Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku T. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o dodatek pielęgnacyjny

na skutek odwołania T. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 15 kwietnia 2013 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje T. Ł. prawo do dodatku pielęgnacyjnego na okres od dnia 1 kwietnia 2013 roku do dnia 31 marca 2015 roku.

Sygn. akt VU 666/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 kwietnia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawczyni T. Ł. prawa do dodatku pielęgnacyjnego do renty. W uzasadnieniu ZUS podał, że wnioskodawczyni jest zdolna do samodzielnej egzystencji, a zatem brak jest podstaw do przyznania świadczenia.

Od powyższej decyzji złożyła odwołanie w dniu 30 kwietnia 2013 roku T. Ł..

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

T. Ł., urodzona w dniu (...), uprawniona do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i dodatku pielęgnacyjnego do 31 marca 2013 roku, złożyła w dniu 21 lutego 2013 roku wniosek o dalsze prawo do renty wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym.

(dowód: ww. wniosek k. 21 w aktach ZUS )

Orzeczeniem z dnia 12 marca 2013 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy do dnia 31 marca 2016 roku, ale nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 12 marca 2013 roku z dokumentacją medyczną k. 23, 20 w aktach ZUS )

T. Ł. wniosła sprzeciw od powyższego orzeczenia w wyniku czego sprawę skierowano na komisję lekarską ZUS, która w dniu 10 kwietnia 2013 roku wydała orzeczenie zgodne z opinią lekarza orzecznika ZUS. Po ponownym badaniu zdiagnozowano u wnioskodawczyni: encefalopatię pourazową pod postacią zespołu otępiennego lekkiego stopnia i organicznych zaburzeń osobowości.

(dowód: orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 10 kwietnia 2013 roku k. 12, 20 w aktach ZUS )

Aktualnie u wnioskodawczyni występują następujące schorzenia:

·

stan po urazie głowy ze stłuczeniem mózgu i pnia mózgu oraz krwiakiem podtwardówkowym po stronie lewej;

·

encefalopatia pourazowa pod postacią niedowładu połowicznego prawostronnego, bólów i zawrotów głowy;

·

organiczne zaburzenia osobowości oraz otępienie stopnia lekkiego (zespół psychoorganiczny charakteropatyczno-otępiennny).

Z powodu schorzeń psychiatrycznych wnioskodawczyni jest niezdolna do samodzielnej egzystencji od 1 kwietnia 2013 roku do 31 marca 2015 roku. Schorzenia neurologiczne nie powodują natomiast u niej niezdolności do samodzielnej egzystencji.

(dowód: opinie biegłych lekarzy neurologa A. P. k. 12-13, psychiatry A. R. i psychologa J. Ś. k. 19-20 oraz psychiatry B. J. i psychologa M. P.k. 41-42 w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 75 ust. l ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia.

Natomiast na drodze wykładni art. 13 ust. 5 powołanej ustawy przyjmuje się, że niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza spowodowaną naruszeniem sprawności organizmu konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Ze względu na fakt, że wnioskodawczyni nie osiągnęła limitu wieku wprowadzonego przez ustawodawcę, który to uprawniałby jej do otrzymania dodatku pielęgnacyjnego istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy spełnia ona ustawowe przesłanki niezbędne do uznania ją za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

W celu ustalenia tej okoliczności Sąd dopuścił dowód z pisemnych opinii biegłych lekarzy neurologa, psychiatry i psychologa, biegłych z zakresu dziedzin medycyny, w ramach których mieszczą się rozpoznane i niej schorzenia. Z uwagi na kwestionowanie opinii psychiatryczno-psychologicznej przez organ rentowy konieczne stało się dodatkowo dopuszczenie w trybie art. 286 k.p.c. dowodu z opinii kolejnych biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii.

Opinie opracowane przez biegłych neurologa A. P., psychiatrę A. R., psychologa J. Ś., psychiatrę B. J. oraz psychologa M. P. Sąd ocenia jako jasne, pełne, logiczne i należycie uzasadnione. Biegli sporządzili opinię po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną wnioskodawczyni i wynikami badań dodatkowych, jak również po przeprowadzeniu jej osobistego badania. Określili w opinii, na jakie schorzenia cierpi obecnie wnioskodawczyni.

Podkreślenia wymaga, że głównymi schorzeniami wnioskodawczyni są obecnie schorzenia psychiatryczne. Dlatego też kluczowe znaczenie w sprawie miała opinia sporządzone przez biegłych psychiatrów i psychologów. Dodatkowo zaś wnioskodawczyni została przebadana przez biegłą neurolog, która w ramach swojej specjalności nie stwierdziła u niej ograniczeń sprawności organizmu w stopniu powodującym niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Biegłe psychiatra A. R. i psycholog J. Ś. uznały, iż wnioskodawczyni jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, gdyż stan jej zdrowia narusza sprawność organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. W opinii biegłe wskazały, że w związku z urazem głowy ze stłuczeniem mózgu i pnia mózgu w wypadku komunikacyjnym u wnioskodawczyni rozwinęły się zaburzenia osobowości ze znacznego stopnia charakteropatią i otępieniem. Obecnie u wnioskodawczyni występują zaburzenia pamięci, koncentracji, uwagi i intelektu. Wyraźnie zaburzona jest u niej również sfera emocjonalno-popędowa przejawiająca się niekontrolowanymi reakcjami emocjonalnymi w postaci pobudzenia i zachowań agresywnych. Wskazane wyżej objawy powodują, że przystosowanie społeczne wnioskodawczyni jest bardzo słabe, a struktura osobowości znacznie zubożała. Zdaniem biegłych wnioskodawczyni nie jest w stanie samodzielnie zadbać o swoje podstawowe potrzeby życiowe i potrzebuje pomocy innych osób do załatwiania swoich spraw, takich jak zakupów, wizyt u lekarza i w urzędach.

W ocenie Sądu opinia psychiatryczno-psychologiczna nie została w sposób skuteczny zakwestionowana przez organ rentowy w toku postępowania.

W zasadzie jedyny zarzut jaki formułuje organ rentowy względem opinii biegłych psychiatry A. R. i psychologa J. Ś. w piśmie procesowym z dnia 7 października 2013 roku sprowadza się do twierdzenia, że skoro wnioskodawczyni jest zdolna do wykonywania niektórych czynności samoobsługowych, np. może samodzielnie utrzymać higienę osobistą w podstawowym zakresie, załatwiać potrzeby fizjologiczne, czy też przygotować sobie posiłki, to nie można uznać ją za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Zdaniem Sądu twierdzenie takie nie może prowadzić do podważenia opinii biegłej. Do czynności zabezpieczających samodzielną egzystencję człowieka nie należą bowiem wyłącznie tzw. czynności samoobsługi, jak mycie się, ubieranie, samodzielne jedzenie posiłków, ale również nabywanie żywności, przyniesienie jej do domu, podstawowe prace porządkowe nie wymagające wysiłku fizycznego i prac na wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 kwietnia 2000 roku, III AUa 190/2000, OSA 2001/12/44). Czynności takich zaś, jak wynika z opinii biegłych, wnioskodawczyni nie może wykonywać.

Opinia biegłych psychiatry A. R. i psychologa J. Ś. znajduje pełne potwierdzenie w opinii kolejnych biegłych z zakresu psychiatrii B. J. i psychologa M. P., którzy również uznali wnioskodawczynię za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji. W uzasadnieniu opinii biegli wskazali, że w aktualnym obrazie klinicznym dominują u wnioskodawczyni znacznego stopnia deficyty w zakresie procesów poznawczych i intelektu, których nasilenie spełnia kryteria postępującego zespołu otępiennego. Dodatkowo głębokie zmiany charakterologiczne na podłożu organicznych uszkodzeń mózgu uniemożliwiają wnioskodawczyni samodzielnie zaspokajanie potrzeb życiowych. Wnioskodawczyni nie może samodzielnie wychodzić z domu i wymaga stałej pomocy innych osób w organizowaniu codziennego życia.

Do zakwestionowania opinii nie mogą prowadzić dalsze zarzuty podniesione przez ZUS w piśmie procesowym z dnia 11 grudnia 2013 roku, które stanowią jedynie bezskuteczną polemikę z prawidłowymi wnioskami postawionymi przez biegłych.

Podkreślić należy, że ZUS nie wykazał również w żaden sposób, że nastąpiła poprawa w stanie zdrowia wnioskodawczyni, który to stan był dotychczas podstawą do przyznawania jej prawa do dodatku pielęgnacyjnego, a jak wynika z opinii biegłych, stan ten ulega systematycznemu pogorszeniu.

Wobec stanowczych wniosków płynących z aż dwóch opinii psychiatryczno-psychologicznych z, a także braku wniosku ZUS w tym zakresie, nie było potrzeby dalszego mnożenia opinii uzupełniających, ani powoływania kolejnych biegłych na okoliczności, które zostały już dostatecznie wyjaśnione. Opinie te należało bowiem przy uwzględnieniu treści art. 233 § 1 k.p.c. ocenić jako fachowe, rzetelne oraz pełną.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.