeciwu odwołującego z dnia 24 września 2014 r., sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 10 października 2014 r. podtrzymała ocenę lekarza orzecznika ZUS ( k. 165 a. r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na podstawie własnych ustaleń wydał zaskarżoną decyzję z dnia 16 października 2014 r., znak: (...), zgodnie z którą odmówił odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 maja 2014 r. Organ rentowy wskazał, że przyczyną odmowy przyznania świadczenia było orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 10 października 2014 r. stwierdzające, że ubezpieczony nie jest osobą niezdolną do pracy ( k. 167 a. r.).

Sąd na podstawie opinii biegłych sądowych ustalił, że u odwołującego rozpoznano:

- w zakresie gastroenterologicznym przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, przepuklinę rozworu przełykowego, stłuszczenie wątroby, podejrzenie przewlekłego zapalenia trzustki, naczyniaka śledziony, przebytą polipektomię polipów jelita grubego
w 2012 i w 2013 r. oraz przebytą cholecystektomię. Rozpoznane schorzenia wobec prawidłowych wyników badań laboratoryjnych oceniających czynności wątroby oraz zewnątrz wydzielniczą czynność trzustki przy dobrym stanie odżywienia i braku objawów niedoborowych, wymagają leczenia objawowego oraz kontrolnych badań diagnostycznych. Odwołujący nie jest co najmniej częściowo niezdolny do pracy z przyczyn gastroenterologicznych ( k. 28-30 a. s.);

- w zakresie kardiologicznym chwiejne nadciśnienie tętnicze u osoby z nadwagą, stenokardię u osoby z prawidłową elektrokardiograficzną próbą wysiłkową i prawidłowym obrazem echokardiograficznym. Nie zaobserwowano innych przedmiotowych odchyleń,
a ubezpieczony jest wydolny krążeniowo. Z przyczyn kardiologicznych odwołujący nie jest niezdolny do pracy ( k. 40-41 a. s.);

- w zakresie ortopedycznym zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa bez upośledzenia sprawności i bez objawów zespołu bólowego, zwyrodnienie bioder i kolan, zmiany początkowe bez dysfunkcji ruchowej, przebytą operację zespołu kanału nadgarstka lewego oraz płaskostopie poprzeczne i podłużne stóp. Zebrana dokumentacja i wywiad
oraz przeprowadzone badanie pozwala stwierdzić, że ubezpieczony nie utracił zdolności
do pracy. Badania obrazowe uwidaczniają zmiany dyskopatyczne kręgosłupa, ale stopień ich nasilenia nie jest tak duży, aby uzasadniał niezdolność do pracy. Odwołujący jest zdolny
do pracy zgodnej z kwalifikacjami i umiejętnościami, jakimi są wykonywanie pracy umysłowej ( k. 46-49 a. s.);

- w zakresie diabetologicznym cukrzycę typu 2 leczoną metodą intensywnej insulinoterapii oraz lekami doustnymi, retinopatię cukrzycową nieproliferacyjną, polineuropatię cukrzycową, chorobę niedokrwienną serca, stan po operacji zespołu cieśni nadgarstka oraz nadciśnienie tętnicze. Odwołujący nie jest niezdolny do pracy. Ubezpieczony może wykonywać pracę zgodną z posiadanymi kwalifikacjami, tym bardziej że posiada kwalifikacje i wykonywał pracę umysłową. Ze względu na zaawansowanie i współistnienie chorób, odwołujący jest zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami ( k. 68-69 a. s.);

- w zakresie okulistycznym nieznacznie obniżoną ostrość wzroku do dali w oku prawym
i lewym z zachowaną prawidłową ostrością widzenia do bliży, z zastosowaniem do dali odpowiedniej korekcji okularowej ze względu na nadwzroczność oraz odpowiedniej korekcji do bliży ze względu na typową, związaną z wiekiem tzw. starczowzroczność, co wymaga używania korekcji okularowej do dali, a także do pracy z bliska i czytania. Ubezpieczony jest okresowo kontrolowany okulistycznie, a od około trzech lat pogorszyło się u niego widzenie obu oczu i wykryto jaskrę. Stan narządu wzroku odwołującego jest dość dobry i nie powoduje niezdolności do wykonywania pracy ( k. 205 a. s.);

- w zakresie psychiatrycznym zorientowanie wszechstronne, nawiązywanie rzeczowego kontaktu, brak ujawniania objawów psychotycznych ani uchwytnych zaburzeń funkcji poznawczych. Ubezpieczony został uznany za spokojnego, labilnego emocjonalnie,
w nastroju i napędzie zbliżonym do wyrównanego. Wobec zgłaszanych dolegliwości takich, jak zaburzenia pamięci i koncentracji, konieczna jest ocena psychologiczna nasilenia zaburzeń funkcji poznawczych ( k. 290-292 a. s.);

- w zakresie psychologicznym łagodne zaburzenia funkcji poznawczych i emocjonalnych. Ubezpieczony emocjonalnie, jak i intelektualnie prezentuje istotnie obniżoną zdolność
do pracy zarobkowej porównywalnej do stanu przed zachorowaniem i jest częściowo niezdolny do pracy od dnia 2 listopada 2015 r. na okres dwóch lat. Stan psychiczny odwołującego wymaga systematycznego leczenia psychiatrycznego wspomaganego psychoterapią ( k. 316 a. s.);

- w zakresie neurologicznym przewlekły lekooporny zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, piersiowego i szyjnego w przebiegu zmian zwyrodnieniowych
i dyskopatycznych, cukrzycę insulino zależną, objawy neuropatii ruchowo-czuciowej
w przebiegu cukrzycy (...), zespół uciskowy nerwu łokciowego lewego w rowku leczony operacyjnie w lipcu 2015 r., chorobę zwyrodnieniową stawów, nadciśnienie tętnicze, przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka oraz łagodne zaburzenia poznawcze
i emocjonalne. Odwołujący ze względu na jednie stan neurologiczny nie jest niezdolny
do pracy, ale ze względu na ogólny stan zdrowia jest częściowo niezdolny do pracy
o trudnym do ustalenia początku powstania, na okres dwóch lat od daty badania.
Nie stwierdzono u ubezpieczonego objawów ogniskowego uszkodzenia Centralnego Układu Nerwowego ani cech objawów zespołu piramidowego, móżdżkowego oraz brak jest objawów patologicznych. Przy aktualnym stopniu zaawansowania i nasileniu objawów, schorzenia odwołującego powodują upośledzenia funkcji organizmu i sprowadzają obniżoną zdolność
do pracy zarobkowej w stosunku do osoby zdrowej o takich samych kwalifikacjach ( k. 350-351 a. s.);

- ponownie w zakresie okulistycznym jaskrę obu oczu, zaćmę początkową obu oczu
oraz retinopatię cukrzycową prostą obu oczu. Stwierdzona badaniem okulistycznym ostrość wzroku oka prawego i lewego wynosi do dali 0,5 po korekcji, a do bliży 0,75 po korekcji,
co nie daje podstaw do uznania niezdolności do pracy. Jaskra obu oczu wymaga stosowania leczenia farmakologicznego i okresowej kontroli okulistycznej. Zaćma obu oczu wymaga dalszej obserwacji, jednak brak jest kwalifikacji do zabiegu operacyjnego. Ubezpieczony
z przyczyn okulistycznych nie jest osobą niezdolną do pracy ( k. 421 a. s.).

Sąd na podstawie opinii łącznej uzupełniającej biegłych sądowych psychologa
i psychiatrii ustalił, że w listopadzie 2015 r. rozpoznano u odwołującego epizod depresji umiarkowanej łączący się z obniżeniem funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego. Ubezpieczony prezentuje istotnie obniżoną zdolność do pracy zarobkowej porównywalnej
do stanu przed zachorowaniem i jest wobec tego częściowo niezdolny do pracy od dnia
2 listopada 2015 r. na dwa lata. Stan psychiczny ubezpieczonego wymaga systematycznego leczenia psychiatrycznego wspomaganego psychoterapią ( k. 382 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy i w aktach rentowych oraz na podstawie opinii biegłych sądowych z zakresu gastroenterologii, kardiologii, ortopedii, diabetologii, okulistyki, psychiatrii, psychologii
oraz neurologii. Autentyczność dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron, dlatego też Sąd uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy. W ocenie Sądu opinie biegłych sądowych lekarzy specjalistów są wiarygodnym dowodem w sprawie, gdyż wydane zostały w oparciu o obiektywne wyniki badań odwołującego i bezpośrednie badanie przez lekarzy, którzy są specjalistami w swoich dziedzinach posiadającymi bogatą wiedzę medyczną oraz wieloletnie doświadczenie zawodowe. Zdaniem Sądu opinie powołanych
w sprawie biegłych nie pozostawiają żadnych wątpliwości co do dokładnego określenia stanu zdrowia wnioskodawcy. Ponadto należy zauważyć, że strony procesu nie wnosiły zastrzeżeń do ostatnich opinii biegłych sądowych z zakresu okulistyki, psychologii i psychiatrii,
a ponadto odwołujący wskazał, że nie wnosi uwag również do pozostałych opinii
oraz nie składa żadnych nowych wniosków dowodowych.

W tym stanie rzeczy w ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowił wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia kończącego postępowanie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. Ż. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...)Oddział w W. z dnia 16 października 2014 r., znak: (...)jest zasadne w części.

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 z późn. zm.) zwanej dalej ,,ustawą’’, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Prawo do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy przysługuje zatem
w wypadku wypełnienia wszystkich przesłanek. Jak wynika z zebranego materiału dowodowego wyników badań odwołującego, opinii biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii, zasadnym jest przyznanie mu spornego świadczenia z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1 listopada 2015 r. do dnia 30 listopada 2017 r. Kwestie związane ze spełnieniem przesłanek przez ubezpieczonego, które są zawarte
w dyspozycji art. 57 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, były niekwestionowane przez organ rentowy
i stanowiły okoliczność bezsporną.

W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, iż odwołujący jest osobą schorowaną. Biegli sądowi rozpoznali u ubezpieczonego min. przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, przepuklinę rozworu przełykowego, stłuszczenie wątroby, podejrzenie przewlekłego zapalenia trzustki, naczyniaka śledziony, przebytą polipektomię polipów jelita grubego w 2012 i w 2013 r., przebytą cholecystektomię, chwiejne nadciśnienie tętnicze
u osoby z nadwagą, stenokardię u osoby z prawidłową elektrokardiograficzną próbą wysiłkową i prawidłowym obrazem echokardiograficznym, cukrzycę typu 2 leczoną metodą intensywnej insulinoterapii oraz lekami doustnymi, retinopatię cukrzycową nieproliferacyjną, polineuropatię cukrzycową, chorobę niedokrwienną serca, stan po operacji zespołu cieśni nadgarstka, nadciśnienie tętnicze, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa bez upośledzenia sprawności i bez objawów zespołu bólowego, zwyrodnienie bioder i kolan, zmiany początkowe bez dysfunkcji ruchowej, przebytą operację zespołu kanału nadgarstka lewego, płaskostopie poprzeczne i podłużne stóp, jaskrę obu oczu, zaćmę początkową obu oczu oraz retinopatię cukrzycową prostą obu oczu. Jednak wymienione choroby z zakresu gastroenterologii, kardiologii, ortopedii, diabetologii, okulistyki i neurologii nie powodują
u odwołującego niezdolności do pracy. Sąd doszedł do przekonania, że ujawnione schorzenia natury psychiatrycznej i psychologicznej dały podstawy ku temu, aby uznać ubezpieczonego za osobę częściowo niezdolną do pracy. Sąd zważył, że obowiązujące przepisy nie formułują wymogu, by wszyscy biegli lekarze oceniający zdolność ubezpieczonego do wykonywania pracy zawodowej byli jednomyślni. W związku z tym należało uznać, że na podstawie opinii głównych oraz łącznej uzupełniającej sporządzonych przez biegłych sądowych z zakresu psychiatrii i psychologii, odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy począwszy
od listopada 2015 r. do dnia 30 listopada 2017 r. Sąd dopuszczał wielokrotnie dowód z opinii biegłych sądowych różnych specjalności z powodu zastrzeżeń wnoszonych przez odwołującego. Należy wskazać, że strony procesu nie wnosiły zastrzeżeń ani uwag do opinii biegłych sądowych, którzy jako ostatni badali odwołującego. W związku z tym Sąd przyjął, że wszystkie kwestie sporne zostały w sposób należyty wyjaśnione.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak
w punkcie 1 wyroku.

Jednocześnie Sąd w punkcie 2 wyroku w pozostałym zakresie oddalił odwołanie. Odwołujący pismem procesowym z dnia 22 lutego 2017 r. wskazał, że jego niezdolność
do pracy trwa nieprzerwanie od momentu, kiedy to utracił prawo do pobierania renty przyznanej uprzednio na okres do dnia 30 września 2014 r. Tak też Sąd zakwalifikował jego odwołanie od zaskarżonej decyzji. Na skutek opinii biegłych sądowych psychologa
i psychiatrii, Sąd zważył, że ubezpieczony nie jest uprawniony do pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 października 2014 r., gdyż w tym okresie jego stan psychiczny uległ krótkotrwałej poprawie. Wobec powyższego, należało oddalić odwołanie
w pozostałym zakresie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Sąd orzekł o kosztach postępowania w punkcie 3 wyroku mając na uwadze,
że odwołujący wygrał proces co do zasady w większym zakresie i został uznany za częściowo niezdolnego do pracy. Kwota w wysokości 180,00 złotych została zasądzona od organu rentowego na rzecz odwołującego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
na podstawie § 12 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat
za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2013 r., poz. 461).

Zarządzenie: (...)

(...)