Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2017 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2017 r. w Rybniku

sprawy z odwołań W. K. ( W. K. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołań W. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 6 marca 2017r. nr(...)

z dnia 5 kwietnia 2017r. nr(...)

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że zalicza ubezpieczonemu W. K. do stażu pracy okres nauki zawodu od 01 września 1971r. do 02 czerwca 1974r. w (...) Szkole Zawodowej dla Pracujących przy KWK „(...)” w W.

Sędzia

Sygn. akt IX U 484/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 06.03.2017r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. ustalił kapitał początkowy ubezpieczonego W. K. ( K.) stwierdzając, iż wartość tego kapitału na dzień 01.01.1999r. wynosi 221161,71 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych od 01/1982 do 12/1991 – wwpw wyniósł 222,00%. Z decyzji wynikało też, że organ rentowy ustalając ubezpieczonemu 23 lata, 7 miesięcy i 25 dni okresów składkowych i 10 miesięcy, 6 dni okresów nieskładkowych, nie uwzględnił ubezpieczonemu do stażu pracy okresu nauki zawodu od 1.09.1971r. do 2.06.1974r.w KWK (...) Ruch „(...)”.

Decyzją z dnia 5.04.2017r. organ rentowy ponownie ustalił kapitał początkowy ubezpieczonego na dzień 01.01.1999r. wskazując, iż jego wartość wynosi 222413,62 zł.

Decyzją tą organ rentowy zweryfikował staż pracy ubezpieczonego na dzień 1.01.1999r. i ostatecznie ustalił, że ubezpieczony wykazał 24 lata, 1 miesiąc i 22 dni okresów składkowych i 4 miesiące i 8 dni okresów nieskładkowych, bo w poprzedniej decyzji z dnia 6.03.2017r. błędnie przyjął, że ubezpieczony przebywał na zasiłku chorobowym od 6.02.1995r.do 28.08.1995r.zamiast od 6.02.1995r. do 28.02.1995r. W dalszym ciągu nie zaliczono ubezpieczonemu do stażu pracy okresu nauki zawodu od 1.09.1971r. do 2.06.1974r.w KWK (...) Ruch „(...)”.

W odwołaniach od powyższych decyzji ubezpieczony domagał się ich zmiany przez przyjęcie do stażu pracy okresu nauki zawodu w (...) Szkole Zawodowej dla pracujących przy KWK „(...)„od 1.09.1971r.do 2.06.1974r. Stwierdził, że koledzy, z którymi uczęszczał do jednej klasy mają zaliczony sporny okres do stażu pracy.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko. Stwierdził, ze ubezpieczony nie przedłożył żadnego dokumentu, z którego by wynikało, że wykonywał zatrudnienie na podstawie zawartej umowy o naukę zawodu.

Sąd połączył sprawy do wspólnego rozpoznania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. K. ur.(...) jest uprawniony do emerytury górniczej od dnia 17.12.1999r.

W dniu 1.12.2016r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Decyzją z dnia 8.12.2016r.ZUS odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w oparciu o art.184 w zw.z art.32 ustawy emerytalnej z uwagi na to, że na dzień 1.01.1999r.nie osiągnął 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Od decyzji tej ubezpieczony nie złożył odwołania.

Zaskarżonymi decyzjami z dnia 06.03.2017r. i z dnia 5.04.2017r. organ rentowy ustalił wartość kapitału początkowego ubezpieczonego W. K. na dzień 01.01.1999r. ostatecznie przyjmując w decyzji z dnia 5.04.2017r., iż wartość tego kapitału wynosi 222413,62 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych od 01/1982 do 12/1991 – wwpw wyniósł 222,00%. Organ rentowy ostatecznie ustalił, że ubezpieczony wykazał 24 lata, 1 miesiąc i 22 dni okresów składkowych i 4 miesiące i 8 dni okresów nieskładkowych.

W okresie od 1.09.1971r.do 2.06.1974r .ubezpieczony uczęszczał do (...) Szkoły Zawodowej dla pracujących przy KWK „(...)” w W.w zawodzie elektromechanik. W dniu 3 czerwca 1974r. podjął zatrudnienie w KWK „(...)” najpierw jako elektromechanik na powierzchni, a następnie od 21.11.1974r. jako elektromonter pod ziemią, którą to pracę świadczył do czasu uzyskania uprawnień emerytalnych, przy czym w okresie od 31.12.1998r.do 16.12.1999r.korzystał z urlopu górniczego.

W zaświadczeniach z dnia15 czerwca 1999r. i z 28.03.2002r. pracodawca ubezpieczonego, tj. wówczas (...) Spółka (...) Ruch „1 Maja” odnotował, że ubezpieczony zatrudniony był w KWK „1 M.” od 1.09.1971r., przy czym zaznaczył, że od 1.09.1971r.do 2.06.1974r.jego stanowiskiem pracy była „nauka w zawodzie elektromechanika na powierzchni”. W aktach osobowych ubezpieczonego znajduje się zaświadczenie lekarskie datowane na dzień 30.08.1971r.wystawione przez Zakład (...) przy KWK „(...)” w W., które stwierdza, że ubezpieczony jest zdolny do pracy w kopalni na naukę zawodu na dole – na powierzchni i praca ta nie zagraża jego zdrowiu. Również w karcie przebiegu zatrudnienia dołączonej do akt osobowych ubezpieczonego zaznaczono okres od 1.09.1971r.do 3.06.1974r. jako naukę w zawodzie elektromechanika. Zaznaczono też nr znaczka w tym okresie. W świadectwie pracy z dnia 16.12.1999r.zaznaczono, że ubezpieczony był zatrudniony w KWK (...) Ruch „(...)” w okresie od 3.06.1974r. do 16.12.1999r.

Razem z ubezpieczonym do tej samej szkoły - (...) Szkoły Zawodowej dla pracujących przy KWK „(...)” w W.w zawodzie elektromechanik uczęszczali G. W. i B. J.. Wszyscy chodzili do jednej klasy w tym samym okresie, tj. 1971 – 1974. Nauka polegała na trzech dniach nauki teoretycznej w szkole i trzech dniach nauki praktycznej w zakładzie pracy. Uczniowie otrzymywali co miesiąc wynagrodzenie. Kopalnia wydawała im paski wynagrodzeniowe, tak jak innym pracownikom. W świadectwie pracy z dnia 2.01.1987r. pracodawca odnotował G. W., że ten był zatrudniony w KWK „(...)” w okresie od 1.09.1971r.do 31.12.1986r. Ubezpieczony złożył do akt umowę o naukę zawodu B. J., z której wynika, że została ona zawarta z KWK „(...) na okres od 1.09.1971r.do 30.06.1974r. i w każdym roku nauki uczeń otrzymywał wynagrodzenie. Umowa nakładała określone obowiązki zarówno na ucznia, jak i na Zakład, tj.Kopalnię (...)”.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego, umowy o naukę zawodu zawartej ze świadkiem B. J. (k.17 akt sądowych), świadectwa pracy świadka G. W. ( k.4 akt sądowych), świadectwa ukończenia przez ubezpieczonego zasadniczej szkoły zawodowej (k.5 akt sądowych), zeznań świadków: B. J., G. W. i zeznań ubezpieczonego ( rozprawa z dnia 24 października 2017r. czas 00:09:05 – 00:36:14 – protokół elektroniczny k.32 – 33 akt sądowych).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków B. J. i G. W. oraz ubezpieczonego, gdyż były one rzeczowe, logiczne, przekonywujące, spójne ze sobą i korespondujące z treścią zgromadzonej dokumentacji.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego W. K. zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie był staż pracy ubezpieczonego na dzień 1.01.1999r. w sytuacji, gdy organ rentowy uznał za udowodnione 24 lata, 1 miesiąc i 22 dni okresów składkowych oraz 4 miesiące i 8 dni okresów nieskładkowych, zaś ubezpieczony twierdził, że do stażu pracy powinien być uwzględniony okres od 1.09.1971r.do 2.06.1974r. - okres nauki zawodu w (...) Szkole Zawodowej dla pracujących przy KWK „(...) „.

Zgodnie z art. 174 ust.1, 2 i 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz.U. z 2017r., poz.1383 ) zwanej dalej „ustawą”, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Zgodnie z art. 15 ust 1 ustawy, podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Zgodnie z art.6 ust.2 pkt 3 ustawy za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15.11.1991r. okresy zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 01.01.1975r.

W okresie spornym obowiązywała ustawa z dnia 02.07.1958r. o nauce zawodu, przyuczenia do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy ( Dz.U. Nr 45, poz.226 ze zm. ) w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 15.07.1961r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania ( Dz.U. Nr 32, poz.160 ).

W treści art.3 ust.1 powołanej ustawy z dnia 02.07.1958r. przyjęto, iż młodociani mogli być zatrudniani przez zakłady pracy tylko w celu:

1.  nauki zawodu,

2.  przyuczenia do określonej pracy,

3.  odbycia wstępnego stażu pracy.

W myśl art. 9 ust.1 powołanej ustawy zakład pracy przyjmując młodocianego na naukę zawodu w celu przyuczenia do określonej pracy oraz odbycia wstępnego stażu pracy jest obowiązany zawrzeć z nim na piśmie umowę określającą zawód albo rodzaj pracy, w jakim młodociany będzie szkolony, czas trwania nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub wstępnego stażu pracy oraz zasadnicze obowiązki i uprawnienia młodocianego.

Z kolei art. 10 przewidywał , że okresy nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy oraz wstępnego stażu pracy są okresami zatrudnienia.

Art. 11 ust. 1 pkt 2 stwierdzał, że wolno zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy

wykażą się świadectwem lekarskim stwierdzającym, że dany rodzaj pracy nie zagraża ich zdrowiu.

Wreszcie art. 18 ust. 1 stwierdzał, iż w okresie nauki zawodu i przyuczania do określonej pracy obowiązują uczniowskie stawki płac.

W świetle powołanych uregulowań prawnych, okresem składkowym jest okres zatrudnienia wykonywanego na podstawie indywidualnej umowy zawartej między zakładem pracy, a szkolącym się młodocianym.

Na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd uznał, iż ubezpieczony w okresie spornym od dnia 01.09.1971r. do dnia 2.06.1974r. jako pracownik młodociany faktycznie wykonywał pracę w ramach nauki zawodu - elektromechanika na powierzchni w KWK „(...)”. Ubezpieczony co prawda nie posiada dokumentu w postaci umowy o naukę zawodu, ale z zebranego w sprawie materiału dowodowego jasno wynika, że takie umowy były zawierane z uczniami (...) Szkoły Zawodowej dla pracujących przy KWK „(...)„. Taką umowę podpisał świadek B. J., który zeznał, że wszyscy uczniowie, którzy zaczynali naukę 1.09.1971r. jednego dnia, w klasie, podpisywali takie umowy, przy czym świadek dodał, że egzemplarz tej umowy wydano mu dopiero z archiwum kopalnianego przy okazji przejścia na emeryturę. Również świadek G. W. zapamiętał moment zawierania tych umów. Stwierdził, że odbyło się to jednego dnia, w klasie, w obecności przedstawiciela administracji. On również nie otrzymał odpisu tej umowy, natomiast wykazano mu okres nauki w świadectwie pracy z dnia 2.01.1987r. Zarówno świadkowie jak i ubezpieczony kategorycznie stwierdzili, że już od pierwszej klasy otrzymywali wynagrodzenie, wydawano im paski wynagrodzeniowe. Te okoliczności przynajmniej pośrednio poświadczają dokumenty zgromadzone w aktach osobowych ubezpieczonego, w szczególności zapisy w karcie przebiegu zatrudnienia i zaświadczenie z dnia 30.08.1971r. o zdolności ubezpieczonego do pracy w kopalni na naukę zawodu.

Bez znaczenia dla rozpoznania sprawy pozostaje fakt, że ubezpieczony nie przedłożył w organie rentowym za okres sporny umowy o naukę zawodu. Fakt, że ubezpieczony wykonywał zatrudnienie na podstawie zawartej umowy o naukę zawodu został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość, jak np. okresy zatrudnienia, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10.03.1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21.09.1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07.12.2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że zaliczył ubezpieczonemu do stażu pracy okres nauki zawodu w (...) Szkole Zawodowej dla pracujących przy KWK „(...) „od 1.09.1971r.do 2.06.1974r.

SSR del. Renata Stańczak

Sygn. akt IXU 484/17

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...),

3.  (...)

(...)