Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 1 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VI Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Karol Kołodziejczyk

Sędziowie: SSO Henryka Szwyngel SSO Hanna Morejska - spr.

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 1 lutego 2018 r.

sprawy z wniosku B. K.

z udziałem P. K.

o zezwolenie na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka

na skutek zażalenia wnioskodawczyni B. K.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 7 listopada 2016r.

sygn. akt V Nsm 1043/16

postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Częstochowie w sprawie z wniosku B. K. o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego syna N. K. i odrzucenie w imieniu małoletniego spadku po T. G., postanowił stwierdzić brak jurysdykcji i odrzucił wniosek. Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje;

Miejscem zamieszkania małoletniego dziecka jest Irlandia, zastosowanie w niniejszej sprawie ma Rozporządzenie Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej (Dz.U.UE.L z 23 grudnia 2003 roku ze zm.) zmienione Rozporządzeniem Rady nr 2116/2004. .Art. 8 ust. 1 powyższego rozporządzenia wskazuje, iż sądy Państwa Członkowskiego są właściwe do orzekania w sprawach odnoszących się do odpowiedzialności rodzicielskiej za dziecko, które zwykle zamieszkuje w tym Państwie Członkowskim w czasie, w którym zostało wytoczone powództwo. W konsekwencji zgodnie z treścią powołanego rozporządzenia na skutek stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej (brak pierwotny), na podstawie z art. 1099 § 1 k.p.c, sąd orzekł, jak w sentencji.

Zażalenie na postanowienie złożyła wnioskodawczyni zarzucając ogólnie brak jurysdykcji sądów irlandzkich w przedmiotowej sprawie.

Sąd Okręgowy stwierdza że zażalenie jest zasadne z przyczyn następujących.

Nie budzi wątpliwości że odnośnie jurysdykcji ma jak słusznie uznał Sąd Rejonowy zastosowanie ma Rozporządzenie Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej (Dz.U.UE.L z 23 grudnia 2003 roku ze zm.) zmienione Rozporządzeniem Rady nr 2116/2004.

Przedmiotowe rozporządzenie ma zastosowanie do spraw cywilnych dotyczących w szczególności, przyznawania, wykonywania, przekazywania, pełnego lub częściowego pozbawienia odpowiedzialności rodzicielskiej. Pojęcie odpowiedzialności rodzicielskiej zostało w art. 2 ust. 7 rozporządzenia nr 2201/2003 zdefiniowane szeroko, w tym sensie, że oznacza ono wszystkie prawa i obowiązki odnoszące się do osoby i majątku dziecka przysługujące osobie fizycznej lub prawnej na mocy orzeczenia sądowego, z mocy prawa lub umowy mającej skutek prawny.

Jednakże artykuł 12 tego rozporządzenia, zatytułowany 'Pozostałe jurysdykcje', przewiduje w ust. 1, że 'sądy państwa członkowskiego mające jurysdykcję w przypadku pozwu lub wniosku o rozwód, separację lub unieważnienie małżeństwa na podstawie art. 3 mają jurysdykcję w każdej sprawie dotyczącej odpowiedzialności rodzicielskiej związanej z pozwem lub wnioskiem, jeżeli spełnione są wymienione w nim przesłanki:

Artykuł 12 ust. 2 rozporządzenia nr 2201/2003 precyzuje:

Jurysdykcja wykonywana zgodnie z ust. 1 ustaje

a) gdy orzeczenie uwzględniające albo oddalające wniosek o rozwód, separację albo unieważnienie małżeństwa stało się prawomocne;

b) przypadkach, w których postępowanie dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej jeszcze się toczy w chwili określonej w lit. a) - gdy orzeczenie w tym postępowaniu stało się prawomocne;

c) gdy postępowania, o których mowa w lit. a) i b) zostały zakończone z innej przyczyny.'

Zgodnie z brzmieniem art. 12 ust. 3 tego rozporządzenia

Sądy państwa członkowskiego mają również jurysdykcję w odniesieniu do odpowiedzialności rodzicielskiej w postępowaniach innych niż te, o których mowa w ust. 1, jeżeli:

a) dziecko ma istotny związek z tym państwem członkowskim, w szczególności z uwagi na fakt, że jeden z podmiotów odpowiedzialności rodzicielskiej ma zwykły pobyt w tym państwie członkowskim lub dziecko posiada obywatelstwo tego państwa członkowskiego,

oraz

b) jurysdykcja sądów została wyraźnie lub w inny jednoznaczny sposób uznana przez wszystkie strony postępowania w chwili wszczęcia postępowania oraz jest zgodna z dobrem dziecka.'

W sprawie C- 656/13 Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 12 listopada 2014 stwierdził że artykuł 12 ust. 3 rozporządzenia nr 2201/2003 dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylającego rozporządzenie nr 1347/2000 należy interpretować w ten sposób, że pozwala on, dla potrzeb postępowania z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej, ustalić jurysdykcję sądu państwa członkowskiego, które nie jest państwem zwykłego pobytu dziecka, nawet jeżeli przed wybranym sądem nie toczy się żadne inne postępowanie. Podobne stanowisko zajął Trybunał w sprawie C- 215/15. Także w sprawie będącej w toku w Trybunale Sprawiedliwości C 565/16, która dotyczy sprawy analogicznej o wyrażenie zgody przez sąd na zrzeczenie się spadku w imieniu małoletniego Rzecznik Generalny zajął stanowisko że zgodnie z art. 12 ust. 3 w każdym przypadku, w którym dziecko posiada istotny związek z państwem członkowskim, dozwolone jest poddanie sprawy jurysdykcji tego państwa. W świetle tej opinii należało ustalić;

- czy dziecko jest obywatelem państwa członkowskiego do którego sądu wniesiono sprawę.

- czy rodzice uznają jurysdykcję tego państwa

- dobro dziecka, bowiem dobro dziecka powinno być uwzględniane z urzędu w sposób aktywny podczas ustalania wszystkich okoliczności sprawy gdyż dobro dziecka winno stanowić wspólny mianownik przy wykładni wszystkich norm jurysdykcyjnych.

Zatem należy także ustalić który sąd będzie najlepiej usytuowany aby rozpoznać sprawę dotyczącą dziecka.

W przedmiotowej sprawie dziecko i rodzice mają obywatelstwo polskie. Rodzice uznają jurysdykcję państwa polskiego. Nadto sąd polski z uwagi na miejsce położenia spadkowego majątku może ustalić czy zachodzą przesłanki do odrzucenia spadku z uwagi na interes dziecka.

Dlatego z mocy art. 386 par. 1 i 4 kpc w związku z art. 397 par. 2 kpc postanowiono jak w sentencji.