Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSR del. Andrzej Kurzych

Protokolant stażysta Bernadeta Rybicka

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2018 r. w Toruniu

sprawy D. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania od decyzji z dnia 19 grudnia 2016 r., nr (...)-SER-I-10- (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu D. L. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 grudnia 2016 roku do 30 listopada 2018 roku,

II.  nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

/-/SSR del. Andrzej Kurzych

IV U 125/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 grudnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Oddział w T. odmówił ubezpieczonemu D. L. przywrócenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia powołał się na orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 12 grudnia 2016 r., w którym ubezpieczony nie został uznany za niezdolnego do pracy.

W odwołaniu ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Wskazał, że w ostatnim czasie jego stan zdrowia uległ pogorszeniu i nie rokuje poprawy. Częściowa niezdolność do pracy wynika z występującego u niego bezdechu sennego, choroby wieńcowej – stan po CABG, nadciśnienia tętniczego, depresji i obturacyjnej choroby płuc.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko

Sąd ustalił, co następuje:

D. L. urodził się w dniu (...) Z zawodu jest ślusarzem – spawaczem (wykształcenie zasadnicze zawodowe). Pracował jako ślusarz, spawacz i blacharz, a ostatnio jako kierownik magazynu.

(okoliczności bezsporne)

Ubezpieczony w okresie od 24 kwietnia 2009 r. do 30 listopada 2016 r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W opinii lekarza orzecznika ZUS z 12 października 2009 r. podstawą przyznania świadczenia był stan po zawale serca ściany dolnej w dniu 24 października 2008 r., stan po PTCA z implantacją stentów (RCA), stan po pomostowaniu aortalno-wieńcowym 30 kwietnia 2009 r. W opinii z 24 listopada 2014 r. wskazano, że u ubezpieczonego występuje choroba wieńcowa, stan po zawale leczony CABg i PTCA / 2008 i 2009. Wskazano również, że u ubezpieczonego wystąpił epizod depresyjny.

(dowody:

⚫

decyzje ZUS - k. 87, 103, 201 akt rentowych,

⚫

orzeczenie z 12.10.2009 r. – k. 16 akt orzeczniczych, plik I,

⚫

orzeczenie z 24.11.2014 r. – k. 11 akt orzeczniczych, plik II)

W dniu 25 października 2016 r. ubezpieczony złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z 21 listopada 2016 r. ubezpieczony został uznany za częściowo niezdolnego do pracy do 30 listopada 2018 r. W opinii lekarz orzecznik ZUS rozpoznał u ubezpieczonego chorobę wieńcową II CCS, stan po zawale ściany dolnej (w PTCA + 2 stenty w październiku 2008 r.), stan po CABG (2009 r.) oraz zaburzenia depresyjne nawracające.

Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z 12 grudnia 2016 r. uznała natomiast, że ubezpieczony nie legitymuje się niezdolnością do pracy. Jako rozpoznanie wskazała: przewlekłą chorobę niedokrwienną serca z przebytym w 2008 r. zawałem ściany dolnej leczonym PTCA + stent do RCA oraz CABG w 2009 r., dusznicę bolesną I CCS, myokardiopatię w okresie wydolności krążenia i nadciśnienie tętnicze skorygowane, a ponadto w wywiadzie: epizod depresyjny i chorobę wrzodową w dwunastnicy. Komisja uznała, że schorzenia te nie upośledzają w stopniu istotnym funkcjonowania organizmu oraz zaznaczyła, że ubezpieczony jest aktywny zawodowo.

(dowody:

⚫

wniosek o rentę – k. 229 akt rentowych,

⚫

orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 24.01.2017 r. – k. 97 akt rentowych,

⚫

opinia z 21.11.2016 r. – k. 43 akt orzeczniczych, plik. II,

⚫

orzeczenie z 21.11.2016 r. – k. 232 akt rentowych,

⚫

opinia z 12.12.2016 r. – k. 30 akt orzeczniczych, plik II,

⚫

orzeczenie z 12.12.2016 r. – k. 235 akt rentowych)

Zaskarżoną decyzją ZUS Oddział w T. odmówił ubezpieczonemu przywrócenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowody:

⚫

zaskarżona decyzja - k. 236 akt rentowych)

W sporządzonej w toku postępowania sądowego opinii biegłych internisty, kardiologa i psychiatry z 12 czerwca 2017 r. wskazano, że ubezpieczony nie jest częściowo ani całkowicie niezdolny do pracy. Zaznaczano, że ubezpieczony aktualnie pracuje jako kierownik magazynu.

Biegli rozpoznali u ubezpieczonego wyłącznie schorzenie współistniejące: przewlekłą stabilną chorobę wieńcową II° CCS, przebyty zawał ściany dolnej leczony pierwotną plastyką prawej tętnicy wieńcowej z implantacją dwóch stentów metalowych w 2008 r., stan po pomostach aortalno-wieńcowych w 2009 r., nadciśnienie tętnicze zredukowane, zredukowaną dyslipidemię, zburzenia neurasteniczno-depresyjne, obturacyjny bezdech senny – postać umiarkowaną, chorobę dwunastnicy w wywiadzie.

Podano, że badanie echo serca z października 2014 r. jest prawidłowe z dobrą funkcją skurczową lewej komory EF 60%, próba wysiłkowa z 9 czerwca 2017 r. nieróżnicująca z powodu duszności i zawrotów głowy przerwana bez zmian w badaniu ekg prze obciążaniu 2,2 MET. Brak konieczności leczenia szpitalnego od zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego w 2009 r., wyrównane nadciśnienie tętnicze i dislipidemia oraz brak dolegliwości dławicowych są wyrazem poprawy stanu zdrowia.

Obturacyjny bezdech senny ma postać umiarkowaną bez konieczności stosowania CPAP z łagodną obturacją w spirometrii nie powoduje częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy. W opinii biegłego psychiatry ubezpieczony ujawnia zaburzenia neurasteniczno-depresyjne. Ubezpieczony leczy się ambulatoryjnie psychiatrycznie z powodu zaburzeń depresyjnych nawracających. Stopień nasilenia zaburzeń psychicznych nie daje podstaw do orzeczenia częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy.

(dowody:

⚫

opinia biegłych – k. 64-65 akt sądowych)

Biegły pulmonolog w opinii z 21 sierpnia 2017 r. rozpoznał u ubezpieczonego obturacyjny bezdech senny – postać umiarkowaną (nie wymagał cPAP). W ocenie biegłego schorzenie to nie skutkowało niezdolnością do pracy. Zgłaszane dolegliwości braku tolerancji wysiłku związane są najprawdopodobniej ze stanem układu krążenia, gdyż badanie spirometryczne nie wykazuje zaburzeń wentylacji płuc.

(dowody:

⚫

opinia biegłego – k. 83-84 akt sądowych)

Na skutek zarzutów zgłoszonych przez ubezpieczonego w piśmie z 2 października 2017 r. oraz w związku z przedłożoną przez ubezpieczonego nową dokumentacją lekarską (koronarografia z 12 lipca 2017 r. oraz karty informacyjne z 13 lipca 2017 r. i z 27 września 2017 r.) dopuszczono dowód z uzupełniającej opinii biegłego internisty i kardiologa. Biegłe w opinii uzupełniającej wskazały, że w koronarografii z 12 lipca 2017 r. stwierdza się progresję zmian miażdżycowych w LCA, LAD w LCX w IM. Nie ma restenozy w pomostach i w implementowanych stentach ale obraz tętnic wieńcowych i progresja zmian oraz niediagnostyczna próba wysiłkowa z 9 czerwca 2017 r. uzasadniają dolegliwości. Biegłe uznały zatem za konieczną zmianę orzeczenia z 12 czerwca 2017 r. i uważają, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy od 1 grudnia 2016 r. do 30 listopada 2018 r. i nie stwierdzają poprawy jego stanu zdrowia.

(dowody:

⚫

opinia uzupełniająca – k. 114 akt sądowych,

⚫

koronarografia z 12.07.2017 r. - k. 98 akt sądowych,

⚫

karta informacyjna z 13.07.2017 r. – k. 97 akt sądowych,

⚫

karta informacyjna z 27.09.2017 r. – k. 100 akt sądowych)

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny został ustalony w oparciu o dokumentację zgromadzoną w aktach sądowych, w załączonych aktach rentowych i dokumentację orzeczniczo-lekarską, jak również na podstawie opinii biegłych internisty, kardiologa i psychiatry z dnia 12 czerwca 2017 r., uzupełnionej opinią internisty i kardiologa z 6 listopada 2017 r., oraz w oparciu o opinię pulmonologa z 21 sierpnia 2017 r.

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów, gdyż były jasne i kompletne, a żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności ani mocy dowodowej, dlatego też nie budziły one wątpliwości Sądu.

Ustalenia odnoszące się do faktycznego stanu zdrowia ubezpieczonego, w kontekście spełnienia przesłanki legitymowania się dalszą niezdolnością do pracy w stopniu całkowitym lub częściowym po dniu 30 listopada 2016 r., Sąd poczynił przede wszystkim w oparciu o dowody z wyżej wskazanych opinii biegłych sądowych. Zgodnie z poglądem wyrażanym w judykaturze, do oceny i stopnia zaawansowania chorób, ich wpływu na stan czynnościowy organizmu są uprawnione osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a co za tym idzie okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych (wyrok SA w Gdańsku z dnia 14 grudnia 2009 r. III AUa 796/09, LEX nr 604091). Sąd nie posiadając wiedzy specjalistycznej z zakresu odpowiednich dziedzin medycyny, nie może oprzeć ustaleń w zakresie oceny stanu zdrowia na własnym przekonaniu.

Biegli, którzy sporządzili opinie na potrzeby niniejszego postępowania posiadają wiedzę specjalistyczną w zakresie schorzeń ubezpieczonego oraz cechują się wieloletnim doświadczeniem orzeczniczym. Wnioski opinii zostały fachowo i logicznie uzasadnione, a stan zdrowia został rzetelnie oceniony na podstawie informacji uzyskanych w trakcie wywiadu, przeprowadzonego badania przedmiotowego oraz dokumentacji medycznej zgromadzonej na potrzeby niniejszego postępowania. Ponadto istotnym jest, iż przedmiotowe opinie są opiniami lekarzy cechujących się niezależnością, bezstronnością i obiektywizmem, gdyż nie są oni związani z żadną ze stron postępowania.

Należy podkreślić, że końcowe konkluzje opinii biegłych nie były kwestionowane przez strony postępowania. W szczególności organ rentowy nie kwestionował opinii uzupełniającej biegłego internisty i kardiologa, w której biegłe odstąpiły od stanowiska zaprezentowanego w opinii z 12 czerwca 2017 r., gdzie nie uznały ubezpieczonego za niezdolnego do pracy. Zmiana stanowiska biegłych miała swoje oparcie w nowej dokumentacji medycznej, która powstała po sporządzeniu pierwszej opinii, a z której jasno wynikało, że nie doszło do poprawy stanu zdrowia ubezpieczonego. W koronarografii z 12 lipca 2017 r. stwierdzono progresję zmian miażdżycowych w LCA, LAD w LCX w IM. Nie było wprawdzie restenozy w pomostach i w implementowanych stentach ale obraz tętnic wieńcowych i progresja zmian oraz niediagnostyczna próba wysiłkowa z 9 czerwca 2017 r. uzasadniały, zdaniem biegłych, dolegliwości.

Są uznał zatem opinii biegłych za przekonywujące, a tym samym poczynił na ich podstawie ustalenie faktyczne, w myśl których ubezpieczony z powodów kardiologicznych jest częściowo niezdolny do pracy od 1 grudnia 2016 r. do 30 listopada 2018 r.

Kwestia sporna w niniejszej sprawie koncentrowała się na ustaleniu, czy ubezpieczony jest nadal po dniu 1 lutego 2017 r. niezdolny do pracy w stopniu co najmniej częściowym. Wynika to stąd, iż zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1383, ze zm.; dalej jako ustawa emerytalna) prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy. Chociaż przepis art. 61 ustawy emerytalnej odwołuje się do niezdolności do pracy, to w istocie dotyczy pozostałych warunków prawa do renty określonych w art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej, a jego celem jest zapobieganie ustalaniu na nowo warunku stażu ubezpieczeniowego i jego „częstości” (art. 57 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 58 ust. 1 i 2) oraz warunku czasu powstania niezdolności do pracy (art. 57 ust. 1 pkt 3). W rezultacie art. 61 ustawy emerytalnej ma zapobiegać ustalaniu „od nowa” prawa do renty określonej w art. 57 ust. 1, gdyż niejednokrotnie spełnienie warunków określonych w pkt 2 i 3 tego artykułu byłoby bardzo utrudnione, a czasem wręcz niemożliwe w sytuacji pozostawania przez ubezpieczonego poza stosunkiem ubezpieczeń społecznych po ustaniu prawa do świadczenia rentowego. Dlatego spór w niniejszej sprawie koncentrował się tylko na kwestii niezdolności do pracy.

Definicja ustawowej niezdolności do pracy zawarta jest w przepisie art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej zgodnie, z którym niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. W przepisach ustępów 2 i 3 cytowanego przepisu jest natomiast mowa o różnicy między niezdolnością do pracy całkowitą oraz częściową. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej).

Zgodnie z treścią art. 13 ustawy emerytalnej przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. W orzecznictwie podkreśla się, że dla stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy (art. 12 ust. 1 i 3 ustawy emerytalnej) decydująca jest nie tylko utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu, ale także brak rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (wyrok SN z dnia 11 stycznia 2007 r., II UK 156/06, LEX nr 347627).

W ocenie Sądu ubezpieczony legitymuje się częściową okresową niezdolnością do pracy, o której mowa w przepisach art. 12 ust. 1 i 3 ustawy emerytalnej, począwszy od dnia 1 grudnia 2016 r. do 30 listopada 2018 r. Powyższa okoliczność wynika z opinii biegłego internisty i kardiologa, której wnioski i ustalenia Sąd w pełni podziela.

Z uwagi na powyższe Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w zw. z art. 107 ustawy emerytalnej, zmienił w punkcie I wyroku zaskarżoną decyzję i przyznał D. L. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1 grudnia 2016 r. do 30 listopada 2018 r. (punkt I sentencji wyroku).

W punkcie II sentencji wyroku Sąd, na podstawie art. 118 ust. 1a a contario ustawy emerytalnej, nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji albowiem w postępowaniu sądowym biegli opiniowali również na podstawie nowej dokumentacji lekarskiej. Jak wynikało z opinii uzupełniającej z 6 listopada 2017 r., właśnie ta dokumentacja stanowiła podstawę zmiany stanowiska biegłych i uznania ubezpieczonego za osobę okresowo częściowo niezdolną do pracy.

SSR (del.) Andrzej Kurzych