Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2017 r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSR Agnieszka Leszkiewicz

Protokolant: S. N.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 listopada 2017 r. w S. sprawy

z powództwa I. R.

przeciwko J. P.

o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji

oddala powództwo.

sygn. akt I C 3223/16

UZASADNIENIE

W dniu 8.12.2016 r. powódka I. R. wytoczyła przeciwko J. P. powództwo o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji i wniosła o zwolnienie nieruchomości położonej w S. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi KW nr (...), zajętej przez komornika sądowego działającego przy SR w Słupsku J. D. w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym pod sygn. KM 996/06, wszczętej na wniosek wierzycielki J. P., na podstawie tytułu wykonawczego wydanego sprawie I Ns 340/00.

W uzasadnieniu wskazała, że o toczącej się egzekucji dowiedziała się od męża w dniu 9.11.2016 r. powódka wskazała, iż z H. R. (1) jest w związku małżeńskim od 20.03.1971 r. J. P. to pierwsza żona H. R. (1), z którą miał majątek wspólny w postaci przedmiotowej nieruchomości. Powódka wskazała, iż powyższa nieruchomość przypadła na skutek podziału majątku wspólnego H. R. (1) i J. H. R., od którego na rzecz J. P. zasądzona została spłata, którą H. R. (2) spłaca od wielu lat w drodze postępowania egzekucyjnego i zostało spłacone około 55.000 zł. Powódka wskazała, iż od dnia zawarcia związku małżeńskiego uczestniczyła w zakończeniu budowy i remoncie powyższej nieruchomości i na ten cel wydatkowała ok. 250.000 zł. Powódka wskazała, iż mąż uznał jej nakład w tej wysokości na przedmiotową nieruchomość i zawarł z nią umowę małżeńską rozszerzającą wspólność majątkową - w tym na przedmiotową nieruchomość. Powódka podkreśliła, iż małżeństwo pierwsze H. R. (1) trwało 10 lat, a drugie - z powódką - ponad 30 lat. Na skutek zajęcia tej nieruchomości i przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego powódka straciłaby cały dorobek życia i nakłady na nią poniesione.

Powódka wniosła również o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

Powódka wniosła również o zwolnienie jej od kosztów sądowych.

Postanowieniem z dnia 10.01.2017 r. Sąd zwolnił powódkę od kosztów sądowych w całości.

Postanowieniem z dnia 10.01.2017 r. Sąd oddalił wniosek o zabezpieczenie powództwa. Postanowieniem z dnia 30.03.2017 r., wydanym na skutek zażalenia złożonego przez powódkę na postanowienie w przedmiocie oddalenia wniosku o zabezpieczenie powództwa, Sąd Okręgowy w Słupsku oddalił przedmiotowe zażalenie.

Pozwana wniosła odpowiedź na pozew, w której wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana wskazał, iż to H. R. (2) na mocy postanowienia dokonującego podział majątku wspólnego J. P. i H. R. (1), stał się jedynym właścicielem nieruchomości i użytkownikiem wieczystym działki gruntu, na którym znajduje się nieruchomość budynkowa i to on jest adresatem wszystkich roszczeń J. P.. Pozwana podniosła, iż H. R. (2) nie dokonał spłaty z majątku wspólnego, stąd zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne. Pozwana podniosła, iż wydatki ponoszone przez H. R. (2) i jego żonę na powyższą nieruchomość, są związane z ich zamieszkiwaniem i eksploatacją tej nieruchomości. pozwana podniosła, iż powódka uczestniczyła na każdym etapie sprawy o podział majątku i wiedziała o toczącym się postępowaniu egzekucyjnym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

H. R. (2) i J. P. pozostawali w związku małżeńskim około 10 lat. Po ustaniu małżeństwa nastąpił podział majątku wspólnego stron - w sprawie I Ns 340/00. Prawomocnym postanowieniem z dnia 27.01.2003r. Sąd dokonał podziału majątku wspólnego stron i przyznał H. R. (1) prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w S. przy ul. (...) oraz prawo własności posadowionego na niej budynku. Jednocześnie Sąd orzekł o obowiązku spłaty z majątku wspólnego, przez H. R. (1) na rzecz J. P. - w wysokości 103.700 zł. - płatną do dnia 31.05.2003 r. (następnie w tym zakresie postanowienie to zostało mienione przez Sąd Okręgowy w Słupsku i termin spłaty został ustalony na 30.06.2004 r.). W postanowieniu tym Sąd ustalił wartość nakładów poczynionych z majątku odrębnego H. R. (1) na przedmiotową nieruchomość w kwocie 5.787 zł., a wartość długów przez niego spłaconych, a dotyczącej przedmiotowej nieruchomości - na kwotę 5.240 zł.

bezsporne oraz dowód: k. 341 - postanowienie z 7.10.2004 r., k. 342 - postanowienie z 21.12.2004 r., k. 343 - postanowienie częściowe z 27.01.2003 r., k. 394---395 (00:06:22-00:23:52) - zeznania świadka H. R. (2), k. 396-(00:32:37-00:37:43) - zeznania powódki, k. 396-397 (00:37:43-00:44:45:28) - zeznania pozwanej

W dniu 6.06.1987 r. I. W. i H. R. (2) zawarli związek małżeński, który nadal trwa. Kobieta przyjęła nazwisko męża - R..

dowód: k. 8 - odpis skrócony aktu małżeństwa

Oświadczeniem z dnia 1.12.2016 r. złożonym w obecności notariusza, poświadczającym podpis, H. R. (2) oświadczył, iż uznaje nakłady jego żony I. R. na nieruchomość położoną w S. przy ul. (...), w wysokości 250.000 zł.

dowód: k. 11 - oświadczenie k. 394---395 (00:06:22-00:23:52) - zeznania świadka H. R. (1)

W dniu 1 grudnia 2016 r. została zawarta umowa majątkowa małżeństwa - w formie aktu notarialnego - między I. i H. R. (2), którzy oświadczyli, iż tą umową rozszerzają małżeńską wspólność ustawową, w której ze sobą pozostają, na wszelkie nieruchomości, ruchomości i prawa majątkowe, nabyte dotąd, nabywane w przyszłości przez któregokolwiek z nich z jakiegokolwiek tytułu, z zachowaniem ograniczeń wynikających z art. 49 krio.

dowód: k. 9 - umowa majątkowa małżeńska z 1.12.2016 r. k. 394---395 (00:06:22-00:23:52) - zeznania świadka H. R. (1)

Na skutek zawartej umowy z 1.12.2016 r. o rozszerzeniu wspólności majątkowej małżeńskiej, został na wniosek dokonany wpis w KW, gdzie, jako właściciele na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej wpisani zostali H. R. (2) i I. R..

dowód: k. 371-372 - odpis zwykły KW nr (...), akta KW

H. R. (2) i I. R. mają syna - P. R., który zamieszkuje wraz z nimi w przedmiotowej nieruchomości, a co do którego zostało wydane orzeczenie o zaliczeniu do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

bezsporne oraz dowód: k. 10 - orzeczenie

H. R. (2) utrzymuje się z emerytury w wysokości 2148 zł., z czego otrzymuje netto po potrąceniach (zaliczka na podatek, składka na ubezpieczenie zdrowotne, egzekucja administracyjna) - 1243,70 zł. Natomiast powódka utrzymuje się z renty w wysokości 1412 zł. netto (po potrąceniu zaliczki na podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne).

dowód: k. 15 - decyzja o waloryzacji emerytury, k. 28 - decyzja o waloryzacji renty

Powódka i jej mąż H. R. (2) ponosili nakłady na przedmiotową nieruchomość związaną z jej remontem i wyposażeniem (meble)

dowód: k. 16-27 - zestawienie, k. 30- 286 -kopie rachunków za materiały budowlane i za wyposażenie domu za lata 2008-2016.

Przeciwko dłużnikowi H. R. (2) toczy się postępowanie egzekucyjne pod sygn. akt KM 996/06 (poprzednio IV Km 915/05). W dniu 5.05.2005 r. komornik sądowy złożył wniosek o wpis w dziale III KW na podstawie art. 924 kpc. W księdze Wieczystej nr (...) została dokonana wzmianka o toczącej się egzekucji w sprawie IV KM 915/05 (z wniosku J. P. przeciwko H. R. (1) na podstawie postanowienia częściowego SR w Słupsku z 27.01.2003 r. I Ns 340/00). Wpis w księdze wieczystej (obecny nr KW (...)), został dokonany w dniu 23.06.2005 r.

J. P. składała wniosek o wszczęcie egzekucji także z nieruchomości, jednakże z uwagi na nieuzupełnienie przez nią braków tego wniosku, postępowanie w zakresie egzekucji z nieruchomości zostało umorzone (k. 379 v.) postanowieniem dnia 8.11.2007 r. w sprawie sygn. akt IX Co 1436/05.

W dniu 14.06.2006 r. I. R. odebrała korespondencję kierowaną od komornika sądowego do jej męża - H. R. (1), zawierającą wniosek o wszczęcie egzekucji z nieruchomości. Odbierała również inną korespondencję kierowaną do jej męża przez komornika sądowego (np. k. 379).

W dniu 3.08.2016 r. J. P. złożyła ponowny wniosek o wszczęcie egzekucji z nieruchomości. W dniu 12.08.2016 r. H. R. (2) otrzymał zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości.

H. R. (2) w dniu 17.08.2016 r. wystosował pismo do komornika, w związku z wszczęciem przeciwko niemu egzekucji, wnosząc o wstrzymanie się z wszelkimi działaniami, wskazując, iż jest gotów wpłacić kwotę 10.000 - 30.000 zł.

dowód: k. 29 - pismo, k. 293 - informacja od komornika sądowego, akta KM 996/06, akta KW 22509, k. 371-372 - odpis zwykły KW nr (...), k. 377- 386 - kopia akt KM 996/06, k. 394---395 (00:06:22-00:23:52) - zeznania świadka H. R. (1) , k. 396-(00:32:37-00:37:43) - zeznania powódki, k. 396-397 (00:37:43-00:44:45:28) - zeznania pozwanej

Sąd zważył:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Zgodnie z treścią art. 841 kpc: „§ 1 osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu spod egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. § 2 Jeżeli dłużnik zaprzecza prawu powoda, należy oprócz wierzyciela pozwać również dłużnika. § 3 powództwo można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa, chyba że inny termin jest przewidziany w przepisach odrębnych.”

Po pierwsze należy zauważyć, iż powódka w niniejszej sprawie nie wykazała, iż zachowała miesięczny termin do wniesienia powództwa. Wprawdzie co prawda jej mąż - H. R. (2) słuchany w charakterze świadka zeznał, iż o postępowaniu egzekucyjnym powiedział żonie dopiero w dniu 9.11.2016 r. (k. 395, 00:19:25-00:20:41), a wcześniej nie chciał informować, ze względu na stan zdrowia (k. 395, 00:09:52-00:14:34), to zeznania te nie zasługiwały na wiarę w świetle innych dowodów. Mianowicie powódka sama zeznała, iż wiedziała, iż od lat z emerytury męża dokonywane są potrącenia z tytułu egzekucji prowadzonej przez pozwaną, odnośnie spłaty z majątku wspólnego. Ponadto H. R. (2) już w dniu 12.08.2016 r. odebrał zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości,

Dalej, należy zauważyć, iż w toku postępowania egzekucyjnego I. R. odebrała korespondencję kierowaną przez komornika do jej męża - już w dniu 14.06.2006 r., a więc wiedziała o toczącym się postępowaniu egzekucyjnym co do męża (k. 378).

Nadto, w dniu 5.05.2005 r. komornik sądowy złożył wniosek o wpis w dziale III KW na podstawie art. 924 kpc. (art. 924 kpc: jednocześnie z wysłaniem dłużnikowi wezwania komornik przesyła do sądu właściwego do prowadzenia KW wniosek o dokonanie w KW wpisu o wszczęciu egzekucji lub o złożenie wniosku do zbioru dokumentów).

W księdze Wieczystej nr (...) została dokonana wzmianka o toczącej się egzekucji w sprawie IV KM 915/05 (z wniosku J. P. przeciwko H. R. (1) na podstawie postanowienia częściowego SR w Słupsku z 27.01.2003 r. I Ns 340/00). Wpis w księdze wieczystej (obecny nr KW (...)), został dokonany w dniu 23.06.2005 r.

Na uwadze tu mieć należy również treść przepisu art. 2 ustawy Księgi Wieczyste i Hipoteka z 6.07.1982 r. z późn. zm. - „Księgi wieczyste są jawne. Nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej, ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę”.

Skoro już w 2005 r. została uczyniona wzmianka o wpisie o wszczęciu egzekucji w księdze wieczystej przedmiotowej nieruchomości, a powódka w świetle tego przepisu nie może zasłaniać się nieznajomością tej księgi wieczystej, oraz mając na względzie to, że w 2006 i 2007 r. odbierała korespondencje od komornika sądowego, kierowaną do jej męża (dotyczącą zajęcia nieruchomości -14.06.2006 r.), oraz w świetle tego, iż przyznała, iż miała świadomość iż komornik ściąga co miesiąc z konta męża z emerytury pieniądze na rzecz wierzycielki i że powinien płacić (k. 396 - 00:36:22-00:37:43), nie można przyjąć za prawdziwych zeznań świadka H. R. (1), iż o egzekucji z nieruchomości oraz w ogóle o całej sytuacji dotyczącej podziału majątku przedstawił powódce dopiero w dniu 9.11.2016 r. Należało wobec tego przyjąć, iż powódka nie zachowała terminu z art.. 841 § 3 kpc. do wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie.

Po drugie: w niniejszej sprawie powódka powoływała się na okoliczność, iż na skutek zawartej w dniu 1.12.2016 r. umowy - rozszerzającą wspólność majątkową małżeńską - stała się współwłaścicielką przedmiotowej nieruchomości na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej. Faktycznie, powódka i jej mąż H. R. (2) mieli prawo rozszerzyć swoją wspólność majątkową - na majątek odrębny - na podstawie art. 49 krio.

Jednakże, na skutek tej czynności, z uwagi na istnienie po stronie H. R. (1) długu wobec J. P., powstała sytuacja przewidziana w przepisie art. 50 krio, („Jeżeli wierzytelność powstała przed rozszerzeniem wspólności, wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden małżonek, może żądać zaspokojenia także z tych przedmiotów majątkowych, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby wspólność majątkowa nie została rozszerzona.). W świetle tego przepisu pozwana J. P. uprawniona była do złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji z nieruchomości, która obecnie objęta jest wspólnością majątkową I. R. i H. R. (2), ale w chwili powstania zobowiązania, stanowiła majątek odrębny H. R. (1), który nabył on na skutek postanowienia częściowego w przedmiocie podziału majątku wspólnego z pierwszą małżonką - J. P..

I po trzecie, w niniejszej sprawie należy również zwrócić uwagę na przepis art. 930 kpc., który wyraźnie wskazuje w § 1: „ Rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie. Nabywca może uczestniczyć w postępowaniu w charakterze dłużnika. W każdym razie czynności egzekucyjne są ważne tak w stosunku do dłużnika, jak i w stosunku do nabywcy”.

Ponownie należy podkreślić, iż wierzytelność pozwanej w stosunku do H. R. (1) powstała na skutek orzeczenia Sądu z 2003 r., w 2005 r. zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne (i dokonana została wzmianka o tym w księdze wieczystej przedmiotowej nieruchomości - nigdy nie wykreślona), a kolejny wniosek o wszczęcie egzekucji z nieruchomości został złożony w dniu 3 sierpnia 2016 r. Natomiast rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej nastąpiło dopiero w dniu 1.12.106 r. Stąd też przeniesienie części praw na I. R. po wszczęciu postępowania egzekucyjnego, a zwłaszcza po wszczęciu egzekucji z nieruchomości, nie ma znaczenia dla toku egzekucji.

Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie świadka I. G. - jako wyraźnie wskazany, a nie mający znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy. Wszelkie nakłady, poniesione zarówno przez H. R. (2) oraz jego żonę I. R. od 2008 r. nie miały znaczenia dla niniejszej sprawy. Nie wywołują też żadnych skutków prawnych, są to jedynie wewnętrzne rozliczenia małżonków, w przypadku ewentualnego ustania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Sąd pominął (wobec nie poparcia w sposób konkretny tego wniosku) warunkowo zgłoszony wniosek w pozwie o przesłuchanie szeregu świadków, gdyż wniosek ten był zgłoszony warunkowo („w razie potrzeby” - k. 2) na okoliczności nie mające znaczenia dla sprawy - nakładów poniesionych przez małżonków R. na ich nieruchomość w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, oraz nakładów z majątku odrębnego (w tym także na meble, co nie jest nakładem na nieruchomość).

Sąd uznał za bezsporne że takie nakłady były czynione i w okresie czasu, na który zostały przedstawione do akt rachunki. Jednakże okoliczność ta nie wpływa na ocenę prawną stanu faktycznego przytoczonego przez strony w niniejszej sprawie.

Z uwagi na to, iż po stronie pozwanej nie powstały żadne koszty postępowania, a powódka jest stroną przegrywająca sprawę, brak było podstaw do orzekania o kosztach.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji.

dn. 13.12.2017 r.