Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2017 r. w Warszawie

sprawy P. I.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o rentę rodzinną

na skutek odwołania P. I.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. z dnia 14 lutego 2017 r. znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje P. I. prawo do renty rodzinnej za miesiąc wrzesień i październik 2016 roku

UZASADNIENIE

P. I. w dniu 22 marca 2017 r. wniósł odwołanie za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga
w Warszawie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 14 lutego 2017 r., znak: (...). Odwołujący wniósł o wypłatę dwumiesięcznego za wrzesień i październik 2016 r. wyrównania świadczenia rentowego w związku z wystąpieniem błędu po stronie organu rentowego na podstawie art. 135 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ubezpieczony wskazał,
że niedostarczenie przez niego dokumentu potwierdzającego dalszą naukę wynika
z jednoczesnej edukacji w 2016 r. w szkole muzycznej oraz na uczelni wyższej. Wobec braku informacji o wstrzymaniu świadczenia, odwołujący był przekonany, że jest dalej do niego uprawniony i nie jest wymagane przedłużenie jego pobierania na kolejny rok, mając
na uwadze kilkuletni cykl nauki. Zdaniem ubezpieczonego doszło do błędu organu rentowego polegającego na niewysłaniu obowiązkowej korespondencji dotyczącej wstrzymania renty
( k. 2 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. w odpowiedzi
na odwołanie z dnia 11 kwietnia 2017 r. wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy wskazał,
że ustalił odwołującemu prawo do renty rodzinnej do dnia 31 sierpnia 2016 r. na podstawie zaświadczenia szkolnego wystawionego przez Zespół (...) Szkół (...) w W., w którym skończył naukę w dniu 9 czerwca 2016 r. uzyskując dyplom ukończenia szkoły artystycznej. W ocenie organu rentowego ubezpieczony nie przedstawił zaświadczenia o kontynuowaniu nauki, w związku z czym wydano decyzję w dniu
13 września 2016 r. wstrzymującą wypłatę renty rodzinnej od dnia 1 września 2016 r. Oddział stwierdził, że na podstawie zaświadczenia szkolnego złożonego przez odwołującego w dniu
7 listopada 2016 r., wznowiono wypłatę renty rodzinnej od dnia 1 listopada 2016 r., a więc
od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie zgodnie z art. 135 ust. 1 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
( k. 9-10 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. I. (1) jako pełnomocnik ustawowy P. I., w dniu 22 października 2001 r. złożyła wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.
o przyznanie prawa do renty rodzinnej ( k. 1 a. r.).

Zgodnie z odpisem skróconym aktu zgonu, ojciec odwołującego – J. I. (2) zmarł w dniu 1 marca 1965 r. ( k. 4 a. r.).

Organ rentowy wydał decyzję z dnia 30 listopada 2001 r., znak: (...), zgodnie z którą przyznano odwołującemu prawo do renty rodzinnej od dnia śmierci ojca
20 września 2001 r., które było odnawiane kolejnymi decyzjami ( k. 32-34 a. r.).

Dyrekcja Zespołu (...) Szkół (...) w W. w dniu
1 czerwca 2015 r. zaświadczyła, że odwołujący jest uczniem czwartej klasy (...) Szkoły (...). Przewidywany termin zakończenia nauki w szkole został wyznaczony na dzień 31 sierpnia 2016 r. ( k. 177 a. r.).

W związku z powyższym organ rentowy decyzją z dnia 10 lipca 2015 r., znak: (...)przyznał odwołującemu prawo do renty rodzinnej do dnia 31 sierpnia 2016 r. ( k. 179 a. r.).

Odwołujący w dniu 3 lipca 2015 r. złożył wniosek do organu rentowego o zmianę danych adresowych z żądaniem doręczania korespondencji na adres: ulica (...), lok. (...) w W. ( k. 181 a. r.).

Organ rentowy wydał decyzję w dniu 13 września 2016 r., znak: (...)wstrzymującą odwołującemu wypłatę renty rodzinnej, gdyż upłynął okres, na jaki została ona przyznana ( k. 191 a. r.).

Odwołujący w dniu 7 listopada 2016 r. wystąpił z wnioskiem do organu rentowego
o wznowienie wypłaty renty rodzinnej ( k. 199 a. r.).

Dyrekcja (...) Szkoły (...) w W. w dniu 6 listopada 2016 r. zaświadczyła, że odwołujący jest słuchaczem pierwszego semestru w roku szkolnym 2016/17. Słuchacz został przyjęty do szkoły w dniu 12 września 2016 r., a termin zakończenia nauki został przewidziany na sierpień 2018 r. ( k. 201 a. r.).

Organ rentowy decyzją z dnia 15 listopada 2016 r., znak: (...) wznowił odwołującemu wypłatę renty rodzinnej na okres od dnia 1 listopada 2016 r. do dnia 31 lipca 2017 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek ( k. 203 a. r.).

Odwołujący w dniu 15 listopada 2016 r. i w dniu 26 stycznia 2017 r. złożył wnioski
do organu rentowego o wypłatę dwumiesięcznego za wrzesień i październik 2016 r. wyrównania świadczenia rentowego w związku z wystąpieniem błędu po stronie organu rentowego na podstawie art. 135 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( k. 205 i 215 a. r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. wydał zaskarżoną decyzję z dnia 14 lutego 2017 r., znak: (...), w której uznał, że decyzja z dnia 15 listopada 2016 r. jest prawidłowa. Organ rentowy stwierdził, że odwołujący decyzją z dnia 10 lipca 2015 r. został poinformowany, iż renta rodzinna przysługuje mu do dnia 31 sierpnia 2016 r. W ocenie Oddziału wysłano do ubezpieczonego decyzję o wstrzymaniu od dnia 1 września 2016 r. wypłaty renty rodzinnej, która została wysłana na adres: ulica (...), m. (...) w W. ( k. 219 a. r.).

P. I. jest prezesem zarządu Fundacji (...), której siedziba mieści się przy ulicy (...), lokal (...) w W. ( wydruk z KRS – k. 3-7 a. s.).

Odwołujący na podstawie § 3 ust. 3 i 6 Regulaminu świadczenia usług powszechnych, w dniu 5 stycznia 2015 r. zgłosił żądanie otrzymywania zawiadomień o próbie doręczenia przesyłek rejestrowanych na adres: ulica (...), lok. (...) w W. ( k. 8 a. s.).

P. I. mieszkał przy ulicy (...) w W. przez półtora roku. Odwołujący wyprowadził się w lutym 2016 r. Ubezpieczony jeden raz poinformował organ rentowy o zmianie miejsca zamieszkania, wskazując, że mieszka przy ulicy (...). Odwołujący nie informował, że mieszka pod nowym adresem przy ulicy (...)
w W., gdyż posiada awizację elektroniczną dotyczącą przesyłki poleconej. Odwołujący nie powiadomił organu rentowego o kontynuacji nauki, ponieważ był przekonany, że otrzyma stosowną informację wraz z pouczeniem ( zeznania odwołującego
– k. 42-43 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału zgromadzonego w aktach rentowych oraz zeznań w charakterze strony odwołującego. Zebrane dowody w sprawie
nie były kwestionowane przez strony procesu, a wynikające z nich dane były poza przedmiotem sporu. Sąd uznał wszystkie dokumenty za wiarygodne. W ocenie Sądu zeznania ubezpieczonego były zbieżne i korelowały z dokumentami zgromadzonymi w aktach rentowych. P. I. w sposób wyczerpujący wskazał na poszczególne czynności, które podejmował przed organem rentowym, a które miały swe odzwierciedlenie w dokumentacji zawartej w aktach rentowych. Należy wskazać, że organ rentowy nie dysponował zwrotnym potwierdzeniem odbioru ani awizem, które potwierdzałoby nadanie odwołującemu pisma wraz z decyzją wstrzymującą prawo do pobierania renty rodzinnej. Okoliczność ta nie była kwestionowana przez organ rentowy na etapie postępowania sądowego, a co za tym idzie Sąd uznał ją za bezsporną.

W ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy stanowił podstawę do wydania orzeczenia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie P. I. jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy odwołujący ma prawo
do pobierania renty rodzinnej po zmarłym ojcu za wrzesień i październik 2016 r. Ubezpieczony w toku postępowania stał na stanowisku, że organ rentowy na skutek błędu
nie przesłał decyzji wstrzymującej przysługujące mu świadczenie rentowe.
niekwestionowanego stanu faktycznego wynikało, że odwołujący był osobą uprawnioną
do pobierania renty rodzinnej do dnia 31 sierpnia 2016 r.

Na podstawie art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2016 r., poz. 887 z późn. zm.) zwanej dalej ,,ustawą’’, w razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty świadczenia, wypłatę wznawia się od miesiąca ustania tej przyczyny, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano z urzędu decyzję o jej wznowieniu, z uwzględnieniem ust. 2.

Na skutek przedstawienia przez odwołującego w listopadzie 2016 r. zaświadczenia, zgodnie z którym został uznany za słuchacza (...)Szkoły (...) w W. od dnia 12 września 2016 r., organ rentowy na podstawie art. 135 ust. 1 ustawy wznowił wypłatę świadczenia od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono wniosek. Zatem
w ocenie Oddziału ubezpieczony nie był uprawniony do renty rodzinnej za miesiące wrzesień i październik 2016 r., co stanowiło oś sporu postępowania sądowego.

Sąd stwierdził, że odwołujący poinformował raz organ rentowy o wysyłaniu korespondencji na adres ul. (...), lok. (...) w W.. Pomimo,
że ubezpieczony nie zamieszkiwał pod wskazanym adresem, to otrzymywał zawiadomienia
o próbie doręczenia przesyłek rejestrowanych. Możliwość żądania otrzymywana zawiadomień w formie elektronicznej została uregulowana w § 31 ust. 3 i 6 regulaminu świadczenia usług, zgodnie z którym adresat może żądać otrzymywania zawiadomień
o możliwości odbioru przesyłek rejestrowanych w formie elektronicznej (SMS, e-mail),
z zastrzeżeniem ust.6. Żądanie, o którym mowa w ust. 3, nie dotyczy przesyłek rejestrowanych doręczanych na podstawie przepisów innych ustaw niż ustawa Prawo pocztowe, dotyczących sposobu, zasad i trybu doręczeń. W niniejszej sprawie również
ta kwestia nie była kwestionowana. Tymczasem organ rentowy w żaden sposób nie odniósł się do zarzutów kierowanych pod jego adresem przez odwołującego. Z akt ZUS nie wynika, aby w sposób skuteczny doręczono ubezpieczonemu przesyłkę pocztową zawierającą decyzję o wstrzymaniu prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu. Organ rentowy nie dysponował awizem ani zwrotnym potwierdzeniem odbioru oraz nie zajął w tej materii żadnego merytorycznego stanowiska.

Sąd zważył, że zgodnie z art. 134 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy, wypłatę świadczeń wstrzymuje się, jeżeli:

- powstaną okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do świadczeń lub ustanie tego prawa;

- osoba pobierająca świadczenia mimo pouczenia lub żądania organu rentowego nie przedłoży dowodów stwierdzających dalsze istnienie prawa do świadczeń.

W ocenie Sądu organ rentowy w sposób nieuprawniony przyjął, że odwołujący
z własnej winy w odpowiednim czasie nie przedłożył dowodów potwierdzających, iż jest on uprawniony do pobierania renty rodzinnej. Sąd stwierdził, że w aktach rentowy nie ma dowodu na to, że pouczono lub zażądano od ubezpieczonego nowych dokumentów. Ponadto należy wskazać, że decyzja z dnia 10 lipca 2015 r., znak: (...), w której organ rentowy przyznał odwołującemu prawo do renty rodzinnej do dnia 31 sierpnia 2016 r.
nie zawierała w sobie żadnego pouczenia co do dalszych czynności, które miałby podjąć P. I.. Sąd zważył, że organ rentowy powinien był wysłać do odwołującego informację zawierającą pouczenie o podjęciu działań wpływających na dalszą wypłatę renty rodzinnej oraz przesłanki, które mogą spowodować zawieszenie świadczenia. W związku z tym,
Sąd zważył, że organ rentowy nie udowodnił w toku postępowania sądowego, aby wysłał
do odwołującego stosowną informację, a co za tym idzie popełnił błąd w rozumieniu ustawy.

Sąd zważył, że w myśl art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy, w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego. Zgodnie
z poglądami wyrażanymi przez orzecznictwo, ,,z art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynika,
że znajduje on zastosowanie w sytuacji, gdy decyzja odmawiająca przyznania prawa
do wypłaty świadczenia była następstwem popełnionego przez organ rentowy błędu. Zawarte w powołanym przepisie określenie „błąd organu rentowego” obejmuje sytuacje, w których organ rentowy miał podstawy do przyznania świadczenia, lecz z przyczyn leżących po jego stronie tego nie uczynił. Za takie przyczyny uznaje się wszelkie zaniedbania tego organu, każdą obiektywną wadliwość decyzji (teoria tzw. obiektywnej błędności decyzji), niezależnie od tego, czy jest ona skutkiem zaniedbania, pomyłki, celowego działania organu rentowego, czy też rezultatem niewłaściwych działań pracodawców albo wadliwej techniki legislacyjnej
i w konsekwencji niejednoznaczności stanowionych przepisów. Oznacza to, że przedmiotowe pojęcie obejmuje również niedopełnienie przez organ rentowy obowiązku działania z urzędu na korzyść osób uprawnionych do świadczeń emerytalno-rentowych.’’ ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2015 r., sygn. akt I UK 533/14) ,, Błędem jest także niedopełnienie wynikającego z § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń obowiązku informowania o warunkach i dowodach wymaganych do uzyskania konkretnego świadczenia emerytalno-rentowego oraz do udzielania pomocy przy ubieganiu się
o to świadczenie.’’ ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 czerwca 2013 r., sygn. akt III AUa 2715/12)

Zdaniem Sądu odwołujący udowodnił w toku postępowania, iż nie otrzymał od organu rentowego decyzji wstrzymującej świadczenia ani innej informacji zobowiązującej
go do przedłożenia w odpowiednim czasie stosownej dokumentacji. Natomiast organ rentowy nie wykazał, aby doręczył ubezpieczonemu jakiekolwiek pismo, z którego wynikałyby jego prawa i obowiązki. W świetle art. 135 ust. 3 ustawy, jeżeli wstrzymanie wypłaty świadczeń nastąpiło na skutek błędu organu rentowego, wypłatę wznawia się poczynając od miesiąca,
w którym je wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż trzy lata poprzedzające bezpośrednio miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano decyzję z urzędu o jej wznowieniu. Świadczenie odwołującego wstrzymano we wrześniu
i październiku 2016 r. Zatem z uwagi na nieprzekroczenie ustawowego terminu trzech lat, możliwym było wznowienie wypłaty renty rodzinnej odwołującemu poczynając od miesiąca, w którym ją wstrzymano.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak
w sentencji.

Zarządzenie: (...)

(...)