Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

M. C. powództwem skierowanym przeciwko A. C. i H. C. wniósł, na podstawie art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c., o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 30 września 2013 roku, wydanego w sprawie pod sygn. akt II Ns 614/12.

Wyrokiem z dnia 30 marca 2017 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił powyższe powództwo.

Jako podstawę faktyczną powyższego wyroku Sąd Rejonowy ustalił następujące fakty:

W dniu 18 kwietnia 2002 roku J. C. udzielił pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego powodowi, w którym został on upoważniony do zbycia udziału J. C. wynoszącego 1/2 części nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) przy ul. (...), objęty KW o nr (...).

30 września 2013 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi wydał postanowienie w sprawie o dział spadku po R. C. (sygn. akt II Ns 614/12), w którym zasądził od M. C. na rzecz A. C. i H. C. kwotę po 15.841,44 zł tytułem spłaty, płatną w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

Apelacja powoda od powyższego orzeczenia została oddalona przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 5 września 2014 roku.

W zakresie obowiązku spłaty przez powoda w kwocie 15.841,44 zł na rzecz pozwanych przedmiotowemu postanowieniu została nadana klauzula wykonalności.

Sąd Rejonowy oparł powyższe ustalenia na dokumentach znajdujących się w aktach sprawy sygn. akt II Ns 614/12 oraz zeznaniach powoda. Jednocześnie w całości pominął dowód w postaci wycinków prasowych złożonych przez powoda z uwagi na to, że nie były związane ze sprawą i nie miały znaczenia dla jej rozstrzygnięcia.

Sąd Rejonowy w swoich rozważaniach wskazał, że powód oparł swoje powództwo na zdarzeniu, które miało miejsce przed powstaniem tytułu egzekucyjnego i było przedmiotem badania przez Sąd orzekający w sprawie o dział spadku, przez co występuje powaga rzeczy osądzonej i zdarzenie to nie może stanowić podstawy do pozbawienia wykonalności powstałego później tytułu wykonawczego. Poza tym, w sprawie nie zachodziły inne przesłanki z art. 840 § 1 k.p.c. do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go w części oddalającej powództwo, tj. co do 1 pkt wyroku. Wyrokowi temu zarzucił:

I. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego poprzez nieuzasadnione przyjęcie, iż w dniu 18.04.02 r. J. C. udzielił pełnomocnictwa powodowi w formie aktu notarialnego, w którym został upoważniony do zbycia udziału J. C., w sytuacji gdy z treści przedstawionego przez powoda materiału dowodowego, w tym treści jego zeznań, wynika, że czynność prawna z dnia 18.04.02 r. była w rzeczywistości umową darowizny, a nie pełnomocnictwem, co – w ocenie powoda – miało istotny wpływ na nieuzasadnione oddalenie powództwa;

II. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

- nieuzasadnione przyjęcie przez Sąd, że złożone przez powoda pisma oraz wycinki prasowe nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a w konsekwencji ich nieuzasadnione pominięcie przez Sąd, w sytuacji gdy – w ocenie powoda – rzetelne zapoznanie się z nimi przez Sąd doprowadziłoby do podzielenia racji powoda i skutkowałoby uwzględnieniem powództwa;

- nieuzasadnione oddalenie przez Sąd przedmiotowego powództwa, w sytuacji gdy Sąd uznał za wiarygodne zeznania powoda, co winno doprowadzić do jego uwzględnienia, a nie oddalenia;

III. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez jego błędną wykładnię, a w konsekwencji nieuzasadnione przyjęcie, iż powód nie może w drodze powództwa przeciwegzekucyjnego zmierzać do wzruszenia prawomocnego rozstrzygnięcia sądu stanowiącego tytuł wykonawczy, w sytuacji gdy – zdaniem powoda – egzekucja prowadzona jest na podstawie błędnego wyroku sądowego.

Powód wniósł nadto o dopuszczenie dowodu z dokumentów załączonych do apelacji wraz z jego pismem przewodnim z dnia 13 maja 2017 roku, w którym zawarł prośbę o wnikliwie zapoznanie się przez Sąd Okręgowy z ich treścią na okoliczność słuszności jego żądania.

W konkluzji swojej apelacji powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie jego powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz od pozwanych kosztów postępowania apelacyjnego, a także o przyznanie na rzecz adw. A. K. kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, które nie zostały opłacone zarówno w całości, jak i w części.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. W pełni prawidłowe były również jego wywody prawne, które podniósł w pisemnych motywach swojego rozstrzygnięcia. Biorąc to pod uwagę, Sąd Okręgowy podziela i w całości uznaje za własne ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd Rejonowy.

W szczególności, całkowicie bezzasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisów procedury cywilnej tj., art. 233 § 1 k.p.c. Ocena materiału dowodowego przeprowadzona przez Sąd Rejonowy jest swobodna, lecz w żadnym wypadku na pewno nie jest dowolna. Sąd I instancji wskazał dowody, na których oparte zostały ustalenia stanu faktycznego, wskazał także dowody, którym odmówił mocy dowodowej i ocena ta jest aktualna i prawidłowa.

Przedłożone przez stronę powodową materiały i wycinki prasowe w żadnej mierze nie odnoszą się do przedmiotowej sprawy; nie mają one żadnej mocy dowodowej, na której można by było oprzeć ocenę, iż żądanie powoda jest zasadne bądź niezasadne. Ogólnie mówiąc – są całkowicie irrelewantne dla przedmiotu tego postępowania. Dlatego też, mając na względzie art. 227 k.p.c., Sąd Okręgowy także nie znalazł jakiejkolwiek podstawy do tego, aby dowody z tych materiałów zostały przeprowadzone w postępowaniu apelacyjnym.

Nie można podzielić zarzutu skarżącego, że jeżeli Sąd I instancji uznał za wiarygodne zeznania powoda, to winno to doprowadzić do uwzględnienie jego powództwa. Sąd Rejonowy wyraźnie wskazał, że uznał zeznania powoda za wiarygodne w tym zakresie, w którym nie były one sporne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, w szczególności z aktami postępowania działowego pod sygn. akt II Ns 614/12. Z tego materiału, w tym zeznań powoda, niewątpliwie wynika, iż powód jest na mocy prawomocnego postanowienia sądu obowiązany do spłaty na rzecz pozwanych zasądzonych w postępowaniu działowym kwot pieniężnych. Jednocześnie treść jego zeznań wskazuje na to, iż kwestionuje on rodzaj dokonanej w 2002 roku czynności prawnej pomiędzy nim a J. C., twierdząc, że czynność ta nie była udzieleniem pełnomocnictwa do zbycia 1/2 udziału nieruchomości lokalu, lecz była to umowa darowizny tego udziału. Jednak i te podniesione przez powoda okoliczności Sąd Rejonowy ocenił prawidłowo, jako nie mogące być przedmiotem sądowego badania w niniejszym postępowaniu, a to z uwagi na niezaprzeczalny fakt, iż okoliczności te zostały ostatecznie zweryfikowane i poddane sądowej ocenie dowodowej w prawomocnie zakończonym postępowaniu działowym.

Tym samym, jeżeli Sąd Rejonowy nie weryfikował tych okoliczności z uwagi na powagę rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.), to brak jest podstaw do skutecznego podnoszenia przez skarżącego zarzutu rzekomej sprzeczności ustaleń z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w tym zakresie.

Również zarzut niewłaściwej interpretacji przepisu art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. należy uznać za całkowicie bezzasadny i nieznajdujący swojego oparcia w treści normy tego przepisu.

Powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego służy merytorycznej obronie dłużnika przed egzekucją prowadzoną zgodnie z przepisami postępowania egzekucyjnego z uwagi na to, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Jednocześnie ta merytoryczna obrona dłużnika poprzez wytoczenie powództwa opozycyjnego nie może prowadzić do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem sądowym, bowiem celem tego powództwa jest wyłącznie pozbawienie wykonalności, w którą zaopatrzony został dany tytuł egzekucyjny, a więc w tym przypadku – orzeczenie sądowe. W żadnym razie celem tego powództwa nie może być podważenie treści tego orzeczenia. Wyraźnie na to wskazuje treść przepisu, który zdaniem skarżącego został błędnie zinterpretowany przez Sąd I instancji – zgodnie z nim dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części, jeżeli przeczy zdarzeniom na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu. Należy tutaj podkreślić użyte w tym przepisie sformułowanie: „stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu”. Dłużnik nie może więc na poparcie swojego żądania podnosić tych zdarzeń, które miały miejsce przed powstaniem tytułu egzekucyjnego, a więc przed wydaniem prawomocnego orzeczenia, którym w tej sprawie jest postanowienie w przedmiocie działu spadku z dnia 30 września 2013 roku, ponieważ jest on chroniony powagą rzeczy osądzonej. W tej konkretnej sprawie, powód nie może więc żądać pozbawienia wykonalności ww. tytułu wykonawczego powołując się na te zdarzenia, które miały miejsce w kwietniu 2002 roku, albowiem co do tych zdarzeń wypowiedział się już sąd rozstrzygający sprawę o dział spadku w postępowaniu nieprocesowym pod sygn. akt II Ns 614/12.

Powyższe jednoznacznie wskazuje na to, iż Sąd Okręgowy w pełni podziela interpretację przepisu art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. dokonaną przez Sąd I instancji, jeszcze raz przy tym podkreślając, że powództwo przeciwegzekucyjne nie może w żadnym wypadku kwestionować ani zmierzać do uchylenia powagi rzeczy osądzonej, jak chciał tego powód w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

Sąd Okręgowy przyznał i nakazał wypłacić ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zgierzu na rzecz adw. A. K. kwotę 1476 zł tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym zgodnie z § 8 pkt 5 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. 2016 poz. 1714 ze zm.).