Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2017 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa E. C.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w K.

o uchylenie uchwały

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 16 lutego 2017 r., sygn. akt II C 665/16,

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powódki 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.

I ACa 505/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach :

1.  stwierdził nieważność uchwały Zarządu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w K. nr (...) z dnia 5 lipca 2016r. w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości obejmującej budynek położony przy ulicy (...) w K. w części dotyczącej §3 ust.2 powyższej uchwały wraz z załącznikiem stanowiącym „Wykaz stanu rozliczeń dotyczących uzupełnienia wkładów na lokale w związku z nabyciem aktami notarialnymi numer (...) i (...) prawa własności do gruntu działek nr: (...)";

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu.

Rozstrzygnięcie powyższe Sąd oparł na następujących ustaleniach i zważeniach:

Powódka jako członek (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w K. pismem z dnia 4 grudnia 2009 roku zwróciła się do pozwanej o podanie warunków przekształcenia przysługującego jej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność. W odpowiedzi Spółdzielnia poinformowała powódkę o konieczności ukończenia procedury związanej z uregulowaniem stanu prawnego nieruchomości, na której posadowiony jest budynek, a w którym znajduje się lokal powódki. Pozwana zmuszona została do podjęcia od 2004 roku trwających kilka lat czynności mających na celu nabycie udziałów w przedmiotowym gruncie od osób fizycznych oraz Urzędu Miasta w drodze komunalizacji. Powyższe udało się ukończyć co do całości nieruchomości w 2015 roku.

W związku z uregulowaniem stanu prawnego gruntu na którym posadowiony jest budynek przy ul. (...) w K., Spółdzielnia w piśmie z dnia 11 września 2015 roku poinformowała powódkę o wysokości sumy kosztów poniesionych przez pozwaną w związku z nabyciem na własność gruntu, kosztami aktów notarialnych oraz prac geodezyjnych w kwocie 63.996,92 złotych. Jednocześnie poinformowano powódkę o wysokości kwoty wymagalnej z tytułu udziału w gruncie dotyczącej przysługującego powódce lokalu w kwocie 2.119,31 złotych i jednocześnie wezwano ją do dokonania wpłaty przedmiotowej kwoty na rzecz Spółdzielni w terminie do dnia 15 października 2016 roku. Członkowie pozwanej, w tym powódka, wyrazili w piśmie z dnia 5 października 2015 roku swój sprzeciw wobec nałożenia na nich obowiązku poniesienia kosztów uregulowania stanu prawnego gruntu, na którym znajdują się budynki pozwanej.

Pozwana pismem z dnia 14 kwietnia 2016 roku poinformowała powódkę o wyłożeniu do wglądu projektu uchwały zarządu pozwanej określającej przedmiot odrębnej własności lokali w nieruchomości położonej przy ul. (...) w K.. Członkowie Spółdzielni, w tym powódka, po zapoznaniu się z treścią wyłożonego do wglądu projektu, w piśmie z dnia 10 czerwca 2016 roku skierowanym do pozwanej zakwestionowali zapis zawarty w § 3 ust. 2 projektu przewidujący wykaz stanu rozliczeń dotyczących uzupełnienia wkładów w związku z nabyciem prawa własności do gruntu działek, na których posadowiony jest budynek wobec jego sprzeczności z zapisami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Ustosunkowując się do powyższego Spółdzielnia w piśmie z dnia 24 czerwca 2016 roku poinformowała powódkę o nieuwzględnieniu wniosku o odrzucenie w całości zapisów zawartych w § 3 ust. 2 projektu uchwały i podała, że członkowie Spółdzielni uzyskujący spółdzielcze prawo do lokalu zobowiązani są pokryć koszty budowy lokalu, natomiast kwoty przypadające do wpłaty stanowią koszty nabycia tytułu prawnego do gruntu warunkującego realizację roszczeń o przeniesienie własności lokali. Spółdzielnia jako podstawę wniesienia kwot na uzupełnienie wkładów wskazała § 17 Statutu pozwanej.

W dniu 5 lipca 2016 roku Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w K. podjął uchwałę nr 351/ (...) w przedmiocie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości obejmującej budynek położony przy ulicy (...) w K.. Treść tej uchwały była tożsama z projektem. W swojej treści w § 3 ust. 2 zawierała zapis, że wykaz stanu rozliczeń dotyczący uzupełnienia wkładów na lokale w związku z nabyciem aktami notarialnymi nr (...) i (...) prawa własności do gruntu – działek nr (...) stanowi załącznik do uchwały. Wedle przedmiotowego załącznika wobec powierzchni lokalu przysługującego powódce wynoszącej 63,72 m ^{( 2)} i przypadającej w związku z powyższym wielkości udziału w nieruchomości wspólnej wynoszącej 0, (...) wysokość kwoty przypadającej do wpłaty przez powódkę na poczet rozliczeń z tytułu uzupełnienia wkładów na lokal została określona na kwotę 2.119, 31 złotych. Powódka nie uiściła przedmiotowej należności kwestionując zasadność jej naliczenia. Niektórzy z mieszkańców budynku przy ul. (...). M. C. dokonali wpłaty kwot wynikających z przedmiotowej uchwały. Przedmiotowe wpłaty nie zasilały jednakże Funduszu Gruntów pozwanej. Środki zgromadzone w ramach przedmiotowego Funduszu nie mogły zostać przeznaczone na koszty uregulowania stanu prawnego nieruchomości.

Pozwana w piśmie z dnia 6 lipca 2016 roku poinformowała powódkę o podjęciu przedmiotowej uchwały i braku uwzględnienia wniosku o dokonanie zmian w treści projektu w zakresie obejmującym zapisy zawarte w § 3 ust. 2. Natomiast w odpowiedzi na wniosek powódki przesłała jej odpis uchwały wraz z załącznikiem i wysokością kwoty przypadającej
do wpłaty z tytułu uzupełnienia wkładów.

Wobec powyższych ustaleń, Sąd Okręgowy uznał, że roszczenie strony powodowej zasługiwało na uwzględnienie.

Wskazał, że zgodnie z art. 43 ust. 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j.: Dz. U. z 2013, poz. 1222) osoby, których dotyczą projekty uchwał zarządu w przedmiocie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w danej nieruchomości, mogą w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia, zaskarżyć uchwałę do sądu
z powodu jej niezgodności z prawem lub jeśli uchwała ta narusza ich interes prawny lub uprawnienia.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył tego, iż uchwała Zarządu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej nr (...)/ (...) z dnia 5 lipca 2016 roku w przedmiocie określenia odrębnej własności lokali nakłada na członków Spółdzielni wobec treści § 3 ust. 2 dodatkowe zobowiązania finansowe, od których spełnienia uzależnione jest ustanowienie odrębnej własności lokalu. Sąd pierwszej instancji podkreślił, iż art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi, że na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego: spłaty przypadającej na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami, a jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków - spłaty przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu w kwocie podlegającej odprowadzeniu przez spółdzielnię do budżetu państwa; spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.s.m. członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Natomiast według art. 17 ¹⁴ ust. 1 powołanej wyżej ustawy na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego: spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami; spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1. Z przytoczonych przepisów wynika, że spółdzielnia mieszkaniowa nie może odmówić członkowi spółdzielni ustanowienia w drodze umowy odrębnej własności lokalu, jeżeli spełnił on warunki przewidziane w art. 12 ust. 1 oraz art. 17 ¹⁴ ust. 1 – w odniesieniu do członków którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Podstawy
do odmowy dokonania tej czynności nie może stanowić zwłaszcza zadłużenie z tytułu innych opłat niż określone w art. 12 ust. 1 oraz 17 ¹⁴ ust. 1 pkt 2 u.s.m., ponieważ ustawodawca uznał, że jedynie niespłacenie przez członka spółdzielni zadłużenia z tytułu - w rozumieniu art. 4 ust. 1 u.s.m. - opłat pobieranych w celu pokrycia kosztów związanych z eksploatacją
i utrzymaniem nieruchomości w części przypadającej na jego lokal oraz eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni uzasadnia odmowę zawarcia przewidzianej w art. 12 ust. 1 oraz art. 17 ¹⁴ ust. 1 u.s.m. umowy przeniesienia własności lokalu. Powyższe przepisy nie przewidują obowiązku uiszczania dodatkowych opłat
przy wyodrębnianiu lokalu, w tym za udział w gruncie stanowiącym element nieruchomości wspólnej dla osób przenoszących na odrębną własność lokalu. Koszty nabycia gruntu przez pozwaną Spółdzielnię nie można zaliczyć w zakres pojęcia zobowiązań spółdzielni związanych z budową lokalu, a określonych w powołanych wyżej przepisach art.12 i art.17 ¹⁴ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych .

Wobec powyższego Sąd Okręgowy stwierdził, że uchwałę Zarządu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej nr (...)/ (...) z dnia 5 lipca 2016 roku w przedmiocie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości obejmującej budynek położony przy ulicy (...) w K. uznać należy za niezgodną z przepisami art. 12 ust. 1 oraz art. 17 ¹⁴ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, a w konsekwencji za nieważną, gdyż ogranicza ona członkom spółdzielni możliwość wyodrębnienia swojego lokalu poprzez nałożenie dodatkowych zobowiązań finansowych nie wymienionych we wskazanych wyżej przepisach.

Na gruncie przedstawionego stanu faktycznego choć strona pozwana poniosła koszty z tytułu nabycia prawa własności gruntów, aktów notarialnych i prac geodezyjnych, to przepisy art. 12 ust. 1 i art. 17 ¹⁴ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych
nie zezwalają na przyjęcie, że spółdzielnia może określić w uchwale zadłużenie z tego tytułu. Przywołana powyżej regulacja uzależnia zawarcie umowy o przeniesienie własności lokalu od spłaty przypadającej na lokal części kosztów budowy będących zobowiązaniami spółdzielni, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego. Pojęcie „zadłużenia kredytowego" nie dotyczy zadłużeń kredytowych spółdzielni z jakichkolwiek tytułów lecz tylko tych, które stanowią część kosztów budowy lokalu. W przepisie tym mowa bowiem „w szczególności" o odpowiedniej części zadłużenia kredytowego z tego tytułu.

Mając na względzie powyższe rozważania Sąd Okręgowy przyjął, iż konsekwencją określenia w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych w art. 12 ust. 1 oraz art. 17 ¹⁴ ust. 1. przesłanek, przy spełnieniu których powstaje uprawnienie do domagania się przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego lub własnościowego prawa do lokalu w prawo własności, jest to, że w drodze umowy lub uchwały uprawnienia tego nie można ograniczyć przez nałożenie na członka spółdzielni dodatkowych obowiązków i uzależnienie realizacji uprawnienia przysługującego na mocy ustawy od ich wykonania. W świetle powyższego zapis § 3 ust.2 uchwały zarządu pozwanej Spółdzielni z dnia 5 lipca 2016r. - jako sprzeczny z powołanymi wyżej przepisami - jest nieważny.

Strona powodowa domagała się wprawdzie uchylenia zaskarżonej uchwały w całości, jednakże Sąd pierwszej instancji przyjął, iż pozbawionym racjonalnego uzasadnienia byłoby uchylenie całej uchwały. Wystarczającym dla uwzględnienia interesów powódki jest uchylenie sprzecznego z prawem zapisu zawartego w §3 ust.2 zaskarżonej uchwały wraz z załącznikiem nr 2 do uchwały, albowiem w pozostałym zakresie uchwała stanowi realizację art.42 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i jednocześnie nie godzi w interesy powódki ani jej uprawnienia. Wyeliminowanie sprzecznego z prawem zapisu § 3 ust.2 nie pozbawia uchwały w pozostałym zakresie kompletności w zakresie określenia przedmiotu odrębnej własności lokalu, W pozostałym zakresie uchwała zawiera wszystkie elementy ustawowe, tym samym stanowi podstawę do realizacji roszczeń o przekształcenie własnościowego lub spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności lokalu.

Wobec powyższego w punkcie 1 sentencji wyroku Sąd Okręgowy na mocy art. 43 ust.5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały jedynie w części dotyczącej zapisu § 3 ust.2 wraz z załącznikiem nr 2 do tej uchwały jako niezgodnego z powołanymi wyżej przepisami.

W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art.100 kpc, dokonując ich wzajemnego zniesienia .

Pozwana wniosła apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w części stwierdzającej nieważność uchwały Zarządu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w K. nr (...) z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości obejmującej budynek przy ul. (...). M. C. 6,6a.6b w K. w części dotyczącej paragrafu 3 ust. 2 uchwały' wraz z załącznikiem stanowiącym „ Wykaz stanu rozliczeń dotyczących uzupełnienia wkładu na lokale w związku z nabyciem aktami notarialnymi numer (...) i (...) prawa własności działek nr (...)” oraz orzekającej o kosztach postępowania, to jest objętej punktem 1 i 3 wyroku.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła :

1.  naruszenie przepisów postępowania - art. 233 paragraf 1 k.p.c. - poprzez brak uwzględnienia całokształtu zebranego materiału dowodowego, brak wszechstronnego jego rozważenia, wykroczenie poza zakres swobodnej oceny dowodów i ocenę ich w sposób wybiórczy i dowolny, wyprowadzenie z materiału dowodowego tj. pism z dnia : II września 2015 r. , 24 listopada 2015 r. wniosku z niego nie wynikającego, a polegającego na przyjęciu, że pozwana nakładła na powoda bez podstawy prawnej dodatkowe zobowiązania od spełnienia których uzależnione jest ustanowienie odrębnej własności lokalu, podczas gdy z treści uchwały będącej przedmiotem zaskarżenia powyższa okoliczność nie wynika oraz błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że procedura przekształcenia została wstrzymana w stosunku do osób które nie uiściły należności wskazanych wykazem z tychże względów podczas gdy procedura została wstrzymana w związku z zaskarżeniem uchwały określającej przedmiot odrębnej własności lokali i nie wejściem jej w życie.

2.  Naruszenie przepisu prawa materialnego art. 42 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i art. 43 ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych przez ich nie właściwe zastosowanie i przyjęcie, że zawarcie dodatkowo w uchwale i w załączniku do uchwały innej treści tj. danych w zakresie istnienia zadłużenia z tytułu uzupełnienia wkładu w związku nabyciem własności gruntu pod budynkiem pozostaje sprzeczne z prawem i narusza interes prawny powoda, a tym samym stanowi podstawę stwierdzania nieważności; podczas gdy z treści art. 42 ust. 3 i następne wynika wyłącznie jakie elementy uchwała obligatoryjnie winna zawierać, przy czym nie oznacza, że zawarcie w niej dodatkowo innych treści stanowi naruszenie prawa, które stanowi podstawę do wniesienia powództwa o unieważnienie takiej uchwały w zakresie załącznika stanowiącego wykaz, stanu rozliczeń dotyczących uzupełnienia wkładu

3.  Naruszenie przepisu prawa materialnego przez niewłaściwą wykładnię przepisów art. 17(14) ust. 1 pkt. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz art. 12. ust. 1 pkt. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i niezastosowanie przepisu art. 17(7) cyt. ustawy i art. 10 ust. 1 pkt. I ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych prowadzące do uznania, że koszty nabycia prawa do gruntu nie są elementem kosztów budowy rozliczanym w ramach wkładu budowlanego jaki i wkładu mieszkaniowego, podczas gdy koszty takie stanowią element wkładu budowlanego lub mieszkaniowego który przy uwzględnieniu art. 17 (7) cyt. ustawy i art. 10 ust. 1 pkt. 1 cyt. ustawy winien być uiszczony przez osobę posiadająca spółdzielcze własnościowe prawo jak i spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwana wniosła o:

1)  uchylenie zaskarżonej części orzeczenie i oddalenie powództwa

2)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja nie była zasadna, wobec czego podlegała oddaleniu.

Wbrew zarzutom skarżącej, przedmiotowy wyrok Sądu Okręgowego nie narusza żadnego ze wskazanych w apelacji przepisów prawa. Jest rozstrzygnięciem prawidłowym i słusznym, bazującym na należytym ustaleniu stanu faktycznego oraz trafnej subsumcji prawnej.

Zwraca uwagę wewnętrzna sprzeczność w wywodach i wnioskach pozwanej. Z jednej strony twierdzi ona, że sporny załącznik do uchwały nr (...) stanowiący „ Wykaz stanu rozliczeń dotyczących uzupełnienia wkładów na lokale w związku z nabyciem aktami notarialnymi nr (...) i (...) prawa własności do gruntu działek nr: (...) ” ma tylko charakter informacyjny, nie ma żadnej mocy wiążącej w kontekście zastosowania art.42 ust.5 i art. 17 ^{( 14)} ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r.,poz.1222), bo nie jest elementem obligatoryjnym uchwały o określeniu przedmiotu odrębnej własności wszystkich lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu w danej nieruchomości spółdzielczej. Pozwana zdecydowanie zaprzeczała, aby z mocy zaskarżonej uchwały ustanowienie odrębnej własności lokalu miało być uzależnione od zapłaty przedmiotowej należności pieniężnej. Z drugiej strony, zarówno przed Sądem pierwszej, jak i drugiej instancji pozwana sprzeciwia się uchyleniu przedmiotowej uchwały w części dotyczącej owego - informacyjnego wyłącznie, zgodnie z jej twierdzeniem - załącznika. Jako niezrozumiałe jawi się w powyższym kontekście toczenie przez pozwaną batalii sądowej odnośnie do kwestii, która według niej samej nie ma żadnego znaczenia prawnego, gdyż nie wpływa na zakres praw lub obowiązków żadnej ze stron.

Wbrew przytoczonym wyżej twierdzeniom pozwanej, to właśnie było istotą sporu: powódka nie godziła się z wezwaniami pozwanej do zapłaty należności z tytułu uregulowania stanu prawnego nieruchomości gruntowej „ w celu umożliwienia zawierania umów przeniesienia lokali” (vide-pismo pozwanej z 24 listopada 2015 r.-k.25). Nie ulega wątpliwości, że z treści spornej uchwały Zarządu pozwana wywodziła wobec spółdzielców zgłaszających roszczenie z art.17 ¹⁴ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych żądanie wcześniejszej zapłaty części kosztów uregulowania stanu prawnego nieruchomości.

Załącznik stanowiący „ Wykaz stanu rozliczeń dotyczących uzupełnienia wkładów na lokale w związku z nabyciem aktami notarialnymi nr (...) i (...) prawa własności do gruntu działek nr: (...) ” do uchwały nr (...) stanowi integralną część tej uchwały, która do niego się odwołuje w swym §3 ust. 2. Tym samym, na załącznik ten rozciąga się moc obowiązywania uchwały i nie ma on w żadnym razie „ informacyjnego” charakteru. Irrelewantne jest to, że nie odpowiada on treścią ustawowym elementom obligatoryjnym uchwały, określonym w art.42 ust.3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, gdyż to, że załącznik ma charakter fakultatywny nie pozbawia go mocy prawnej. Niezrozumiałe było wywodzenie przez apelującą, iż zawarcie w uchwale innych treści niż obligatoryjne nie stanowi naruszenia prawa, w szczególności art.42 ust.3 i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, albowiem Sąd pierwszej instancji naruszenia prawa w takiej postaci nie stwierdził, a tym bardziej - nie uczynił podstawą ustalenia częściowej nieważności zaskarżonej uchwały Zarządu pozwanej.

Ocena Sądu Okręgowego, że zaskarżona uchwała jest częściowo nieważna z mocy prawa jako niezgodna z art.12 ust.1 oraz art.17 ¹⁴ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, gdyż ogranicza członkom spółdzielni możliwość wyodrębnienia ich lokali poprzez nałożenie dodatkowych zobowiązań finansowych nie wskazanych w tychże przepisach, zasługuje na podzielenie. Obszerną argumentację prawną Sądu pierwszej instancji przedstawioną w uzasadnieniu przedmiotowego wyroku Sąd Apelacyjny podziela, co czyni zbędnym jej powielanie; podziela też Sąd odwoławczy poglądy i wywody sądów krajowych, których wyroki powołane zostały w tymże uzasadnieniu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 2 grudnia 2010r., I ACa 918/10, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 grudnia 2008 r.I ACa 535/2008 LexPolonica nr 2063219 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 2 września 2014 roku, sygn. akt 330/13, LEX nr 1844762). Art.17 ¹⁴ ust.1 pkt. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie dotyczy wszelkich zobowiązań kredytowych spółdzielni lecz tylko tych związanych z budową. Pojęcie zobowiązań spółdzielni związanych z budową w rozumieniu ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie dotyczy wydatków poniesionych przez spółdzielnię w związku z nabyciem prawa własności gruntu.

Art. 17 ¹⁴ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych statuuje w sposób ścisły zakres uprawnienia i obowiązku: z jednej strony osoby mającej prawo żądania od spółdzielni zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu, a z drugiej strony - spółdzielni, która umowę taką ma zawrzeć. Rozszerzająca interpretacja tego przepisu, zmierzająca do objęcia pojęciem „ zobowiązań związanych z budową” także wszelkich zobowiązań spółdzielni wynikłych w związku z działaniami lub wydatkami rzutującymi na stan (a zatem i wartość) nieruchomości już wybudowanej (faktyczny lub prawny) jest nieuprawniona i prowadziłaby do uzależnienia zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu od wykonania przez spółdzielcę obowiązku spełnienia świadczenia pieniężnego nie mającego podstawy w przedmiotowej normie prawnej. Oznaczałoby to równocześnie ograniczenie lub wręcz pozbawienie osób wymienionych w art. 17 ¹⁴ ust.1 wymienionej ustawy prawa do zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu, które zostało im przez ustawę przyznane. Prowadziłoby to do sytuacji sprzecznej z literą i celem omawianego przepisu prawa spółdzielczego.

Należność z tytułu uregulowania stanu prawnego nieruchomości gruntowej nie może być egzekwowana przez pozwaną od powódki w ramach obowiązku określonego dyspozycją art. 17 ¹⁴ ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, co nie oznacza, że pozwana nie może dochodzić zapłaty z tego tytułu na podstawie innych przepisów prawa spółdzielczego i postanowień statutu. Istotą sporu w niniejszej sprawie było bowiem nie rozstrzygnięcie, czy powódka w związku z przekształceniem prawa do lokalu ma obowiązek partycypowania w kosztach uregulowania sytuacji prawnej nieruchomości, lecz to, czy przekształcenie spółdzielczego prawa do lokalu w jego odrębną własność może być uzależnione przez pozwaną od uiszczenia jednorazowej spłaty zadłużenia powódki z tego tytułu.

Sąd Apelacyjny rozważył dopuszczalność stwierdzenia nieważności części uchwały zarządu spółdzielni podjętej w trybie art. 42 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a to w kontekście brzmienia ust.5 tegoż przepisu. Uznał jednak, że nie zachodzą przeszkody prawne dla takiego rozstrzygnięcia, a to dlatego, że dotyczy ono tylko praw i obowiązków powódki.

Wobec powyższego, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji, na mocy art. 385 kpc oddalając apelację jako bezpodstawną i orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego na zasadzie art. 98 kpc w zw. z art. 391§ 1 kpc oraz §8 ust.1 pkt. 1 w zw. z §10 ust.1 pkt.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r.,poz.1804).

SSA Ewa Solecka SSA Piotr Wójtowicz SSA Joanna Naczyńska