Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Barbara Baran

Sędziowie: SA Zbigniew Ducki

SA Andrzej Struzik (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2017 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko G. K. i M. K.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 kwietnia 2017 r., sygn. akt I Nc 1156/16

postanawia:

1.  odrzucić zażalenie na pkt I zaskarżonego postanowienia,

2.  uchylić pkt II zaskarżonego postanowienia.

SSA Zbigniew Ducki SSA Barbara Baran SSA Andrzej Struzik

Sygn. akt I ACz 1431/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w pkt I zwrócił wniosek pozwanych o zwolnienie od opłaty sądowej od zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym w dniu 23 stycznia 2017 r., a w pkt II odrzucił ich zarzuty od tego nakazu zapłaty.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że w dniu 23 stycznia 2017 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Pozwani wnieśli zarzuty od tego nakazu. Zarządzeniem z dnia 30 marca 2017 r., a doręczonym dnia 13 kwietnia 2017 r., pozwani zostali wezwani do uiszczenia solidarnie kwoty 3.271 zł tytułem opłaty sądowej od zarzutów – w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia zarzutów. Sąd Okręgowy podkreślił, że pozwani złożyli wprawdzie wniosek o zwolnienie z tej opłaty, jednak nie złożyli równocześnie oświadczenia majątkowego, a ponieważ są reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika oświadczenie to winno być dołączone bez odrębnego wezwania (art. 102 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Z prezentaty sądu na wniosku pozwanych o zwolnienie od opłaty sądowej od zarzutów wynika, że do pisma z dnia 20 kwietnia 2017 r. nie były dołączone żadne załączniki. W związku z tym w oparciu o art. 102 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wniosek pozwanych o zwolnienie od opłaty sądowej od zarzutów od nakazu zapłaty zwrócono. Do dnia dzisiejszego pozwani nie uiścili opłaty sądowej od zarzutów, a zatem w oparciu o art. 494 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zarzuty odrzucił.

Zażalenie na powyższe orzeczenie wywiedli pozwani zaskarżając je w całości i wnosząc o jego uchylenie.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucili naruszenie art. 130 § 1 k.p.c. wskazując, że z treści pisma z dnia 20 kwietnia 2017 r. wynika, że stosowne oświadczenie zostało dołączone. Odrzucenie zarzutów było także przedwczesne, gdyż po zwrocie wniosku winno nastąpić wezwanie o opłatę sądową w oparciu o art. 130 § 1 k.p.c.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Zażalenie na pkt I zaskarżonego postanowienia podlegało odrzuceniu w oparciu o art. 373 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 398 k.p.c., z uwagi na niezaskarżalność zarządzenia o zwrocie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych (art. 394 § 1 k.p.c.).

Zasadne okazało się natomiast zażalenie na pkt II zaskarżonego postanowienia, co skutkować musiało koniecznością uchylenia tego orzeczenia.

W niniejszej sprawie zwrot wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w oparciu o art. 102 ust. 4 ustawy z dni 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych winien skutkować w pierwszej kolejności ponownym wezwaniem pozwanych (ich pełnomocnika) do uiszczenia należnej opłaty sądowej od zarzutów od nakazu zapłaty, co jest zgodne z wykładnią dokonaną w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2014 r. (III CZP 133/13, LEX nr 1444959), którą Sąd Apelacyjny w obecnym składzie podziela. Wskazać należy bowiem, że z art. 112 ust. 2 u.k.s.c. wynika, że złożenie wniosku o zwolnienie od kosztów w otwartym terminie do opłacenia pisma odsuwa w czasie obowiązek uiszczenia opłaty ustanawiając, w razie prawomocnego oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, obowiązek ponownego wezwania strony do opłacenia pisma. Przepis art. 112 ust. 3 u.k.s.c. wyłączył obowiązek takiego wezwania, jeżeli pismo podlegające opłacie stałej lub stosunkowej, obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia zostało wniesione przez profesjonalnego pełnomocnika. W takim wypadku, jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów, złożony przed upływem terminu do opłacenia pisma, został oddalony, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od doręczenia stronie postanowienia o oddaleniu wniosku lub jego ogłoszenia. Jeżeli natomiast o zwolnieniu od kosztów orzekał sąd pierwszej instancji, a strona wniosła zażalenie, termin do opłacenia pisma biegnie od doręczenia stronie postanowienia o oddaleniu zażalenia lub jego ogłoszenia. W opisanych sytuacjach pełnomocnik ma więc obowiązek w zakreślonym przez ustawę terminie, bez wezwania sądu, obliczyć i przekazać do sądu opłatę należną od pisma. Konsekwencją jej niewniesienia jest zwrot pisma, a w przypadku środka odwoławczego albo środka zaskarżenia, jego odrzucenie. Przepis art. 112 u.k.s.c. nie określa natomiast postępowania w przedmiocie uzupełnienia braków fiskalnych pisma w przypadku zwrotu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. Przepis art. 8 u.k.s.c. odsyła, w kwestiach nieuregulowanych tą ustawą, do art. 130 § 1 k.p.c. Ogólną zasadą wynikającą z tego przepisu jest uiszczenie należnych opłat na wezwanie w terminie tygodniowym. W każdym przypadku, po oddaleniu lub zwrocie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, otwiera się stronie na nowo termin do uiszczenia opłaty. Jednocześnie nie jest generalnie wyłączona możliwość ponownego ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych, którą art. 107 ust. 2 u.k.s.c. wyłącza jedynie w razie oddalenia wniosku o zwolnienie, jeżeli ponowny wniosek oparty jest na tych samych okolicznościach. Zatem brak wezwania o uiszczenie opłaty sądowej od zarzutów od nakazu zapłaty po zwrocie wniosku o zwolnienie od ich uiszczenia oznaczał, że odrzucenie zarzutów jako nieopłaconych było przedwczesne.

Niezasadny był natomiast zarzut skarżących, że wadliwość orzeczenia wynikała z faktu, że stosowne oświadczenie zostało do wniosku dołączone, gdyż – mimo iż zostało wskazane jako załącznik – nie zostało złożone wraz z pismem z dnia 29 kwietnia 2017 r., co potwierdza prezentata sądowa, wskazująca na brak załączników do pisma (k. 51).

Z uwagi na powyższe Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt 2 sentencji w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA Zbigniew Ducki SSA Barbara Baran SSA Andrzej Struzik