Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI RCa 308/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Zofia Rutkowska

Sędziowie: SO Jolanta Piórkowska (spr.)

SR del do SO Andrzej Hinz

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Niedzielska

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2014 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej K. W. reprezentowanej przez matkę K. M. (1)

przeciwko M. W. (1)

o alimenty

na skutek apelacji małoletniej powódki i pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 9 sierpnia 2013 roku

sygn. akt III RC 1192/12

1.  Zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że datę początkową płatności zasądzonych tam alimentów ustala na 5 października 2012 roku.

2.  W pozostałej części apelację powódki oddala.

3.  Apelację pozwanego oddala.

4.  Koszty procesu stron za instancję odwoławczą wzajemnie znosi.

Sygn. akt VI RCa 308/13

UZASADNIENIE

K. M. (1) w imieniu małoletniej córki K. W. wniosła o zasądzenie od pozwanego M. W. (1) alimentów w wysokości po 1500 złotych miesięcznie.

W uzasadnieniu podała, że jest osobą bez własnych dochodów i nie ma możliwości utrzymać samodzielnie dziecka. Mieszka z matką i pozostaje na jej utrzymaniu oraz pracującej siostry. Wkrótce rozpocznie kontynuować studia w systemie niestacjonarnym co będzie się wiązało z dodatkowymi kosztami.

W toku procesu żądanie ograniczyła do kwoty po 1200 złotych miesięcznie.

Podniosła, że pozwany pracuje w Anglii, gdzie prowadzi działalność gospodarczą jako malarz i dekorator mieszkań. W czasie wspólnego z nim zamieszkiwania w latach 2008 – 2011 jego dochody wynosiły 1800 funtów m miesięcznie.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że dotychczas dobrowolnie przekazywał matce powódki kwotę po 500 zł miesięcznie i kwota ta wraz z zakupami na rzecz dziecka była wystarczająca na jej utrzymanie zatem żądanie matki jest znacznie zawyżone i nie uzasadnione wyłącznie potrzebami dziecka. Podniósł również, że jego obecne miesięczne dochody stanowi około 750 funtów oraz że, ponosi też znaczne koszty własnego niezbędnego utrzymania. Ostatecznie uznał żądanie do kwoty 500 złotych miesięcznie.

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2013 roku w sprawie III RC 1192/12 zasądził od pozwanego na rzecz małoletniej powódki K. M. (2) alimenty w kwocie po 800 złotych miesięcznie płatne do rąk matki K. M. (1), poczynając od dnia 9 sierpnia 2013 roku. W pozostałej części powództwo oddalił nadając wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności i z urzędu klauzulę wykonalności.

Uzasadniając swe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy ustalił, że rodzice małoletniej powódki mieszkali razem w Anglii w latach 2008 – 2011. Ich związek rozpadł się po

powrocie K. M. (1) do Polski Matka małoletniej wraz z dzieckiem zamieszkuje u swojej matki w O..

Obecnie pracuje jako stażystka w Urzędzie Miejskim w O. i zarabia 950 zł miesięcznie. Podjęła studia zaoczne na kierunku pedagogika w O., które są opłacane przez jej matkę. Wszelkie koszty utrzymania mieszkania ponosi również jej matka T. M..

Małoletnia K. W. jest dzieckiem zdrowym , uczęszcza do prywatnego przedszkola (...) w O. , za które miesięczna opłata wynosi 570 zł.

Pozwany M. W. (2)od kilku lat pracuje i mieszka w L.. Z zawodu jest stolarzem. Prowadzi usługi na zasadzie samo- zatrudnienia jako malarz i dekorator wnętrz. W roku podatkowym 2012-2013 osiągnął dochód w wysokości 9026 funtów brytyjskich.Za wynajmowany pokój płaci 120 funtów tygodniowo.Poza powódką nie ma na utrzymaniu innych osób.

Do sierpnia 2012r przekazywał matce powódki 200 funtów a potem po 100 funtów miesięcznie..

Sąd podkreślił, że żądanie powódki mające oparcie w przepisach art., 133 § 1 i 135 § 1 kro. było zasadne jedynie w części.

Zważywszy na wiek małoletniej i jej stan zdrowia nie wymaga ona ponadprzeciętnych nakładów co ogranicza częściowo zakres jej potrzeb a tym samym nie uzasadnia w całości żądania pozwu.

W ocenie Sądu możliwości płatnicze pozwanego są znaczne o czym świadczy fakt przekazywania matce powódki przez dłuższy czas po 200 funtów miesięcznie zaś obniżenie tej kwoty nie wynikało ze spadku dochodów lecz z zachowania matki powódki.

W tej sytuacji zasadnym jest ustalenie alimentów kwocie 800 zł miesięcznie , która pozwoli na pełne zaspokojenie potrzeb powódki poczynając od dnia wyrokowania bowiem pozwany przez czas trwania sprawy łożył na utrzymanie powódki. .

Apelację od powyższego wyroku wniosły obie strony.

Powód zażądał zmiany zaskarżonego orzeczenia i zasądzenie alimentów na rzecz małoletniej K. W. w kwocie 500 złotych miesięcznie, ewentualnie o uchylenie powyższego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Zdaniem apelującego, powódka nie wykazała, że świadczona przez niego kwota 500 złotych miesięcznie na rzecz dziecka nie zaspokaja jego potrzeb. Żądanie matki małoletniej zmierza jedynie do poprawy jej warunków bytowych w związku z rozpoczęciem studiów, a nie dziecka. Podkreślił też, że jego stan materialny uległ znacznej zmianie i na skutek pogarszającej się kondycji finansowej firmy powrócił do Polski. Obecnie jest bezrobotny, bez prawa do zasiłku i nie ma on możliwości alimentowania powódki w ustalonej dotychczas kwocie.

Matka powódki w apelacji wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości przez zasądzenie alimentów na rzecz dziecka w kwocie 1200 złotych miesięcznie począwszy od dnia wytoczenia powództwa, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W ocenie powódki zaskarżone orzeczenie jest dla niej krzywdzące, bowiem Sąd w dostateczny sposób nie uwzględnił wykazanych usprawiedliwionych potrzeb dziecka i nie odniósł się do nieuwzględnienia żądanej kwoty alimentów. Podkreśliła, że usprawiedliwione potrzeby dziecka istniały już w chwili składania pozwu zatem niesłusznie Sąd przyznał alimenty od dnia wydania wyroku, powołując się na fakt, że pozwany w toku procesu łożył na utrzymanie dziecka.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Z wniesionych apelacji, jedynie środek odwoławczy strony powodowej zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Sąd Okręgowy ponownie przeanalizował sytuację obu stron i dowody przedstawione na tę okoliczność.

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, a zajęte stanowisko w przekonujący sposób uzasadnił w pisemnych motywach orzeczenia. Na aprobatę zasługują wnioski tego Sądu zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, ponieważ są konsekwencją materiału dowodowego oraz prawidłowo zastosowanych przepisów prawa materialnego. Argumentacje zawarte w pisemnych motywach uzasadnień obu apelacji, nie mogą spowodować odmiennej oceny zebranego materiału dowodowego, gdyż Sąd Rejonowy wydając zaskarżone orzeczenie, uwzględnił wszystkie okoliczności sprawy.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje stanowisko wyrażone w zaskarżonym wyroku i także uznaje, że aktualna sytuacja życiowa małoletniej powódki, przy uwzględnieniu jej wieku, stopnia rozwoju oraz uzasadnionych potrzeb w pełni uzasadnia ustalenie alimentów w kwocie, jaką wskazano w punkcie I wyroku.

Zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, natomiast określenie wysokości alimentów od zobowiązanego do alimentacji stanowi wypadkową usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 kro). W niniejszej sprawie bezspornym jest istnienie obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem małoletniej powódki, zaś kwestią sporną była wysokość tego świadczenia. Sąd Okręgowy analizując przedstawiony przez matkę małoletniej spis kosztów, jakie zmuszona jest ona ponosić w związku utrzymaniem dziecka, uznał je za częściowo wygórowane. Trudno bowiem zgodzić się ze stanowiskiem matki dziecka, że co miesiąc jako niezbędne dla 3-letniego dziecka przeznacza kwotę 150 złotych na obuwie, 200 złotych na odzież, czy też 100 złotych na akcesoria do nauki czy zabawy. Potrzeby małoletniej kształtują się na przeciętnym poziomie, gdyż nie wymaga ona szczególnych nakładów, czy to związanych z bieżącym utrzymaniem, czy też kosztami związanymi z jej leczeniem i objęciem opieką medyczną. Niewątpliwym stałym kosztem związanym z utrzymaniem małoletniej jest opłata za przedszkole w kwocie około 500 złotych. Sąd Okręgowy podzielił w dużej mierze stanowisko Sądu Rejonowego i również uznał, że uwzględnienie żądań powódki, w praktyce przerzuciłoby na pozwanego nie tylko niemalże wszystkie koszty związane z utrzymaniem małoletniej.

Zdaniem Sądu, zasądzone alimenty w wysokości po 800 złotych w pełni odzwierciedlają uzasadnione potrzeby małoletniej w tym opłaty za przedszkole i zagwarantują ich realizację. Żądana przez stronę powodową kwota po 1200 złotych miesięcznie, do której żądanie w toku sprawy zostało ograniczone, jest w realiach niniejszej sprawy wygórowana.

Słuszne są natomiast wywody skarżącej, że składając pozew w sądzie spełniła warunek wezwania zobowiązanego do spełnienia świadczenia alimentacyjnego w wyższej wysokości aniżeli przekazywane przez niego, wskazując na większe potrzeby małoletniej .

Analizując ponownie materiał dowodowy sprawy Sąd Okręgowy uznał, że ustalenie Sądu I instancji i wypływające z nich stanowisko, co do początkowej daty świadczenia alimentacyjnego pozwanego, nie może się ostać. Wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego, fakt płacenia przez pozwanego dobrowolnie kwoty 500 złotych miesięcznie w tym również w toku procesu nie może uzasadniać uznania, że w tym okresie potrzeby dziecka były w dostatecznym stopniu zabezpieczone. Występując z żądaniem alimentacyjnym matka małoletniej wykazała , że dobrowolne świadczenie pozwanego nie jest wystarczające do zaspokojenia usprawiedliwionych bieżących potrzeb dziecka.

Zdaniem Sądu Okręgowego powyższe okoliczności uzasadniają zmianę dotychczasowego obowiązku alimentacyjnego pozwanego z datą wskazaną przez stronę powodową, zgodną z datą wniesienia do sądu sprawy o ustalenie obowiązku alimentacyjnego pozwanego na rzecz małoletniej powódki.

Akceptacji wymaga również stanowisko Sądu I instancji co do oceny możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, które to wpływają na zakres jego obowiązku alimentacyjnego (art. 135 § 2 kro).

Wprawdzie pozwany w apelacji podniósł, że jego sytuacja w ostatnim czasie uległa zmianie na gorsze bowiem zrezygnował z prowadzenia w Anglii działalności gospodarczej i powrócił do kraju gdzie jest osobą bezrobotną, jednakże w tym miejscu podkreślić należy, że w myśl obowiązujących przepisów o wysokości obowiązku alimentacyjnego nie decydują tylko osiągane dochody zobowiązanego ale przede wszystkim jego możliwości zarobkowe i majątkowe. Przebywając za granicą pozwany miał możliwość przekazywania na rzecz dziecka świadczonej wcześniej kwoty, którą sam obniżył, a rezygnując z pracy musiał liczyć się z konsekwencjami wynikającymi z posiadanych zobowiązań finansowych. Fakt pozostawania obecnie bez pracy, nie jest argumentem do obniżenia ustalonych dotychczas alimentów. Pozwany jest młodym mężczyzną posiadającym dobry zawód, a tym samym mającym znaczne możliwości zarobkowe. Nie ma też przeszkód aby w kraju rozpoczął działalność o dotychczasowym profilu, dzięki której może osiągać znaczne dochody. Poza tym to na pozwanym ciąży obowiązek dołożenia maksimum staranności w podjęciu pracy zarobkowej, która pozwoli mu zabezpieczyć uzasadnione potrzeby dziecka oraz jego własne potrzeby.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w uwzględnieniu częściowo zarzutów apelacji powódki, uznał za zasadne, dokonać w oparciu o przepis art. 386 § 1 kpc, zmiany zaskarżonego orzeczenia w punkcie 1 w ten sposób, że datę początkową płatności zasądzonych alimentów ustalił na dzień 5 października 2012 roku.

W pozostałej części apelacja powódki, oraz apelacja pozwanego jako nie zasadne, zgodnie z treścią art. 385 kpc, zostały oddalone (punkt 2 i 3 wyroku).

W punkcie 4 orzeczono na podstawie art. 100 kpc.