Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Kraków, 21 stycznia 2014r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydz. IX Gospodarczy w składzie:

sędzia SO Dariusz Pawłyszcze

protokólant st. sekr. sąd. Aleksander Powroźnik

po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym w Krakowie 21 stycznia 2014r. sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w K. przeciwko (...) Sp. z o.o. w K. o uznanie za bezkuteczną sprzedaży pozwanej nieruchomości przez (...) Sp. z o.o.

I. uznaje umowę sprzedaży nieruchomości, dla której prowadzi się księgę wieczystą nr (...), przez (...) Sp. z o.o. w K. pozwanej zawartą w formie aktu notarialnego z 28 maja 2013r. przed notariuszem R. G., rep. (...), za bezskuteczną w stosunku do powódki w zakresie wierzytelności zasądzonej nakazem zapłaty SO w Krakowie z 3 czerwca 2013r., sygn. IX.GNc.664/13;

II. zasadza od pozwanej na rzecz powódki koszty postępowania 6.482 (sześć tysięcy czterysta osiemdziesiąt dwa) zł.

UZASADNIENIE

Powodowa spółka wniosła o uznanie za bezskuteczną wobec powoda umowy sprzedaży pozwanemu nieruchomości przez swojego dłużnika (...) Sp. z o.o., wobec którego powodowi przysługuje wierzytelność w wysokości 216.972 zł z odsetkami i kosztami zasądzona prawomocnym nakazem zapłaty.

W odpowiedzi na pozew [k.56] pozwana osoba trzecia wniosła o oddalenie powództwa, ponieważ zapłacona przez nią cena 87.330 zł była wyższa od wartości rynkowej nieruchomości w wysokości 52.206,85 zł.

Sąd ustalił, co następuje:

(...) Sp. z o.o. (dłużnik) była winna powodowemu wierzycielowi 216.972 zł. Wierzytelność stała się wymagalna najpóźniej 13 października 2012r. Prawomocnym nakazem zapłaty z 3 czerwca 2013r. [k.10] SO w Krakowie zasądził od dłużnika na rzecz wierzyciela tę wierzytelność z ustawowymi odsetkami od 13 października 2013r. i kosztami postępowania.

Umową z 28 maja 2013r. dłużnik sprzedał pozwanemu niezabudowaną działkę budowlaną o pow. 20 a w P. w gminie L. za cenę 87.330 zł. Pozwany posiada 100% udziałów w kapitale spółki z o.o. będącej sprzedawcą działki (dłużnikiem).

Wierzyciel wszczął egzekucję nakazu zapłaty z 3 czerwca 2013r., lecz egzekucja okazała się bezskuteczna.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o twierdzenia powodowego wierzyciela niezaprzeczone przez pozwaną osobę trzecią (art. 229 i 230 K.p.c.). Jedyną okolicznością sporną była rynkowa wartość sprzedanej działki. Wg pozwanego wynosiła ona w chwili sprzedaży (maj 2013r.) nieco ponad 52.000 zł, a wg powoda była warta ok. 260.000 zł. Nieistotność wartości rynkowej działki dla rozstrzygnięcia (art. 227 K.p.c.) zostanie uzasadniona niżej w wyjaśnieniu podstawy prawnej rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

Uzyskaniem korzyści majątkowej przez osobę trzecią w rozumieniu art. 527 § 1 K.c. jest uzyskanie dowolnego przedmiotu majątkowego. Nie jest istotne, czy świadczenie wzajemne osoby trzeciej ekonomicznie równoważyło otrzymaną korzyść.

Pozwana osoba trzecia nie przeczyła spełnieniu powyższej przesłanki skargi pauliańskiej. Przeczyła spełnieniu przesłanki dokonania sprzedaży przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli, gdyż otrzymana przez dłużnika cena była wyższa od wartości przedmiotu sprzedaży.

Pokrzywdzenie wierzycieli zachodzi, gdy na skutek czynności zaskarżonej skargą pauliańską czynności prawnej z majątku dłużnika wyszedł przedmiot, z którego było możliwe przynajmniej częściowe zaspokojenie wierzycieli (owa "korzyść majątkowa osoby trzeciej"), a w to miejsce nie wszedł przedmiot dający przynajmniej takie same możliwości zaspokojenia wierzycieli. Przy czym możliwość zaspokojenia wierzycieli z danego przedmiotu nie zależy wyłącznie od jego wartości rynkowej, lecz także od możliwości zajęcia go, tj. od możliwości ukrycia go przed wierzycielami i komornikiem. Dlatego sprzedaż nieruchomości dłużnika co do zasady następuje z pokrzywdzeniem wierzycieli, chyba że wierzycielom uda się zająć otrzymaną cenę. Osoba trzecia, która wie o niewypłacalności dłużnika, powinna zadbać o interesy wierzycieli i uzgodnić z nimi sposób zapłaty ceny.

Pozwany powołał wyrok SN z 20 października 2011r. (IV.CSK.39/11, Lex 1102265), w którym - wg powoda - SN zawarł tezę, że przy ocenie zasadności skargi pauliańskiej nie jest istotne, czy wierzycielowi udało się zająć sumę uzyskaną przez dłużnika tytułem ceny. Teza ta została wyrwana z kontekstu. SN wskazał, że skarga pauliańska może okazać się nieuzasadniona, jeżeli sprzedaż była ekwiwalentna, a cena została przeznaczona w całości na zaspokojenie wierzycieli, choć niekoniecznie wierzyciela wytaczającego skargę pauliańską (aczkolwiek dłużnikowi nie wolno wybierać wierzycieli do zaspokojenia w sposób całkowicie arbitralny).

Pozwana osoba trzecia nie twierdziła, że dłużnik przeznaczył cenę na zaspokojenie wierzycieli. Na posiedzeniu 21 stycznia 2014r. [k.90] oświadczyła, że nie wie, na co dłużnik przeznaczył uzyskaną cenę [2m]. Zatem przed sprzedażą nieruchomości umową z 28 maja 2013r. wierzyciel miał możliwość egzekucji z nieruchomości dłużnika, a po tym dniu nie miał tej możliwości. Nie uzyskał też możliwości egzekucji z ceny, o czym świadczy bezskuteczność egzekucji (pozwany nawet nie wskazał, w jaki sposób zapłacił cenę - gotówką, przelewem, przez potrącenie - i nie wiadomo, czy w ogóle zapłacił cenę). Skoro sprzedaż nieruchomości pozbawiła wierzyciela możliwości egzekucji z nieruchomości i wierzyciel nie uzyskał w zamian możliwości egzekucji z ceny, to sprzedaż nastąpiła z pokrzywdzeniem wierzycieli w rozumieniu art. 527 § 2 K.c. niezależnie do tego, czy wysokość ceny przewyższała sumę możliwą do uzyskania z egzekucji z nieruchomości (tak samo SN w wyroku z 7 marca 2013r., IV.CSK.452/12, Lex 1314438 i SA w Łodzi w wyroku z 17 lipca 2013r., I.ACa.222/13, Lex 1356563).

Pozwany nie zarzucał, aby dłużnik nie wiedział o długu wobec powoda w dniu 28 maja 2013r., a tym samym zbywając nieruchomość i nie przeznaczając ceny na zaspokojenie wierzycieli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli (z wyroku SA w Szczecinie z 22 sierpnia 2012r., I.ACa.816/11, Lex 1217401 "Do przyjęcia świadomości dłużnika pokrzywdzenia wierzyciela, o którą chodzi w art. 527 § 1 K.c., wystarczy by dłużnik takie pokrzywdzenie przewidywał w granicach ewentualności.").

Pozwany jest jedynym wspólnikiem dłużnika powoda. Stosunek spółki jest stałym stosunkiem gospodarczym w rozumieniu art. 527 § 4 K.c., co uzasadnia domniemanie, iż pozwany wiedział, że dłużnik sprzedał mu nieruchomość ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Ponieważ zostały spełnione wszystkie przesłanki skargi pauliańskiej, sąd na podstawie art. 527 § 1 K.c. uwzględnił powództwo.

koszty

Na podstawie art. 98 K.p.c. powodowi przysługuje zwrot opłaty 6.482 zł.